Je zult maar Van Damme heten
'Hoe zit het met de alimentatie
Alleen Willem-Alexander
kan oranjebitter redden
Lintjesregen in
Rembrandt-decor
Het Gesprek van de Dag
Pechvogel
van de
week
VRIJDAG 30 APRIL 1993
CHEF WILLEM SPIERDUK.071-161440. PLV -CHEF MEINDERT VAN DER IC
Het is 27 april in het jaar twee
duizend-zoveel. De eerste ver
jaardag van koning Willem-
Alexander. Slijterij De Wijnrank
aan de Leidse Haarlemmer
straat wordt bestormd door da
mes en heren die nog met de
prins hebben gestudeerd. Ze
willen drinken op hun oude
makker en kiezen natuurlijk
voor oranjebitter. Hectoliters
gaan er doorheen. Het lijkt wel
alsof het Nederlands elftal we
reldkampioen voetballen is ge
worden.
Eigenaar A.C. Dekkers droomt
daarvan. Sterker nog: als de
prins nog lang in de schaduw
van zijn moeder blijft staan, is
het met de oranjebitter gedaan.
De generatie van Willem -
Alexander zal de oranjedrank
dan nooit ontdekken, terwijl de
oudere generatie langzaam uit
sterft.
In een hoekje van zijn etalage
hebben de flessen oranjebitter
gezelschap gekregen van de
zoetere, maar niet minder oran
je broertjes Wilhelmus en Man
dingo (uit Italië). Het blijft aan
modderen. Als Dekkers deze
week 24 halve-literflessen en 24
flaconnetjes oranjebitter ver
koopt, is het al veel: „Terwijl ik
vroeger aan 72 flessen niet ge
noeg had. Nu zet ik zulke aan
tallen alleen nog om als het Ne
derlands elftal voetbalkampioen
wordt."
Waar het aan ligt? Aan de pro
ducenten, denkt de slijter. „Die
hebben zoiets van: ze kopen het
maar en wij zien wel. Terwijl het
echt een smaakje van vroeger is.
Niet een smaakje van de heden
daagse jeugd, in ieder geval."
Natuurlijk, voor de echte zoete
kauw is er tegenwoordig sinaas
appellikeur Wilhelmus, maar
daarvan moet je direct drie
kwart liter kopen. En hoe krijg je
dat op als je een half glaasje al
veel vindt?
Waarom njaken de producen
ten ook niet wat meer reclame
voor hun spullen?, vervolgt de
slijter zijn klaagzang. Nergens
kon hij een poster krijgen om
zijn etalage een beetje aan te
kleden. Vroeger was alles beter.
Ook grote jongens als Bols en
Henkes hadden oranjebitter in
hun assortiment en het drankje
straalde je ook uit grote krante
advertenties tegemoet: „Nu
praten we elkaar een recessie
aan en doet de overheid er niets
aan om het Oranjegevoel te
promoten. Je krijgt folders over
seks, drugs en aids, maar niet
over ons koningshuis."
Monique Coster is wat optimis
tischer vanuit haar slijterij aan
het andere einde van de Haar
lemmerstraat. Ze geeft direct
toe dat ze vroeger meer ver
kocht („dan zat je met een bit
tertje naar het défilé te kijken"),
maar ziet de laatste drie jaar
een kentering: „Veel mensen,
ook jongelui, willen toch een
flesje op tafel hebben. Al is het
maar voor de sier. En bederven
doet het niet."
„Geef mij maar een pilsje",
klinkt het van achteren. En de
binnenvallende kok Jean-Marc
van Steenbergen verhaalt over
een dinertje voor verzekeraars,
deze week. Bij het toetje kregen
ze een half oranjebittertje voor
geschoteld, maar het enthou
siasme was klein. „Ze dronken
het vooral uit beleefdheid", was
zijn indruk. „Of helemaal niet."
„Je moet er wat suiker in doen",
weet de slijter. „Sommigen
drinken het met jus d'orange",
weet ze. „Drink het koud. Leg
het even in de vriezer", zegt
mevrouw Krijgsman van de ge
lijknamige slijterij aan de Kat-
wijkse Meeuwenlaan. De Leidse
klaagzangen onderschrijft ze
maar gedeeltelijk. „Katwijk is
veel oranjegezinder", denkt ze.
„Op al die recepties wordt ook
trouw oranjebitter geschon
ken."
Zelf vindt ze het 'geen onaardi
ge drank. Al zal ik van het drin
ken ervan geen gewoonte ma
ken'. Haar collega bij de Kat-
wijkse Klerks-vestiging houdt
het er op dat het bittertje 'niet
vies' is. Om het grote publiek
over de streep te trekken, is de
drank vanaf woensdagmiddag
twee gulden in prijs verlaagd:
een halve liter kost nog geen
tientje. Voor de prijs hoeft nie
mand het dus te laten, maar
toch denkt de verkoper dat het
nooit meer als vroeger wordt:
„Zelfs met vlaggetjesdag drin
ken mensen geen korenwijn
meer".
De man in de straat windt er
geen doekje om. Die zegt rond
uit dat oranjebitter 'vies' is.
'Eens maar nooit meer', is een
veelgehoorde kreet. Veel oude
ren die we spraken, kenden het
drankje niet eens. Soms omdat
ze niet mochten drinken, soms
ook omdat ze hun 'mixje' geen
dag willen opgeven. Ook niet op
Koninginnedag.
PAUL VAN DER KOOU»
Wie zou er nou niet Bergkamp willen
heten? Cruijff of Hauer. Bekende Ne
derlanders van internationale allure.
Hun bekendheid straalt toch een beetje
op je af als je dezelfde achternaam
draagt, zonder dat je familie bent. Ie
kunt echter ook pech hebben. Als je
achternaam toevallig en negatieve
klank heeft. Zoals Van Damme. Net als
de man die in Singapore tot de strop is
veroordeeld wegens heroïnesmokkel.
Niet prettig om die naam steeds in het
nieuws te zien opduiken. Dikke kans
ook datje wordt lastig gevallen door
kennissen en bekenden. „Zeg, is dat
soms familie van je."
„Het valt reuze mee", zegt mevrouw S.
van Damme uit Lisse. „Ik ben nog niet
lastig gevallen. Al is het misschien te
vroeg om daarover wat te zeggen. Het is
per slot van rekening nog maar een
paar dagen in het nieuws. Al volg ik het
nieuws altijd, het is wel zo, dat ik
meteen zijn naam zag staan. Zoiets valt
natuurlijk wel op."
Mevrouw C. van Damme uit Sassen-
heim is al wel een keer aangeklampt.
„Door een kennis. Vind ik eigenlijk ook
wel logisch. Het staat in de krant. Radio
West heeft het erover. Allemaal discus
sies over wat er nu moet gebeuren. Ach,
ik besteed daar niet speciaal aandacht
aan. Ik ben in principe tegen de
doodstraf, je weet nooit helemaal zeker
of hij het gedaan heeft. Maar aan de an
dere kant. als hij het wel gedaan heeft is
het zijn eigen schuld."
„Ik sta er niet zo bij stil", zegt P. van
Damme ut Leiden. „Ik ken die man ook
niet. En er zijn natuurlijk nog meer
mensen die Van Damme heten. Ik volg
het nieuws wel, maar niet omdat hij
toevallig zo heet. Weet je wat ik wel
dacht? Je hebt nog een andere Van
Damme. Die van die knokfilms. Ik
dacht zou hij hem niet uit de gevange
nis kunnen halen?"
H. van Damme uit Voorschoten is zeer
mild over zijn ongelukkige naamgenoot
in Singapore. „Als hij nou drie mensen
had vermoord, zou ik dat een stuk min
der leuk vinden. Maar die man is ver
oordeeld wegens heroïnesmokkel. Hij is
toevallig in het verkeerde land terecht
gekomen en kreeg de doodstraf. Hier in
Nederland hadden ze alleen maar ge
zegd: dat mag je niet doen."
Hij zegt het dan ook niet zo erg te vin
den dat iedereen vraagt of er somseen
familieband bestaat tussen hem erl de
veroordeelde. Al zou hij liever zien dat
iemand hem vroeg naar zijn bloedban
den met de Belgische filmacteur. „Uit
die knokfilms. Hij is zeg maar de Belgi
sche Schwarzenegger. Maar niemand
die vroeg of dat ook familie van me
was. Daar ben ik veel te schriel voor."
HERMAN JOUSTRA
Aan elke echtscheiding zitten haken en ogen
Legt u het kaasbijltje maar even
neer, meneer. Zet u de spuitbus
maar weer in de kast, mevrouw.
En stop die aansteker in uw zak.
Goed, u bent wel niet meer zo
lief voor elkaar, maar weet u wel
zeker dat u wilt gaan scheiden?
Pak elkaar maar eens stevig
beet dit keer zonder te knij
pen en luister naar onze op
zienbarende tijding: minister
Hirsch Ballin van justitie wil de
verplichte rechtshulp bij echt
scheidingen afschaffen.
Ja, echt waar, u hoor het goed.
Wanneer beide echtlieden geen
bezwaar aantekenen tegen een
scheiding is er geen advocaat
nodig, zo vind hij. Schrappen
van de verplichting levert geld
op, omdat het rijk meebetaalt
aan advocaten voor mensen uit
de lagere inkomensgroepen.
Op dit moment moet men voor
genoemde verplichte rechts
hulp nog een eigen bijdrage be
talen, afhankelijk van het inko
men, die varieert van zestig tot
negenhonderdvijftig gulden. Als
het aan de minister ligt, betalen
echtelieden in de toekomst ne
genhonderd gulden voor een
echtscheiding zónder rechts
hulp. Administratiekosten zeg
maar. Bestaat er onenigheid
over de scheiding, dan lopen de
kosten nog verder op.
Advocate mr.E. Viergever van
De Ruijter, De Wildt en De
Vroom in Leiden heeft jullie ook
nog wat te zeggen. Ze is dekun-
dig, zestig procent van haar tijd
besteedt ze aan echtscheidings
zaken: „Juridisch ligt het
meestal niet zo ingewikkeld,
maar het probleem met echt
scheidingszaken is dat het over
het algemeen om puur emotio
nele zaken gaat. Juist dan kan
een advocaat van nut zijn. Die
kan afstand nemen en de zaken
helder bekijken. Ik ben bang dat
mensen die zonder advocaat
gaan scheiden met minder ge
noegen nemen. Door allerlei
emoties die meespelen. Dat ze
niet goed hun eigen belangen
behartigen."
Wie kwaad is, denkt niet helder.
Niet waar mevrouw Viergever?
Hand in hand kameraden, zo hoort het ook. Denk goed na voor u scheidt!
„Ja, al lijken sommige zaken
eenvoudig te regelen, je hebt te
maken met bijkomende gevol
gen. Bijvoorbeeld, wie krijgt
wat? De mensen gaan niet voor
niets uitelkaar. Nogmaals, emo
ties spelen vaak een grote rol.
Stel dat bijvoorbeeld één van de
twee een nieuwe partner heeft,
dan willen mondeling gemaakte
afspraken nog wel eens een keer
verzanden. Mogelijk dat ik in de
toekomst veel minder echt
scheidingszaken behandel.
Maar aan de andere kant ben ik
ben bang dat ik dan toch nog
een hoop ellende op mijn bord
krijg. Echtscheidingen die blijk
baar toch niet zonder advocaat
geregeld kunnen worden."
Zo, kibbelend echtpaar, voelt u
uw portemonnee al slinken?
Ook mr.P. de Clercq, van advo
catenkantoor De Clercq, Van
Win en Wols met vestigingen in
Leiden en Rijnsburg, heeft u
nog wat te zeggen. „Een echt
scheiding, de ontbinding van
een huwelijk, is in wezen sim
pel. Maar het gaat verder ook
om zaken die in de vervolgsfeer
liggen. Wie krijgt de voogdij
over de kinderen? Welke om
gangsregeling wordt getroffen?
Hoe zit het met de alimentatie?
Er zitten veel meer haken en
ogen aan een echtscheiding dan
men op het eerste gezicht vaak
denkt."
Wat betekent dat eigenlijk voor
üw portemonnee meneer De
Clercq? „Wij houden ons meer
met bedrijfskwesties bezig.
Slechts af en toe met een echt
scheiding. Maar goed, voor een
eenvoudige scheiding zou ik
900 gulden schitterend vinden.
Maar als dat bedrag ook geldt
voor scheidingen met een boe
delscheiding, een omgangsrege
ling en een voogdijregeling, dan
vind ik dat niet reëel. Dat staat
dan in geen verhouding tot het
werk dat wordt verricht."
Nog een laatste opmerking, me
neer De Clercq? „Nou, onze er
varing is dat de meningen vaak
verschillen over de hoogte van
de alimentatie. Ik neem aan dat
de minister daar niet aan ge
dacht heeft. Het is van belang
dat de partijen worden bijge
staan. De kans is anders groter
dat ze na afloop met een nare
smaak in hun mond zitten."
Van schrik uitgeruzied best
echtpaar? Dan nemen we riu
een glaasje champagne op de
goede afloop.
HERAAAN JOUSTRA
Het is koel in de burgerzaal van
het stadhuis. Toch lijken de
marmeren, bruindooraderde
muren te gloeien, permanent
gestreeld door het zonlicht dat
door de ramen glijdt. Wanden
in vuur en vlam. Net als de
meeste aanwezigen die opge
wonden met elkaar smoezen.
Alles en iedereen gedompeld in
een gouden Rembrandt-gloed.
Van een statig sfeertje is geen
sprake, ook al staat de jaarlijkse
lintjesregen officieelloch een
plechtigheid op het punt van
beginnen.
Burgemeester Goekoop komt
binnen, met in zijn kielzog de
tien uitverkorenen. Hun gezich
ten glimmen van trots, maar
hun gebogen schouders verra
den toch onzekerheid. Mensen
die nooit in het middelpunt van
de belangstelling stonden. En
dan nu ineens in het volle licht.
Goekoop neemt plaats achter
het spreekgestoelte en begint te
spreken. Over mevrouw W. van
Rijn, „huishoudelijk verzorgster
van studentenfiat 't Zwanen-
nest." „Zij was als een moeder
voor de studenten." En tot de
knikkende vrouw zelf: „Zo bent
u eigenlijk ook verbonden ge
weest aan de universiteit zelf."
Hij speldt haar vervolgens de
bronzen eremedaille op, ver
bonden aan de Orde van Oranje
Nassau. De zaal applaudiseert.
Krachtig en lang.
Mevrouw M. van der Meijden is
de volgende. Jarenlang actief
voor 'De Zonnebloem', een ver
eniging die zich inzet voor zie
ken en eenzamen. Werkzaam
bij de Stichting Gezinsverzor
ging Leiden. Goekoop heeft het
over „inzet" en „gedrevenheid",
maar ook hier komen superla
tieven te kort. Zij krijgt een zil
veren medaille. Opnieuw een
ovationeel applaus.
Meneer A. Verbiest en mevrouw
T. Vreeswijk-Verbiest, broer en
zus zijn aan de beurt. Beiden
doof, beiden bijzonder actief
voor de Nederlandse Christelij
ke Dovenvereniging 'Ons Be
ginsel Trouw'. Broer en zus kij
ken niet naar Goekoop, maar
naast hem. Naar de vrouwlijke
tolk, die de burgemeester de he
le tijd al terzijde staat met geba
rentaal. De zilveren medailles
worden opgespeld. Een dave
rend applaus. Mevrouw
Vreeswijk-Verbiest sleept de
burgemeester naar zich toe
voor een foto.
Dan zijn wetenschappers aan
de beurt, een dominee, een
ambtenaar, een bibliothecaris.
Als een half uur later alle tien de
onderscheidingen zijn opge
speld is het tijd voor de felicita
ties van famlie en vrienden
kring.
„Ik ben verbaasd", zegt me
Zij die wachten op een lintje...Geheel rechts kijken mevrouw T. Vreeswijk-Verbiest en haar broer A. Verbiest toe.
vrouw Van der Meijden,
vanachter een wit wijntje. „Van
ochtend wist ik nog van niks.
Een kennis vroeg of ik mee ging
met de bus. Om een terrasje te
pikken dacht ik. Ook toen ik al
lemaal bekenden zag, vermoed
de ik nog niks. Wie verwacht
nou ziets. Maar trots ben ik
wel."
Dat is mevrouw Vreeswijk-Ver
biest ook. „Nooit verwacht,
nooit verwacht zegt ze, voor
dat ze bijna wordt bedolven on
der de felicitaties.
Mevrouw Van Rijn is een tikkel
tje confuus. „Wat ben ik trots
meneer", stamelt ze. Ik hoorde
het pas maandagavond. Ik kon
het niet geloven. Och, och..."
Een student loopt op haar af.
Hij hangt haar een sjero om.
met een plastic zwaard. Ze staat
even bewegingsloos, als een
wassen beeld in de hal van het
stadhuis. Precies op de plek
waar de zon de vloer raakt.
Rembrandt! Het is warempel
FOTO») AN HOLVAST
een echte Rembrandt! Alleen de
handtekeningontbreekt.
HERAAAN JOUSTRA»
Ie hebt mensen die niét
voor het geluk in de wfcg
zijn gelegd en soms de raar
ste dingen meemaken;
pechvogels dus. Het Ge
sprek van de Dag roept elke
week een regiogenoot uft
tot 'Pechvogel van de
week'.
Het Leidsch Dagblad vër-
rast de uitverkorene met
een mooie slagroomtaart
van banketbakkerij Van
Dam. Vindt u dat uzelf voor
deze eervolle vermelding in
aanmerking komt, twijfel
dan niet om met ons cótl
tact op te nemen. Ook mag
u familieleden, vrienden of
buren voor deze prijs nomi
neren. U kunt bellen tijdens
de werkdagen van 830 tof
1630 uur op het nummer
071-161352. Ook kunt li
schrijven: Leidsch Dagblad,
t.a.v. Het Gesprek van de
Dag. Postbus 54. 2300 AB
Leiden.
