Colombianen maken coke tot
Europa' s populairste harddrug
China gooit historische
gebouwen in de verkoop
Den Uyl wilde gedrag communisten nauwkeurig in kaart brengen
Feiten &Meningen
DINSDAG 18 ME11993
'Fluwelen druggolft via Nederlandse havens Europa binnen
jaar een Surinaamse organisa
tie die honderden kilo's coke
naar Nederland smokkelde,
met behulp van jonge koeriers
die in Amsterdamse discothe
ken, kroegen en coffeeshops
werden geronseld. Afgelopen
maand bleek dat drughandela
ren vanuit Nederland op grote
schaal naar verre oorden bel
den op kosten van Belgische
autotelefoonabonnees. Vooral
binnenvaartschippers met tele
foons die nog niet tegen mis
bruik van buitenaf waren be
veiligd, werden de dupe. Ze
kregen maandafrekeningen die
waren opgelopen tot soms wel
40.000 tot 50.000 gulden. Het
leeuwedeel van de telefoontjes
ging naar cokecentra in Mid
den- en Zuid-Amerika en naar
fiscaal aantrekkelijke 'paradij-
Met de sterke toename van de
coke-aanvoer via Nederland
heeft ook het gebruik van dit
Zuidamerikaans pepmiddel
een hoge vlucht genomen.
Lange tijd heette cocaïne de
'fluwelen drug'. Het gebruik
bleef voornamelijk beperkt tot
een exclusief gezelschap carri
èremakers, artiesten en zware
jongens. Onderzoek door het
Gronings adviesbureau Intra-
val leert dat coke al lang niet
meer de 'kaviaar' of de 'cham
pagne' onder de drugs is. Het
pepmiddel is doorgedrongen
tot 'alle lagen van de bevolking'
en de maatschappelijke achter
grond van de gebruikers 'loopt
sterk uiteen'.
In opdracht van de gemeente
Rotterdam bracht Interval vo
rig jaar het coke-gebruik in
kaart. Het onderzoeksbureau
'telde' in de Maasstad 12.000
gebruikers. In dezelfde stad
vond kort daarna een symposi
um plaats voor een strikt be
sloten gezelschap van genodig
den uit de wereld van justitie,
politie, wetenschap en bedrijfs
leven. De mensenrechtenspe-
cialist professor P. Schmid ver
dedigde toen nog eens zijn
oratie over 'de opkomst van de
onderwereld'. Vergeleken met
Italië, concludeerde hij, valt het
in Nederland natuurlijk nog
mee. Maar, waarschuwde hij,
misschien lijkt het alleen maar
minder ernstig.
Schmid: „In Italië is de ambte
lijke corruptie de grote cas-
hcowvan de georganiseerde
misdaad. Hier zijn het vooral
de illegale drugs. Een nieuwe
ontwikkeling dreigt zich echter
voor te doen: er is blijkbaar na
de heroïne, en naast de heroï
ne, een nieuwe golf van cocaï-
neverslaving onder allochtone
jongeren en werklozen op
komst.'' En hij waarschuwde:
„Voor cocaïne bestaat in te
genstelling tot voor heroïne
geen vervangend middel zoals
methadon. Bovendien is cocaï
ne een 'upper' en geen 'dow
ner', zoals heroïne. Cocaïne
maakt agressief, dempt het ge
weten en geeft daardoor een
vrijbrief voor geweldmisbruik."
Het is niet ondenkbaar dat bin
nenkort de luxueuze zomerver
blijven van voormalige Chinese
leiders als Mao Zedong en Zhou
Enlai worden bewoond door
buitenlanders. De villa's staan
op de lijst van historische ge
bouwen die de Chinese regering
te koop wil aanbieden om ze
daarmee voor verval te behoe
den.
Al langer proberen plaatselijke
autoriteiten gebouwen, grond
en rustieke landgoederen van
de hand te doen, maar nu
maakt de Chinese leiding zich
zorgen over de reactie van het
Chinese publiek. Veel Chinezen
hebben minder goede ervarin
gen met de verkoop van onroe
rend goed aan buitenlanders.
Als er van de buitenlandse ko
pers een positieve reactie komt
en de autoriteiten een goede
prijs krijgen, zal de verleiding
om het nationale erfgoed te ver
kopen groot zijn", zegt een ma
kelaar in Hong Kong. „Wat zal
dan het volgende aanbod zijn?
De Verboden Stad?"
Eén van de landgoederen die in
de verkoop gaan, is het land
goed Lushan, in de provincie
Jianxi. Het gebied omvat 21 luxe
villa's, die tot 1980 door partij
leiders werden gebruikt als zo
merverblijf. Het landgoed, on
geveer een eeuw geleden opge
zet, is van historische waarde.
Er vonden belangrijke bijeen
komsten plaats van de nationa
listen en communisten in de ja
ren '30 en '40. Tegenwoordig
wordt Lushan als een soort na
tionaal monument beschouwd.
„In Lushan werden belangrijke
zaken voorbereid, die vervol-
Colombiaanse drugkartels
overspoelen Europa met
steeds grotere hoeveelhe
den cocaïne, vooral via
Nederlandse havens. De
Italiaanse maffia, waar
mee de Colombianen
bondgenootschappen
hebben gesloten, lijkt zich
daarbij goeddeels afzijdig
te houden. De Italiaanse
maffia heeft haar Euro
pees operatiegebied de
laatste jaren tot in Duits
land en België uitgebreid,
maar tot dusver is niet
aangetoond dat ze zich
ook in Nederland heeft ge
nesteld. Wel is al vaker ge
bleken dat de geldtransac
ties ook via Nederland lo
pen.
ROTTERDAM HENK POSTMA
Dat beeld doemt op uit rappor
ten van Duitse, Italiaanse en
Amerikaanse opsporingsdien
sten, die de laatste tijd zijn uit
gelekt. De bevindingen worden
bevestigd door zowel Neder
landse criminologen als door
de justitiële praktijk. Vooral het
Colombiaanse Cali-kartel is in
Nederland actief. Volgens de
Duitse Bundesnachtrichten-
dienst (BND) gaat het daarbij
niet alleen om de invoer van
cocaïne, maar ook om het wit
wassen van de zeer lucratieve
winsten, en om investeringen
in schepen.
Rechercheteams uit Den Haag
en Dordrecht zijn de afgelopen
anderhalfjaar niet stil blijven
zitten. Afgelopen maand meld
de justitie trots dat na diep
gaand speurwerk een zeer pro
fessionele Colombiaanse co-
caïnebende was opgerold, die
de Haagse cocaïnemarkt in
handen had. De transacties
werden met computers be
waakt. Bij huiszoekingen on
derschepte de politie destijds
1100 kilo cocaïne (straatwaar
de 110 miljoen gulden).
De snelle opkomst van de Co
lombiaanse coke-handel in
Nederland is zo'n recent feno
meen, dat het geruchtmakende
overheidsrapport 'De georgani
seerde criminaliteit in Neder
land' (in september vorig jaar
verschenen) er met geen
woord over rept. En dat terwijl
het aandeel van alle andere na
tionaliteiten die met 'hoogge
organiseerde' bendes in Ne
derland actief zijn, tot op het
percent nauwkeurig wordt ge
teld.
Toch is de belangstelling van
Justitie niet van gisteren. Drie
jaar geleden al vatte de politie
een groep Colombianen in de
kraag, die tot de top van een
Colombiaans drugskartel werd
gerekend. Daarbij werd in
IJmuiden een recordvangst ge
daan van 2.600 kilo. De vreug
de daarover was overigens van
Met honderden kilo's tegelijk komt de cocaïne Nederland binnen. Voor sommige partijen moeten scheepson-
derdelen worden gesloopt. foto ap
korte duur. De twee hoofdver
dachten ontsnapten nog geen
twee maanden later kort na el
kaar, respectievelijk uit De
Geerhorst in Sittard en het
Arnhemse huis van bewaring.
Volgens justitie gedragen de
Colombiaanse kwartiermakers
zich in Nederland zo onopval
lend mogelijk, hebben ze door
gaans hoge opleidingen geno
ten en zijn ze in eigen land
veelal betrokken bij op het oog
respectabeleondernemingen.
In vergelijking met de Turkse
bendes die de Nederlandse he-
roïne-markt in handen heb
ben, en waarbij meedogenloze
liquidaties voorkomen, gebrui
ken de Colombianen tot dus
ver nauwelijks geweld in Ne
derland. Althans, voor zover
bekend.
Pas vijfjaar geleden begon het
langzaam tot de opsporings
diensten door te dringen dat
Colombiaanse drugkartels zich
aan het oriënteren waren op de
Europese markt. Toen werd in
Europa voor het eerst meer co
caïne onderschept (5.300 kilo)
dan heroïne. Inmiddels haalt
alleen Nederland al bijna een
dergelijke hoeveelheid.
Verstopt in holle balken hard
hout, tussen balen koffie, in va
ten fruitsap, in blikjes cham
pignons, of gewoon onder de
kiel van een schip, worden in
de Nederlandse havens tegen
woordig partijen van honder
den kilo's cocaïne gevonden.
Vijftien jaar geleden kon de he
le Europese vangst (155 kilo)
gemakkelijk in één koffer.
Bij de aanvoer spelen overi
gens niet alleen Colombianen,
maar vaak ook Surinaamse of
Antilliaanse bendes een rol. Zo
ontmantelde de Amsterdamse
narcotica-brigade eind vorig
De Verboden Stad staat (nog) niet op de nominatie om te worden ver
kocht aan buitenlanders. foto afp
gens werden uitgevoerd, inclu
sief ideeën die leidden tot de
culturele revolutie en de laatste
acties tegen de door de vrouw
van Mao geleide Bende van
Vier", zegt Nelson Wong van
het makelaarskantoor Fingers in
Hong Kong, dat betrokken is bij
de verkoop van villa's in Azië en
de Amerikaanse westkust.
„Na 1980 werd Lushan steeds
minder belangrijk, toen de
communistische leiders hun zo
merverblijf verruilden voor de
badplaats Beidaihe, in de buurt
van Peking", zegt Wong.
Volgens makelaars in Hong
Kong beseft de Chinese leiding
maar al te goed dat rijke buiten
landse kopers een zwak hebben
voor oude gebouwen. Chinese
regeringsfunctionarissen zeg
gen dat ze op zoek zijn naar een
„Chinese overzeese koper met
grote liefde voor geschiedenis
en de wens om een historische
plek in het moederland te be
waren."
Maar waarnemers zeggen dat
het verkopen van Lushan gelijk
staat aan het van de hand doen
van het Amerikaanse presiden
tiële verblijf Camp David of een
van de vele kastelen van de Brit
se koninklijke familie.
Gewone burgers worden niet al
leen geconfronteerd met het
verlies van historische gebou
wen, maar zelfs met het gevaar
uit hun huis te worden gezet. In
Shanghai bijvoorbeeld heeft het
stadsbestuur bewoners uit hun
vooroorlogse villa's gezet om de
gebouwen vrij te krijgen voor de
verkoop.
Hoewel dë autoriteiten nieuwe
woningen hebben beloofd, heb
ben de getroffen bewoners daar
niets van gemerkt. Zij beweren
dat functionarissen hun eigen
zakken hebben gevuld en wij
zen veelbetekenend op de ge-
importeerde vierdeurs auto's
die bij de staatsbedrijven staan
geparkeerd.
Een kijkje in het archief van Joop den Uyl (deel 3)
AMSTERDAM WILFRED SCHOLTEN
Oud-PvdA-leider Den Uyl wilde
in de jaren vijftig het doen en
laten van de communistische
aanhang in Amsterdam nauw
keurig in kaart brengen, zodat
de PvdA-propaganda daar met
succes op zou kunnen inspelen.
Als gemeenteraadslid adviseer
de Den Uyl in een geheime
commissie tot de instelling van
een grootscheeps semi-weten-
schappelijk onderzoek onder de
communisten, zonder dat ze
het zelf door zouden hebben.
I ).it blijkt uit stukken in het ar
chief van Den Uyl, dat ter inza
ge ligt in het Internationaal In
stituut voor Sociale Geschiede
nis (IISG). Aanleiding tot het
onderzoek naar de 'wortels van
het communisme in Amster
dam', zoals Den Uyl het in een
notitie noemde, was een onver
wachte staking in april en mei
1955 onder een deel van de ge
meente-ambtenaren. Dat ver
oorzaakte, op het hoogtepunt in
de Koude Oorlog, grote onrust
in de PvdA en de niet-commu-
nistische vakbeweging.
Een onderzoekscommissie,
waarvan ook Den Uyl deel uit
maakte, vermoedde dat er naast
onvrede over het personeelsbe
leid van de gemeente 'sterke
politieke krachten en invloeden
achter de schermen'(lees: het
communisme) een belangrijke
rol hebben gespeeld, aldus het
eindrapport van de commissie,
bestaande uit PvdA'ers en leden
van de ambtenarenbond, de Al
gemene Bestuursbond.
Een sub-commissie kwam op 6
juli 1955 bij elkaar om een stuk
van Den Uyl te bespreken over
de opzet van een grootscheeps
onderzoek. Het raadslid, tevens
directeur van het wetenschap
pelijk bureau van de PvdA, vond
de gegevens die beschikbaar
waren uit de volkstelling en ver
kiezingsuitslagen onvoldoende
om zich een beeld te vormen
van de communistische aan
hang in de hoofdstad. Daarom
•dacht Den Uyl dat 'voor het
voeren van een behoorlijke ac
tie tegenover de communisten
andere gegevens van meer be
tekenis zijn'. Onder die gege
vens, die volgens onderstaande
opsomming zeer gedetailleerd
moesten zijn, verstond de per
fectionistische sociaal-demo
craat:
1. de levensomstandigheden
van de communistische aan
hang, zoals 'lectuur, lidmaat
schappen van verenigingen en
radioverenigingen'. Den Uyl
wilde zelfs weten wat hun vrije
tijdsbesteding was ('bv. welke
films zien zij graag, gaan zij bij
voorkeur niet naar Amerikaanse
films of speelt dat geen rol').
Ook vroeg Den Uyl zich af of ze
veel op afbetaling kochten en
'of ze veel geld uitgeven voor
snoep en dergelijke.'
2. de arbeidsomstandigheden.
Zo wilde Den Uyl weten welk
werk de communisten verricht
ten en hoe hun instelling was
('zijn het ijverige of luie arbei
ders' en 'op welke momenten
spreken zij op het werk over po
litiek, welke dingen schuiven zij
naar voren en welke verzwijgen
zij').
3. de politieke kennis en opvat
tingen. Vragen die beantwoord
dienden te worden waren onder
meer: 'wat weten de commu
nisten van politiek', 'welke ge
beurtenissen hebben indruk op
hen gemaakt en welke niet',
'welke opvattingen hebben zij
over de PvdA, over Drees, over
Amerika, over de sociale voor
uitgang na de oorlog, over het
gemeentebestuur, over de wijk
centra, enzovoort.'
4. het persoonlijk milieu ('was
hun vader ook communist, hoe
staat het met de buren, hebben
zij er omgang mee als het geen
communisten zijn, hoe en wan
neer zijn zij communist gewor
den, zijn hun vrouwen ook
communist').
Om aan al deze gegevens te ko
men achtte Den Uyl een 'en
quête' onder communisten niet
geschikt. Zij zouden daaraan
waarschijn 1 ijk niet meewerken
als zij al wilden toegeven com
munist te zijn. Daarom moes
ten partijgenoten, vakbondsbe
stuurders en wetenschappers in
het geheim, via het 'indirecte
interview' met 'buren, de melk
boer, de kruidenier, mede-ar
beiders, bazen op het werk,
krantebezorgers, de dominee en
de pastor', de gegevens zien te
achterhalen. Een aantal profes
soren, arbeiders die met com
munisten te maken hebben en
ex-communisten moesten in de
begeleidende commissie gaan
zitten.
Op de bijeenkomst waar de no
titie-Den Uyl werd besproken,
was volgens de notulen veel lof
te horen voor de opzet. De aan
wezigen lieten over het doel van
onderzoek geen onduidelijkheid
bestaan: dat moest worden ge
bruikt voor 'beïnvloedingvan
het betreffende bevolkingsdeel'.
Een ander zei dat 'het prakti
sche uitgangspunt steeds in het
oog moet worden gehouden:
het terugdringen van het com
munisme in onze stad. Het gaat
dus om de vorm en inhoud van
onze propaganda'.
Den Uyl bevestigde de doelstel
ling, evenals de opmerking dat
'het vraagstuk niet uitsluitend
vanuit het arbeiderssentiment'
moest worden benaderd. 'Ook
een niet onbelangrijke groep
van intellectuelen en kunste
naars is vaak oppervlakkig,
maar niet minder gevaarlijk, ge
ïnfecteerd door het communis
me'. Deze groepen moesten
daarom ook worden benaderd.
Den Uyl: 'Ook bij een algemene
opzet dient inderdaad het ma
teriaal te worden gebruikt voor
conclusies ten opzichte van
onze politieke propaganda. Al
zullen ook anderen het materi
aal kunnen benutten', aldus de
notulen van de vergadering.
Of het onderzoek daadwerkelijk
van de grond is gekomen, is niet
bekend. In het eindrapport over
de staking van '55 wordt wel
aanbevolen om een sociolo
gische instelling op te richten,
die zich bezig moet gaan hou
den met onderzoeken naar
'mentaliteitsveranderingen en
groepsacties in de verschillende
sectoren van de Amsterdamse
bevolking'.
WIM STEVENHAGEN
PIE uersezs éuMEN pw WEI Oi£R *ONI
VAM WO. imK ve TDp VAT ZE ÉEhl
BEETJE. Op AÜBM ZON G.)Pi>/HEN( P£
etóEfO EN HCT ZWEET HE2££W Af"
i e^fspcóiV/ zon ww aujo/HOBIUSTBOI
ALWEER EEN HALVE ocht&TV
PÉSuétief beuJ
