BROM
'Arts moet automobilist aangeven'
Merkenrecht is een heel blij onderwerp
Randstad
TNO onderzoekt stress bij
grensbewaking Schiphol
DIE ONS VOORDELIG
BROOD NOG NIET KENNEN:
OVENVERS
ROGGE-TARWE
Bloemenveiling Aalsmeer
j klimt al weer uit dalletje
Gemeenten regelen
voortaan bijverdiensten
van uitkeringstrekker
DINSDAG 25 ME11993
Jonge zwanen met de trein
lisse Zeven jonge zwanen zijn gistermorgen in een trein ver
voerd door een machinist die op het baanvak bij Lisse twee gro
te zwanen had aangereden. Het ouderpaar was door het ongeluk
gedood maar de kleine zwaantjes wilden van geen wijken weten.
De zeven jongen stonden piepend langs de spoorbaan, waarop
de machinist de trein tot stilstand bracht. Vervolgens heeft hij de
kleine vogels gevangen en in zijn cabine meegenomen naar
Haarlem. Daar heeft hij de zwanejongen overgedragen aan de
dierenambulance. De trein liep door het ongeluk ongeveer tien
minuten vertraging op.
Speciale taxikaart op komst
Hilversum» Mensen die geregeld een taxi nemen vanaf Schiphol
of in de grote steden, kunnen vanaf 1 juni gebruik maken van
een speciale taxikaart. Die kaart, Cabcharge Card, is een genum
merde creditcard waarmee men taxiritten kan afrekenen met
een pincode; niet alleen in Nederland, maar ook in Australië,
Amerika en Engeland en na 1 juni in een aantal andere grote Eu
ropese steden. De kaart gaat ongeveer 25 gulden kosten. Taxi's
waarin men op die manier kan betalen, zullen herkenbaar zijn
aan een speciale sticker. Dat heeft de directie van het Haagse
taxibedrijf Citytax zondag bekendgemaakt voor de AVRO-radio.
chef willem spierdijk. c
v -chef meindert van d
Politie Hollands Midden: wij doen wat we kunnen
De politie doet al alles om automobilisten met een du
bieuze rijvaardigheid naar een psychiater te sturen voor
een test van hun rijbekwaamheid. Als minister Maij-
Weggen in 1994 10.000 mensen naar de psychiater voor
een onderzoek wil laten sturen, moeten er meer instan
ties komen, die probleemgevallen signaleren. Dat stelt lid
van het stafbureau van politiekorps Hollands Midden,
Hans Vergeer.
leiden meindert van der kaau
Vorig jaar werden in Nederland
zo'n 2500 automobilisten voor
een onderzoek naar een psychi
ater gestuurd. Wanneer een po-
litie-agent het vermoeden heeft
dat iemand bijvoorbeeld alco
holist is of om een andere reden
onbekwaam is om op een veili-
i het verkeer deel
Te nemen, kan hij een rapport
naar het Centraal Bureau Rijbe
wijzen (CBR) sturen. Die nodigt
de automobilist vervolgens uit
voor een onderzoek bij psychia
ter of arts. Daaruit kan volgen
dat zijn rijbewijs wordt ingeno
men. Dat kan overigens ook ge
beuren wanneer zo'n persoon
door de rechter al is gestraft en
geen ontzegging van de rijbe
voegdheid heeft gekregen.
Zo wil Maij dat mensen die
bijvoorbeeld met een aanhang
wagen in de bebouwde kom
meer dan 50 kilometer te hard
rijdt, naar de psychiater worden
gestuurd. Het streefaantal van
10.000 is volgens het ministerie
statistisch afgeleid van de acht
miljoen uitgegeven rijbewijzen.
,,Wij doen al wat wij kunnen",
zegt Vergeer van het korps Hol
lands Midden. „Wanneer ie
mand van ons constateert dat
een weggebruiker consequent
fouten maakt, dan houden wij
hem aan en maken rapport op.
Daar verandert de oproep van
Maij-Weggen niets aan. Maar ik
erken dat wij er niet iedereen
uit halen die eigenlijk niet in
een auto zou mogen zitten."
Als voorbeeld noemt Vergeer
mensen die zware medicijnen
gebruiken of een geestelijke
stoornis hebben. „Wanneer een
huisarts weet dat een patiënt
zware medicijnen gebruikt waar
hij zijn leven niet meer van af
komt, dan moet dat eigenlijk
worden doorgegeven aan het
CBR, wanneer je dat tenminste
vanuit verkeersveiligheid be
kijkt. Maar ik weet dat huisart
sen hun beroepsgeheim heb
ben."
Volgens Vergeer bestaan er
voor de politie geen algemene
i een automobilist
bij het CBR aan te geven voor
een onderzoek. „Dat besluit kan
heel moeilijk zijn. Als iemand
door rood rijdt, is dat natuurlijk
geen reden. Wij weten ook wel
dat je heel zorgvuldig moet om
gaan met dit soort rapportages.
Je maakt een enorme inbreuk
op iemands zijn privacy en mo
biliteit. En dus zouden mensen
en instanties die over betere in
formatie beschikken zo'n stap
moeten nemen."
Psychiaters die voor het CBR
de onderzoeken verrichten, be
schikken evenmin over duidelij
ke normen om iemand af te
keuren. De grootste groep die
voor intrekking van het rijbewijs
in aanmerking komt, zijn alco
holisten, mensen die meer dan
acht glazen per dag drinken.
Wanneer zo'n iemand langer
dan een jaar van de drank is,
kan hij een herkeuring aanvra
gen.
Volgens woordvoerder S.D.
Moes van het ministerie van
verkeer en waterstaat zijn er
'duidelijke criteria' vastgesteld
voor het intrekken van rijbewij
zen. In een rapport uit 1971
staat volgens hem dat mensen
die een uitgesproken neiging
hebben tot agressiviteit, prikkel
baarheid, fanatisme en gel
dingsdrang, kans maken op in
trekkingvan hun rijbewijs.
Terwijl de komende maanden
honderdduizenden mensen via
Schiphol naar een zonnige be
stemming reizen om van de
spanning af te raken, neemt
juist dan de stress toe bij de
mensen van de paspoortcontro
le op de luchthaven. Daarom
stelt TNO daar de komende
maanden een onderzoek in
naar spanningen als gevolg van
het werk.
Vooral als er in de rij voor de
controle veel mensen wachten
die nog een geldboete moeten
betalen, neemt de werkdruk
toe. De computer van de grens
bewaking van de marechaussee
pikt die er feilloos uit. Het innen
van geldboetes leidt nog al eens
tot agressie bij de betrokken rei
zigers en tot ongeduld bij dege
nen die daardoor vertraging op
lopen; iedereen wil immers voor
het aan boord gaan nog even
snel belastingvrij inkopen doen
op Schiphol.
Daarbij komt dat bij de Mare
chaussee sprake is van enige ge
ladenheid omdat zij de laatste
tijd nogal negatief in de publici
teit zijn geweest in verband mei
het terugsturen van asielzoe
kers. Een aantal marechaussees
zal een tijdlang een klein kastje
op het lichaam dragen waarin
electronisch signalen kunnen
worden opgeslagen zoals hart
slag, bloeddruk en ademhaling.
Leidse jurist Visser schrijft boek
'Een borrel met een zeep-
smaak', zo heet het boekje van
de Leidse jurist Dirk Visser. Het
gaat over merkenrecht en daar
over kan volgens Visser ie
dereen over meepraten. „Het is
niet echt een academisch on-
- derwerp. Het gaat erom of lip-
-fc!?oi™f ïes' potjes of flesjes op elkaar lij-
oc,0 j(en
De titel van het boekje is ont
leend aan de bekende Claeryn-
Klarein-zaak. Het jenevermerk
Claeryn kon zich met succes
verzetten tegen het gebruik
ONZE VASTE LAGE PRIJSJLHT
door een ander van de gelijklui
dende naam Klarein voor een
schoonmaakmiddel. De rechter
meende dat minder mensen
Claeryn-jenever zouden kopen,
omdat ze die naam zouden
gaan associëren met zeep. Vis
ser: „In die zaak gaat het wat
mij betreft al te ver. Wie komt er
nou per ongeluk thuis met een
schoonmaakmiddel in plaats
van jenever? Die produkten lig
gen zo ver uit elkaar, daar is niet
snel verwarring te vrezen."
Ondanks zijn relatief jeugdige
leeftijd, geldt Dirk Visser (24) als
een expert op het gebied van in
dustriële eigendomsrecht,
meestal merkenrecht genoemd.
De afgestudeerd Leids jurist is
inmiddels Assistent In Oplei
ding (AIO) bij de rechtenfacul
teit, waar hij een proefschrift
over auteursrecht voorbereidt.
Naar aanleiding van een aantal
artikelen die Visser over het
merkenrecht had gepubliceerd,
vroeg uitgeverij Kwadraat hem
een boekje over dit onderwerp
samen te stellen. 'Een borrel
met een zeepsmaak' is bedoeld
als introductie tot het merken
recht. „Het is een heel blij on
derwerp om over te schrijven",
meent Visser, „In tegenstelling
tot andere rechtsgebieden is er
nooit sprake van menselijk leed.
Wel gaat het om hele grote fi
nanciële belangen, maar de be
trokkenen zijn vaak grote be
drijven die wel een veer kunnen
laten."
Invloed
Dagelijks komen we in aanra
king met duizenden merken
Een merk is een teken dat ver
wijst naar een bepaalde onder
neming. Dat kan een merk
naam zijn of een bepaalde
vormgeving van het produkt
zelf (zoals de vorm van de wok
kei) of de vorm van zijn verpak
king (bv. het colaflesje). In de
Verenigde Staten is onlangs
voor het eerst een geur als merk
gedeponeerd. Visser meent dat
de bescherming van merken te
genwoordig te ver gaat. „Ner
gens ter wereld is de merkenbe-
scherming zo groot als in de Be
nelux. En de ontwikkeling ten
deert naar nog meer bescher-
Dirk Vissen „Duidelijk verschil tussen jenever en schoonmaakmiddel."
ming. De rechthebbenden van
merken zijn goed georgani
seerd, hebben het meeste geld
en de beste advocaten. Zij heb
ben dan ook de meeste invloed
op de totstandkoming van de
regels", meent Visser. „Zowel
de beschermingsomvang als
wat er allemaal beschermd kan
worden neemt alleen maar toe,
dat vind ik zorgwekkend. Alles
mag van mij door het merken
recht beschermd worden, maar
dan moet de omvang van die
bescherming wel ingeperkt
worden. Anders krijg je de situa
tie dat bepaalde zaken in de sa
menleving door bedrijven ge
monopoliseerd worden. Dan
kunnen alleen zij daarvan ex
clusief gebruik maken. Dat is
onwenselijk."
Dansje
Een spraakmakende merken
recht-zaak was die van Coca-
Cola tegen filmmakers Wim
Verstappen en Pim de la Parra.
In de film Alicia kwam een scè
ne voor waarin een naakte
vrouw duidelijk zichtbaar
masturbeerde met een gezins-
fles Coca-Cola. De frisfabrikant
vond dat het merk Coca-Cola
daardoor schade leed en eiste
met succes een verbod van deze
masturbatiescène, die het pu
bliek dus nooit te zien kreeg.
Visser: „Terwijl deze act in wer
kelijkheid dagelijks in een sex-
club werd opgevoerd. Je kunt je
afvragen of de merken bescher
ming zo ver gaat, dat je filmers
kunt verbieden de werkelijkheid
te laten zien."
Paars
Wie in het boekje de voorbeel
den van rechtzaken over mer
kenrecht leest, kan ziph niet aan
de indruk onttrekken dat de uit
komsten soms volstrekt wille
keurig tot stand komen. „Oh,
absoluut', beaamt Visser vol
mondig. „Het merkenrecht
biedt in principe genoeg rechts
zekerheid. Maar veel bedrijven
gaan tot het randje. Alle
schoonmaakmiddelen willen op
Jif of Dreft lijken. Als ze hun
produkt in een neutrale ronde
fles met een paarse kleur zou
den stoppen, dan was er niets
aan de hand geweest. Maar een
eigen merk ontwikkelen is duur.
Het is veel goedkoper om mee
te profiteren van van een ander
foto hielco kuipers
merk. Misschien gokken som
mige bedrijven ook wel een
beetje op de verwarring van de
consument, in de hoop dat
mensen denken merk A te ko
pen, maar in werkelijkheid het
sterk gelijkende merk B mee
naar huis nemen. Dat zie je bij
voorbeeld bij de witbieren. Die
leveren allemaal rechthoekige
glazen om te profiteren van de
merkbekendheid van marktlei
der Hoegaarden, die ook zulke
glazen heeft. Een bedrijf als
Heineken heeft dan ook boter
op het hoofd. Zelf treden ze
hard op tegen nabootsers van
de Heineken-merken, maar met
het eigen witbier Wiekse Witte
gaan ze zelf juist zo dicht moge
lijk bij de marktleider zitten.
Tegenvallend 1992 vermoedelijk uitzondering
De Verenigde Bloemenveilin-
gen Aalsmeer (VBA) rekent dit
jaar op een batig saldo van
1 'meer dan 9 miljoen'. Dat heeft
Roel Schutrups, directeur finan
ciën en economische zaken,
gisteren gezegd na afloop van
de presentatie van het jaarver
slag. Het batig saldo van 12,3
miljoen in 1991 verminderde
het afgelopen jaar tot 6,5 mil
joen.
I
Pasen
De verwachtingen voor het lo
pende jaar zijn voor een belang
rijk deel gebaseerd op de resul
taten in de eerste negentien we
ken. Daarin constateerde de
VBA dat de omzet van de pro
dukten op de veiling met 7,7
procent is toegenomen. „De
voorjaarsfeestdagen als Valen
tijnsdag, Pasen en moederdag
hebben zwaar doorgetikt," al
dus Schutrups. Verder heeft de
zachte winter een positieve in
vloed op de omzetontwikkeling
gehad.
De exportmarkten lieten in de
periode tot en met april een
omzetgroei van vier procent
zien. De belangrijkste toename
signaleerde de bloemenveiling
in de uitvoer naar Duitsland,
dat veruit de grootste export
markt van de VBA is. Deze ex-
portomzet nam met acht pro
cent toe. Ook de omzetgroei
naar de Verenigde Staten van
achttien procent werd door al
gemeen directeur André Mulder
„verheugend" genoemd. Groot
ste uitschieter op de export
markt was België met een om
zetgroei van 58 procent. Een
verklaring hiervoor is er niet, al
dus Mulder.
Italië
Tegenover deze groeimarkten
stonden opnieuw krimpende
omzetten voor Groot-Brittannië
(-13 procent), Italië (-10) en
Spanje (-16). In deze landen
voelt de VBA nog altijd de klap
pen van de devaluaties van de
nationale valuta's waardoor de
Nederlandse bloemen daar
duurder zijn geworden, wat zich
duidelijk vertaalde in een lagere
afzet.
Mulder beschouwt ook de
Oostbloklanden nog altijd als
een groeimarkt. „Er is groei
naar ƒ400 miljoen omzet op
jaarbasis. Ik verwacht dit jaar
een tijdelijke dip, omdat het
harde geld op is. Toch blijken
bloemen en planten in die lan-
De omzet van de veiling moet
dit jaar met 5 procent toene
men tot ruim ƒ2,3 miljard, zo
luidt de doelstelling. Het afgelo
pen jaar liep de omzet voor het
eerst sinds 1951 terug. Door de
lagere omzet heeft de bloemen
veiling begin dit jaar investerin
gen voor de bouw van een nieu
we loods, uitbreiding van het
stapelwagenbestand en een
nieuwe telefooncentrale moe
ten schrappen.
Omzet bloemenveiling Aalsmeer moet dit jaar met vijf procent toenemen. foto archief
den hoge prioriteit te hebben
op het boodschappenlijstje. De
Oostbloklanden vormen zo'n
groot afzetpotentieel. De afzet
zal de komende jaren zeker op
leven." Over de binnenlandse
markt is Schutrups voor 1993
optimistisch. „Bij een slecht
economisch klimaat ziet de
consument direct af van de
aanschaf van grote dingen zoals
een televisie of een auto. Er is
wel meer ruimte voor kleine uit
gaven."
Gemeenten mogen zelf gaan
bepalen hoeveel iemand in de
bijstand of met een uitkering
mag bijverdienen, zonder dat
de uitkering in gevaar komt.
De nieuwe regeling moet met
ingang van april volgend jaar
ingaan. Nu bestaan er nog
landelijke richtlijnen voor de
bijverdiensten.
Het kabinet heeft gisteren
op voorstel van staatssecreta
ris Ter Veld (sociale zaken) tot
de nieuwe opzet besloten.
Daarmee wordt tegemoet ge
komen aan wensen van de
gemeenten zelf. Zij willen
meer maatwerk kunnen leve
ren. De landelijke richtlijnen
stonden dat in de weg. Voor
de nieuwe opzet krijgen de
gemeenten 150 miljoen gul
den per jaar.
Seizoenarbeid
Hoeveel extra mensen uit de
bijstand of met de genoemde
uitkeringen nu aan de slag
zullen gaan, is niet bekend.
Ter Veld verwacht dat ge
meenten de betrokkenen ook
een financiële premie gaan
geven om een baan te aan
vaarden.
Voorts zal het gemakkelij
ker worden voor de groep uit
keringstrekkers om bijvoor
beeld seizoenarbeid in de
tuinbouw aan te nemen. Ie
mand in de bijstand mag per
maand maximaal 257 gulden
bijverdienen (echtpaar, een
oudergezin). Voor een alleen
staande is dat 180 gulden per
maand. Het bijverdienen
wordt ten hoogste voor twee
jaar toegestaan.
In de ioaw (wet inkomens
voorziening oudere en ge
deeltelijk arbeidsongeschikte
werkloze werknemers) mag
iemand 30 procent van de in
komsten uit arbeid houden
zonder dat korting op de uit
kering volgt. Ook hier geldt
een periode van maximaal 2
jaar. In de ioaz (een regeling
gelijk aan de ioaw maar dan
voor zelfstandigen) geldt het
zelfde.
