V-raad veroordeelt
Kroatisch offensief
HEMA:
Pentagon viert vijftigste verjaardag
Extra vergadering EG
over breedbeeld-TV
VLEESWAREN
Buitenland
Brand in Thaise poppenfabriek
Spaanse Groenen willen
verbod op stieregevechten
Situatie Palestijnen in
bezet gebied troosteloos
Franse regering zet
mes diep in uitgaven
DINSDAG 11 MEI 1993
Spitsuur op Mount Everest
Katmandu Het recordaantal van 37 bergbeklimmers heeft giste
ren de top van de Mount Everest bereikt. De klimmers maakten
deel uit van zeven expedities uit de VS, Australië, India, Nieuw-
Zeeland en Zuid-Korea. De vorige topdrukte, 32 bergbeklimmers
op dezelfde dag, dateerde van vorig jaar mei.
Wasmosy winnaar in Paraguay
Asuncion» Zakenman en politiek nieuwkomer Carlos Wasmosy,
de kandidaat van de regerende en door het leger gesteunde Co-
lorado-Partij, heeft vrijwel zeker de zondag in Paraguay gehou
den presidentsverkiezingen gewonnen. Nadat gisteren 14,7 pro
cent van de stemmen was geteld, bleek dat Wasmosy kan reke
nen op veertig procent van de stemmen.
'Explosie Sovjetraket: 91 doden'
Tokyo» De explosie van een Sovjetraket op een lanceringsplat
form in Baikonoer, Kazachstan, heeft in 1960 aan zeker 91 men
sen het leven gekost. Dat heeft het Japanse persbureau Kyodo
gisteren onthuld. Kyodo baseert dat op informatie afkomstig van
de Russische firma Videocosmos die onderzoek doet naar de
ruimtevaart in de voormalige Sovjetunie.
Brit in klein bootje oceaan over
sanjuan» De 50-jarige Brit Tom McNally heeft gisteren een reis
over de Atlantische Oceaan volbracht in een zeilbootje met het
formaat van een badkuip. McNally kwam gisteren aan in de ha
ven van San Juan op Puerto Rico. Het was voor het eerst dat hij
land onder zijn voeten voelde sinds hij op 13 februari van het ei
land Madeira voor de Afrikaanse kust vertrok.
Aanslagen op Corsica
ajaccio» Bij explosies op het Franse eiland Corsica zijn gisteren
twee villa's van plaatselijke politici en een overheidsgebouw be
schadigd. Niemand raakte gewond. De verantwoordelijkheid
voor de aanslagen is opgeëist door het Corsicaans Nationaal Be-
vrijdingsfront, een beweging die streeft naar afscheiding van
Frankrijk.
Aardverschuiving Ecuador: 24 doden
quito In de provincie Loja, in het zuiden van Ecuador, zijn
zondag bij een aardverschuiving zeker 24 mensen omgekomen.
Tachtig mensen worden nog vermist. Duizenden tonnen mod
der en stenen gleden zondagmiddag van een steile helling die
door mijnwerkers was ontbost, en belandden op een gehucht in
het bergachtige gebied Nambija, vierhonderd kilometer ten zui
den van de hoofdstad Quito.
Gevangenis doelwit inbrekers
wenen Onbekenden hebben het afgelopen weekeinde een in
braak gepleegd in een gevangenis in Wenen. Daarbij haalden zij
vijftigduizend schilling (achtduizend gutden) uit een kluis. Vol
gens de Oostenrijkse krant Kurier hadden de dieven een ladder
gebruikt om een raam van een kantoor van de gevangenis te be
reiken.
Zestien doden bij zwart geweld
Johannesburg Zeker zestien zwarten zijn het afgelopen week
einde in Zuid-Afrika door geweld om het leven gekomen. De
meesten kwamen om bij drie incidenten op verschillende plaat
sen in de provincie Natai.
correspondent
De Europese Gemeenschap
hakt in een extra vergadering op
16 juni de knoop door over
breedbeeld-TV. Elf van de
twaalf lidstaten werden het gis
teren in Brussel eens over een
bedrag van zo'n 1,3 miljard gul
den, waarvan de EG de helft
voor haar rekening neemt. Al
leen Groot-Brittannië kon zich
daar nog niet bij neerleggen.
Volgens minister Maij-Weg
gen heeft Groot-Brittannië gis
teren veel van zijn speelruimte
verloren, doordat de Britse mi
nister Leigh halverwege de ver
gadering Brussel verliet om in
Frans-Guyana de lancering van
een nieuwe Astra-satelliet bij te
wonen. „Dat heeft zeer grote ir
ritatie gewekt", aldus Maij-
Weggen.
Volgens de Nederlandse be
windsvrouw moet Groot-Brit
tannië het niet proberen om
nog eens een blokkade op te
werpen. Londen houdt het
tieprogramma voor breedbeeld
TV op het formaat 16:9 (een tus
senstation op weg naar de ho
ge-definitie-TV, HDTV), al acht
tien maanden tegen. EG-com
missaris Bangemann dreigde
gisteren desnoods een formule
te vinden, waardoor het besluit
niet meer unaniem hoeft te
worden genomen.
Philips speelt bij de ontwikke
ling van HDTV een belangrijke
rol. De Nederlandse multinatio
nal krijgt van de Nederlandse
regering honderd miljoen gul
den voor de ontwikkeling van
nieuwe technologie. Dit geld is
echter niet bestemd voor de
ontwikkeling van HDTV.
Nieuw: geroosterde schouderham, 150 gram
.^1«5
ït verkrijgbaar in
Aanbieding geldig t/m 15 me 1993- Zo lang de voorraad strekt C
vestigingen in Axel. Best, BladeL Dordrecht Sterrenburg, Driebergen, Geldrop, Gemert, Horst
n, Utrecht Hoog Cathenjne, Vriezc
UPl United Press In
EG en VS zien voorlopig af van militaire actie
De Veiligheidsraad heeft gisteren het offensief van de
Bosnische Kroaten in de omgeving van Mostar veroor
deeld. In een verklaring, voorgelezen door fungerend
voorzitter Yoeli Vorontsov uit Rusland, eiste de raad de
onmiddellijke beëindiging van de vijandelijkheden in
Mostar, Jablanica en Dreznica.
NEW YORK/BRUSSEL Rtr-AFP-DPA
Tevens riep de raad de strijden
de partijen op zich te houden
aan het bestandsakkoord waar
toe de Bosnische Kroaten en
moslims zich gisteren hadden
verplicht. Het Kroatische minis
terie van defensie heeft gisteren
ontkend dat Kroaten zijn be
trokken bij gevechten in Bosnië.
De EG en de VS zien voorlo
pig af van militaire acties tegen
de Bosnische Serviërs. Was
hington doet dit op verzoek van
de EG, die de uitkomst van het
referendum van de Serviërs
over het Vance-Owen vredes
plan op 15 en 16 mei wil af
wachten. Brussel geeft er de
voorkeur aan Servië te steunen
met zijn blokkade tegen de
Bosnische Serviërs.
De EG heeft gisteren het
voorstel van bemiddelaar Owen
grens te plaatsen, om zo de
boycot van Servië tegen de
Bosnische Serviërs te steunen.
Volgens minister Kooijmans
wordt gedacht aan zo'n twee
honderd tot driehonderd grens
bewakers, niet alleen uit de EG
maar ook uit de VS en Rusland.
De twaalf lidstaten willen ook
dat Russische en Amerikaanse
troepen helpen de zes door de
VN ingestelde veiligheidszones
in Bosnië te beschermen. Kooij
mans vond geen steun voor zijn
idee om deze veilige gebieden
vanuit de lucht te beschermen
tegen mogelijke aanvallen.
NAVO-secretaris-generaal
Wörner heeft gisteren duidelijke
voorwaarden gesteld voor deel
neming van het bondgenoot
schap aan vredesmissies. De VN
overwegen zeventigduizend
man in Bosnië te stationeren als
het vredesplan wordt aangeno
men. Wörner benadrukte giste
ren dat de taken van de troepen
duidelijk moeten zijn omschre
ven en dat het bevel in handen
moet zijn van de NAVO.
Een Bosnische soldaat wordt in de buurt van het vliegveld van Sarajevo belaagd door Servische sluipschut
ters. Op de muur de noodkreet 'help Bosnië nul'. foto ap
De voedseltransporten van de stof voor de vrachtwagens. Dat re sancties blokkeren namelijk
VN in oost-Bosnië moeten bin- heeft een woordvoerder van de ook de brandstofimport via Bel-
nen zes dagen stoppen, als er Hoge Commissaris voor de grado.
geen einde komt aan de proble- Vluchtelingen van de VN (Unh-
men met de aanvoer van brand- cr) gisteren gezegd. De scherpe-
Bangkok Een felle brand in een Thaise poppenfabriek heeft gisteren
aan 141 mensen het leven gekost. Er vielen ruim vierhonderd gewon
den. De brand brak uit op de eerste etage van de vier verdiepingen tel
lende fabriek in Phuttamonthon, zo'n 25 kilometer ten westen van
Bangkok. De brand is vermoedelijk ontstaan door kortsluiting, foto
reuter apichart weerawong
'VN-soldaten
België doodden
60 Somaliërs'
muqdishq Rtr
'Vernederend, spektakel kan nooit kunst zijn
Kuwayt berecht
leden komplot
tegen Bush zelf
KUWAYT AFP
De Somalische krijgsheer Ai-
deed heeft Belgische troepen
ervan beschuldigd vorige week
in Kismayo zestig Somaliërs te
hebben gedood. Hij zei verder
dat de Belgische VN-militairen
vluchtelingen hebben aangeval
len en de mensenrechten heb
ben geschonden. VN-functiona-
rissen hebben geen exacte cij
fers genoemd van mogelijke
slachtoffers bij de strijd in Kis
mayo. Zij spraken alleen van
enkele doden en gewonden als
gevolg van de aanval door man
schappen van Omar Jess, een
bondgenoot van Aideed.
barcelona ruud de v
correspondent
De Spaanse 'Groenen' willen
een algeheel verbod op het stie
regevecht, als ze de parlemenst-
verkiezingen van 6 juni winnen.
„Wij beschouwen dit zoge
naamde fiesta nacional als een
vernederend spektakel", aldus
de groene kandidaat voor een
senaatszetel Francisco Garrido.
„Het martelen van stieren kan
nooit kunst zijn en heeft ook
niets met cultuur te maken,
zoals vele Spanjaarden menen."
Niet alleen de corrida willen
de Groenen verbieden. Ook an
dere nationaal-folkloristische
activiteiten, waarbij wreed met
dieren wordt omgesprongen,
moeten volgens hen strafbaar
worden. Zoals het aan een touw
vanaf een kerktoren naar bene
den gooien van een geit, wat
een jaarlijkse traditie in Zamora
is.
De Groenen staan met hun
verbod op het stieregevecht al
leen in de Spaanse politiek. Alle
andere partijen beschouwen
pogingen van de EG om de
Spanjaarden te dwingen een
einde te maken aan de bloedige
corrida als een „ongeoorloofde
inmenging in nationale zaken".
washington donald rothberg/ap
In 1941, aan de vooravond van de Ameri
kaanse deelname aan de Tweede Wereld
oorlog, besloot de toenmalige president
Franklin D. Roosevelt tot de bouw van een
tijdelijk onderkomen voor het ministerie
van defensie: het Pentagon. In mei 1943
was het monumentale, vijfpuntige gebouw
buiten Washington voltooid.
Morgen zullen minister van defensie Les
Aspin en generaal Colin Powell, de voorzit
ter van de chefs van staven, en enkele van
hun voorgangers op de binnenplaats van
het gebouw bijeenkomen om het 50-jarig
bestaan te vieren.
Het Congres wilde destijds niet zonder
meer akkoord gaan omdat de bouwkosten
werden geraamd op 35 miljoen dollar. „We
hebben die ruimte misschien helemaal niet
nódig als de oorlog voorbij is", zo zei afge
vaardigde Everett Dirksen, een Republikein
uit Illinois. „Wat moeten we met al die extra
ruimte?"
Hij leek geen ongelijk te hebben. Het ge
bouw van vijf verdiepingen dat uitkijkt over
de Potomac-rivier was toen immers het
grootste kantoorgebouw ter wereld. Het ge
bouw en de omliggende stukken land zou
den uiteindelijk 2,1 miljoen vierkante meter
kantoorruimte, tienduizend parkeerplaat
sen en een eigen winkelcentrum omvatten.
In 1940 waren slechts 500.000 mensen in
dienst bij de Amerikaanse strijdkrachten. In
1943 waren dat er al negen miljoen. Het de
partement van oorlog War Department), z
oals het ministerie toen heette, had in Was
hington en omgeving zo'n zeventien ge
bouwen, waar 24.000 militairen en burger-
medewerkers dicht opeengepakt werkten.
Dat het gebouw uiteindelijk 87 miljoen
dollar zou kosten, werd na de oorlog niet als
een al te groot probleem gezien omdat de
Koude Oorlog, Korea en Vietnam en een
groot aantal kleinere conflicten constant de
aandacht van de staf van het ministerie van
defensie opeisten.
Momenteel begint het gebouw wel teke
nen van ouderdom te vertonen. De daken
en buizen lekken en de bedrading is versle
ten en gevaarlijk. Grote delen van het ge
bouw zijn verzakt en het is er of te warm of
te koud. In de komende tien jaar zal meer
dan een miljard dollar worden uitgegeven
voor het opknappen van het Pentagon.
Hoewel dus een en ander te klagen is
over het Pentagon, is het gebouw een sym
bool geworden voor de Amerikaanse mili
taire macht. Maar het was ook een doel
voor demonstranten tijdens de Vietnam-
oorlog en daarna. De 25ste verjaardag van
het Pentagon viel in 1968. Toen waren
500.000 Amerikaanse militairen in Vietnam
gestationeerd en togen elke week duizen
den demonstranten naar het gebouw om,
in de woorden van de schrijver Norman
Mailer „het gebouw symbolisch te verwon
den".
Grote aantallen demonstranten zijn al ja
ren niet meer bij het Pentagon gezien. In
plaats daarvan komen kleine groepen men
sen hun ongenoegen uiten over kwesties
zoals homoseksuelen in het leger of over de
bombardementen op Irak. Maar Philip Ber-
rigan, de voormalige priester die een pro
minente demonstrant was tijdens de Viet-
nam-oorlog, komt vier of vijf maal per jaar
terug. „Wij zijn een soort minderheid", zo
verklaarde Berrigan. Hij omschrijft het ge
bouw-als te „intimiderend" voor veel men
sen in de vredesbeweging.
Rapport Verenigde Naties:
WASHINGTONTTUNIS/TEL AVIV
Kuwayt zal zelf de 16 leden van
een 'Iraakse terreurorganisatie'
berechten die de Amerikaanse
oud-president Bush half april in
Kuwayt wilden vermoorden.
Dat heeft minister Ali Sabah al-
Salem (defensie) gisteren ge
zegd.
„De verdachten worden niet
overgedragen aan de VS. Zij be
raamden hun plan in Kuwayt en
zullen dus hier worden be
recht", aldus de minister. Hij zei
niet wanneer het proces wordt
gehouden. Kuwayt beschuldigt
een kolonel van de Iraakse in
lichtingendienst ervan de groep
te hebben geleid. Irak ontkent.
DPA-AFP-GPD
De VN hebben een troosteloos
beeld geschetst van de situatie
in de door Israël bezette gebie
den. In een in Washington ge
publiceerd rapport van de Ont
wikkelingsorganisatie van de
Verenigde Naties UNDP staat
dat door de noodtoestand die in
verband met de intifada - de
Palestijnse opstand - is afgekon
digd, de economische toestand
in de bezette gebieden ernstig is
verslechterd. Tienduizenden
Palestijnen is het verboden voor
hun werk naar Israël te reizen
nadat de gebieden werden afge
grendeld.
De werkloosheid loopt vol
gens de studie in de bezette Ga-
zastrook en op de Westelijke
Jordaanoever op tot veertig pro
cent. Als gemiddeld inkomen
werd voor de Gazastrook in het
rapport 720 dollar per jaar ge
noteerd, in vergelijking met elf
duizend dollar in Israël.
In de Gazastrook is de kinder
sterfte vijf tot zeven maal hoger
dan in Israël. 35 procent van al
le Palestijnen lijdt volgens een
onderzoek aan psychische
stoornissen als depressies of
angsten. Met een miljoen inwo
ners op een qua oppervlakte
klein gebied is de Gazastrook
overbevolkt.
De UNDP schat dat Israël
tachtig procent van de regenval
in de Westoever afneemt en
voor eigen doelen gebruikt.
Door gebrek aan water nemen
de gezondheidsproblemen toe.
Slechts twintig procent van de
bevolking in de Gazastrook is
aangesloten op een riolering.
Israël heeft gisteren 25 Pales
tijnse ballingen toestemming
verleend terug te keren naar de
door Israël bezette gebieden.
Het gaat om ballingen die op 17
december vorig jaar zijn uitge
wezen en nu samen met bijna
vierhonderd andere gedepor
teerden in het niemandsland in
het zuiden van Libanon verblij
ven.
Premier Rabin van Israël wil
de crisis in zijn regering oplos
sen door minister van onderwijs
en cultuur Aloni (Meretz) een
nieuwe portefeuille te geven,
waarin ze cultuur behoudt en
daarnaast de verantwoordelijk
heid krijgt voor communicatie.
Het voorstel wordt vandaag be
sproken tijdens een speciale ka
binetsbijeenkomst. Meretz gaat
er mee akkoord, maar de reli
gieuze partij Shas liet gister
avond al blijken er niets voor te
voelen. De crisis ontstond toen
Aloni zich volgens Shas onlangs
vijandig uitliet over de joodse
godsdienst.
Jeltsin ontslaat
chef nationale
veiligheidsraad
moskou ap
De Russische president Jeltsin
heeft de chef van zijn nationale
veiligheidsraad. Joeri Skokov,
ontslagen. Dat is vanmorgen in
Moskou bekendgemaakt.
De geruchten over Skokovs
ontslag deden al een week de
ronde. Hij stond bekend als ge
matigd en moet blijkbaar liet
veld ruimen omdat hij de her-
vormingskoers van Jeltsin niet
van harte steunt. Skokov krijgt
volgens een decreet van Jeltsin
een andere functie, maar welke
dat is, werd niet gezegd. Ook
werd niet meteen bekendge
maakt wie de opvolger van
SkQkov wordt.
'Rekening van twaalf jaar socialisme
parus hans gertsen
correspondent
De Franse premier Balladur
heeft gistermiddag een ingrij
pend pakket bezuinigingen en
belastingverhogingen bekend
gemaakt. De rechts-liberale re
gering wil dit jaar ruim twintig
miljard franc (ongeveer zeven
miljard gulden) bezuinigen om
de sterk gestegen tekorten op de
begroting en de sociale zeker
heid terug te dringen. Balladur
wil dat het begrotingstekort dat
tot bijna zes procent dreigt op
te lopen, in 1997 is terugge
bracht tot 2,5 procent.
De Franse vakbonden hebben
de maatregelen met veel kritiek
ontvangen. De communistische
vakbond CGT riep op tot een
nationale actie- en stakingsdag
op 27 mei.
Balladur maakte de maatre
gelen uitgerekend bekend op de
twaalfde verjaardag van presi
dent Mitterrands historische
verkiezingsoverwinning in 1981.
Een keuze die waarschijnlijk
niet op toeval berust. „Balladur
presenteert op een symbolische
dag de rekening van twaalf jaar
socialisme", aldus nogal wat
commentatoren.
De meest ingrijpende maatre
gel is de verhoging van do ver
plichte voorheffing van sociale
lasten op alle salarissen. Die
gaat van 1,1 naar 2,4 procent.
Volgens de vakbonden raakt dat
vooral de lager betaalden en de
ambtenaren. Daarnaast wil Bal
ladur de accijnzen op alcohol,
tabak en benzine fors verhogen.
Benzine wordt met ingang van
12 juli 28 centime (ruim negen
cent) per liter duurder, terwijl
de accijns op sterk alcoholische
dranken met maar liefst zestien
procent wordt verhoogd.
Ruim de helft van het bedrag
dat de Franse regering via be
zuinigingen en belastingverho
gingen binnen denkt te krijgen,
wordt gebruikt om de economie
te stimuleren. BaDadurs plan
voorziet in verlaging van de so
ciale lasten voor de werkgevers
van ruim 1,5 miljard gulden.
Daarnaast wil het Franse kabi
net ruim een miljard gulden uit
trekken om de ingezakte bouw
sector een prikkel te geven Nog
eens bijna een miljard gulden is
bestemd voor banenplannen en
omscholing van langdurig
werklozen.
