'We zijn acteurs en willen acteren, niet moraliseren' Shalalalalalalala, shalalalalalalali Rtv show Dansflop als spannend drama Hoe Reflex en Rosa von Praunheim het niet eens werden VRIJDAG 30 APRIL 199315, Hoofdrolspelers Fresh Prince of Bel Air genieten van succes PatriziaTuerlings, artistiek leidster Reflex en danser DietmarJaneck. foto maro borggreve „Van mislukkingen kun je meer leren dan van succes sen", zegt Rosa von Praunheim in de documentaire Cucumber Salad die de NOS vanavond uitzendt. Na het bekijken van deze film van Peter Gielissen en Piet Hurkmans kun je alleen maar constateren dat Von Praunheim inmiddels weer veel geleerd moet hebben. De film laat namelijk zien hoe een veelbelovende samenwerking tussen Von Praunheim en het Groninger dansgezelschap Re flex op een faliekante misluk kinguitliep. Rosa von Praunheim, spraakmakend regisseur en homoactivist, zou in het kader van het grensoverschrijdende beleid van Reflex een choreo grafie maken voor artistiek leidster Patrizia Tuerlings en danser Dietmar Janeck. Begin dit jaar, slechts enkele dagen voor de première, besloten bei de partijen echter het bijltje er bij neer te gooien. De film van Gielissen en Hurkmans over dit fiasco was oorspronkelijk bedoeld als een leerzaam kijkje in de keuken van een dansge zelschap. Leerzaam is de docu mentaire zeker geworden, maar op een heel andere ma nier dan Reflex en Von Praun heim voor ogen moet hebben gestaan. Vanaf de allereerste ontmoe ting tussen de Berlijnse regis seur en de leden van het Gro ningse dansgezelschap voel je dat het eigenlijk niet goed kan gaan. Het meest essentiële ele ment in een creatief proces, wederzijds vertrouwen, lijkt volstrekt afwezig. Je kunt je niet aan de conclusie onttrek ken dat Reflex het onheil over zichzelf heeft afgeroepen door een cameraploeg te laten mee kijken bij een zo persoonlijk emotioneel proces. Men had toch kunnen verwachten dat de voorbereidingen bij een anarchistisch type als Von Praunheim extreme vormen zouden kunnen aannemen. In het eerste weekeinde dat Von Praunheim in Berlijn met Patrizia Tuerlings en Dietmar Janeck aan de slag gaat, leidt de Berlijnse kunstenaar het tweetal naar een SM-kelder. Achtergrond van het uitstapje is Von Praunheims niet zo on zinnige gedachte dat de ma nier waarop dansers met hun lichaam omgaan de nodige masochistische trekjes heeft. Janeck en Tuerlings voelen zich overduidelijk niet op hun gemak in de kelder, waar Von Praunheims assistent Valentin Passoni de zweep hanteert. Ja neck kiest voorzichtig voor het conflict, door eerlijk zijn weer zin te luchten, Tuerlings zie je daarentegen in haar schulp kruipen, een schulp die ze daarna niet meer zou verlaten. Hier wordt geen professionele vaardigheid verlangd, maar slechts blind vertrouwen. En dat ontbreekt. Al direct na deze moeizame kennismaking gaan er tussen Berlijn en Groningen brieven over en weer, waarin getwijfeld wordt of de samenwerking wel zin heeft. Had men toen maar de knoop doorgehakt, ben je geneigd te constateren, maar aan de andere kant hadden we dan een bijzondere film ge mist. Cucumber Salad heeft iets van een ongemeen span nende klassieke tragedie in de manier waarop het wantrou wen tussen met name Tuer lings en Von Praunheim groeit. Peter Gielissen en Piet Hurk mans kregen het drama min of meer op een presenteerblaadje aangeboden, Cucumber Salad is het voorbeeld van een docu mentaire waarin het onder werp krachtig genoeg is om manco's in de aanpak te ver hullen. De filmmakers laten namelijk op essentiële mo menten de nodige gaten vallen en hebben dan een 'voice over' nodig om de zaak weer recht te breien. Ook lijken ze weinig te heb ben doorgevraagd bij de steeds verder uit elkaar groeiende partijen. Maar dankzij het menselijke drama dat zich voor hun camera afspeelde blijft Cucumber Salad toch een spannend uur televisie dat nie mand zich mag laten ontgaan. (Uitzending, vanavond, 23.04 uur, Nederland 3) LOS ANGELES MONIQUE BRANDT De één is klein en nogal mager, de an der groot en nógal breed: acteurs Joseph Marcell en James Avery vormen ook buiten de set van de serie Fresh Prince of Bel Air een komisch ogend duo. De Amerikaanse (zwarte) comedy is opgebouwd rond de rapper Will Smith. Hij speelt een eigenzinnige tiener (in de serie ook Will Smith ge naamd) die terecht komt bij zijn rijke oom Philip (James Avery) en tante Vivian in Californië, om eindelijk eens manieren te leren. De 'streetwise kid' jaagt de familie, nichtjes en neef in cluis, voortdurend op stang. De onkreukbare butler Geoffrey, alias Joseph Marcell, tracht het wankele evenwicht in het gezin te behouden. In Amerika kijken wekelijks dertig- tot veertig miljoen men sen naar de show. In Nederland stemmen wekelijks rond de twee miljoen mensen af op 'The Fresh Prince'. De rol als de be kakte butler betekende voor de Britse, in Londen wonende ac teur Joseph Marcell dus een in ternationale doorbraak. Ook Ja mes Avery krijgt eindelijk het succes waarvoor hij jaren heeft gewerkt. Al komt de roem dan niet uit de richting die de twee oorspronkelijk voor ogen stond. De acteurs zijn afkomstig uit het theater en waren zodoende niet echt voorbereid op een car rière als tv- of filmacteur, al hebben beiden ook in deze sec tor talrijke rollen op hun naam staan. Ze verbazen zich desondanks nog dagelijks over de wonderlij ke wegen van het succes. Mar cell: ,,Ik had nooit gedacht dat mijn leven ooit zó zou verande ren. Opeens steken alle rare dingen die ik heb gedaan in mijn leven, schraal af tegen mijn huidige bestaan. Ik ben plotseling wereldberoemd, en dat na twintig jaar. Het duurde even, maar het is mógisch en het is leuk. Elke keer als ik naar feestjes ga, vragen mensen me 'hoe moet ik deze tafel dekken' of 'kun jij deze wijnfles openen, je bent er zo goed in'. Vreemd, maar grappig Avery: „Vroeger was het thea ter het belangrijkste in mijn le ven; het ontwikkelen van mijn vakmanschap, in goede stukken staan. Plotseling is alles anders geworden. Maar ik ben geluk kig. Ik heb een baan, een gezin, twee honden, ik verdien einde lijk eens genoeg geld. En ik ben nu 'eenmaal een levensgenieter, dat zal je misschien zijn opge vallen", lacht Avery, duidend op zijn overdadige postuur. „Ik word nu eenmaal ziek van al dat 'health food', ik hou van ba con of hamburgers. Heli, mar garine smaakt nu eenmaal niet hetzelfde als echte boter, en zoetjes smaken anders dan sui ker. En room is room. en daar- Zwarte comedy Het lijkt een vreemde overstap, van kunstzinnig theater naar een flitsende tv-comedy. Maar Marcell en Avery is de stap in ieder geval goed bevallen. Jo seph Marcell werd, na een tech nische opleiding, geschoold op de Central School of Speech and Dance in Londen. Daarna maakte hij deel uit van de be faamde Royal Sheakespeare Company. „Dit werk is heel an ders, ja. In Engeland was ik echt een Acteur, ik deed alleen din gen waarvan ik aannam dat ze bijdroegen tot wat ik wilde be reiken. Heel breed werken, dus. Gekke, experimentele stukken, Shakespeare in India, dat soort dingen. Ik deed alleen televisie als net op zijn minst een heel ongebruikelijke rol was, Doctor Who of zo. Mijn vrienden in die kringen vragen me nu steeds 'Je verdient nu veel geld, maar is het ook wel Kunst? Nee, dat niet, maar het is wel heel leuk." Collega Avery denkt er net zo over. De Vietnam-veteraan en ex-hippie studeerde eens filoso fie en literatuurwetenschappen, met zwarte literatuur als specia lisatie. Hij schreef scripts en poëzie, demonstreerde lustig mee in de jaren zestig en deed veel experimenteel theater. Door de jaren heen werd de fi losoof/acteur steeds realisti scher: alle idealen ten spijt moet er immers wél brood op de plank komen. En daarbij hij heeft dagelijks de grootste lol met zijn mede-acteurs op de set van Fresh Prince. Bovendien ziet de sympathieke acteur het nut van de serie wel degelijk in. Fresh Prince of Bel Air met linksboven Joseph Marcell en rechtsboven James Avery. foto ap „We zijn acteurs en willen ac teren, niet moraliseren. Maar door het simpele feit dat ik zwart ben, krijgen de rollen die ik speel een andere lading, wor den het meteen statements over wie ik ben en wat ik wil zijn. Het feit dat deze serie gaat over een upperclass zwarte familie, is bij zonder. Een zwarte rechter die heel zelfbewust is. Het is nor maal dat hij Schopenhauer leest en regelmatig naar de opera gaat. Dat doet hij niet omdat ie dereen in Bel Air dat doet, maar omdat hij werkelijk geïnteres seerd is. Hij omringt zich met de goede dingen van het leven omdat hij het heeft verdiend. Hij heeft hard gewerkt om in een bepaalde positie terecht te komen, en nu geniet hij ervan. Met het idee: als je hard werkt om te bereiken wat je wil berei ken, dan lukt het ook. Ook al ben je zwart en vind je mis schien méér obstakels op je pad." Opsteker Ook Marcell wordt tegenwoor dig bijna dagelijks geconfron teerd met de gevolgen van zijn succes als zwarte Brit in Holly wood. „Ik ben de eerste zwarte 'moderne' acteur in Engeland die in Amerika succes heeft. Dat blijkt een opsteker voor zwarte collega's. Mensen in Londen vragen me opeens om raad. of hun werk bij de Royal Shake speare Company hun soortge lijk succes zou kunnen brengen en hoe ze het eventueel anders moeten aanpakken. Ik verte genwoordig een nieuwe genera tie Britten, van wie de ouders immigranten waren, afkomstig uit het Caribisch gebied. Wij zijn nu Brits, en eisen meer van het leven dan een simpel baan tje en genoeg eten. Ik heb op eens een soort verantwoorde lijkheid, die ik niet als last er vaar. maar als iets moois." Joseph Marcell, die eerder een rol vervulde in de speelfilm Cry Freedom, noemt het wer ken aan de serie 'constant werk in uitvoering'. In het theater krijgen de acteurs weken de tijd om een rol voor te bereiden. In een tv-serie drie tot vijf dagen. Marcell: „Je moet als acteur be schikken over een erg flexibele geest, omdat je jezelf steeds om moet schakelen, constant moet veranderen. Bijvoorbeeld: we lezen een wit script op maan dag. Dan noteren we onze op merkingen, bezwaren. Vervol gens krijgen we een blauw, aan gepast script op dinsdag. We proberen dingen uit en kijken wat wél of niét werkt. Op woensdag krijgen we weer een wit script. Op donderdag krijgen we camerarepetities en probeer je je teksten te onthouden, met behulp van het gele script. Op vrijdag nemen we op met een roze script. We maken dus ei genlijk elke week een toneel stuk." Trots Marcell over zijn rol: „Geoffrey lijkt een droogstoppel, maar heeft een waanzinnig gevoel voor humor. Hij is trots op zijn werk. We kunnen niet allemaal astronaut of hersenchirurg of advocaat zijn. Iémand zal toch moeten schoonmaken, koken en een nieuwe lamp indraaien. Geoffrey doet dat, en hij doet het goéd." Avery: „Dat is ook een be langrijke boodschap die in de serie is verpakt. Mijn moeder, die ook werkte, zei altijd tegen ons: 'Het kan me niet schelen wat je doet, als je het maar goed doet. Als je een kamer schoon moet maken dan maak je die beter schoon dan iemand an ders ooit zou doen. Als je een kuil graaft, graaf je de beste kuil die maar gegraven kan worden'. Philip Banks is ook een voor beeld van iemand die dingen goéd doet. En onze dochter Hi lary natuurlijk. Ze is een dom kop. maar een goeie domkop. De beste domkop die er is." (The Fresh Prince of Bel Air, elke zondag op RTL 4, 21.25 uur) 'Potje Sport' in Villa Achterwerk Het Wereldje B rank, I heb jij een discojasje? .JL. Een wèt? Een discojasje. Of broek of zoiets. We gaan naar de 'IT', dè disco de la disco waar tout culturique Am sterdam zich 's nachts ter party verzamelt. Heb jij het voor jaar in je hoofd of zo? Ik niet, maar LUV' wel. Ter pro motie van hun nieuwe verzamel- CD 'LUV' Gold' treedt, na jaren van haat. nijd. on verkwikkelijke processen en die pe. diepe stilte, - Neerlands enige PAND> echte meiden groep nog één maal op. Meidengroep? Bejaardengroep zul je bedoelen. Foei! Poets je camera's nu maar op en ga mee. Het gaat een enorm spektakel worden, een 'Party Extravaganza', de bladen staan er al maanden vol van. Komt Patty Brard wel, of komt ze niet? Is ze nu ingestort na alle commotie rond haar blad 'HALLO!' en de zakelijke onhandigheidjes van de Nieuwe Man in haar leven, of lag ze echt alleen maar in het ziekenhuis om wat galstenen te laten ver wijderen. zoals Privé deze week nog moest rectificeren? Span ning! Sensatie! Een knalfeest! Daar moeten we bij zijn. Voor de 'IT' staan lange rijen. LUV'-fans, platenbonzen. de ve le gasten van LUV's platen maatschappij Arcade, Mary Borsato, die de kleding voor LUV' heeft verzorgd is er nog iemand die niet in een jurk van Mary Borsato loopt? en daar tussen de reguliere bezoekers van de 'IT' die hun vaste avondje ko men 'housen'. Ter wijl de camera's al om hevig flitsen worden alle bezoe kers vakkundig door de portiers gefouil leerd. Eigenaar Manfred Langer neemt geen risico. Zelf staat hij glim mend in een zwart met goud speelpakje de bezoekersstroom gade te slaan: „Dag lieverd, dag schat. Hè, gezéllig." Travestieten Binnen is het stamp- en stampvol. DE Uit de honderden speakers dreunen triljoenen decibellen en er wordt op de dansvloer al gehoust. Laserstra len doorklieven de ruimte, uit een indrukwekkende batterij rookkanonnen wordt een dikke mist over de deinende massa geblazen en de bars zijn slechts op de tast te bereiken. De druk rondlopende glazenverzame- laars van de 'IT' dragen fluitjes om hun nek waar ze. als ze er echt niet meer door kunnen ko men, krachtig op blazen. „Waarvoor dienen die metalen platforms tegen de zijwanden?" vraagt een middelbare dame die erg zweet omdat ze per abuis een tweed mantelpakje als de juiste outfit voor vanavond had ingeschat. „Om op te housen, natuurlijk. Als je gezien wil wor den, ga je daarop staan." En ge zien worden, dat wil iedereen in a chanson". „Dit is de nieuwe LUV'-medley. schaterlacht Patty in de microfoon, „en het gaat een gróte hit worden!" Marga en José staan er wat afwezig bij. als hebben ze ter voorbereiding op dit wereldgebeuren zusterlijk een paar valiumpjes gedeeld. Maar Patty springt rond. lacht breed naar alle fotografen en maakt grapjes waarbij ze het woordje 'Hallo!' opvallend vaak semi-achteloos uit de mond laat rollen. Ingestort? Welnee. Of ze is de beste actrice van Neder land en mag meteen in aanmer king komen voor een Louis d'Or. „Shalalalalalalala, Sha lalalalalalali." Patty's moeder staat vooraan bij het podium en swingt met gepaste trots mee. Hello, Goodbye Dan wordt de nieuwe CD offi cieel overhandigd door Paul de Leeuw, hoera, gejuich, applaus, en kan het knaloptreden pas echt een aanvang nemen. Hoe wel... Nee. De dames LUV' heupwiegen wuivend het podi um weer af. „Daèhèag!" Exit LUV'. Pardon? Was dit het kn alfeest, het superoptreden, de gebeurtenis van het jaar? Een kwartiertje Shalalala playback en? Inderdaad, dat was het. Frank ben ik in de drukte al uren geleden kwijtgeraakt, dus thuisgekomen bel ik hem even om te horen of hij het overleefd heeft. „Shalalalalalalala" Nee hè... „Shalalalalalalali. Zeg, wat denk je, beleeft LUV' over een paar jaar een tweede herrijze- Je weet het maar nooit. Het Heintje-Davids-principe schijnt weer erg in de mode te zijn. „En, shalalalalalalali, hoeven we er dan alstjeblieft niet naar toe?" Ik beloof het. Patty, Paultje, Marga, José en Manl de 'IT'. De travestieten die moeten stikken van de hitte met hun pruiken, hun borsthaarbe- dekkende coltruitjes en hun on der de arm geklemde klamme pluche poedeltjes de leerf- reaks, de legerboys, de creatures from outer space, de geoliede spierbundels, de jongens in mi nirokjes en de meisjes in trans parant ondergoed. Tip voor als u eens een avondje naar de 'IT' gaat: ondergoed is erg in op het moment. Boxershorts en tanga slips voor de heren, kanten bh's voor de dames. Met niets er overheen uiteraard en wie dat nog niet aandurft drage de bh gewoon óver truitje of t-shirt. ed Langer in een kort maar hevig afs Dat gezien worden, is overigens niet geheel probleemloos. De blacklights van de 'IT' onthullen genadeloos haarstukjes, valse tanden en contactlenzen. Wie hier komt, kan zich geen uiter lijke onvolkomenheden permit teren. De tweed-mevrouw schuifelt nog steeds verdwaasd rond. „Is dat nu XTC?" „Nee schat, dat is een schaaltje pin da's." „En waar blijft LUV Ja. waar blijft LUV'? Er moet eerst nog een heleboel gehoust worden, maar dan is het zo ver. De decibellen worden afgezet, de spots boven het podium gaan aan en het knaloptreden dè gebeurtenis van het jaar heid. foto frank fahrner kan beginnen. „Dames en heren,voor een allerlaatste maal L-U-V'!" Kwiek springen Marga, José en jawel! Patty het podium op in kleurige korte broekjes opdat hun handels merk de benen! voor een laatste maal aanschouwd kan worden. „Shalalalalalalala shalalalalalalali" playbacken de dames vol overgave, en alle bij behorende nostalgische ge baartjes wapperend handje naast het linkeroor, wapperend handje naast het rechteroor blijken nog vers in het geheu gen te liggen. „Hé, hello, yes you're the greatest lover Sha lalalalalalala Sing me sing me Een sportprogram ma speciaal voor kinderen is er nog niet in ons land. Vanaf aanstaande zondagochtend komt daar echter verandering in. Dan start de VPRO een reeks van zeven uit zendingen van 'Pot je Sport' in Villa Achterwerk. „Als we de Neder landse kampioen schappen winnen, is dat iets dat we sa men hebben ge daan. Ik kari niet Hansv zonder mijn pony winnen en hij niet zonder mij", vertelt de dertien jarige paardrijdster Joffra in 'Potje Springen'. Iedere afleve ring bestaat uit drie vaste on derdelen. Het volgen van een kind of team vlak voor. tijdens en na een belangrijke wedstrijd is een van de onderdelen. In 'Potje Veldrijden' vertelt de der tienjarige, fanatieke, veldrijder Casper waarom hij graag Ne derlands kampioen veldrijden zou willen worden. „Ik wil ge woon graag in die kam pioenstrui rijden." Hij start goed, maar valt al in de eerste ronde met zijn fiets. Hij wordt tweede. In 'Potje Volleybal' wordt een volleybalteam ge volgd. „Volleybal is een leuke teamsport. Je kunt je lekker uit leven op de bal," vinden de jon gens. Een ander onderdeel is 'Potje Speciaal', waarin de 'randver schijnselen' van de sport aan dacht krijgen. Bijvoorbeeld ou ders van kinderen die aan sport doen, of invalidensport. Óme Piet is terreinknecht en legt uit wat dat precies inhoudt. Want dat weet eigenlijk niemand. „Dat is een kabouter", denkt een klein jongetje zelfs. Bij de voetbalclub kent iedereen ome Piet als iemand die ballen op pompt, limonade inschenkt, kleedkamers opruimt en lijnen op het veld trekt. Maar niemand wist, dat dat nou het werk van een terreinknecht is. 'Potje les' is het laatste onder deel, waarin een jongen in zijn dromen les krijgt van een be kende topsporter. Hans van Breukelen leert hem keepen. „Daar heb je talent, doorzet tingsvermogen en durf voor no dig", somt Hans op. „Kijk de bal altijd aan. En strek je benen, dit is zo krom als een hoepel man", vervolgt hij zijn aanwijzingen. „Niet zo stijf in die armen Peter, je bent geen windmolen." In de lessen worden praktische tips gegeven. Met vallen en opstaan leert Peter zo, samen met de kij ker, verschillende sporten. Ju doka Irene de Kok roept tijdens de les: „Rechtop staan. En niet vergeten af te tikken."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 8