7
Liefdesbriefjes dwarrelen uit bibliotheekboeken
'Typetje moet produkt niet wegdringen'
y
Eeuwige strijd
tegen de mug
n
Het Gesprek van de Dag
'Mijn naam is Theo,
en dat is Rie'
rZO DICHTBIJ
VRIJDAG 28 ME11993
CHEF WILLEM SPIERDIJK, O
MEINDERTVANDERK,
O smeerpijperige boekenwurm,
waarom verstopt u condooms,
gerookte haringen en boter-
hammen met jam in biblio
theekboeken? De bibliotheca
ressen zitten er maar mee, zo
blijkt uit een onderzoek in En
geland. Ook hun Nederlandse
f collega's kijken regelmatig op
1 van de dingen die tussen de pa
gina's verzeild raken.
In Katwijk heeft men het vooral
over de ladingen zand die in de
zomertijd tussen de boeken ver
zeild raken. Of die zonnebrand,
waar de medewerkers zich suf
op poetsen. En verder de nodige
boodschappenbriefjes, ansicht
kaarten, ijsstokjes, haarspeldjes,
bierviltjes en foto's.
De vakantiekiekjes vullen in de
ze maanden de bakken van me
nig bibliotheek: „En via, via ko
men ze meestal wel weer bij de
eigenaar terug. O, die ken ik
wel, hoor je hier dan in Noord-
wijkerhout". Ook liefdesbriefjes
dwarrelen geregeld uit de boe
ken. Dinsdag nog, in Lisse. De
namen hebben we maar even
gewijzigd, verder is er geen
woord aan veranderd.
Lieve Kees,
Je bent de leukste jongen die ik
kan (van de Bataaf). Ik wou
even zeggen dat ik op je bent. Als
je op me bent, roep dan bij de
deur van de meisjeskleedkamer.
Ab het misschien b ook roepen.
Ab het nee b nee roepen. Leg je
ook brieven neer in de kantine.
EenD-mebje.
De Kees in kwestie zal het oran-
jegekleurde briefje wel nooit
onder ogen krijgen. Alleen bij
waardevolle spullen, onderne
men bibliothecaressen speur
tochten. Bij die Noordwijker-
houtse bijvoorbeeld, die een
briefje van honderd in een boek
liet zitten: „Ze had nooit meer
gedacht dat ze het terug zou
krijgen".
Ook paspoorten, kaarten van de
ziektekostenverzekering, pasjes
en hele stapels betaalcheques
worden niet altijd tijdig uit de
boeken gehaald. En dan die
vlekken: koffievlekken, jamvlek-
ken en vieze kindervingers in
kleuterboeken. Sommige biblio
theken keren de teruggebrachte
boeken direct om en kunnen de
dader dus zo'n beetje op heter
daad betrappen. Andere beper
ken zich tot de kaften. Ze zien
het dan alleen als een boek in
een emmer sop is gevallen of
het slachtoffer werd van een wel
erg grote kop koffie.
Als de volgende lezer dan klaagt
over ontbrekende of vieze pagi
na's, wordt het moeilijk. „Dan is
het ons ja tegen hun nee",
klaagt een medewerkster van de
Noord wijkerhoutse bibliotheek.
„Dan heeft natuurlijk altijd een
ander de boeken vies gemaakt
of pagina's eruit gescheurd".
Op andere fronten lopen de bi
bliotheken juist binnen. Hele la
dingen handschoenen, tassen,
sjawls, brillen worden achterge
laten in onze openbare leesza
len.
Een paar jaar geleden lag er tus
sen de schappen in Noordwij-
kerhout zelfs een damesslipje.
De medewerkers hebben het er
nóg over, zonder er ooit een
passend verhaal bij te kunnen
verzinnen. Omdat niemand het
kleinood opeiste, verdween het
roemloos in de vuilnisbak.
Vraag blijft hoe vies de Neder
landse boekenlener nu eigenlijk
is? „Niet bijzonder netjes en
niet bijzonder vies", zegt de Al-
phense bibliothecaresse H.
Puister-Idenburg. Netter dan de
Engelsen? „Ach, ik denk dat dat
een beetje indianenverhalen
zijn", klinkt het vanuit Lisse.
Terwijl de Katwijkse C. Lekker-
kerk ronduit meldt dat het hier
'een beetje tegenvalt'.
Leidse reclamemakers over de uitreikingen van Effies
De Effies zijn weer uitgereikt, de
onderscheidingen die door de
reclamewereld worden gegeven
aan de meest effectieve recla
me-uitingen. Albert Heijn viel
met de spreuk 's Lands grootste
kruidenier blijft op de kleintjes
letten in de prijzen. De groot
grutter kreeg de Grand Effie.
Ook de reclames voor het fris
drankmerk Taksi en voor de
conserven van HAK (U moet de
groenten van HAK hebben)
werden bekroond.
Th. Luijpen, directeur van het
Leidse reclamebureau Akron,
kan zich de waardering voor de
reclame van Albert Heijn goed
indenken. „De visie dat Albert
Heijn iets kan betekenen voor
de mens met een klein budget
wordt hier consistent uitgedra
gen. Terwijl er eigenlijk nog niet
eens een prijsverhaal aan de or
de is. Iedere keer wordt er met
zo'n advertentie gebouwd aan
de beeldvorming. Het is'een he
le slimme campagnestrategie.
Zo'n kreet blijft toch hangen bij
moeders of vaders die bood
schappen gaan doen. En dan
moet je weten dat Albert Heijn
wat supermarkten betreft zeker
niet de goedkoopste is."
„Martine Bijl zet in die HAK-re-
clame een aardig typetje neer.
Maar bij die reclame vraag ik
me wel eens af wat ze nou we
zenlijk heeft bijgedragen aan de
vergroting van het marktaan
deel van HAK. Bij dit soort re
clames bestaat het gevaar dat
het typetje het produkt weg
dringt. Zo'n commercial amu
seert de mensen, maar het pro
dukt wordt een beetje bijzaak.
Een goed voorbeeld is André
van Duijn. Hij is meermalen te
zien geweest in reclamespotjes.
Hartstikke leule. Maar als je me
nu vraagt waarvoor hij reclame
maakte, weet ik het echt niet
meer. Kijk naar 'Foutje bedankt'
van Rijk de Gooyer. Een leuke
reclame. Maar Reaal is nog
steeds maar een bescheiden
verzekeringsmaatschappij. De
Gooyer is een sterke persoon
lijkheid en de reclame scoort in
vakkringen goed. Maar of de
omzet er ook door wordt ver
Th. Luijpen, directeur van het Leidse reclamebureau Akron: via advertentie bouwen aan beeldvorming.
hoogd is de vraag."
„Ik vind overigens dat je met
een commercial voor een verze
keringsmaatschappij niet al te
veel de jolige kant op moet
gaan. Je huis zal inderdaad
maar afgebrand zijn of een fa
milielid van je zal inderdaad
maar dodelijk verongelukt zijn -
dan komt zo'n reclame toch we
wrang over. Ik heb het idee dat
die verzekeringsmaatschappijen
een beetje zijn uitgekeken op de
kunstjes van de reclamebu
reaus. Nationale Nederlanden
heeft het contract met haar re
clamebureau opgezegd en be
sloten de reclame in eigen huis
te gaan doen. Ze hebben daar
de nodige mannetjes voor."
„Voor een deel is de reclamewe
reld natuurlijk nog steeds af
hankelijk van kiene copywriters.
Maar ik heb toch het idee dat
het coryfeëendom een beetje
aan het verdwijnen is. Er wordt
nog steeds gedacht dat Amster
dam het Mekka van de reclame
wereld is en dat is jammer,
want daarmee komt er een
soort doem over de bureaus in
de rest van het land te liggen.
Wij hebben ook best goede ac
counts. We maken bijvoorbeeld
de reclame voor de LOI (Leidse
Onderwijs Instellingen). Kijk,
dat zijn de zogenaamde res-
ponsadverteerders. Als zo'n
campagne niet werk en nie
mand stuurt een bon in, dan
weet je meteen dat je het niet
goed hebt gedaan. Maar dat is
nog nooit gebeurd."
„Effectiviteit is bij de reclame
zeer belangrijk. Zo'n Mazda-re-
clame mist dat effectieve, vind
ik. Iedereen heeft het over die
reclame, iedereen is vol lof.
Maar als die reclame inderdaad
zo goed is, hoe komt het dan
dat Mazda nog steeds geen
marktleider is geworden? Ik her
inner me een billboard waarop
een Mazda volledig in de kreu
kels zat en daaronder stond de
tekst: 'Toch een leuk weekje
achter de rug'. Een beetje cryp
tisch, vind ik. En je wekt bij de
kijkers de gedachte op: 'Zo, zo,
die Mazda schijnt toch behoor-
foto loek zuyderduin
lijk in de kreukels te kunnen ra
ken.'"
Krop sla
D.C. Vos is directeur van het
Leidse reclamebureau Vos
partners, dat 35 werknemers in
dienst heeft en goed is voor een
omzet van 50 miljoen per jaar.
Ook hij vindt het een juiste keu
ze van de jury om de Grand Ef
fie aan Albert Heijn te geven.
Vos: „Veel kruideniers zijn geen
baas over hun eigen adverten
tiecampagne. De organisaties in
de detailhandel hebben daar
vaak veel invloed op. Albert
Heijn heeft het al een heel lange
tijd in eigen hand weten te hou
den. Ze hebben het bestaan om
in een paginagrote advertentie
één krop sla te laten zien. Een
andere kruidenier zou zeggen:
je kunt in al dat wit nog veel
meer produkten zetten, maar
Albert Heijn heeft dat niet ge
daan. Daarmee laten ze zien dat
ze karakter hebben en smaak.
Ze hebben zich niet als een
kruidenier gedragen."
„Ook de beslissing om de HAK-
reclame een Effie te geven vind
ik juist. Martine Bijl zit daar ge
woon als zichzelf, ze speelt geen
rol. En dat is goed. Want het ge
vaar bestaat dan dat het pro
dukt een beetje kan wegvallen.
André van Duyn heeft ook wel
reclame gemaakt. Voor wasma
chines, geloof ik. Maar zo'n pro
dukt kan het dan bijna nooit
meer winnen van zo'n lollige
man. Ton van Duinhoven heeft
voor Jamin wel goed werk kun
nen doen. Hij heeft de deftige
meneer Jamin naar de mensen
toe gebracht en hem sympa
thiek gemaakt. Hij vroeg aan de
klanten of ze het goed vonden
dat meneer Jamin meer room in
het ijs zou doen. Als ze dat goed
vonden, zou hij het tegen me
neer Jamin gaan zeggen. Su
bliem toch. Hij heeftdaarmee
een brug geslagen tussen de
consument en de fabrikant."
Had meneer Vos niet zelf graag
een Effie willen verdienen? Vos:
„Wij werken veel voor de detail
handel en daar ligt het toch wat
anders. Het gaat er daar nog
steeds een beetje conservatief
aan toe. Het is vaak zo dat me
neer Jansen, die al dertig jaar te
genover meneer Pietersen aan
het bureau zit, 's morgens nog
altijd vraagt: 'En meneer Pieter
sen, wat zou u denken van een
kopje koffie?' En daarbij komt
dat de een voor de ander niet
wil weten hoeveel zijn omzet is
gestegen. Als je wilt meedingen
naar die Effies moet je de mede
werking hebben van de klant.
Maar ik denk dat wij in het ver
leden al wel tien Effies hadden
kunnen verdienen.
CEES VAN HOORE
Het theorie-examen
De enige wagen waar ik vrij
willig in ga is de lijkwagen.
Dat heb ik tenminste lange
tijd gedacht. Kroeggesprekken
over de nieuwste Volkswagen
Golf of de Mazda met het ho
ge kontje hebben het drank
gebruik zeker bij me aange
wakkerd. Wat een gezwets!
Pas wanneer ik de auto als
wrak langs de weg zag staan,
kreeg ik enige belangstelling.
Vooral als er mooi onkruid uit
de voorruit groeide.
Maar je moet soms mee met
de vooruitgang. Je wilt net als
je buurman op vakantie naar
verre oorden, je wilt snel naar
het ziekenhuis als dat nodig
is, je hebt geen zin meer om
de maagmozaïekjes van dron
ken voetbalsupporters over je
goeie pak te krijgen, kortom:
je gaat je rijbewijs halen. En
als je dat hebt, dan moet er
maar meteen een enorme
Amerikaanse bak komen, een
rose Chevrolet bij voorkeur,
zo'n auto waarmee je rustig
de bumper van degeen die
voor je rijdt kunt zoenen. Al
les beter dan zo n koekblik,
dat bij de eerste aanrijding in
een brandende accordeon
verandert.
Omdat ik nu ongeveer zo'n
veertig rijlessen heb gehad en
nog steeds niet alle verkeers
borden en tekens ken, leek
het me niet onaardig eens
voor mijn theorie 'op te gaan'.
Zo heet dat, geloof ik, in het
vakjargon. Eergisteren heb ik
mij voor het eerst onderwor
pen aan het theorie-examen.
De avond ervoor - Feyenoord
speelde nota bene tegen MVV
- heb ik die theorie erin zitten
stampen. Om een uur of twee
's nachts hield ik ermee op.
Door mijn droom galoppeer
den ruiters vanaf onverharde
wegen zomaar de snelweg op,
mensen zaten rustig een per-
zikje te eten op de invoeg-
strook, vrachtwagens keerden
op de snelweg plotseling om
en telkens zag ik een dame en
een heer opdoemen en die
heer hoorde ik zeggen: 'Mijn
naam is Theo. En dat is Rie.
Wij geven samen TheoRieles.
Vandaar de naam. De eerste
vraag: heeft een kameel een
claxon?'
Maar de volgende morgen
toog ik monter naar het exa
mencentrum aan de Sma
ragdlaan in Leiden. Ik had het
gevoel dat ik daar met mijn
vierenveertig jaren als een
opa tussen zijn kleinkinderen
liep. Ja, ik was wel erg laat be
gonnen. Na wat formaliteiten
betrad ik met nog zo'n negen
endertig andere kandidaten
de examenzaal. We moesten
plaats nemen aan een tafeltje
waarin een bakje was gemon
teerd met twee knoppen,
waarmee je de vragen met 'ja'
of'nee' kon beantwoorden.
Een dame
dat afkijkers er onherroepelijk
zouden worden uitgestuurd
en toen volgden er zeventig
dia's van verkeerssituaties.
Het ging naar mijn gevoel erg
lekker. De ja-knop moest je
bedienen met je linkerhand
en de nee-knop met de rech
ter. Omdat mensen in een
examensituatie nogal zenuw
achtig zijn en misschien on
nodig veel kracht bij het in
drukken van de knoppen zou
den gebruiken, leek het me
niet onwaarschijnlijk dat er
bij mijn voorbuurvrouw
spiertrekkingen in linker- of
rechterschouder te zien zou
den zijn. Ik overwoog nog
even om daarop te letten om
dat uit die bewegingen mis
schien wel het goede ant
woord af te leiden zou zijn,
maar dat deed ik toch maar
niet. Mijn voorbuurvrouw zag
er niet al te snugger uit. Ik
vertrouwde maar op eigen
kracht.
Toen het examen er op zat,
moesten we even wachten op
de uitslag. In de tussentijd
werd er een promotiefilmpje
van het CBR gedraaid. Daarin
werd ons duidelijk gemaakt
dat we geen angst hoefden te
hebben voor de examinator
die in de toekomst het prakti
sche examen zou gaan afne
men. De teneur van het film
pje: de examinator is ook
maar een gewone man. En
die gewoonheid werd ons ge
demonstreerd door hem te la
ten zien terwijl hij als een
pantoffelheld stond af te was
sen. Ook zagen we hem nog
even samen met zijn vrouw
winkelen in de een of andere
supermarkt. 'Zullen we deze
week eens Mariakaakjes ne
men. schat? Die soppen zo
lekker weg in de thee.'
En we moesten ook niet den
ken dat de examinator er was
om ons erin te luizen. Dat
werd getoond in een scène
in een steegje dat nauwelijks
ruimte liet om de portieren te
openen. Het beeld werd bege
leid door een stem die zei: 'De
examinator zal u heus niet
vragen hier te keren'.
Een pauzefilmpje van het erg
ste soort dus. Maar goed, de
uitslag liet niet lang op zich
wachten. Je mag maar zeven
van de zeventig vragen fout
hebben en ik had er negen
fout. Gelooft u mij, ik heb niet
gehuild. Maar wel vond ik het
heel vervelend dat men voor
het front van de klas bekend
maakte wie er voor dit een
voudige examen was gezakt-
Mijn zwakke punt, zo zei de
examinator, was stilstaan en
parkeren. Jammer. Maar mis
schien ook niet zo gek. Ik hou
de laatste tijd nogal van voór-
uitgang.
CEES VAN HOORE
Pechvogel van de week
Je hebt mensen die niet voor het geluk in de wieg zijn gelegd en soms de raarste dingen mee
maken: pechvogels dus. Het Gesprek van de Dag roept elke week een regiogenoot uit tot 'Pech
vogel van de week'.
Het Leidsch Dagblad verrast de uitverkorene met een mooie slagroomtaart van banketbakkerij
Van Dam. Vindt u dat uzelf voor deze eervolle vermelding in aanmerking komt, twijfel dan niet
om met ons contact op te nemen. Ook mag u familieleden, vrienden of buren voor deze prijs
nomineren. U kunt bellen tijdens de werkdagen van 8.30 tot 16.30 uur op het nummer 071-
161352. Ook kunt u schrijven: Leidsch Dagblad, t.a.v. Het Gesprek van de Dag, Postbus 54, 2300
AB Leiden.
ALPHEN AD RIJN Projector!-
ouderen ten behoeve van Over
legorgaan Samenwerkende Oude
renbonden. 5.000,-
ALPHEN AD RIJN Aanschaf
van biljarttafel voor Stichting Jon-'
gerencentrum Madonna. 10.000,-
BODEGRAVEN Bedrage
Stiet
Bodegraven De Zon.
BOSKOOP Aanscha
DRAGEN WE BIJ
Het Juliana Welzijn Fonds steunt tal van organisaties en groepen
van mensen In heel Nederland. In totaal meer dan 1.000 pro-
jetten per jaar. Goed voor ruim 20 miljoen gulden. Dichtbij.
Ook bij u in de buurt Da's mooi werk. Steun 't óók: Bank- èn
^Gironummer 888.444. Meer informatie: 03405-64524.
LEIDSCHENDAM Bijdrage
produktie solidariteitscampagn
Werkgroep De Arme Kant vai
derland. 5.'
NIEUWKOOP Bijdrage in
Stichting Open Huis. 5.
RIJNSATERWOUDE Biji
Stichting Bejaardensocieieit F
VOORSCHOTEN Bouw e
ZIJN DE KLEINE
■N^g
EN DIE WE DOEN
0.3980 CB Bunnik. Telefoon: 03405-64 524
Een klamboe helpt natuurlijk
uitstekend tegen muggen. De
vliegenmepper bewijst ook goe
de diensten, mits de beestjes
zich niet verroeren. Voor het
overige verschillen de menin
gen behoorlijk over hoe men
het best muggen kan bestrijden.
Je moet de ramen tegen elkaar
open zetten, zegt de een. Wel
nee, je moet roken, zegt de an
der. Of je moet je insmeren met
citronella. Als je tenminste bang
bent om gestoken te worden,
want er zijn ook mensen die be
weren dat ze altijd door de
stekebeestjes worden overgesla
gen. Fabeltjes, halve of hele
waarheden?
Bij de afdeling biologie van de
universtiteit in Leiden weten ze
het niet precies. „Wend je maar
tot het Nederlands Natuurhisto
risch Museum." Daar zou zich
een muggenexpert bevinden.
Dat klopt, maar blijkbaar heeft
hij het niet zo op persmuskie
ten. Zijn naam mag beslist niet
in de krant, al wil hij wel wat
commentaar geven. „Wat ik zelf
ervaar is dat de lichamelijke re
acties van mensen op een mug-
gebeet verschillen. Als ik zelf in
een vochtig bos loop word ik
even hard geprikt als ieder an
der. Maar ik heb er niet veel last
van. ik krijg geen rode plekken.
Andere mensen krijgen bloed
ende wondjes die gaan jeuken.
Dat lijkt me een kwestie van ge
voeligheid."
En hoe zit het met de verschil
lende middeltjes? „De ramen
tegen elkaar open zetten, dat is
een zeer effectief middel. Ze
houden niet van tocht en krui
pen dan altijd in een hoekje.
Rook? Dat weet ik niet, dat zou
kunnen. Nicotine, dat lijkt me
vrij vervelend voor de beestjes.
Citronella, dat gebruikten mijn
ouders altijd om ons uit de
slaap te houden. Tenminste, dat
was het effect ervan. Ze zetten
een schoteltje met dat spul
naast ons bed. Door de stank
konden we niet slapen. Dat fa
brikanten van sommige middel
tjes beweren dat die zes tot acht
uur te werken, geloof ik niet,
maar het fijne weet ik er niet
Een woordvoerder van de Ne
derlandse Entomologische Ver
eniging (een entomoloog is een
insektenkenner) kan het ons
ook niet precies vertellen. Hij
verwijst ons door naar Willem
Takken, een bioloog van de
landbouwuniversiteit in Wage-
ningen die onderzoek doet naar
het steekgedrag van muggen.
Eindelijk hebben we beet, hij
blijkt een échte deskundige te
zijn. „Het is al een paar jaar be
kend dat insekten worden aan-
De mug is een plaag voor de meeste
getrokken door bepaalde geur-
stoffen van planten, dieren en
mensen. We weten ook dat een
groot aantal soorten muggen
een voorkeur heeft voor bepaal
de mensen en dieren. Dat die
voorkeur wordt bepaald door
een verschil in geuren. Alleen
weten we nog niet om welke
geuren het gaat."
„Pas op een afstand van een
meter of minder speelt onze li
chaamstemperatuureen rol,
maar muggen vinden ons in
eerste instantie door onze geur.
Stoffen in ons zweet en onze
adem. Als we ontdekken welke
stoffen dat zijn, is dat natuurlijk
het begin van een geheel nieu
we muggenbestrijding. Dat is
al blijft de schade meestal
ook de centrale doelstelling van
ons onderzoek. Je kunt dan bij
voorbeeld lokdoosjes ontwer
pen met die stoffen, waar de
muggen wel in maar niet meer
uitkunnen."
En de huidige middeltjes en
tactieken, zit daar nog iets nut
tigs tussen? „Er zijn vluchtige
verbindingen die muggen on
aangenaam vinden. De stof bij
uitstek is DEET. Dat is het enige
werkelijk aftstotende middel.
Dat zit onder andere in Autan.
Citronella is een natuurprodukt
uit tropisch gras, maar dat
werkt lang niet zo goed."
„Het tegen elkaar open zetten
van ramen? Dat lokt ze juist
maar binnen. Ze komen im-
bepertd tot wat jeuk. foto archief
mers op geurstoffen af. Het
tocht dan wel een beetje, maar
dat houdt ze echt niet tegen. Ze
wachten dan gewoon in een
hoekje af. Rook zal ze wel ver
drijven. Er is geen insekt dat te
gen rook kan. Het lijkt me al
leen niet zo gezond om in de
rook te slapen. Wat wel helpt,
zijn van die cirkelvormige bran-
dertjes die je in campingzaken
kunt kopen. Je laat een natuur
lijk insecticide verdampen. Op
dezelfde manier werken die
elektrische apparaatjes, ook via
verdamping."
Nog even cn de mug prijkt bo
venaan de lijst van bedreigde
diersoorten.
HERMANJOQSTRA»
