m
Personeel
Arbouw
werkt weer
Seafood Europe in Utrecht
DE stunt met bloemen
Stand van Zaken
Horsman timmert al
een eeuw aan de weg
het Ambacht
Woordenboek voor de handel
WOENSDAG 5 ME11993
CHEF WILLEM SPIERDIJK. 0
PLV -CHEF MEINDERT VAN DER K.
De overname van het failliete aannemersbedrijf Arbouw
krijgt geleidelijk zijn beslag. Deze week zijn 25 van de
vroegere personeelsleden weer aan het werk gegaan op
i; i!.;.:; door het Leidse Formabouw overgenomen projecten.
De broers Horsman van het gelijknamige bouwbedrijf: „We maken iets waar ook volgende generaties nog
plezier van hebben." foto hielco kuipers
ZAKELIJK
Rechten en plichten
REGIO/LEIDEN - Waar moet
een ondernemer op letten bij
het sluiten van een contract?
Welke rechten en plichten heeft
de huurder van een bedrijfs
ruimte? Wat te doen bij incasso
problemen? Deze en andere ju
ridische kwesties komen aan de
orde op het seminar 'juridisch
verantwoord ondernemen', ge
organiseerd door de Kamer van
Koophandel en de Orde van Ad
vocaten. Het seminar heeft
plaats op dinsdag 11 mei van
13.30-18 uur in hotel Holiday
Inn in Leiden. Deelname kost
75 gulden per persoon, inlich
tingen bij de Kamer van Koop-
handel.(071-250500).
Beroepsonderwijs
REGIO - De Kamer van Koop
handel roept bedrijven op mee
te werken aan de promotiecam
pagne beroepsonderwijs. Deze
heeft als doel leerlingen uit
groep acht van de basisschool
te stimuleren te kiezen voor een
beroepsopleiding. In september
en oktober worden gastlessen
en bedrijfsbezoeken georgani
seerd. Inlichtingen verschaft E.
Neefjes, tel. 071-250500.
De Carrière
LEIDEN - Ter gelegenheid van
15 jaar outplacement in Neder
land organiseert Raadgevend
bureau Claessens op 8 juni een
symposium over 'De Carrière'
in de Pieterskerk in Leiden.
Sprekers zijn onder andere oud
minster M. Gardeniers-Berend-
sen, oud NS-president-directeur
L. Ploeger, de anaesthesist B.
Smalhout en oud president-di
recteur J. de Soet van de KLM.
Op het symposium worden de
resultaten bekendgemaakt van
een onderzoek naar de beteke
nis van outplacement dat werd
uitgevoerd door de universiteit
van Utrecht. De toegangsprijs
bedraagt 695 gulden, voor rela
ties van Claessens 350 gulden.
(Inlichtingen 030-801660).
LEIDEN ERIC JAN WETERINGS
Het begon In 1893 aan de Hee-
reweg in Lisse onder een andere
naam. Momenteel is het bouw
bedrijf dat inmiddels al lange
tijd Horsman Co heet, nog
steeds in hetzelfde pand geves
tigd. In de eeuw die voorbijging
heeft het bedrijf zijn sporen in
Lisse en steeds verdere omge
ving nagelaten via woningen,
scholen en kerken en andere
gebouwen. Het jubileumge
schenk van het bedrijf gaat naar
Ethiopië, waar van de giften
pre-fab huisjes worden ge
bouwd in de sloppenwijken van
Addis Abeba.
Momenteel heeft Horsman 27
werknemers in dienst, onder de
tweehoofdige directie van de
broers T.A. Horsman (techni
sche zaken) en C. Horsman (fi
nanciën). Het bedrijf houdt zich
bezig met uiteenlopende zaken
als de ontwikkeling en bouw
van een luxe appartementen
complex in Den Haag tot het
klein woningonderhoud voor
particulieren en voor de plaat
selijke woningbouwvereniging.
Hoewel het werkgebied van
het huidige bedrijf zich ruwweg
uitstrekt tussen de driehoek
Amsterdam, Haarlem en Den
Haag, heeft Horsman vooral in
zijn vestigingsplaats veel pan
den gebouwd. „Dat is ook een
van de aardige kanten van ons
vak," verklaart C. Horsman.
„We maken iets waar ook vol
gende generaties nog plezier
van hebben." In Lisse bouwde
het bedrijf onder meer het ge
meentehuis, het sportcomplex
van de plaatselijke FC en het
cultureel centrum met de Rabo
bank.
Marseille
De historie van Horsman begint
als Hein Marseille in 1893 aan
de Heereweg een bouwbedrijfje
begint. Later werd dit door zijn
zoon Piet voortgezet. De naam
Horsman verschijnt voor het
eerst in 1935 als de vader van de
huidige directeuren samen met
een compagnon een bouwbe
drijf voor woning- en utiliteits
bouw begint aan de plaatselijke
Nieuwstraat. In 1960 fuseren
beide bedrijven tot 'Horsman
en co. en Marseille'. „Die laatste
naam ging er in 1973 weer af,"
herinnert TA Horsman zich.
„Marseille was al uit de zaak,
maar eigenlijk was de naam ge
woon te lang."
In die tijd stopte Horsman
met het maken van de zoge
naamde bollenkisten. „Wij wa
ren zo'n beetje de laatste aan
nemer die die kisten nog maak
te," weet C. Horsman. „Vroeger
deden veel meer aannemers
dat, want voor de bollenboeren
was je evengoed timmerman.
Nu maken alleen gespeciali
seerde bedrijven die kisten."
De broers Horsman herinne
ren zich nog levendig hoe ze
met de handkar de kisten bij de
klanten afleverden. Later ge
beurde dat met vrachtwagens.
T.A. Horsman: „Meestal werden
de losse schotjes voor de kisten
in de winter gemaakt. Als er dan
later bestellingen kwamen tim
merden we de kisten in een dag
in elkaar." Andere 'branche
vreemde' activiteiten heeft
Horsman nooit uitgevoerd. Al
leen in de Tweede Wereldoorlog
werd in het bedrijf houten
speelgoed gemaakt, omdat er
nauwelijks meer werd gebouwd
in Nederland.
Kort na de oorlog, in 1948,
deed het bedrijf mee aan het
eerste bloemencorso met een
rijk versierde vrachtwagen. C.
Horsman: „Het was een heel
karwei om die wagen op te tui
gen. Alles wat je nu met metaal
en stro doet, deden we toen met
latjes." Het bouwbedrijf deed
overigens maar een keer mee
met het corso. „Het was erg
duur en in de jaren kort na de
oorlog moest je elke cent omke-
Ethiopië
Het jubileum wordt bescheiden
gevierd. Al het personeel is twee
dagen op stap geweest naar het
Belgische Spa en volgende week
volgt nog een receptie. Jubile
umgiften wil de directie beste
den aan het huizenproject in
Ethiopië van de stichting Dor-
kas. („Dat leek ons wel passend
voor een aannemer.")
De eerste huisjes werden
tweeëneenhalf jaar geleden ge
bouwd en momenteel staan er
ongeveer veertig. Het is de be
doeling om er nog zo'n zestig te
bouwen. De broers Horsman
weten nog niet of hun bedrijf de
huisjes zelf gaat bouwen, of dat
dit karwei wordt uitbesteed.
„Het geld komt in elk geval
goed terecht," weten ze zeker.
Elke woning biedt plaats aan
acht tot tien mensen en gaat ze
ker twintig jaar mee. De prijs
van een huisje is 2500 gulden.
LEIDEN RUDOLF KLEUN
F. Dobbelaer van de bouw- en
houtbond FNV was gisteren niet
ontevreden over dit deel van de
gang van zaken. „De opdracht
gevers blijken over het alge
meen in te stemmen met de
overname. Als je er dan reke
ning mee houdt dat vorige week
pas duidelijkheid was over de
overname, gaat het toch snel."
Hij wijst er overigens wel op dat
het niet allemaal even geweldig
is voor de kleine 80 ex-werkne
mers omdat het personeel nog
het loon over april moet krijgen.
Ook directeur H. Slegtenhorst
van Formabouw, die zelf eerder
tot de leiding van Arbouw hoor
de, laat zich tevreden uit over
het tempo waarin de onderhan
delingen met de opdrachtgevers
verlopen. „Maar we zijn ook
nog bezig." Arbouw had naar
zijn zeggen vier grote en een
aantal kleinere projecten onder
handen. Overeenstemming is
bereikt over de overname van
de twee grootste projecten.
Daarbij gaat het om de renova
tie van woningen aan de Jaco-
bastraat en aan de Prinsen
gracht in Den Haag.
Slegtenhorst zegt nog niet toe
te zijn aan onderhandelingen
met onderaannemers en leve
ranciers van Arbouw. „We moe
ten eerst weer bouwen en dan
volgen de onderaannemers. Dat
gaat stap voor stap, uiteindelijk
moeten we dan nagaan wat de
middelen en mogelijkheden
zijn om hen tegemoet te ko
men. Het hangt er ook vanaf
wat ze eisen, er zullen er ook bij
zijn die helemaal niets meer
met Arbouw te maken willen
hebben."
Fors verlies
Woordvoerders van twee Leidse
bedrijven laten blijken voor
aanzienlijke bedragen aan Ar
bouw te hebben geleverd. „Wij
zullen er niet door failliet gaan.
maar het moet je niet te vaak
overkomen", zegt een van de
twee. Hij zegt het afgelopen na
jaar ook al een fors verlies te
hebben moeten nemen. „Toen
kwam Arbouw uiteindelijk met
leveranciers en onderaanne
mers een regeling overeen om
vijftig procent te betalen. Het
duurde overigens tot januari
voor er werd betaald. Daarna
heb ik lange tijd niets met ze
gedaan, tot ik alsnog bij een
kleiner project instapte. Daar
schiet ik nu alles bij in." De be
trokkene merkt wat cynisch op
dat een deel van de leiding van
Formabouw eerder bij Arbouw
zat. „Dit moet al maanden zijn
voorbereid", zegt hij over de
overname van activa.
„Als een apparaat hier binnenkomt zit er een klachtbon
bij. Daar staat op wat er aan mankeert en dan gaan we
zoeken waar de fout zit. Is bijvoorbeeld de voeding ka
pot, dan gaan we die aan de hand van een schema
doormeten. Met de voeding zijn vaak problemen, dat is
het onderdeel waar de energie in de tv wordt gestuurd.
Op het schema staat de spanning die op elk onderdeel
moet staan. Op de foto zie je mij die spanning meten
met een soort pen, dat is een multimeter. Op de display
die boven op het toestel staat kan ik de waarde aflezen.
Als een mankement is gevonden, dan gaan we de on
derdelen vervangen en daarna weer meten. Het kan
best dat er nog meer kapot is. Soms kan ik de fout niet
vinden. Als deze niet direct optreedt dan zet ik een toe
stel eerst een tijdje aan op het testbeeld. Het kan bij
voorbeeld best dat beeld of geluid wegvalt als het warm
wordt. Het komt ook wel voor dat ik dingen niet kan
vinden, dan zoek ik het samen uit met collega's en dan
vinden we altijd wel een oplossing.
Wanneer is een reparatie te duur? Als we twijfelen of
een toestel het nog waard is om te maken, geven we dat
altijd door aan de klant. Maar er zijn ook mensen die
een hele oude tv hebben die ze per se willen laten repa
reren, omdat ze aan het toestel gehecht zijn. Een beeld
buis vervangen bijvoorbeeld is duur, dat is het onder
deel waar signalen samenkomen en waar het beeld
wordt gemaakt. Als mensen een nieuwe beeldbuis wil
len, dan krijgen ze die.
Oude of nieuwe tv's, het principe is hetzelfde gebleven.
Wel worden de onderdelen beter en kleiner. Reparatie
van oudere toestellen is makkelijker, want er zitten niet
De klompenmaker doet zijn werk haast
alleen nog maar op braderieën tijdens
demonstraties, terwijl de televisiereparateur
een onmisbare kracht is op de arbeidsmarkt.
Zo zijn in de loop der jaren veel ambachten
verdwenen, maar kwamen er ook veel nieuwe
beroepen bij. In Nederland zijn 109.000
kleine ambachtelijke bedrijven, die aan
577.000 mensen werk bieden. In deze serie
vertellen mensen met een ambachtelijk
beroep over hun werk. Vandaag Nihat Isik
(27), tv-reparateur bij de firma Van der Greft
aan de Fruitweg in Leiden. „Aan een tv
kunnen wel duizend dingen fout gaan, dat
maakt dit vak zo boeiend."
zoveel functies op zo'n apparaat. Vroeger zaten een
paar knoppen op een plaatje op de kast van het toestel,
nu kun je van alles via de afstandsbediening regelen.
Als kind had ik al veel interesse voor techniek. Ik heb
heel veel apparaten van mijn vader gesloopt. Alles
maakte ik open, omdat ik wilde zien hoe het werkte. Uit
elkaar halen ging wel, maar in elkaar zetten was een
stuk moeilijker.
Veel mensen kijken naar de prijs van een tv. Als het
duur is, dan is het goed, denken ze. Mensen vragen mij
soms 'wat is een goed toestel?' en dan zeg ik altijd 'een
ding dat nooit kapot gaat'. De levensduur en de kwali
teit hangen niet altijd van het merk of de prijs af. Soms
gaat een goedkope tv heel lang mee zonder problemen,
terwijl een dure al snel kapot gaat.
Op nieuwe en dure tv's zitten veel mogelijkheden en
die toestellen zitten over het algemeen goed in elkaar.
Alleen zijn er veel mensen die lang niet alle functies op
hun toestel kennen. Als je bijvoorbeeld naar een pro
gramma zit te kijken maar na een half uur wilt over
schakelen, kun je programmeren dat er na die tijd een
waarschuwing op het beeld verschijnt.
Ik heb in Turkije een technische opleiding gedaan en
drie jaar als tv-reparateur gewerkt. Het werk is hetzelfde
als hier, alleen het arbeidsloon is er veel lager. Toen ik
naar Nederland kwam heb ik eerst anderhalf jaar in een
fabriek gewerkt, omdat mijn Turkse diploma's hier niet
geldig zouden zijn. Toen ik naar een technische school
ging bleek dat ik hier niks meer kon leren.
Via die school hoorde ik over Van der Greft, dus toen
ben ik er eens gaan kijken. Mijn eerste sollicitatie was
gelijk raak. Het is voor mij echt een droombedrijf. alles
is goed geregeld en de contacten met de collega's zijn
prima. Ik denk dat ik mijn baan zo snel heb gekregen
omdat ik al een paar jaar ervaring had. Ervaring is in dit
i/ak heel belangrijk, elke dag leer je er in de praktijk
weer wat bij."
TEKST: ERIC JAN WETERINGS
FOTO: HIELCO KUIPERS
De internationale vakbeurs Seafood Europe die
dit jaar voor het eerst wordt gehouden, heeft
daarbij voor Nederland gekozen. Nederland is
tenslotte Europa's grootste visdistributiecentrum.
Daarnaast ligt ons land centraal ten opzichte van
Europa's rijkste landen en dus de meeste klanten.
De beurs wordt georganiseerd door EMAP uit
Londen. Het bedrijf is een van de grootste Britse
uitgevers en heeft onder de vakbladen vijf visse
rijmagazines zitten. Tevens worden beurzen op
touw gezet, zoals visserijbeurzen in Engeland,
Chili en dit jaar zelfs in Irak. Voor drie dagen, 16,
17 en 18 mei is ruimte afgehuurd in de Utrechtse
Jaarbeurs.
De organisatoren verwachten tussen de 5000
en 6000 bezoekers te trekken. Daarop hebben
ruim 150 exposanten ingeschreven. Niet alleen
uit de EG, maar ook Nieuw Zeeland, Australië,
Pakistan, Bangladesh, India en de Verenigde Sta
ten. Uit Nederland komen 40 bedrijven, al valt de
deelname uit deze regio tegen. Alleen Klooster
boer uit IJmuiden en de Katwijkse onderneming
Parlevliet en Van der Plas zijn present.
De beurs moet een ontmoetingsplaats worden
tussen producenten van zeevoedsel, verwerkers,
importeurs, exporteurs en de groothandel. Dat
betekent dat het presenteren van fasciliteiten,
machines en vissoorten voorop staan.
REGIO ERIC JAN WETERINGS
'Hoe realiseer ik de hoogste cu
mulatieve cash-flow?'. 'Hoe stel
ik een tailor-made congres sa
men?'. De branche die zich al
jarenlang bedient van buiten
landse mooipraat heeft haar ei
gen woordenboek: het Nima
Marketing Lexicon. Face-to-face
interview betekent 'persoonlijk
interview,' zo blijkt uit het boek.
Het lexicon behandelt onge
veer 3500 begrippen uit het vak
gebied marketing. Marketing?
Dat is 'alle activiteiten verricht
door ruilsubjecten, die erop ge
richt zijn om ruiltransacties te
bevorderen, te vergemakkelij
ken en te bespoedigen.' Heet
dat niet gewoon handel?
Nima Marketing lexicon.
Wolters Noordhoff, 480 pagi
na's, 49,50 gulden.
De voorkant van een pak Dou-
we Egberts rood, uitgevoerd in
bloembollen, op een veld bij
Schiphol. Er waren een half mil
joen bollen voor nodig, maar
het is gelukt. Het resultaat ter
grootte van een voetbalveld
is helaas alleen vanuit de lucht
goed te bewonderen. Het won-
dermozaiëk bij Schiphol na
bij Rijsenhout is een stunt
van fabrikant Douwe Egberts,
die de levende reclame inmid
dels met succes heeft aange
meld voor het Guinness Book of
Records.
J. Neuvel, een van de bollen-
planters, heeft er slapeloze
nachten van gehad. Vooral het
ronde embleem midden op het
pak met een koffie schenkende
vrouw bezorgde hem hoofdbre
kens. „Het medaillon was zo
ongelooflijk ingewikkeld. Om de
tien centimeter moesten weer
andere bollen worden geplant.
Ik ben er dag en nacht mee be
zig geweest."
Zeven ervaren planters heb
ben wekenlang niets anders ge
daan dan bollen in de grond
zetten. Een zwaar karwei omdat
de grond bestaat uit klei. Neu
vel: „Het is nog nooit vertoond
dat een in bollen uitgevoerd
mozaïek van deze omvang werd
gemaakt. Met perkplanten wor
den vaak mozaïeken gemaakt,
maar met bollen is het ver-
Een reclamestunt met half miljoen bollen op een terrein van een hectare
groot bracht Douwe Egberts in het Guinness Book of Records. >«PR
schrikkelijk moeilijk. Elke bol
die je in de grond stopt, ziet er
namelijk hetzelfde uit: wit met
een bruin velletje. Of de tulp nu
rood, wit of oranje is."
Het planten moest dus uiterst
zorgvuldig gebeuren. Voordat
de bollenplanters aan de slag
gingen werd het terrein met be
hulp van krijt, stokjes en draden
gemarkeerd. Zo wist iedereen
precies welke kleur van welke
bloemsoort (witte, rode, gele en
oranje tulpen en blauwe druif
jes) wédr moest worden ge
plant.
