'Ik heb al vroeg besloten
net onder de top te blijven'
Rtv show
De ondergang van een Russisch gezin
'Roken is eigenlijk niet stoer'
Op weg naar de mens van tweehonderd jaar
Nederland is geen hemel op aarde
VRIJDAG 7 ME11993iw
Albert West vijfentwintig jaar 'platenartiest'
Albert West blijft
feest vieren. Twee
jaar geleden was hij
vijfentwintig jaar artiest. Nu is
West vijfentwintig jaar platenar
tiest. En ook dat moet natuurlijk
worden gevierd. Met een dub-
bel-CD, dacht de platenmaat
schappij. Op 'Albert West, 1968-
1993, 25 years of hits' staan in
totaal zesendertig songs die vrij
wel zonder uitzondering op de
hitlijsten terecht kwamen.
,,lk had als het om mijn re
pertoire gaat gemakkelijk vier
dubbel-CD's kunnen vullen.
Toen we de dubbel-CD samen
stelden, heb ik wel vierhonderd
titels onder ogen gehad. Soms
moest ik echt even nadenken.
Zo van: 'Goh, heb ik dat ook
nog opgenomen'."
In het amusementsvak staat
West bekend als een van de
sympathiekste collega's. Nooit
een rel, nooit een schandaal, al
tijd vriendelijk en bereid om in
te springen. En dat al vijfen
twintig jaar lang. „Het zit een
beetje in m'n karakter. Het
heeft ook te maken met mijn le
vensfilosofie. Ie hebt levens die
gaan van: grote hoogten, diepe
dalen. Ik prefereer een zo recht
mogelijke lijn. Ik heb al vroeg in
mijn carrière besloten dat ik lie
ver net onder de top wil blijven
dan te proberen voortdurend
op grote hoogten té werken."
Zaken proberen te consolide
ren, dat is voor hem belangrijk.
„Dat kan je bijvoorbeeld aflei
den uit de keuze van mijn
manager destijds: Jan Vis. Je
kan het ook afleiden uit het feit
dat hij nog steeds mijn manager
is, achter me is blijven staan op
momenten dat het niet alleen
maar succes was wat de klok
sloeg. Een andere reden is dat
we er beiden van overtuigd zijn
dat je samen veel over het vak
moet praten. Dat doen we ook.
Ik zit op kantoor uren te discus
sieren."
Leren
Mede dankzij John is West er
achter gekomen dat je in de
showbizz een aantal dingen
moet leren. Dat het vervelend is
als je noodgedwongen moet af
remmen als het tegenzit, maar
dat je eigenlijk ook al moet af
remmen als je de wind mee
hebt. En dat laatste is veel
moeilijker. „Daar gaan ook veel
artiesten de fout mee in. Als ze
een hit hebben, denken ze dat
ze er zijn. Ze gaan opeens op
grote voet leven: een dure auto
met telefoon, liefst twee -en du
re- managers, een groter huis.
En ze gaan ontzettend veel geld
voor hun optredens in het land
vragen. Maar als ze op een ge
geven moment geen hit heb
ben, en dat moment komt on
herroepelijk, moeten ze terug.
Maar hun manier van leven is
heel moeilijk terug te draaien."
West kent het mechanisme
wel. „De prijzen kunnen best
omhoog als je een hit hebt. Ik
stond laatst weer in de lijsten
met 'Mockin' bird hill'. Ik kreeg
zelfs opmerkingen van mensen
die me wilden boeken: 'Goh,
doe jij het nog voor die prijs?'
Het is verleidelijk om er dan een
schepje bovenop te gooien,
maar ik doe het niet. Deel van
het mechanisme is ook dat je
overal wordt gevraagd als je
weer eens extra in de belang
stelling staat met een hit. Toen
ik een hit had met 'Give a little
love' heb ik de agenda laten
sluiten. Ik wil graag nog een
tijdje langer mee. Ik denk dat ik
destijds, in de jaren zestig, ook
voldoende heb meegemaakt om
tot de besluiten te komen waar
aan ik me sindsdien heb gehou
den. Die tijd in The Shuffles, ja.
Ik was echt een pop-idool. Al
die meisjes, die je overal, werke
lijk overal volgden. In het begin
vind je dat wel leuk, maar het
wordt naar. Ik heb dié meisjes
trouwens nooit begrepen. Voor
mezelf realiseerde ik me dat dit
niet de weg was die ik wilde
gaan."
Bij een vijfentwintigjarig pla-
tenjubileum mag je even omkij
ken naar de weg die je hebt ge
kozen.
„Ik ben professioneler gewor
den. Vroeger zong ik louter en
alleen op m'n gevoel. Ik ben nu
wat rationeler. Als ik vroeger
een liedje kreeg, moest ik het
tot in het diepst van mijn ziel
voelen en begrijpen, anders kon
ik het niet zingen. Nu denk ik
dat ik kan zeggen dat ik veel
meer songs aan kan. Niet dat ik
dat doe, maar ik zou het kun
nen als ik dat wilde. M'n stem is
ook iets veranderd, natuurlijk.
Hoger geworden. Maar wat ik
In het amusementsvak staat Al-
bert West bekend als een van de
sympathiekste collega's. foto
belangrijker vind, is dat ik me in
het vak verder heb ontwikkeld.
Ik ben steeds meer wat ze noe
men 'entertainer' geworden. Ik
zing niet meer alleen, ik presen
teer ook. Of ik praat mijn eigen
show aan elkaar, maar ik kondig
ook andere artiesten aan."
„Ik ben door de jaren heen
allround geworden. Je hebt ar
tiesten die hebben het over
'Mijn Publiek'. Als dat al be
staat, heb ik nooit zo goed be
grepen wat ze daarmee bedoe
len. Ik spreek liever over 'het
publiek', iedereen van vier tot
vijfentachtig. Dat is toch ook
veel reëeler?. 'Mijn publiek', wat
is dat nou? Een bepaalde groep
mensen vindt het liedje dat ik
vandaag maak mooi. Maar mis
schien houdt een heel andere
groep mensen weer meer van
het liedje dat ik volgende
maand zing."
„Ik heb zelf altijd van muziek
gehouden. Ik hou van mijn
werk. Ik ben niet zo'n hoogvlie
ger, zo'n hemelbestormer. Dat
geldt voor m'n werk, dat geldt
ook voor m'n privéleven. Ik heb
een aantal erg goede vrienden.
En die geef ik nooit op, nog voor
geen honderd top-tien-hits."
Documentaire 'Once there were seven Simeons'
HILVERSUM ANKIE FRANTZEN
Een sprookje dat ein
digt in een tragedie.
Dat is het verhaal van
de familie Ovechkin uit Irkutsk.
Zeven broers worden populair
met hun jazzband. In een po
ging naar het Westen te vluch
ten kapen ze een vliegtuig. De
poging mislukt, waarna de vier
broers eerst hun moeder en een
stewardess vermoorden en ver
volgens zichzelf doden.
Op zondag 9 mei zendt de
VPRO een documentaire over
het Russische boerengezin uit.
In 'Once there were seven Si
meons' wordt een portret van
de familie geschilderd. Het laat
de strenge moeder zien, die al
leen haar elf kinderen opvoedt.
Beelden van de musicerende
zonen worden afgewisseld met
beelden van het dagelijks leven,
dat vooral uit hard werken be
staat. De oudste kinderen wer
ken allemaal, zodat er geld voor
instrumenten is. Want optre
dens zijn de enige manier om
rijk en beroemd te worden.
De broers, in leeftijd vari
ërend van vijf tot eenentwintig
jaar, spelen traditionele jazz
muziek, zoals Louis Armstrong
dat ook deed. 'Ze waren uniek.
Van buiten waren de jongens
wit, maar ze speelden neger-
jazz', volgens een fan. Ieder vrij
moment oefenen ze samen,
twee maal per week treden ze
op met hun band 'The Seven Si
meons'. Ze dromen van een an
der leven, een vrij bestaan in
het Westen.
'The seven Simeons' voor het drama.
Het gezin verlaat hun boerde
rij op het platteland en gaat in
een flat wonen. De jongens vol
gen een cursus op een bekende
muziekschool in Moskou. Na
een festival in die stad krijgen
ze internationale bekendheid.
De band krijgt een uitnodiging
om in Japan op te trecjen, maar
het gezin kriigt geen toestem
ming om Rusland te verlaten.
In 1985, het succesjaar voor
de band, begonnen Herz Frank
en Vladimir Eiser aan een docu
mentaire over de familie Ovech
kin. De opnamen van toen zijn
vrolijk en ontspannen. Drie jaar
later, op 8 maart 1988, gebeurt
er een drama. De regisseurs be
sluiten uit te zoeken wat er pre
cies is gebeurd. Dit maal zijn de
beelden heel anders. In deze
documentaire zijn ook de vorige
opnamen verwerkt, wat een
schrijnend contrast oplevert.
Huislijke taferelen afgewisseld
met beelden van de ramp. Hét
gezin besluit namelijk, na het
verbod om Rusland te verlaten,
een vliegtuig te kapen om zo in
Engeland of de Bondsrepubliek
te komen. Op 8 maart 1988 ein
digt die kaping in een drama.
Populair
Een bom, verstopt in de contra
bas, wordt door de douane niet
opgemerkt. De band is zo popu
lair dat de leden nauwelijks
worden gecontroleerd. De ka
ping mislukt en het vliegtuig
landt in Rusland. De jongens
plegen, voordat ze het vliegtuig
opblazen en na de moord op
hun moeder en een stewardess,
samen zelfmoord. Een van hen
sluit zich in het toilet op en ont
komt zo aan de dood. De twee
jongste broers worden vrijgela
ten met de woorden 'Rennen,
jullie zijn nog jong', vertelt een
getuige. In totaal zijn er negen
doden en zesendertig gewon
den.
De rechtbank belist later dat
Olga, een mede-plichtige zus,
vijf jaar in een strafkamp moet
doorbrengen. Igor, die zichzelf
opsloot in het toilet, krijgt acht
jaar gevangenisstraf.
De vraag die de regisseurs
zichzelf in de film stellen, 'Hoe
is het mogelijk, dat de Simeons
zo'n rotzooi van hun leven
maakten? Hoe leefden zij de
laatste drie jaar van hun leven?',
staat centraal in de documen
taire. Hun wens naar vrijheid
was zo groot geworden, dat zij
besloten te vluchten. Zij wilden
een kans wagen om in het Wes
ten populair te worden. Hun
moeder stimuleerde haar kin
deren in die vrijheidsdrang. De
documentaire is uiteindelijk een
portret geworden van de onder
gang van een Russisch gezin dat
op zoek was naar vrijheid. Die
vrijheid heeft het gezin nooit
gekregen.
Tweedelige serie Nederlandse Onderwijs Televisie
,,lk hoef geen sigaret, ik rook niet",
houdt een jongen vol. Een vriend pro
beert hem er toch een aan te smeren en
noemt hem 'watje'. Hij blijft weigeren.
Roken is onder jongeren niet meer tren
dy, zo blijkt uit de tweedelige serie van
de Nederlandse Onderwijs Televisie 'Ro
ken, waarom zou je?'.
De twee programma's, een project van
de NOT in samenwerking met de Stich
ting Volksgezondheid, zijn gericht op ge
dragsverandering. Jongeren die nog niet
roken, worden gemotiveerd dat ook niet
te gaan doen. Anderen die wel eens een
sigaretje opsteken, worden op de risico's
gewezen. Zij worden aangespoord om
snel te stoppen. „Roken is eigenlijk niet
stoer", vindt een jongen. Een ander zegt:
„Mensen die niet roken, kunnen er ook
ziek van worden en dat is eigenlijk nog
veel erger." Maar voor sommigen blijft
het een moeilijke keus. „Het is moeilijk
om niet te roken, want al mijn vrienden
doen dat wel."
De programma's zijn bedoeld voor de
eerste twee klassen van het voortgezet
onderwijs tijdens de lessen biologie
en/of verzorging. Naast de uitzendingen
is er ook een speciaal magazine voor
leerlingen en een voor docenten be
schikbaar. In de uitzendingen worden
medische, biologische, maatschappelijke
en sociale aspecten behandeld. Ook de
geschiedenis van de 'kankerstok' komt
aan bod. De tabaksplant, die door Co
lumbus naar Europa werd gehaald, werd
eerst als medicijn gebruikt, later als ge
notmiddel. Na de Tweede Wereldoorlog,
toen de geallieerden rookwaren uitdeel
den, leek het wel alsof sigaretten voor
sommigen mensen een eerste levensbe
hoefte waren geworden. In die tijd rook
ten veel bekende filmsterren, waardoor
sigaretten nog populairder werden. Toen
in de jaren vijftig bekend werd, dat roken
schadelijke gevolgen kon hebben, schrok
iedereen. Maar de meeste mensen dach
ten, dat alles toch wel mee zou vallen.
De achttienjarige Jolle dacht ook altijd:
„Vervelende zaken gaan je eigen deur
voorbij". Toch overleed zijn vader ruim
twee jaar geleden aan longkanker. „Hij
rookte veel. Maar ik vond het heel ge
woon als mensen rookten", herinnert
Jolle zich. „Nu weet ik wat er echt van
kan komen." De stoel van zijn vader
staat nog in de kamer. „Je hebt geen va
der meer. Dat geeft toch een lege plek in
huis." Aan de hand van tekeningen wor
den de schadelijke gevolgen van tabak
uitgelegd. Veel ziektes worden veroor
zaakt door roken. Per jaar zijn er in Ne
derland 18.000 doden als gevolg van ro
ken. Dat is één sterfgeval per half uur.
De afgelopen jaren zijn er steeds min
der mensen gaan roken, maar diegenen
die niet stopten zijn steeds meer sigaret
ten gaan gebruiken. In 1967 had de ge
middelde Nederlandse roker er dertien
per dag nodig, in 1991 was dat opgelo
pen tot vierentwintig per dag.
Maar bij jongeren is roken niet
meer 'in'. Met een verborgen
camera werd opgenomen hoe
jongeren reageerden als zij van
een vriend een sigaret kregen
aangeboden. „Ik hoef er geen,
zit toch niet zo te zeuren
man." „Wat zijn jullie zwak",
probeerde de jongen zijn wa
ren nog eens te slijten. „Nee,
jij bent zwak, wij zijn sterk. Wij
roken niet."
Volgens de NOT zegt de re
clame-industrie zich in ta
baksreclames niet op jongeren
te richten. „Maar als je naar de
campagnes kijkt zie je wel an
ders." Communicatie-psycho
loog Jaap van Ginneken: „In
de reclame voor Samsom zie je
een popbandje op een podium
staan. Mijn oude moeder voelt
zich hierdoor echt niet aange
sproken. Dat is duidelijk op de jeugd ge
richt." Via onderzoek onder de doel
groep proberen de reclame-makers te
weten te komen wat jongeren bezig
houdt. Sigaretten-reclartie blijkt wel de
gelijk invloed te hebben. „Ik koopt nooit
.een onbekend merk. Ik kijk altijd eerst
naar de reclame", vertelt een jongen.
Zanger Jack Poels van de popgroep
'Rowwen Hèze' rookte in zijn 'topdagen'
drie vier pakjes shag per week. 'Het
beeld van mezelf met een peuk in de
Rokende jongeren zijn niet meer trendy.
foto archief
hand vond ik wel wat", herinnert hij
zich. „Maar roken bevordert de zang
kwaliteiten niet, dus ben ik tweeëneen
half jaar geleden gestopt. Nu heb ik een
veel betere conditie." De rest van de
band is blijven roken. Een van de leden
geeft als advies: „Begin er nooit aan."
(Uitzending, maandag 10 mei 10.30 uur
(herhaling 11 mei 10.30 uur), tweede
programma maandag 17 mei 10.30 uur
(herhaling 18 mei 10.30 uur).
HILVERSUM «SUSANNEV
„Ik zie nu al mijn eigen kinde
ren gepensioneerd raken. Moet
ik dat nou ook nog eens mee
maken van de kleinkinderen.
Nou nee, van mij hoeft dat
niet." Frits Philips is met zijn 87
jaar behoorlijk op leeftijd. Ou
der worden dan honderd jaar,
een leeftijd die tegenwoordig
makkelijk te halen is, ziet de in
dustrieel niet zitten.
Oud worden is een onder
werp waar de wetenschap zich
graag mee bezig houdt. Hon
derd jaar geleden was de ge
middelde levensverwachting in
Nederland rond de 39 jaar. Te
genwoordig is die 74 jaar voor
mannen en 80 jaar voor vrou
wen. Een verdubbeling.
Hoe oud kan een mens eigen
lijk worden? Professor Dick
Knook, gerontoloog aan de
Rijksuniversiteit van Leiden en
leider van het centrum voor
verouderingsonderzoek van
TNO, dacht zo'n drie jaar gele
den dat de grens bij 115 of 116
jaar lag. „Nu ben ik daar niet
meer zo zeker van. De laatste
jaren zijn er zoveel nieuwe ont
wikkelingen dat we ons serieus
de vraag moeten stellen of we in
principe veel ouder kunnen
worden."
Knook doet deze uitspraak in
de documentaire 'Zo goed als
oud' van Rob Swanenburg die
de NOS vanavond uitzendt.
Swanenburg wilde in eerste in
stantie een film maken over ou
der worden en de problemen
die daarbij ontstaan. „Naarmate
de research vorderde, stuitte ik
steeds meer op het onderwerp
levensverlenging. Professor
Knook wees mij op Amerikaan
se wetenschappers die al heel
ver zijn op het gebied van in
grijpen-in de levensduur. We
zitten daar al dichterbij dan ik
dacht", aldus programmamaker
Swanenburg. Een Amerikaanse
krant meldde onlangs dat in het
jaar 2020 een leeftijd van 200
jaar haalbaar is.
Genen
In de documentaire laat Swa
nenburg verschillende Amerika-
Documentaire laat
zien hoever de
wetenschap al is
nen vertellen over hun onder
zoeksresultaten. Zo is professor
Jazwinski erin geslaagd in het
dna van gist genen te vinden
die de levensduur beïnvloeden.
Hij heeft tevens vastgesteld dat
die genen een soort evenbeeld
hebben in de mens. Aan de
Universiteit van Colorado zijn
ze zelfs een stapje verder. Daar
is het gelukt om door middel
van genetische manipulatie ne-
matoden, wormen van nog
geen milimeter, 70 procent lan
ger te laten leven. Dat lukt door
een verouderingsgen in de
worm uit te schakelen.
Swanenburg is erin geslaagd
om het onderwerp op een heel
heldere manier in beeld te
brengen. Dat neemt niet weg
dat het voor een buitenstaander
af en toe science fiction lijkt.
Zoals de vondst van dr Judith
Campisi van de Universiteit van
Berkeley. Zij vond een manier
om het gen in een cel, dat zijn
werking verliest naarmate de cel
ouder wordt, weer 'aan' te zet
ten. Zo wordt de cel als het ware
verjongd.
Wanneer het menselijk leven
daadwerkelijk verlengd kan
worden is niet bekend. Campisi
is heel voorzichtig. „Er is nog
steeds geen bewijs dat het men
selijk leven te rekken is. Geen
enkele wetenschapper kan een
tijdstip noemen waarop het
mogelijk is. Vergelijk het maar
met het kwijt zijn van je sleutels
na een dag winkelen. Je weet
precies waar je geweest bent en
waar je ze moet zoeken, maar je
kunt niet van tevoren zeggen
wanneer je ze zult vinden.
Daarbij is het een controversieel
onderwerp."
De ethische kant van het on
derwerp laat Rob Swanenburg
in de documentaire bewust
links liggen. „We wilden met
deze documentaire puur laten
zien hoever de wetenschap al is.
Over de ethische kant is een do
cumentaire op zich te maken.
Dat willen we ook gaan doen.
De plannen liggen al klaar."
'Er smeult een klapsigaar achter de dijk' op VPRO-tv
HILVERSUM ANKIE FRANTZEN
Nederland is geen hemel op
aarde, constateerde filmmaker
Fred van Dijk. Het lijkt wel zo,
want niemand lijdt echt honger
en de meeste mensen hebben
geld genoeg voor een gezellig
dagje uit. Alleen de groep Ne
derlanders die te zwak is om
voor zichzelf op te komen,
wordt door het overgrote deel
van de bevolking vergeten.
Over deze mensen, voorna
melijk ouderen en gehandicap
ten, maakte Van Dijk een film
op het muziekstuk 'Zaanse Pe
gels' van Willem Breuker. De
muziek is het enige geluid bij de
beelden. In de film 'Er smeult
een klapsigaar achter de dijk',
die de VPRO zondag 9 mei uit
zendt, wordt namelijk niet ge
sproken. De beelden laten zien
dat, ondanks de verzorgings
staat, niet iedereen in ons land
van de wieg tot aan het graf
goed wordt verzorgd. Volgens
de filmer worden juist de zwak
kere groepen in de samenleving
geconfronteerd met de harde
werkelijkheid. Zij worden vaak
'opgeborgen' om door beroeps
krachten verzorgd te worden.
Beelden van huizen in op
bouw en nieuwbouwwijken
worden in de film gevolgd door
beelden van mensen die hun
schoenen op straat laten poet
sen of rijden in luxe open auto's
en zichzelf uitvoerig laten bekij-
WAO-demonstratie, een
ken. De camera laat de kijker
het casino eit overvolle terrasjes
zien om vervolgens gehandi
capten, oude-van-dagen en mi
granten in beeld te brengen.
Het contrast is schrijnend. Le
vensgenieters tegenover zwak
keren die niet meer worden ge
accepteerd en hun laatste le
vensdagen slijten in een tehuis,
waar door gebrek aan personeel
nauwelijks aandacht voor ze is.
De camera volgt dagjesmen
sen op hun uitjes. Typische
strandgangers in strakke felge
kleurde leggings, vrouwen van
de zon genietend, een man in
keurig polo-shirt, sokken, gym
pen en een zwembroekje aan'.
Uiteindelijk komt Van Dijk uit
bij een demonstratie. 'Handen
af van de WAO' is er op span
doeken te lezen. De camera aar
zelt even bij een groepje, dat
van deze dag een vrolijk uitje
heeft gemaakt, met een gratis
bakje koffie erbij. Het beeld
blijft rusten bij een oude man,
die voor zich uit staart in het
niets.
