'Rust in natuur nodeloos verstoord'
Proefbedrijf De Zuid wil
milieu-vriendelijk werken
Over leven
Grootscheeps onderzoek
oecologie Westerschelde
'Inzamelen van batterijen
blijft van groot belang'
Natuurbeschermers eisen krachtige maatregelen
Broeden uit veiligheid
7RIJDAG 30 APRIL 1993
Bonsai-demonstratie
usse. Op het tuincentrum Overvecht in Lisse worden op zater
dag 1 mei demonstraties bonsai-snoei en -kweek gegeven. Veel
normale kamer- en buitenplanten kunnen zonder al te ingewik-
kelde kunstgrepen tot een bonsai worden omgevormd. Door
snoei en het oppotten in kleine potten blijven de (verhoutende)
planten klein. De demonstraties duren van 10.00 tot 17.00 uur
en zijn gratis toegankelijk.
Vaarexcursies Ilperveld
landsmeer De komende dagen zijn er diverse
het Ilperveld, het grootste reservaat van Het Noordhollands
Landschap. Het Ilperveld is beroemd vanwege de vele soorten
broedvogels en de unieke brakwaterflora. De tochten zijn op 3
mei om 9.00 uur, 11 mei om 18.30 uur en op 18 mei om 19.00
uur. De excursies duren drie uur en kosten tien gulden. Leden
betalen vijf gulden. Het beginpunt is de werf aan de Kanaaldijk
32 in Landsmeer. Vooraf aanmelden tijdens kantooruren op te
lefoonnummer 02518-59750.
chef willem spterduk.071-161440. plv -chef
'Verantwoord Faunabeleid' vraagt politieke partijen om maatregelen
De jacht louter voor het plezier moet volledig aan ban
den worden gelegd. Alleen wanneer de dieren ernstige
schade aanrichten en andere middelen dan de jacht geen
oplossing bieden, kan het afschieten onder stringente
voorwaarden worden toegestaan.
verschillende partijen wijst het
platform er op dat jaarlijks ruim
twee miljoen vogels en zoogdie
ren worden neergeschoten.
„Louter voor de sport en tot ge
noegen van een kleine groep",
schrijft 'Verantwoord Faunabe
heer'.
leiden adriaan brandenburg
Een soortgelijke passage moet
worden opgenomen in de ver
kiezingsprogramma's van de
politieke partijen, vindt het
Platform Verantwoord Fauna
beleid. In een open brief aan de
Volgens de opstellers van de
brief worden de beesten op
WTede wijze buitgemaakt, daar
na opgegeten of weggegooid.
,,De rust in de natuur wordt
hierbij op hinderlijke wijze no
deloos verstoord. De dieren
worden steeds schuwer of ver
tonen zich helemaal niet meer.
Het genoegen dat velen beleven
aan de natuur wordt zo niet
meer gerespectee rd
Het platform meent dat al
leen wanneer 'maatschappelijke
belangen' - zoals de volksge
zondheid, de veiligheid of de
landbouw - in het geding zijn,
de jacht mag worden vrijgege
ven. Maar alleen als alle andere
mogelijkheden (verjagen, vacci
neren. afrasteringen) geen soe
laas bieden.
Misstanden
Volgens ir. M.C.J. Bouterse van
Nederlands Natuurhistorische
Vereniging - een van de onder
tekenaars - is de oproep aan de
politieke partijen voortgekomen
uit onvrede over het huidige be
leid. Ook de nota Gabor - waar
in de regels voor de jacht verder
zijn aangescherpt - biedt vol
gens de Alphenaar geen enkele
garantie dat minder dieren het
slachtoffer worden. „Het laat
nog altijd ruimte aan allerlei
misstanden", constateert Bou
terse. Als voorbeeld noemt hij
het afschieten van hazen.
„Soms worden hele polders
leeggehaald, terwijl de haas
geen enkele schade aanricht
De Alphenaar hoopt met de
oproep te bewerkstelligen dat
de politieke partijen 'eindelijk'
eens nadenken over de nadelige
gevolgen van de jacht. De dis
cussie daarover verdwijnt naar
zijn idee nog te veel naar de
achtergrond. „En als er dan
eens over wordt gesproken in
de Tweede Kamer, bekruipt mij
toch steeds weer het gevoel: kan
dat niet op een betere manier."
Voor zover Bouterse bekend,
heeft nog geen enkele politiek
partij op de 'oproep' gerea
geerd.
Tien wetenschappelijke insti
tuten in Nederland, België,
Duitsland, Frankrijk en Por
tugal beginnen volgende
week een grootscheeps oeco-
logisch onderzoek in de Wes
terschelde. Doel daarvan is
meer te weten te komen over
de natuurlijke zuiveringspro
cessen in het estuarium. Dit
deelde het Centrum voor
Estuariene en Mariene Oeco
logie van het Nederlands In-
sittuut voor Oecologisch On
derzoek (NIOO) in Yerseke
deze weck mee. Het centrum
coördineert de activiteiten.
De metingen worden ver
richt vanaf drie onderzocks-
vaartuigen van het NIOO, het
Nederlands Instituut voor
Onderzoek der Zee op Texel
en van de Dienst Getijdewate
ren van Rijkswaterstaat. Het
project, dat de naam Mature
draagt, wordt gefinancierd
door de Europese Gemeen
schap. Het omvat ook onder
zoek in de Duitse Elbe en
Franse Gironde.
De onderzoekers willen er
achter komen wat er precies
in de Westerschelde gebeurt
met de grote hoeveelheden
daar aanwezig organisch ma
teriaal. De vraag is wat de rol
van estuaria is in de opslag en
omzettingen van organisch
materiaal. Het overgrote deel
van het organisch materiaal
wordt volgens het NIOO door
menselijke verontreinigingen
met de rivier meegevoerd.
Slechts een klein percentage
is afkomstig van biologische
processen in het estuarium
elf.
Waar het i
ter het zoute
elkaar
lerlei chemische
gische processen
slibdeeltjes,
nische stoffen zijn gebondé
klonteren in het brakke ge
bied samen. Allerlei micro or
ganismen zetten het maten
aal om in eenvoudige chemi
sche verbindingen.
s< hektewa
r van de zee
hebben al
en biolo-
plaats. De
di' oroa-
Hoewel er steeds meer milieu
vriendelijke batterijen op de
markt komen, blijft het apart in
zamelen ervan gerechtvaardigd,
meldt de gemeente Leiden, uit
deze batterijen kan namelijk
ijzer worden teruggewonnen.
Omdat er nog altijd veel batte
rijen zijn die cadmium bevat
ten, is het noodzakelijk ze zon
der uitzondering in te leveren
bij de chemocar of KCA-depot,
aldus de gemeente.
leiden Een meerkoet en een paartje futen
naast elkaar aan het broeden in het water
naast de Lorentzkade in Leiden. De fuut heeft
het slim bekeken. Meerkoeten zijn agressief:
het nest worden met veel kabaal
weggejaagd. De fuut duikt bij gevaar onder
water en laat het nest onbeschermd achter.
Door in de buurt van een meerkoet te broe
den profiteert de fuut van de agressie van de
meerkoet. In de wei is een vergelijkbare ver
houding bekend: de kievit profiteert van de
agressie van de tureluur. Meerkoet en fuut
zijn niet eikaars voedselconcurrenten: de fuut
eet vis, de meerkoet plantaardig materiaal.
foto wim DIJKMAN
Zes natuur- en milieubeschermingsorgani
saties in Zuid-Holland eisen van de provin
cie krachtige maatregelen om de aftakeling
van de natuur in Zuid-Holland tegen te
gaan. De organisaties vinden de door de
provincie opgestelde actiepunten te sum
mier en te vrijblijvend. In een gezamenlijke
brandbrief aan de Statencommissie Groen
wordt aangedrongen op een reeks concrete
maatregelen om het tij te keren op het ge
bied van het natuurbeleid, het ruimtelijk
ordeningsbeleid en het milieubeleid.
Uit onderzoek is gebleken dat de planten-
rijkdom in het agrarisch gebied enorm is af
genomen. Ook rrjet de vogels gaat het
slecht. De meer kritische vogels zijn in vrij
wel alle gebieden achteruit gegaan. Als oor
zaak worden genoemd de voortgaande af
name van het grasland in de provincie en
de daarmee samenhangende natuur. Ver
zuring, vermesting en verdroging zijn de
grote boosdoeners.
De belangrijkste maatregelen die de na
tuurbeschermingsorganisaties voorstaan
zijn versnelde realisering van de zogenoem
de ecologische hoofdstructuur waarbij die
toekomstige gebieden snel moeten worden
beschermd. Voorts moet het milieubeleid
flink worden aangescherpt ter verbetering
van de water- en bodemkwaliteit, wat moet
gebeuren door het aanpakken van verzu
ring en bemesting. Verder moet de provin
cie snel een actieplan opstellen om de ver
droging te bestrijden.
Milieu en visserij zijn dat twee
met elkaar strijdige begrippen
Absoluut niet. Vis is afhankelijk
van de natuur, dus ook de visse
rij. Je zou eerder kunnen zeggen
dat de twee begrippen parallel
aan elkaar lopen.
Wordt de zee schoner, of mis
schien eerder vuiler?
Ik denk schoner. Goed, er zijn
natuurlijk steeds vervelende in
cidenten met die olietankers,
maar over het algemeen wordt
het zeewater schoner. De Blau
we Vlaggen die worden uitge
reikt aan gemeenten zijn daar
van naar mijn idee het bewijs.
Kunnen we in 2010 nog onge
stoord vis eten?
Jawel. De natuur herstelt zich
snel. Ik denk dat de visstand er
zeker niet op achteruit gaat in
de komende jaren. We moeten
er wel alert op zijn. Voor vissen
zijn er nu eenmaal geen groei-
hormoontjes, die blijven afhan
kelijk van het voedsel in de zee.
Waar ergert u zich het meest
aan?
Aan de overheid die vier, vijf
jaar nodig heeft om iets te rege
len voor de afvalstroom. Een
krachtdadiger optreden zou op
zijn plaats zijn. Stel dat het be
drijfsleven zo traag zou opere
ren, dan zou er niet veel worden
verdiend.
De landelijk overheid moet er
dus harder aan trekken?
Ja, en er ook op toezien dat de
burgers niet voor de gek worden
gehouden. Als je leest dat het
gescheiden ophalen van afval
zo goed loopt dat al het vuil
voorlopig weer op één hoop te
rechtkomt, dan gooit de burger
er snel het bijltje bij neer.
Besteedt de gemeente Katwijk
Concurrerend, veilig en duur
zaam. Dat zijn de drie sleutel
woorden waar het om draait in
Proefbedrijf De Zuid aan de le
Loosterweg in Hillegom. Econo
misch gezien moet het een goed
draaiend bedrijf worden, maar
dan wel zonder daarbij al te veel
concessies te doen aan het
milieu. Afgelopen jaar werd be
steed aan het ombouwen van
het bestaande bollenbedrijf op
die plek tot een bedrijf waar een
zeer milieu-vriendelijke aanpak
mogelijk is. Deze week werd het
bedrijf, onderdeel van het Labo
ratorium voor Bloembollenon-
derzoek, geopend.
Bedoeling van De Zuid is in
een echt, praktijkgericht bedrijf
onderzoek te doen naar milieu
vriendelijke bollenteelt. Volgens
projectleider R. Stokkers is het
niet de bedoeling dat alleen nu
bestaande ideeën in de praktijk
worden getest. „Ook zullen er
gaandeweg nieuwe milieu
vriendelijke ideeën kunnen
groeien." Verschil met al be
staande proeftuinen is dat er
hier sprake is van een echt be
drijf dat dus te kampen krijgt
met dezelfde problemen als
soortgelijke bedrijven in hetzelf
de gebied.
Doelstellingen
Bij de bedrijfsvoering, aldus
Stokkers, zal gedeeltelijk wor
den uitgegaan van de Struc
tuurnota Landbouw die voor
het jaar 2000 een aantal wette
lijke bepalingen en doelstellin
gen heeft voorgeschreven. Vol
gens die voorschriften zouden
straks 90 tot 92 procent minder
bestrijdingsmiddelen nodig zijn
dan in het huidige bollenbedrijf
in de Bollenstreek. Verder wor
den de slechtste gewasbescher
mingsmiddelen langzamerhand
Elke dag worden we er weer mee
geconfronteerd. Of het nu om het
gescheiden inzamelen van afval,
net gebruik van bestrijdingsmid
delen of het aanwijzen van be
schermde gebieden gaat, het
milieu vraagt voortdurend de aan
dacht. In de rubriek '10 over
Groen' worden wekelijks tien wil
lekeurige vragen over het milieu
gesteld aan min of meer bekende
regiogenoten. Deze week het
woord aan T. Hoek, haringhande
laar in Katwijk.
T. Hoek: „Meer studie naar energiewinning door getijdenkracht." foto orc/chocfwoninc
voldoende aandacht aan het
milieu?
Ik vind van wel. Er worden wel
eens schoonheidsfoutjes ge
maakt, maar dat gebeurt overal.
Ik ben niet ontevreden.
Doet u zelf iets ter bescher
mingvan het milieu?
In ons bedrijf letten wij voort
durend op behoud van het
milieu. Wij zorgen voor verpak
kingen waar geen CFK's inzit
ten, hebben beveiligingssyste
men voor de opvang van koel
water, etcetera. Allemaal maat
regelen die vroeger niet werden
'genomen. Toen stond je daar
gewoon niet bij stil.
Hoe denkt u over milieubelas
ting?
Ik draag nu al flinke bedragen af
aan Rijnland voor ons milieu.
Geld waarvan ik jaarlijks een
dure Mercedes zou kunnen rij
den. Die zware aanslagen doen
pijn. Maar ook ik ben van me
ning dat de vervuiler moet beta
len.
Wat is uw grootste zorg?
De ongelukken met kernreac
tors boezemen mij angst in.
U bent dus tegen kernenergie?
Wat mij betreft moet er nog veel
meer onderzoek worden ge
daan naar windenergie. Ik vind
die molentjes die je nu al hier
en daar ziet wel leuk. En er zou
moeten worden gekeken naar
de winning van energie door
getijdenkracht. Dat gebeurt nu
niet omdat het te duur zou zijn.
Maar is dat zo?
Het Proefbedrijf De Zuid waar de tulpen en nardssen zo milieu-vriendelijk als mogelijk worden geteeld, zon
der overigens de economische factoren uit het oog te verliezen. toto holvast
verboden en komt er een on-
derwerkverplichting van dierlij
ke mest.
Vrucht wisseling
Bij De Zuid zal van nu af aan op
maar liefst drie manieren be
drijf worden gevoerd. Elke be
drijfsvoering gaat weer een
stapje verder op milieu-gebied.
Het meest vergaand is het bio
logische systeem, waarbij hele
maal geen chemische bestrij
dingsmiddelen en kunstmest
stoffen worden ingezet. „Pas als
blijkt dat de omvang en kwali
teit van de bollenkraam op on
toelaatbare wijze gevaar loopt,
zullen concessies worden ge
daan."
Altijd zal echter worden gepro
beerd eerst alle andere manie
ren van bestrijding toe te pas
sen. Te denken valt dan bijvoor
beeld aan een ruimere vrucht-
wisseling, gerichte tussenteel-
ten, betere bedrijfshygiëne, me
chanische onkruidbestrijding,
het verbeteren van de appara
tuur, alternatieven voor de
stuifbestrijding (de zandgrond
in de Bollenstreek heeft nogal
de neijpng eenvoudig 'weg te
waaien en een grotere deskun
digheid bij het ontdekken van
ziekten.
In De Zuid wordt in totaal
vier hectare bollengrond be
teeld. Daarvoor heeft net bedrijf
een bedrijfsleider in dienst, een
teelttechnische medewerker en
een onderzoeker Het onder
zoek op het bedrijf zal zo'n /es
jaar beslaan. Als er tussentijds
echter belangrijke resultaten
worden behaald, zullen die ook
voor die tijd al aan bollenkwe-
kers in de regio worden doorge
geven zodat zij ook eerder op
milieu-vriendeli jker bedri jfsvoe -
ring kunnen overgaan.