De eigen koffie
mee op vakantie
Twee kabouters, een hamer en een klok
'Met het Oosterparkstadion
Het Gesprek van de Dag
'We willen er een plechtig tintje aan geven'
DINSDAG 25 ME11993
CHEF WILLEM SPIERDIJK. 071 -161440. PLV -CHEF MEINDERT VAN DER K
Mijn vader gooide bijna niets
weg. Of het nu een beduimelde
folder was van een reisbureau
uit Zürich, of een oude prijslijst
van een aquariumzaak, hij borg
het op. Een echte verzamelaar
was hij niet, hij bewaarde de
dingen alleen uit nostalgie. Hij
koesterde die spulletjes omdat
ze hem aan vroeger deden den
ken. Zijn bonte verzameling, dat
was zijn geschiedenis. Als je een
boek opensloeg en er viel plot
seling een plantje uit, dan wist
hij nog precies waar hij het ge
plukt had en wanneer. Bij elk
dingetje hoorde een verhaal.
Mijn vader is er niet meer, maar
de voorwerpen nog wel. Bij het
inpakken voor een verhuizing
kwam ik ze weer tegen, die be
kende spulletjes. Het was af en
toe net alsof hij ik mijn vader
het bijbehorende verhaal hoor
de vertellen. Plotseling viel mijn
oog op een voor mij totaal on
bekend doosje. 'Klok en hamer'
stond er op. Op het deksel was
een fraaie, handgekleurde prent
geplakt van twee kabouters die
op het punt staan met een ha
mer tegen een klok te slaan.
Het bleek een spel te zijn. In het
doosje zaten vijf prenten: die
van op de deksel, een groot huis
dat veel weg had van een her
berg, een kabouter met een
paard, twee kabouters met een
hamer in een smederij en twee
kabouters die een klok luidden.
Verder bevatte het doosje een
houten hamertje, een groot
aantal fiches en acht dobbelste
nen waarvan vijf van de zes
kanten blanco waren. Zes van
de stenen waren genummerd
(van een tot en met zes). De
overige twee vertoonden een
klok en een hamer op de be
schilderde kant.
Vreemd, heel vreemd. De naam
van de fabrikant stond nergens
vermeld en de spelregels ont
braken. Ik wist alleen zeker dat
het spel oud was. Meer dan
honderd jaar, schatte ik. Er zat
niets anders op dan een speur
tocht te beginnen.
De speelgoedzaken die ik raad
pleegde hadden nog nooit ge-
De hamer, de dobbelstenen en de kaarten.
hoord van het spel. De speel-o-
theken ook niet. Ik kreeg de tip
het eens te proberen bij een
speelgoedmuseum. Zo belde ik
uiteindelijk met 'Kinderwereld'
in het Drentse Roden. Meneer
Valentijn van het museum ken
de het spel. „Het is uit de vorige
eeuw, 1800,1840, zoiets. Zit er
een eikehouten hamertje bij?
Fiches? Acht dobbelstenen? En
zitten er vijf speelkaarten in?
Dan denk ik dat u het compleet
heeft."
Een reuze interesssant spel,
vond hij. Wel iets voor het mu
seum. „Maar de mensen mogen
dat soort dingen heus van ons
houden. Het gaat er ons om dat
het bewaard blijft voor het na
geslacht." Hij wilde me daarom
wel helpen. De spelregels kende
hij niet uit zijn hoofd, maar hij
zou ze voor me uitzoeken. Een
dag later had ik ze al in huis.
Ik heb de spelregels nu voor me
liggen. Een verhaaltje over fi
ches voor de deelnemers, fiches
in de pot die wordt beheerd
door de zogeheten veilingmees
ter. Die ook de vijf prenten bij
opbod veilt. Die met de hamer
op tafel slaat ten teken dat het
spel kan beginnen. Een verhaal
tje over de betekenis van de
worpen. Wie bij welke worp aan
wie hoeveel fiches moet beta
len. Dat dat afhangt van de
prenten die men in bezit heeft.
Enzovoort.
Ik probeer me voor te stellen
hoe mijn vader zich daar vroe
ger mee vermaakte, maar het
lukt me niet. Ik blijf met een
lichte kater zitten. Allerlei vra
gen spoken door mijn hoofd.
Heeft mijn vader het op een
rommelmarkt gekocht, heeft hij
het van zijn vader gekregen,
heeft hij het ooit gespeeld?
Mijn zus brengt een paar dagen
later wat verlichting: het is een
familiestuk. Pa heeft haar ooit
Leidse theologen verzorgen trouwdiensten
Haantjes kukelen omlaag, roos
vensters versplinteren, kortom:
de slopersbal treft vele huizen
Gods. Veel mensen gelóven nog
wel in het opperwezen maar als
het op de eredienst aankomt,
laten ze het afweten. Ook voor
trouwende stellen geldt dat.
Vaak doen die stellen dan con
cessies aan ouders en wordt er
toch in de kerk getrouwd. Beetje
hypocriet, vinden ze achteraf.
De Leidse theologen Sabine du
Croo-de Jongh (28) en Tom
Mikkers (23) willen zich voor
die mensen inzetten. Na twee
gesprekken vooraf vertalen ze
wat er nog bij de aanstaande
echtelieden aan godsdienstige
gevoelens leeft. Daarna verzor
gen zij op de plek waar het
trouwfeest plaats heeft een
plechtigheid die net als het ker
kelijk huwelijk nog enig cachet
heeft. Ze houden een passende
toespraak, zoeken stemmige ge
dichten en muziek uit; ze ma
ken van de intenties van het
bruidspaar een portret in woor
den.
Tom Mikkers is op het idee ge
komen nadat zijn broer ging
trouwen. Mikkers: „De plechtig
heid op het stadhuis alleen
vond mijn broer te kaal. En
trouwen in de kerk een beetje
huichelachtig als je er niet veel
meer aan doet. Vaak is het zo
dat mensen die niet regelmatig
naar de kerk gaan toeschouwer
zijn bij hun eigen plechtigheid.
Ze kunnen de psalmen niet
meer meezingen en weten niet
op welk moment ze moeten
gaan zitten of staan. Ze voelen
zich gedesoriënteerd. Mijn
broer wilde iets persoonlijkers.
En toen heb ik voor het eerst
een kleine plechtigheid in el
kaar gezet. Ik vond het leuk om
daarmee door te gaan. Ik belde
Sabine of ze mee wilde doen en
dat wilde ze."
Niet alleen mensen die nog ge
loven, maar ook zij die dat niet
doen, kunnen terecht bij Mik
kers en Du Croo-de Jongh. Sabi
ne: „We vragen in die persoon
lijke gesprekken wat de mensen
denken over huwelijk en liefde,
hoe ze er tegenaan kijken. En
ook vragen we naar wat ze ei
genlijk onder trouwen verstaan
en hoe ze elkaar hebben leren
kennen. We inventariseren die
antwoorden en verwerken die
in de toespraak. Bij trouwfees
ten is het vaak vooral de schitte
ring van het feest die het moet
maken. Er zijn grappige toe
spraken van ouders, ooms hou
den feestredes die eindigen
met: 'En we nemen d'r nog
een', maar het plechtige tintje,
dat toch eigenlijk wel bij zo'n
dag hoort, ontbreekt. Die leem
te willen wij opvullen. Er zijn
nog altijd maar heel weinig
mensen die op de fiets naar het
stadhuis toe gaan. De meesten
willen er toch een gedenkwaar
dige dag'van maken. En daarin
proberen wij hen te helpen.
Maar we zijn zeker geen con
currenten van de kerk. Zeker
niet. We praten de mensen
niets aan. Of ze nu geloven of
niet, dat maakt voor ons niks
uit."
Poëzie
Mikkers en Du Croo-de Jongh
verzorgen niet alleen de toe
spraak, maar kiezen ook de mu
ziek en - wanneer dat op zijn
plaats is - de passende poëzie
uit. Sabine du Croo-de Jongh
heeft een behoorlijke kennis
van de Nederlandse poëzie en
weet overal aanknopingspunten
te vinden. We leggen haar de
vraag voor wat voor gedicht ze
zou kiezen bij een man en een
vrouw die elkaar al heel lang
kennen en die allebei graag
zwemmen. Ze denkt even na en
zegt: „Ik zou iets kiezen van
Guido Gezelle. Zijn poëzie heeft
iets rustigs, iets kalms. En dat
weerspiegelt de verhouding van
die twee mensen misschien een
beetje. In combinatie met dat
zwemmen zou ik zijn gedicht
over dat krink'lende, wink'lende
waterdingnemen."
Lady Astor zei eens tegen Wins
ton Churchill: 'Als u mijn man
was, zou ik vergif in uw koffie
doen'. Waarop Churchill ant
woordde: 'Als ik uw man was,
zou ik die koffie nog opdrinken
ook.' Dit snedige antwoord illu
streert hoe vaak mensen elkaar
niet liggen. Dat blijkt ook in hu
welijken. Een dichter heeft eens
gezegd dat er maar twee woor
den rijmen op huwelijk: afschu
welijk en gruwelijk. Zo erg is het
natuurlijk niet. Maar dat schei
dingen de laatste tijd aan de or
de van de dag zijn, is een feit.
Daarvoor willen Tom en Sabine
hun ogen niet sluiten. Sabine:
„Als mensen zeggen dat ze voor
eeuwig bij elkaar willen blijven,
is dat natuurlijk nog steeds erg
mooi. Later zeggen ze vaak dat
ze dat ook echt meenden. Maar
toen, op dat moment."
(Mikkers en Du Croo voor
Trouwdiensten, Hasebroek-
straat 1,2321 ZA Leiden. Tele
foon: 071-318284).
FOTO JAN HOLVAST
verteld dat hij datzelfde spel
ooit in Friesland had gespeeld,
als kind. „Bij zijn opa en oma.
Of oom en tante, dat weet ik
niet meer precies", zegt mijn
zus. Het spel is dus een familie
stuk. Alleen, zijn opa en oma
heeft hij bij mijn weten nooit
gekend. Welke oom en tante
waren het dan?
Niemand van die generatie die
nog in leven is. Ik zal dus nooit
precies het verhaal kennen dat
bij het spel hoort.
HERMAN JOUSTRA»
Nederlander neemt voor honderden guldens voedsel mee op reis
Op vakantie naar het dure
Noorwegen? In de kofferbak
stopt de zuinige Nederlander
dan al snel voor 250 gulden aan
levensmiddelen. ANWB, Econo
mische Zaken en het instituut
voor budgetadviezen, Nibud,
meldden dit vorige week. Ook
naar Zweden gaat de inhoud
van twee boodschappenkarren
mee, terwijl de toerist op weg
naar Denemarken, Italië en
Zwitserland nog altijd voor 150
gulden aan proviand inslaat.
Wij namen de proef op de som
en ondervroegen flink wat bui-
tenland-gangers in het Leidse
ANWB-kantoor. Ze vielen uit
een in twee kampen: mensen
die niets meenemen en de
mensen die zeggen 'weinig'
mee te nemen. En natuurlijk is
het woord weinig zeer rekbaar.
Voor de Voorthouter Rob van
Geer is weinig inderdaad wei
nig. Wat kruiden voor het koken
('dan hoef je daar geen kilo's
zout te kopen') en broodbeleg
dat in Zuid-Frankrijk niet of
moeilijk te koop is. De oerhol-
landse pindakaas bijvoorbeeld,
maar ook wat vertrouwde cho-
copasta's. Dat scheelt een hoop
gezoek en gezucht in de Franse
supermarclié. Meer kan hij toch
niet meenemen: er moeten ook
nog vier kinderen mee in de sta
tioncar.
Dat hij in Frankrijk iets meer
voor zijn boodschappen moet
betalen, neemt hij zonder mok
ken voor lief: „Ik ga heus niet op
zoek naar de goedkoopste win
kel. Daar ben ik niet voor op va
kantie."
Bij het Lissesc echtpaar J.C. en
J.E.M. Suurmond is weinig al
wat meer. Wat ze meenemen?
„Onze eigen koffie, natuurlijk.
Een pak Douwe Egberts per
week. Een pakje of vier verpakt
vlees, een borreltje en een flink
stuk kaas. Want dat is in Zwit
serland zo verschrikkelijk
duur." Ook komkommers, to
maten, karnemelk en de 'restjes
van huis', krijgen gegarandeerd
een plekje in de koelkast van de
Maar die zaken zijn echt be
doeld voor de eerste dagen,
hoor. De Suurmonds zullen
heus de plaatselijke terrasjes en
winkels niet mijden. „We kijken
alleen wat uit met geld", zegt
zij. „Je hebt gewoon een bud
get", legt hij uit. „Als je dan op
een terrasje wat meer uitgeeft,
zegje: dat doen we dan maar
niet meer." Ze zijn dus echt
geen 'meeslepers'. Als we dat
maar niet denken.
Het maakt de vraag alleen maar
knellender waar die meeslepers
dan wel zitten? Is het het Leidse
koppel op leeftijd dat aardap
pels, melk. koffie, thee, potjes
groente, Hollandse kaas en pin
dakaas naar het Gardameer
meeneemt? Zelf vinden ze van
niet: „Voor onderweg heb je
tóch eten nodig", klinkt het in
koor. En ze gaan heus wel eens
uit eten. Een lekker forelletje uit
het meer: mevrouw ziet het al
helemaal voor zich En trou
wens: „Je kunt toch niet meer
meenemen dan je kunt verstou
wen in je caravannetje."
Voor Leidenaar C.H. van de Pa-
verd is niets echt niets. Op va
kantie weigert hij zich bezig te
houden met vermoeiende prijs
vergelijkingen en 'dat soort ma
teriële zaken'. Hij heeft geen
idee hoe duur de levensmidde
len aan de Spaanse Costa's zijn
en zal heus niet schrikken:
„Hooguit denk ik misschien: o,
dat is dan duurder dan ik
dacht". Dat niet iedereen er zo
over denkt, kan hij zich goed
voorstellen: „De een kan zich
nu eenmaal wat meer permitte
ren dan de ander. Ik denk ten
minste niet dat mensen aardap
pelen meenemen omdat ze
denken dat die hier lekkerder
zijn dan in het buitenland".
Toen haar kinderen nog klein
waren, sleepte een Alpheuse
ANWB-bezoekster stapels pro
viand mee naar het vakantie
huisje. Nu ze alleen met haar
man door Oost-Europa gaat
trekken, weigert ze ook maar
iets mee te nemen. Slapen doet
ze in hotels en pensions; eten in
restaurants. Want: „Koken doe
ik het hele jaar al. Vakantie is
vakantie. En: je wilt toch ook
wel eens wat anders eten?"
PAUL VAN DER KOOU
Pechvogel
van de week
Je hebt mensen die niet voor
het geluk in de wieg zijn ge
legd en soms de raarste din
gen meemaken: pechvogels
dus. Het Gesprek van de Dag
roept elke week een regioge-
noot uit tot 'Pechvogel van de
week'.
Het Leidsch Dagblad verrast
de uitverkorene met een
mooie slagroomtaart van ban
ketbakkerij Van Dam. Vindt u
dat uzelf voor deze eervolle
vermelding in aanmerking
komt, twijfel dan niet om niet
ons contact op te nemen. Ook
mag u familieleden, vrienden
of buren voor deze prijs nomi
neren. U kunt bellen tijdens de
werkdagen van 8.30 tot 16.30
uur op het nummer 071 -
161352. Ook kunt u schrijven:
Leidsch Dagblad, t.a.v. Het
Gesprek van de Dag. Postbus
54.2300 AB Leiden.
Sabine du Croo-de Jongh en Tom Mikkers helpen het bruidspaar er een gedenkwaardige dag van te maken.
FOTO JAN HOLVAST
Feyenoord een jaar geleden: een rondedansje na het behalen van de beker. Dit jaar een dansje vanwege de landstitel?
Feyenoord-supporters in de stress
FOTO'ARCHIEF
Hij heet Aldo Korpershoek,
maar hij nam de telefoon dezer
dagen in zijn Leiderdorpse wo
ning als volgt op. „Met het Oos
terparkstadion..." Geintje na
tuurlijk; maar het tekent toch de
kampioenskoorts die zich van
de Feyenoordsupporters - en
Korpershoek is een échte - heeft
meester gemaakt. Allemaal wil
len ze komend weekeinde naar
het Oosterparkstadion in Gro
ningen om hun cluppie naar de
landstitel toe te schreeuwen.
„Ik ben al helemaal in paniek",
zegt Korpershoek. „De hele dag
ben ik bezig kaarten te regelen.
Ik ben zo druk bezig dat ik af en
toe dreig te vergeten dat ze nog
tegen MW moeten." Zo is het
natuurlijk ook nog eens een
keer. Nog even het geheugen
opfrissen. Feyenoord staat nog
een punt achter op regerend
landskampioen PSV, maar heeft
een wedstrijd minder gespeeld.
PSV heeft nog een duel te gaan,
het komende weekeinde thuis
tegen Volendam. Dan speelt
Feyenoord uit bij Groningen,
maar vanavond voetbalt de Rot
terdamse ploeg eerst nog in
Maastricht tegen MW, een
wedstrijd die overigens live
wordt uitgezonden door de
NOS.
„En dat wordt een heel zware
pot", zegt Korpershoek. „Die
club heeft nog Europa Cup-as
piraties. Aan de andere kant is
dat gunstig. MW zal moeten
komen. En uit spelen wij goede
wedstrijden."
Voorlopig kan hij in elk geval
nog héél even nagenieten.
„Mijn weekend was fantastisch,
maar het was wel een hoop
stress. Zaterdag ben ik zelf in de
Kuip geweest tegen Willem II
(3-0, red.). Een dag later was het
luisteren geblazen met het hart
in de keel (Vitesse-PSV 1-0,
red.). Ik zat hier met een paar
vrienden, de radio stond kei
hard aan. Nou, het was een hele
opluchting om kwart over vier:
1 -0! Ik heb gegild van het la
chen."
Korpershoek serieus:„Als we
kampioen worden is dat ver
diend. We hebben het meest
constant gepresteerd. Wat Van
Breukelen zei is waar: met dit
materiaal heeft Feyenoord
maximaal gepresteerd. We heb
ben voetbaltechnisch gezien
minder in huis dan Ajax en PSV,
maar dat hebben we gecom
penseerd met gezelligheid,
mentaliteit en werklust."
„Dat was zaterdag nog zo dui
delijk. Je zag het als een Willem
Il'er en een Feyenoorder een
duel aangingen om de bal. Dan
was het ae vraag: wie trekt het
eerst zijn been terug? Nou, dat
was dus steeds een Willem Il'er.
We hebben strijd geleverd en
daar komt het publiek ook voor.
Wat ik heb begrepen is dat drie
kwart van Nederland wil dat er
een keer een andere kampioen
komt. Feyenoord is sowieso een
club van het volk."
En de club van Leidenaar Rol
and de Leeuw, al is hij wat pes
simistischer gestemd dan Kor
pershoek. „Het is natuurlijk
leuk dat je een. twee dagen mag
hopen. Maar ik heb in het verle
den wel meegemaakt - dan
praat ik wel over een ver verle
den - dat de boel juist in een si
tuatie als deze werd verziekt. Ik
hoop dan ook dat ze hun kop
erbij tegen MW houden en dat
ze niet gaan lopen dromen en
knoeien."
En de spanning, hoe staat het
daar mee? „Ik zal in elk geval als
een verlamd beest voor de radio
zitten als ze tegen MW spelen.
Zondag was dat ook zo bij VI
tesse - PSV. De laatste drie mi
nuten waren vreselijk. Zeker
door Jack van Gelder. Van elke
halve kans maakt hij mot een
een enorme scrimmage."
Dan neemt De Leeuw nog even
gas terug. „Het is natuurlijk
hartstikke leuk voor Feyenoord,
maar ik ben er nog niet zeker
op. Eerst MW, en dan Gronin
gen...Misschien speelt die ploeg
wel de wedstrijd van het jaar.
Die lui hebben het hele seizoen
lopen falen. Ik zet mijn kaarten
liever op Volendam. Dat die
club nog een keer uitpakt."
