'Wij betreuren de
apartheid diep'
'Somalia is straks weer terug bij af
Buitenland
'Saddam Hussein gebruikte
gifgas tegen eigen volk'
Ex-Oostduitse metaal
maandag in staking
Lloyd's gooit roer om
na gigantische verliezen
Party
te Party
Rollen omgekeerd
Frankrijk blijft voorlopig
grenscontroles uitvoeren
Vrouwelijke
lijfwacht
voor Lady Di
Economische groei VS zwakt weer af
VRIJDAG 30 APRIL 1993us5
Af P Agence f ranee Presse ANP Algemeen Nederiands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Cemeenschappdnke Persdienst
Ind The Independent IPS Inter Press Service RTR* Reuter
UPI United Press International
Alle Unita-gevangenen vrij
Lissabon Alle politieke gevangenen die lid zijn van de oppositie
beweging Unita (Nationale Unie voor de Totale Onafhankelijk
heid van Angola) zullen door de Angnolese regering worden vrij
gelaten. De amnestie geldt ook voor elf generaals die vorig jaar
gevangen werden genomen in Luanda.
Buckingham Palace open voor publiek
london De Britse koningin stelt vanaf augustus delen van haar
woon- en werkpaleis Buckingham Palace in Londen open voor
het publiek. Uit de entreegelden moet een groot gedeelte van de
restauratie van het vorig jaar door brand beschadigde Windsor
Castle worden betaald.
Geen krant in Parijs wegens staking
parus» In Parijs is gisteren vrijwel geen enkele krant verschenen
i tengevolge van een 24-uursstaking van leden van vakbonden
voor de papier-, druk- en communicatieindustrie. De Quotidien
de Paris kwam uit, met de mededeling dat de krant het loodje
zal leggen als er niet snel financiële hulp komt.
Vrouwelijke nep-generaal veroordeeld
Lissabon De Portugese vrouw die 18 jaar lang door het leven
wist te gaan als een gerespecteerde gepensioneerde generaal, en
hierdoor zelfs een echtgenote wist te strikken en leningen los
kreeg, is gisteren wegens fraude veroordeeld tot drie jaar voor
waardelijk.
Observer verkocht aan Guardian
londen The Observer, 's werelds oudste zondagskrant, is ver
kocht aan het dagblad The Guardian. The Observer zag zijn op
lage dalen van 900.000 in 1979 tot 500.000 nu. De verliezen lie
pen op tot vijf miljoen pond (14 miljoen gulden) per jaar.
Afghaans vliegtuig verongelukt
kabul-new delhi» Een militair transporttoestel is neergestort in
Afghanistan. Alle 76 inzittenden kwamen om het leven. Het toe
stel verongelukte in het noorden van Afghanistan. De meeste
slachtoffers waren burgers die op wegwaren naar Kabul. Over
de oorzaak van het ongeluk is nog niets bekend.
WASHINGTON AP
Onderzoekers hebben gisteren
gezegd dat voor het eerst we
tenschappelijk is bewezen dat»
Saddam Hussein gifgas heeft
gebruikt tegen zijn eigen volk.
Medici Voor Mensenrechten
maakten de resultaten bekend
van tests in het laboratorium
voor chemische wapens van het
Britse ministerie van defensie in
het Engelse Porton Down. Er
werden monsters onderzocht
uit bomkraters in het Irakees-
Kurdische dorp Birjinni.
Getuigenissen van overleven-
FRANKFURT Rtr
De werknemers in de Oostduit-
se metaal gaan maandag in sta
king. Dat heeft de metaalvak
bond IG Metall gisteren be
kendgemaakt. De werknemers
eisen dat hun salarissen snel
worden opgetrokken tot het ni
veau van de lonen van hun
Westduitse collega's. Meer dan
85 procent van de vakbondsle
den had zich woensdag uitge
sproken voor een totale werk
onderbreking.
Het is de eerste staking in zes
tig jaar in het oostelijke deel van
Duitsland. Stakingsacties waren
onder het nazi-regime en het
communistische bewind in de
voormalige DDR verboden. 1G
Metall, de machtigste vakbond
in zijn sector in Europa, had
LONDEN KRF-Rtr-ANP
Lloyd's of Londen, de grootste
verzekeringsmarkt ter wereld,
gaat reorganiseren. Belangrijk
ste punten uit het plan zijn het
terugbrengen van het perso
neelsbestand van 12.000 tot
9.500 mensen en het toelaten
van niet-natuurlijke rechtsper
sonen als banken en financie
ringsinstellingen als investeer
ders. Tot nu toe konden alleen
rijke particulieren de zoge
noemde Names deelnemen
President biedt voor het eerst excuus aan
kaapstad rlr
President De Klerk van Zuid-Afrika heeft gisteren voor
het eerst excuus aangeboden voor apartheid. Hij zei het
verlies van vrijheid en waardigheid dat zwarten is aange
daan, diep te betreuren.
geheten pasjeswetten, die wer
den gebruikt om het vrije ver
keer van zwarten in het land te
beteugelen en gedwongen ver
huizingen van zwarten uit blan
ke gebieden. „Deze maatrege
len beroofden in feite mensen
van vrijheid op basis van ras,
tastte hun waardigheid aan en
schaadde hun ontwikkeling."
Op de vraag of „diep betreu
ren" een excuus betekent zei De
Klerk: „Diep betreuren gaat veel
verder dan zeggen dat het je
spijt. Diep betreuren wil zeggen
„Het was niet onze bedoeling
om mensen van hun rechten te
beroven en ellende te veroorza
ken, maar uiteindelijk hebben
gescheiden ontwikkeling en
apartheid daar juist wel toe ge
leid. Inzoverre dit is gebeurd,
betreuren wij het diep'zei De
Klerk op een persconferentie.
Volgens De Klerk beroofde
apartheid zwarten van het ver
mogen zich te ontwikkelen. Als
voorbeelden noemde hij de zo
dat, als ik de klok zou kunnen
terugdraaien en ik er iets aan
had kunnen doen, ik het graag
had willen voorkomen. Ja, we
zeggen dat het ons spijt."
De Klerk heeft nooit eerder
excuus willen aanbieden voor
apartheid, ofschoon hij die in
februari 1990 begon af te bre
ken door het verbod op het Afri
kaans Nationaal Congres (ANC)
op te heffen en Nelson Mandela
vrij te laten. De Klerk acht het
ANC overigens nog niet rijp om
het land te besturen maar zei
wel dat er aan het eind van het
jaar multi-raciale verkiezingen
kunnen worden gehouden.
Ook nu nog zei De Klerk te
menen dat apartheid oorspron
kelijk was bedoeld om 's lands
De Zuidafrikaanse president W.F. de Klerk bood gisteren voor het eerst
zijn excuses aan voor het onrecht dat zwarten is aangedaan door apart
heid. FOTO AFP
politieke problemen op te los
sen door middel van een confe
deratie van onafhankelijke lan
den. „Maar dit kon niet werken
als gevolg van demografische en
economische realiteiten, en als
gevolg van de onscheidbare on
derlinge afhankelijkheid van het
volk van Zuid-Afrika in zijn ge
heel."
„Terugkijkend besef ik dat het
te lang duurde voordat wij dit
doorhadden. Maar wij hadden
uiteindelijk het lef om te zeg
gen: het kan niet werken, laten
we er iets aan doen." „Nu lopen
wij in de pas met de rest van de
wereld."
Op de persconferentie ont
vouwde De Klerk ook een nieu
we vlag van zijn Nationale Par
tij, die apartheid steunde sinds
zij in 1948 aan de macht kwam.
Iran houdt grote
oefening in Golf
Ongeveer 36.000 I ra an se mili
tairen nemen deel aan de groot
ste luchtmacht- en marine-oe
feningen sinds het einde van de
Iraaks-Iraanse oorlog in 1988,
zo heeft radio-Teheran gisteren
meegedeeld. Ook grondtroepen
en eenheden van de Revolutio
naire Garde nemen aan de oefe
ningen deel. De manoeuvres,
die tien dagen duren, worden
gehouden in het noorden van
de Golf en strekken zich uit over
een gebied van vijftigduizend
vierkante kilometer. De deelne
mers simuleren lucht- en mari
ne-aanvallen tegen Iraanse
troepen.
De manoeuvres zijn volgens
de radio defensief van karakter
en bedoeld om het Iraanse leger
te oefenen in het beschermen
van de veiligheid in de Golf met
het oog op ae aanwezigheid van
„agressieve buitenlandse troe
pen". Hiermee worden klaar
blijkelijk de Amerikaanse en
westerse troepen bedoeld die in
de regio verblijven.
den en meldingen over slacht
offers die kronkelend en bloed
spuwend stierven hebben ge
leid tot beschuldigingen dat
Irak zijn eigen landgenoten ver
gaste tijdens de 'Anfal'-campag
ne tegen rebellerende Kurden,
waarbij tienduizenden de dood
vonden.
Irak ontkende lange tijd alle
beschuldigingen en er rezen
twijfels door het gebrek aan we
tenschappelijk bewijs. „Van
daag voelen we ons in het gelijk
gesteld", zei dr. Howard Hu van
Harvard University, een lid van
de groep medici.
zijn leden de mogelijkheid tot
staking voorgelegd wegens het
aanhoudende conflict met de
werkgevers over loonsverhogin»
gen. De metaalwerkers eisen
dat deze hun belofte uit 1991
in april '93 de salarissen van de
400.000 metaal-, elektro- en
staalarbeiders in de voormalige
DDR met 26 procent te verho
gen gestand doen.
De werkgevers in de door een
crisis geteisterde sector willen
niet meer bieden dan negen
procent. Volgens hen heeft de
overeenkomst uit '91 al veel be
drijven geruïneerd. De leider
van de werkgeversvereniging,
Klaus Murmann, heeft al ge
waarschuwd dat bij acties hon
derdduizend banen op het spel
komen te staan.
sevilla» De Columbiaanse stierenvechter Cesar Rincon wordt op de horens genomen door zijn tegenstander. De toreador moest na de botsing
in kritieke toestand in het ziekenhuis worden opgenomen maar is inmiddels na een operatie weer buiten levensgevaar. foto ef>a
land. Later sloten Italië, Spanje.
PoRUgEÜ en Griekenland zich
aan bij het .Akkoord van Schen-
gen. Het Akkoord zou deze zo
mer in werking moeten treden,
nadat de streefdatum van 1
april 1993 niet was gehaald als
gevolg van tal van praktische en
politieke moeilijkheden.
De Franse minister verwees
naar Duitsland, dat het in zijn
grondwet vastgelegde asielrecht
nog moet wijzigen. Naast aan
houdende problemen met
noodzakelijke wetswijzigingen
in Italië en technische moeilijk
heden noemde Lamassou re ook
de meningsverschillen tussen
Frankrijk en Nederland over de
bestraffing van de handel in
verdovende middelen.
Frankrijk zal het Akkoord van
Schengen dit jaar, en ook in de
afzienbare toekomst, nog niet
uitvoeren. Aan de voorwaarden
voor het verdrag - dat voorziet
in een vrij personenverkeer tus
sen negen landen van de Eu
ropese Gemeenschap - is niet
voldaan, aldus de Franse minis
ter Lamassoure (Europese za
ken).
Parijs zal in 1993 al zijn grens
controles handhaven. Het Ak
koord van Schengen, dat in juni
1990 in Luxemburg werd gete
kend, voorziet in opheffing van
de onderlinge grenscontroles
tussen België, Nederland,
Luxemburg, Frankrijk en Duits-
Israël doet voorstel gezinshereniging
Vijftien Palestijnen terug
naar Westelijke Jordaanoever
WASHINGTON-AMMAN Rtr-AFP
Zeker vijftien Palestijnse activis
ten keren vandaag na lang in
ballingschap te zijn geweest te
rug naar de Westelijke Jordaan
oever. Dat hebben PLO-functio-
narissen gisteren meegedeeld.
Israël zegde woensdag, op de
tweede dag van de hervatting
van het vredesoverleg over het
Midden-Oosten in Washington,
toe dertig Palestijnen binnen
enkele dagen te laten terugke
ren.
Volgens de Palestijnse bevrij
dingsorganisatie PLO wil Israël
de terugkeer van de activisten
spreiden omdat massale aan
hankelijkheidsbetuigingen reac
ties van extreemrechtse Israë-
aan de verzekeringsmarkt van
Lloyd's.
Aan de enorme verliezen van
de afgelopen jaren moet in 1995
een einde zijn gekomen, staat in
het eerste ondernemingsplan
dat Lloyd's in zijn 305-jarige ge
schiedenis heeft geschreven.
Het verlies over 1990 komt uit
op maar liefst 2,5 tot 2,8 miljard
pond sterling. Omgerekend te
gen de huidige koers betekent
dat een verlies van ruim zeven
miljard gulden.
Prinses Diana heeft voor het
eerst een vrouwelijke lijfwacht,
de politieagente Carol Quirk.
Dat melden vandaag de Britse
kranten. Quirk is een van de
vier lijfwachten die de prinses
24 uur per dag beschermen.
De 36-jarige Quirk, die is bedre
ven in judo, werd aangenomen
na twee maanden proeftijd.
Volgens de Daily Mirror is Lady
Di vooral te spreken over „de
tact en de altijd aanwezige
glimlach" van haar nieuwe lijf
wacht.
Het enige andere lid van de ko
ninklijke familie dat een vrou
welijke lijfwacht heeft is prinses
Anne.
NAIROBI» FRANS V
WASHINGTON Rtr-KRF
Vooral veel minder bestedingen in wapenindustrie
bestedingen in de wapenindustrie. In deze sector
werd 18,8 miljard dollar minder uitgegeven. Ook
het slechte weer in maart wordt als oorzaak ge
zien van de vermindering van de groei. Bouwpro
jecten werden stilgelegd, consumenten bleven
thuis en de industriële produktie ging achteruit.
Deskundigen hadden gerekend op afneming
van de groei in het eerste kwartaal, maar ze gin
gen uit van een groeipercentage van 2,4. De ver
mindering van de groei volgt op een periode van
een half jaar waarin de groei van het BBP toenam.
In het derde kwartaal van 1992 berekende het mi
nisterie van handel de groei op 3,4 procent.
De groei van de Amerikaanse economie is in de
eerste drie maanden van dit jaar scherp afge
zwakt Het bruto binnenlands produkt (BBP=ge-
produceerde goederen en diensten) groeide in het
eerste kwartaal met 1,8 procent in vergelijking
met dezelfde periode vorig jaar, zo maakte het
Amerikaanse ministerie van handel gisteren be
kend. In de laatste drie maanden van 1992 maak
te het BBP een groei van 4,7 procent door.
De vermindering van de groei is voor een be
langrijk deel toe te schrijven aan de veel lagere
CORRESPONDENT
„Zodra de Amerikaanse troepen
zijn vertrokken uit Somalia en
de VN hun taken overnemen,
zijn we weer terug bij af. De cri
minelen zullen hun wapens op
diepen en weer aan het moor
den en roven slaan. Een VN-le-
ger zie ik hiertegen weinig uit
richten. Veel Somaliërs en hulp
verleners zijn daarom zeer be
zorgd over het toekomstige VN
optreden in Somalia. Ze hebben
tenslotte al in zoveel regio's in
de wereld gefaald. Kijk maar
naar Angola, Bosnië en Cam
bodja."
Mohamoud Afrah (60), een
doorgewinterde Somalische
journalist die werkt voor het
persbureau Reuter, is somber
gestemd nu de VS op het punt
staan het commando over het
internationale interventieleger
in Somalia over te dragen aan
de VN. „Alles wijst er op dat de
legers van de verschillende
clans en criminelen juist hierop
hebben gewacht om weer op de
oude voet verder te gaan. De
meeste wapens hebben ze nog,
want het handeltje dat ze aan
de Amerikanen hebben over
dragen was slechts het topje
,van de ijsberg."
Afrah weet waarover hij praat.
Hij heeft het allemaal van nabij
meegemaakt, de val van dicta
tor Siad Barre, de daaropvol
gende bloedige burgeroorlog,
waarin zijn zoon voor z'n ogen
werd gedood, en de hongers
nood. Pas toen het echt niet an
ders kon, deed hij een poging te
vluchten, waardoor hij uiteinde
lijk in Kenya terecht kwam.
„Ik ben zeer pessimistisch
over de nabije toekomst, want
ik ken de mentaliteit van de be
ruchte krijgsheren, zoals Ai-
deed. Zij zijn niet serieus wat
betreft vrede en
wachten alleen maar
op een nieuwe kans
om een offensief te
lanceren. Aideeds
enige ambitie is
macht, hij wil nog
steeds kost wat kost
Somalia's leider
worden." Afrah is
van mening dat een
blijvende vrede al
leen mogelijk is als
alle militaire leiders
van het toneel ver
dwijnen, omdat met
Aideed of een andere generaal
aan het hoofd onherroepelijk
een regime zal ontstaan dat nog
onmenselijker is dan dat van
Siad Barre.
„De VN moeten een interim-
regering voor onbepaalde tijd
aanstellen en voor de samen
stelling ervan een beroep doen
op een nieuwe generatie Soma
lische leiders, intellectuelen die
niet betrokken zijn geweest bij
de oorlog en geen verwantschap
hebben met de een of andere
clan. Technocraten in plaats
van politici. Laat hen de macht
niet teruggeven aan de war
'Ik ben zeer
pessimistisch
over de nabije
toekomst
lords. Ik ken genoeg mensen die
geschikt zijn om Somalia weer
op te bouwen, maar ze nemen
nu nog een afwachtende hou
ding aan omdat ze eerst meer
stabiliteit in hun land willen
zien. En ik geef ze geen onge
lijk."
Misdadigers als Aideed en
Morgan moeten daarom vol
gens Afrah worden
gearresteerd en ge
vangen gezet of
worden verbannen
naar een onbe
woond eiland er
gens in de Pacific.
„Dat is een heel
drastische en onor
thodoxe stap, maar
de enige manier om
een eind te maken
aan de ellende."
Ook de vaak als de
mogelijke redders
van de Somalische
natie genoemde clan-oudsten
bieden volgens Afrah, zelf een
Somalische oudste, geen oplos
sing. „Zij zijn geen haar beter,
zetten hun eigen clan op tegen
anderen en hebben zo de strijd
steeds aangewakkerd. Ik ken
hun gedachten, ze zijn alleen
maar geïnteresseerd in voorde
len voor henzelf en niet voor de
gemeenschap. Waar waren zij
de afgelopen twee jaar toen hun
mensen werden vermoord?"
Naast het opzetten van een
interim-bestuur dienen de VN
een sterke en onafhankelijke
politiemacht, leger en rechterlij
ke macht in te stellen om ver
volgens met geweld de bevol
king te ontwapenen. „Iedereen
die met een wapen rondloopt,
moet zonder pardon worden
doodgeschoten. Er zijn nu nog
zoveel wapens in omloop, uit
het arsenaal van Barre maar ook
met harde dollars gekocht door
de krijgsheren, waaronder wa
pens die de Irakezen in Kuwayt
hebben achtergelaten. Aan die
wapenaankopen hebben de VN
en andere hulpinstanties direct
bijgedragen door de Somali's
steeds astronomische bedragen
in dollars te betalen. Onder
druk zeggen ze, maar als je aan
afpersing toegeeft is het einde
zoek, zo is wel gebleken."
„Een andere on-orthodoxc
optie is wapens ruilen voor
voedsel, of geld om voedsel te
kopen. Toegang tot eten maakt
wapens overbodig en met min
der wapens in omloop kun je
eindelijk orde en gezag herstel
len."
De bedenkingen tegen de VN
blijven echter levensgroot aan
wezig, want, zegt Afrah: „Ik
weet niet of ze wel in staat zijn
dit alles uit te voeren." Hij kan
het daarom niet nalaten nog
een laatste beroep te doen op
de VS. „Ze moeten nog zeker
zes maanden in Somalia blij
ven. Niet omdat ik zo gek op ze
ben, maar hun aanwezigheid is
hoogstnoodzakelijk. Niemand
wil dat het land weer in een ge-
weldMpirattl terechtkomt, maar
Ik vreet het ergste."
liers kunnen uitlokken. De PLO
had gewild dat alle activisten in
één keer naar de Westoever
konden terugkeren.
De vredesbesprekingen tus
sen Israël en Synë leverden ook
gisteren geen concrete resulta
ten op. Beide partijen bleven in
hun oude standpunten volhar
den.
Israël heeft zich inmiddels be
reid verklaard vijfduizend Pales
tijnen die in het buitenland wo
nen, toestemming te geven in
de bezette gebieden te blijven
in het kader van gezinshereni
ging. De joodse staat stelt daar
bij wel als voorwaarde dat voor
uitgang wordt geboekt in de
vredesonderhandelingen.
Werkloosheid
kost Duitsland
twintig miljard
Om de kosten van de groeiende
werkloosheid te kunnen beta
len. heeft de Duitse overheid
achttien twintig miljard mark
extra nodig. Dit heeft de Duitse
minister van financiën Waigel
gisteren gezegd in Washington.
Hij is daar voor de jaarvergade
ring van het Internationale Mo
netaire Fonds (IMF) en de We
reldbank. Volgens Waigel zal
het begrotingstekort van zijn
land dit jaar groeien tot zeven
tig miljard mark. In de begro
ting voor 1993 was aanvankelijk
een tekort voorzien van 54 mil
jard mark.
Costaricaanse
gijzelaars vrij
De 23 gijzelaars die sinds maan
dag werden gevangen gehou
den in het Paleis van Justitie
van de Costaricaanse hoofdstad
San losé zijn gisteren allemaal
ongedeerd vrijgelaten. I)e poli
tie arresteerde de vijf daders
van de gijzeling na een schiet
partij op het internationale
vliegveld van San José. Volgens
president Calderon van Costa
Rica zijn bij de schietpartij geen
doden of gewonden gevallen.
