Dove kinderen
in het kippenhok
Stoiber, rechtse hardliner met sociale trekjes
Feiten &Meningen
Bedrijven zien weinig geld maar veel toekomst in Kazachstan
DINSDAG 25 ME11993
KNO-artsen al tien jaar actief in Kenya met 'Operation Eardrop'
correspondent
Operatiezaal 3 van het Aga Khan-ziekenhuis in Nairobi.
De Kenyaanse arts Irungu dept het bloed weg in het ge
opereerde oor van een 13-jarig jongetje. De Nederlandse
KNO-artsen Piet Hein Gerritsma en Mamix Bierens de
Haan kijken over zijn schouder en via een monitor mee,
geven aanwijzingen en assisteren.
Nairobi Frans van den houdthebben hier een meisje van 17
jaar geopereerd met een zo gro
te perforatie dat ze haar gehoor
voor 100 procent kwijt was. Dat
Nederland ondenkbaar,
ze er op éénjari
ge leeftijd al zijn uitgepikt."
Goedaardige tumor
„In sommige gevallen zijn ook
de gehoorbeentjes aangetast of
zelfs opgevreten door de ontste
king. Dan treedt een gehoorver-
lies van 40 tot 50 decibel op",
aldus Gerritsma. „Bij een chro
nische ontsteking groeit een
huidweefsel in het oor, dat er
niet thuishoort. Een goedaardi-
die het bot opeet en
Een perfecte demonstratie van
doelstelling en werkwijze van d
in Zutphen gevestigde stichting want daar
'Operation Eardrop', die voor
het tiende jaar aan een reeks
ooroperaties in Kenya is begon
nen.
„Wij kunnen natuurlijk wel tot
in den treure ooroperaties blij
ven uitvoeren in Kenya, maar
het is minstens zo belangrijk er
voor te zorgen dat ze het hier
straks zelf kunnen. De opzet is
daarom om onszelf over een x-
aantal jaren overbodig te ma
ken. Voor dat doel krijgen Keny-
aanse KNO-artsen onder leiding verder naar binnen groeit
i de Utrechtste professor zelfs de hersenen kan aantas-
Hordijk nu een spoedcursus in
oorchirurgie. Nu opereren ze
nog onder toezicht van ons",
legt Bierens de Haan uit.
De KNO-arts is de initiatiefne
mer van 'Operation Eardrop'en
zal de komende weken samen
met zijn collega Gerritsma en
anaesthesist Wim van Pelt rond
de 70 tot 90 oren van Kenyaan
se kinderen onder handen ne
ten. In Kenya kom je heel uitge
breide vormen tegen. Iemand
die te lang met zo'n ontsteking
blijft rondlopen, kan er dood
aangaan."
Dat zo veel Kenyaanse kinderen
met ernstige gehoorproblemen
hebben te kampen, heeft diver
se oorzaken. De belangrijkste
hangt nauw samen met het op
grote schaal voorkomen
men in de speciaal voor dit doel mazelen. Gerritsma: „Die ziekte
ingerichte operatiekamer van kan onder andere tot
het Aga Khan-ziekenhuis in
Nairobi.
„Het merendeel van de pa
tiëntjes kampt met een chro
nische oorontsteking of heeft
een gaatje in het trommelvliés",
zegt Piet Hein Gerritsma. „In
bepaalde gevallen is dat gat
echter zo groot dat er helemaal
geen trommelvlies meer is. We
ontsteking leiden, die chro
nische vormen aanneemt als er
niks aan wordt gedaan. Ontste
kingen aan het oor kunnen ook
een familieprobleem zijn of te
wijten aan onvoldoende me
dische zorg in een gebied of in
een gezin. Dove kinderen heb
ben het vaak erg slecht. Ze wor
den verstoten en in een kippen
hok gestopt. Want ouders kun
nen hen niet als bedelaars ge
bruiken: ze zien er te goed uit
omdat ze lichamelijk verder
niks mankeren."
Het idee om al die Kenyaanse
verschoppelingen met operaties
en gehoorapparaten te hulp te
komen, ontstond begin jaren
tachtig toen Mamix Bierens de
Haan, na er in Kenya zelf achter
te zijn gekomen hoe groot de
gehoorproblemen aldaar waren,
een artikel las over de Rotary
Club Haarlem die een aantal
Kenyaanse kinderen in Neder
land had laten opereren. Dat
kunnen wij ook, dacht hij en
legde zijn plan voor aan de
Round Table van Zutphen en de
'Operation Eardrop' was gebo-
Dovenscholen
Kenya's dertig dovenscholen
werden aangeschreven en bin
nen korte tijd werden vier kin
deren naar Nederland gehaald
voor ooroperaties. De conclusie
dat het veel effectiever was een
aantal artsen naar Kenya te stu
ren, heeft ertoe geleid dat nu elk
jaar twee of drie teams worden
uitgezonden om te opereren en
Kenyaanse artsen op te leiden.
Een dokter in Kenya zorgt on
dertussen voor de voorselectie
en nazorg van de patiënten.
De Nederlandse artsen en
anaesthesisten zijn allemaal
vrijwilligers die zelf hun vliegtic
ket betalen en geen honorarium
ontvangen voor hun werk.
'Operation Eardrop', dat hele
maal draait op particuliere gif
ten, betaalt de ziekenhuiskosten
van de patiëntjes in Kenya en
verschaft hoortoestellen en oor
stukjes in samenwerking met
Kenyaanse instanties. Gehoor
apparaten worden in Nederland
ingezameld, evenals spataderen
Een lokale verpleegkundige controleert de oortjes van dit jonge Kenyaantje.
die uitstekend geschikt zijn voor
het dichten van gaten in trom
melvliezen. Bierens de Haan:
„Bij Nederlanders verwijderde
spataderen worden door mij ge
prepareerd en in stukjes gesne
den om er in Kenya trommel
vliezen mee te repareren."
Op die manier dragen heel wat
Nederlanders waarschijnlijk on
bewust bij aan het herstellen
van het gehoor van honderden
Kenyaanse kinderen, maar
'Operation Eardrop' zou graag
zien dat de Nederlandse over
heid bewust een steentje bij
draagt. Tot op heden heeft Den
Haag nog geen cent betaald,
terwijl hun project volgens de
Nederlandse artsen toch aan de
belangrijksteoverheidscriteria
voldoet. „Het is kleinschalig en
legt veel nadruk op onderwijs.
Een flinke Financiële injectie
zou zeer welkom zijn om het
benodigde instrumentarium
aan te schaffen voor Kenyaanse
artsen, zodat zij in de toekomst
alle opgedane kennis helemaal
zonder buitenlandse hulp in
praktijk kunnen brengen", al
dus Bierens de Haan.
WIM STEVENHAGEN
Vrijstaat Beieren krijgt nieuwe eerste man
Cg'MIHALrTEIT EeSTeWEM M£T /\fópRAKEN (ceiiyuNfclf) flfcTUIQfcAl-
hé. ||C 0W
IK HA? DlTéietfaCEN?
IURJP/IMTI& UiT H£T CRWI»™ GU.W
7I6IKH&& APSTEHS
TlEti JMP SreAFVeflWlMPBPlI^-
rv\AA(Z m mT IK 20VEEL
iïmmt fe/iEN pie«)ÉN,WS IK ML
MOêi ÉVEN Ve &ENZIM6-
fO/toP M Vb HOE
OVeRlMllEN»
berlun hans hoogenduk
correspondent
„Een neo-nazi en een racist",
noemt de rechtsextremistische
Republikaner-leider Franz
Schönhuber hem. „Een extre
mist in staatsdienst", scheldt de
liberale parlementariër Burk-
hard Hirsch. „De blonde valbijl"
en „de pitbull van de CSU",
roepen de sociaal-democraten.
De tegenstanders van Edmund
Stoiber schrikken niet terug
voor harde woorden als het om
een typering van de man gaat
die morgen tot de nieuwe mi-
nister-president van Beieren
wordt gekozen. Maar zijn poli
tieke vrienden en vijanden zijn
het er ook over eens dat als er
een politicus is die de schier on
stuitbare opmars van de rechts
extremistische Republikaner in
Beieren kan stoppen, het de 51-
jarige jurist Stoiber is. 'Rechts
van de CSU kan en mag geen
andere partij bestaan', zo luidt
zijn devies.
De „grote blonde met de zwarte
geest" houdt de politieke ge
moederen in Beieren al bezig
sinds hij in de schaduw van
Franz-Josef Strauss aan zijn po
litieke carrière begon. Strauss
maakte Stoiber in 1978 secreta
ris-generaal van de CSU, belast
te hem in 1980 met zijn
der van de staatskanselarij en
zorgde ervoor dat Stoiber mi
nister van binnenlandse zaken
in de Vrijstaat werd.
Vooral in de verkiezingscam
pagne van 1980, toen Strauss
tegen Helmut Schmidt aantrad,
deed Stoiber van zich spreken.
Hij noemde de toenmalige
SPD-voorzitter Willy Brandt een
„geval voor de psychiater", een
vakbondsvoorzitter was voor
Stoiber „een rat en strontvlieg"
en socialisme en nationaal-soci-
alisme waren naar zijn mening
„in wezen met elkaar verwant".
Dat ging zelfs de christen-de
mocraten te ver en het verbaas
de dan ook niemand dat Strauss
een vernietigende nederlaag
leed.
Stoibers carrière werd er niet
door geschaad. Integendeel,
achter de schermen en onder
de beschermende paraplu van
Strauss kreeg hij steeds meer
greep op het CSU-partijappa
raat. Zijn machthonger leek
voorlopig gestild toen hij minis
ter van binnenlandse zaken en
vice-voorzitter van de partij
werd.
De law-and-order man kon zich
uitleven met de bestrijding van
de harde criminaliteit en met
het volgens hem gigantische
misbruik van het asielrecht.
Maar hij realiseerde zich na de
dood van Strauss ook dat hij als
vertegenwoordiger van de rech
Stoiber (links) en Waigel stonden beiden op de nominatie minister-pre
sident van Beieren te worden. Stoiber won uiteindelijk de slag.
FOTO REUTER WOLFGANG RATT AT
tervleugel nooit de gehele CSU
achter zich kon krijgen. Vanaf
dat moment werkte hij aan een
imago als sociaal denkend poli
ticus.
Zo noemde hij de FDP de „par
tij van de sociale kou" en kwam
hij onlangs met het voorstel een
sociaal huurrecht in te voeren
en buitenlanders als politieman
aan te stellen. „In sommige op
zichten is Stoiber eigenlijk
links", concludeerde de SPD-
politicus Verheugen. Anderzijds
onderneemt hij niets om zijn
reputatie als aartsconservatief af
te zwakken.
Edmund Stoiber, vader van drie
kinderen, is een man die leeft
voor zijn werk. In zijn ministerie
is geen ambtenaar, ook niet in
zijn vrije tijd, veilig voor de tele
foontjes van de baas. Licht spot
tend wordt gezegd dat als Stoi
ber twee bedden ziet met in het
ene een prachtige naakte vrouw
en in het andere een dik dos
sier, hij gegarandeerd voor het
dossier kiest.
Met zijn Pruisisch aandoend
plichtsbesef heeft deze gepro
moveerde jurist ook bij de mi
nisters van binnenlandse zaken
van de andere deelstaten res
pect verworven. Hoewel hij
zichzelf een oer-Beier noemt,
ziet hij er zeker in de Beierse
klederdracht eerder uit als een
vermomde Pruis. Geen ronde,
blozende kop en geen bierbuik,
maar een smal en bleek gezicht
met keiharde felle ogen.
Stoiber is bezeten van macht en
treedt keihard en zelfbewust op.
Toen zijn voorganger Max
Streibl in de problemen kwam
door de vele reizen die hij op
kosten van industriëlen had ge
maakt, en daarbij ook Stoibers
naam viel, koos hij voor het of
fensief. Hij bekende zonder
blikken of blozen ook vaak gra
tis te hebben gevlogen en privé
auto's van BMW en Mercedes te
hebben gebruikt. „Dat was fout,
maar wie meent dat ik vanwege
zulke dingen in het stof ga krui
pen, zit helemaal fout", zei Stoi
ber. „Wie elf jaar met Strauss
heeft gewerkt, die is niet zo snel
van zijn stuk gebracht", zo
voegde hij er fijntjes aan toe.
Dat is Edmund Stoiber ten voe
ten uit. Hij gaat geen confronta
tie uit de weg en meestal wint
hij. Zoals de slag om het minis
ter-presidentschap van Beieren
met CSU-voorzitter en minister
van financiën Theo Waigel.
Stoiber zei op het moment dat
zijn kansen fifty-fifty waren:
„De partijtop wil een optimale
bezetting in München en in het
kabinet van Kohl. En ik blijf in
München." Stoiber gokte en
won.
alma ata henk van lierop/anp
De omvang van de handelsmis
sie neemt toe, naarmate het
land van bestemming minder
belangrijk is voor de economie.
Deze gekscherende stelling uit
het zakenleven lijkt dezer dagen
te worden bewaarheid in Ka
zachstan. Vergezeld van een de
legatie van zo'n zestig Neder
landse bedrijven brengt staats
secretaris Van Rooy (buiten
landse handel) een bezoek aan
de voormalige Sovjet-republiek.
Het CentraaJaziatische land
heeft een oppervlakte van 56
keer Nederland, maar telt nau
welijks meer inwoners: 17 mil
joen. De export van Kazachstan
wordt geschat op 1 tot 2 procent
van de Nederlandse uitvoer. De
handel tussen Kazachstan en
Nederland is dan ook mondjes
maat. Maar Kazachstan is druk
bezig met het tot ontwikkeling
brengen van de enorme voorra
den aardolie en aardgas. Zaken
lieden spreken dan ook over
een nieuw Kuwayt.
Maar wie tuk is op het snelle
geld, komt bedrogen uit. Dat
voorspelt althans J. Meyn van
de gelijknamige machinefabriek
in Oosterzaan. Hij heeft inmid
dels vaste voet aan de grond in
Kazachstan en hem valt tijdens
de handelsmissie de eer te beurt
andere bedrijven wegwijs te
maken.
Meyn, leverancier van slaglijnen
en andere apparatuur voor
landbouw en veeteelt, was al in
1975 actief in de Sovjetunie,
maar het zou tot 1984 duren
voordat de zaken echt op gang
kwamen. In Kazachstan is hij al
sinds 1980 actief. Vroeger deed
hij vooral zaken met Moskou en
kon hij veel meer dan nu op zijn
geld rekenen. Sinds de omwen
teling in de Sovjetunie moeten
er veel meer verkopers worden
ingezet, die bovendien zeer veel
moeten reizen. De kans dat dat
een order oplevert is veel klei
ner geworden en die orders zijn
overigens ook niet meer zo om
vangrijk als vroeger.
Het uiteenvallen van de Sov
jetunie biedt echter ook volop
perspectieven voor hel Neder
landse bedrijfsleven, aldus
W. Hieselaarvan landbouw-gi-
gant Cebeco. Voorheen bepaal
de het centrale gezag in Moskou
dat Kazachstan graan en katoen
moest leveren. Nu het land op
eigen benen staat, stimuleert
het ministerie van landbouw de
teelt van aardappelen, groenten
en suikerbieten. Cebeco stuurt
Nederlandse boeren naar Ka
zachstan om in collectieve
boerderijen adviezen en leiding
te geven bij de teelt. Inmiddels
is op die manier al vierduizend
hectare volgebouwd.
AT&T uit Hilversum tekende
vorig jaar een overeenkomst
met Kazachstan voor de aanleg
van één miljoen telefoonlijnen
in een periode van tien jaar. De
eerste digitale centrale van dit
project is inmiddels geleverd.
AT&T marketing-man A. van
der Stroom heeft grote ver
wachtingen. De telefoondicht
heid ligt in Kazachstan op 6 tot
7 procent. Ter vergelijking: in
Nederland lijkt een hoogtepunt
bereikt met een dichtheid van
50 procent. Floewel Cebeco,
Meyn en AT&T hun plaats in
Kazachstan lijken te hebben ge
vonden, sloten deze bedrijven
zich toch graag aan bij de han
delsmissie van Van Rooy. Voor
Cebeco is de missie van belang,
omdat „we niet alleen goede
contacten willen met het minis
terie van landbouw", aldus Hie-
selaar. „Onze spullen worden
per trein in containers aange
voerd en die laten we niet graag
leeg teruggaan." Ook Meyn en
Van der Stroom benadrukken
het belang van de aanwezigheid
van staatssecretaris V an Rooy,
die in het buitenland de status
van minister heeft. Nederland
heeft geen ambassade in Ka
zachstan en dat maakt het be
zoek des te belangrijker.
De meegereisde zakenlieden
handelen in uiteenlopende pro-
dukten als schapedarmen en
gordijnrails. Ze zeggen bereid te
zijn veel tijd en moeite te steken
in het land van president
Nazerbajev. Ook voor de om
wenteling was hij al de belang
rijkste man in Kazachstan en hij
streeft vooral een geleidelijke
overgang naar een marktecono
mie na. Goede internationale
handelscontacten vindt hij voor
Kazachstan, dat geheel is inge
sloten door andere landen, van
levensbelang.
De zakenlieden uit de delegatie
benadrukken dat ze concurren
tie ondervinden van vooral
Duitsers, Fransen, Italianen en
Turken. Die zouden bovendien
een steun in de rug krijgen in de
vorm van staatsgaranties op de
kredieten.
De Nederlandse Credietverze-
kering Maatschappij (NCM)
geeft echter de Nederlandse za
kenlieden bij monde van de
meegereisde A. van 't Veer wei
nig hoop. „De NCM is een com
merciële onderneming. Zonder
garantie van de overheid is ver
zekeren van de kredieten niet
haalbaar. En de Nederlandse
overheid heeft al honderden
miljoenen schade geleden door
garant te staan bij zaken met de
landen van het Gemenebest van
Onafhankelijke Staten."
