UIT
Yanni en Linda promoten
hun 'Romantic Moments'
Het late verzet van een
veelzijdig kunstenaar
Rtv show
Hoezee, weer een nouveauté
WOENSDAG 28 APRIL 1993
12.
Glamour van Dynasty-ster legt musicus geen windeieren
AMSTERDAM CPD
Het paar
neemt
plaats
op de tweezitsbank.
Zij (48): Dynasty-
ster in ruste ("uit ei
gen vrije wil"). Hij
(33): componist en
uitvoerend musicus.
In de Verenigde Sta
ten is hij sinds vijf
jaar 'top of the bill'.
Duitsland ging vorig
jaar na een optre
den in 'Wetten
Dass' massaal voor
de bijl. In geen tij
den werden 100.000
CD's met zijn werk
verkocht. Nu moet
Nederland eraan
geloven. Op promo-
tietoernee kwamen
ze enige tijd terug
naar Nederland:
Linda Evans en Yan-
'Romantic Mo
ments' heet de CD met 'De
mooiste nummers van Yanni',
zoals 'Reflections of passion',
Almost a whisper', 'Secret
vows' en 'Paths on water'. Het is
romantische muziek, veel pia
no, een beetje a la Clayder-
mann, een beetje a la Laurens
van Rooyen, een beetje veel la
Jan Vayne, maar dan zonder de
improvisaties. Wel veel (sym-
phonie-)orkest. Maar bovenal:
van de van oorsprong Griekse
Yanni.
Yanni ziet er goed uit. Boven
dien beschikt hij over de toege
voegde waarde van Linda en al
le glamour die zij als Dynasty-
ster meebrengt. Linda, tenger
en blond: „Ik geloof in zijn mu
ziek. In feite was ik eerder weg
van zijn muziek dan van hem.
Ik hoorde bij toeval iets dat hij
had geschreven en dat raakte
me diep. Ik dacht toen al: Wat
jammer dat niet meer mensen
het kunnen horen.
Nu drie jaar geleden werd ik
aan hem voorgesteld. Toen
bleek hij ook nog heel aardig te
zijn. We hebben eerst alle tijd
genomen om te kijken of onze
relatie kans van slagen had.
Daarna pas zijn we over de aan
pak van zijn muziek gaan pra-
Uiteindelijk bleek dat hij ook
zelf de bühne op wilde. Ik heb
hem nog gevraagd: 'Are you su
re?', want ik weet wat aan zo'n
leven vastzit. Maar hij wilde het
graag. Toen heb ik aangeboden
om hem te helpen. Mijn hulp
lag in het gebruik maken van
mijn bekendheid. Zo veel mo
gelijk ben ik bij optredens, in
terviews, televisieshows. Dat
heeft trouwens ook te maken
met het feit dat ik gewoon graag
bij hem wil zijn.
Toch moet je mijn rol in zijn
PR niet overschatten. Ik kan nog
zo mijn best doen, uiteindelijk
zijn het zijn talent en zijn werk
kracht die het succes bepalen.
En ik denk dat je nu na een paar
jaar en miljoenen verkochte
CD's, uitverkochte concerten
met duizenden mensen, mag
zeggen dat het zijn muziek is
die 't 'mdoet."
Emoties
Wat is het dan in zijn muziek,
dat kennelijk zoveel mensen
raakt?
Yanni: „Ik schrijf expres geen
teksten bij m'n muziek. De be
nadering van 'de luisteraar is
dus heel direct. Zonder dat
woorden zijn ingevuld roep je
emoties op. Tekst kan beper
kend werken, want tekst bepaalt
zo'n stuk tot een onderwerp. Bij
instrumentale muziek is degene
die luistert vrijer in zijn associa
ties. Kennelijk sluiten mijn
composities aan op de emoties
zoals de mensen in deze tijd die
hebben.
Het is niet eenvoudig te ana
lyseren hoe dat in zijn werk je lichaam. Daarom en om nog
„Ik heb een abso
luut gehoor. Ik weet
onmiddellijk alles,
qua techniek, maar
ook qua ziel, van
een stuk muziek zo
dra ik het hoor. Ook
hoor ik voortdurend
muziek in mijn
hoofd, melodieën,
maar ook thema's."
Muziekmens
Toen hij 18 was ging
hij van Griekenland
naar de Verenigde
Staten om psycho
logie te studeren.
„Ik heb in Minneso
ta gestudeerd. Maar
de muziek bleek
sterker. En na mijn
studie, toen ik 22
was, heb ik de
knoop doorgehakt.
Hij kwam in de mu
ziekgroep Chame
leon terecht.
„Een rock 'n roll-
band. Daar heb ik
een aantal jaren in
gezeten, maar hoe
gaat dat: je groeit eruit. Want
rock 'n roll is als het ware
schreeuwen: dat je van iemand
houdt, dat je niet meer van ie
mand houdt. Maar als je rijpt,
volwassen wordt, besef je dat
schreeuwen een vorm van
zwakte is.
„Ik begrijp het wel: als je jong
bent, ben je kwetsbaar, boven
dien gieren de hormonen door
gaat. Het is een onderbewust
proces. Dat geldt ook voor de
wijze waarop ik m'n muziek
componeer. Ik denk dat dat bij
heel veel componisten door de
eeuwen heen het geval is ge
weest."
Componeren, muziek: zijn
lust en zijn leven sinds hij een
klein jongetje was in het Griekse
plaatsje lamata.
i het dorp geen dan-
aantal redenen is het goed
dat er popmuziek is, maar ik
kon niet anders dan drie jaar
geleden besluiten alleen verder
te gaan."
Drie jaar geleden. Toen ont
moette hij tevens Linda Evans.
Acteert ze nog?
„Nee," zegt ze, stralend.
„Kijk, dat zit zo: Hollywood-re-
gisseurs zijn niet zo aardig voor
oudere actrices. Die bui heb ik
cing, geen bioscoop, er was ook een aantal jaren al zien hangen.
geen platenzaak. De enige
ziek waarvan je kennis nam,
hoorde je via de radio. Ik wilde
dolgraag toch die melodietjes
onthouden. Dus trainde ik
Vandaar dat ik keihard heb
doorgewerkt toen ik nog veel
werd gevraagd. Bij wijze van
spreken: met iedere zin die ik
uitsprak dacht ik: 'Da's voor la-
heel goed luisteren. Gelukkig ter'. En nu... (dankbare zucht)
hadden we wel een piano
huis en zodra ik iets hoorde dat
ik wilde vasthouden, speelde ik
het op het gehoor na.
j ben ik aan het oogsten."
Langdradige documentaire over Jiri Trnka
HILVERSUM GERARD V
Nooit heeft hij zich laten mis
bruiken als marionet van het
communisme. Maar als weinig
anderen verstond de Tsjechi
sche kunstenaar Jiri Trnka de
kunst zichzelf geen kwaad te
doen door met zijn culturele ui
tingen de Partij geen kwaad te
doen. Weliswaar is hij nooit lid
geworden, tekenend voor hem
was dat Tmka eerst tegen het
einde van zijn leven min of
meer partij koos tegen het sys
teem, dat ook de kunst gelijk-
schakelde aan de dogma's van
de heilstaat. Eerst in 'Ruka' (de
Hand), zijn laatste film gaf Trn
ka openlijk uiting aan zijn on
vrede. Een kolossale hand legt
met een belerende vinger het
creatieve individu op wat mag
en wat vooral niet mag. De film
werd meteen na verschijning in
1965 verboden en werd onlangs
pas door de Tsjechische repu
bliek vrijgegeven voor verto
ning.
„Je kunt dan ook spreken van
een wereldprimeur", zegt NCR-
V's eindredacteur Steven van
Campen, die aldus een tikkeltje
chargerend de documentaire
'Jiri Tmka, de mens en zijn werk
aanprijst'. In het werkstuk van
Dolf Enters, dat de NCRV
woensdagavond om drie minu
ten voor elf op Nederland 1 uit
zendt, wordt hij zowel door zijn
zoon Jiri Trnka jr. als door Trn-
ka's vroegere medewerker Latal
afgeschilderd als een uitermate
veelzijdig man en als een vol
strekt a-politiek figuur.
Tmka, geboren in Pilsen in
1912, verwierf aanzien als pop
penspeler, cartoonist en anima
tiefilmer. Trnka jr.: „Alles inspi
reerde hem. Belevenissen, arti
kelen in kranten, er was maar
weinig wat hij niet kon gebrui
ken. Hij was in staat om zelfs
tijdens de grootste spanningen
rustig te observeren." Animator
Latal: „De herinnering aan Trn
ka is als een brok graniet dat
onvergankelijk is. Tmka koester
ik als een kostbare herinne
ring."
Poppenspelen
Poppenspelen leerde hij van Jo
sef Skupa. Hij was 25 jaar, toen
Tmka begon met een eigen the
ater: Drevene Divadlo, oftewel
het Houten Theater. Toen al ge
tuigde hij van zijn veelzijdig
heid; Tmka belastte zichzelf
met de algemene leiding van
zijn theater, Tmka schilderde de
decors, Tmka speelde met de
poppen en Trnka voerde de re
gie. Volgens Tmka jr. ging het
zijn vader juist daarom allemaal
zo makkelijk af, omdat hij er zo
veel plezier in had. Veel succes
leverde Trnka's creatieve opris
pingen vooralsnog niet op, am
per een jaar na de officiële ope
ning van zijn theater werd zijn
faillissement aangevraagd.
Gedreven door de immer bin
nen hem borrelende creativiteit
was hij er de man niet naar bij
de pakken neer te gaan zitten.
Ten tijde van de Wereldoorlog
ontwierp hij kostuums voor en
kele klassieke opera's in het Na
tionale Theater. In 1945 werd
hij gevraagd de directie op zich
te nemen van de Filmstudio
voor animatiefilm. Met over
heidssteun opende hij een paar
jaar later een eigen studio. Tm
ka omringde zich met enige
vertrouwde, hem toegewijde
medewerkers, die hij meenam
van de Filmstudio voor anima
tiefilm: Pojar, Latal en de com
ponist Vaclav T rojan.
Het staat vast dat het
Tsjechoslowaakse regime bij
tijd en wijle zachte drang op
hem uitoefende, maar Tmka
bleek altijd in staat zijn per
soonlijke ethiek te bewaren
door nooit te corrumperen. Dat
hij daarbij weinig controversieel
te werk ging, bleek wel uit de
onderscheidingen die hem ten
deel vielen. In 1955 werd Trnka
uitgeroepen tot Honorair Kun
stenaar en acht jaar later zelfs
tot Nationale Kunstenaar.
Zijn persoonlijke irritaties te
gen de betutteling en bedil
zucht van de Tsjechoslowaakse
overheid gaf hij bloot in 'Ruka'.
Tmka jr.: „De problemen waar
mee mijn vader zich bezighield
lagen veelal buiten het bestek
van de politiek. 'Ruka' was de
laatste film die hij op het pro
gramma had staan. In de film
zeggen de kunstenaars tegen de
machthebbers in de wereld hoe
zij kunstenaars lastig vallen. Va
der vond dat hij het moest zeg
gen en nam het risico dat een
en ander met zich meebracht."
In de ban gedaan door de
staat stierf de begenadigde kun
stenaar in 1969 aan de gevolgen
van een hartinfarct. Overigens is
'Jiri Tmka, de mens en zijn
werk' tien minuten korter dan
de oorspronkelijke versie, die 40
minuten besloeg. Eindredacteur
Steven van Campen, tevens
commentaar-inspreker in de
film: „Het samenwerkingsver
band van de AKN stond ons niet
meer zendtijd toe". Zegt maker
Dolf Enters: „In de interviews
feer zijn daardoor helaas wat
menselijke aspecten weggela
ten."
Om dat bezwaar te ondervan
gen ware het wellicht beter ge
weest de talrijke fragmenten
van de Trnka's animatiefilms
korter te houden. Nu dat niet is
gebeurd, doet de documentaire
ook in ingekorte vorm tamelijk
langdradig aan.
i 1
en uitnodiging in de
I - bus voor een 'kennis-
makingsavond'! Dit
leidt in huize de l'lsle en huize
Fahrner immer tot grote vreug
de. 'Kennismaken' houdt in dit
*eval namelijk in dat de dames
?n heren van de pers bij het be
seffende evenement juichend
?n buigend worden verwei-
<omd als waren zij verjarende
eden van het Koninklijk Huis,
waarna ze hevig in de watten
vorden gelegd volgestopt met
neerlijkhcden overgoten met
jxquise dranken. Dit uiteraard
tm te bewerkstelligen dat je in
ie krant een aantal jubelende
voorden wijdt aan de genoten
cestelijkheden. En dat je, daar
vordt een keer of honderdvcer-
ig subtiel de nadruk op gelegd,
laarbij frequent plaats en da-
um noemt waar en wanneer de
ezers ad een zeker bedrag óók
/an al dit heerlijks kunnen ge-
ïieten, opdat ze met grote be
hagen, ik bedoel in groten ge-
ale komen opdraven. Meteen
naar even doen dus: op 28 en
!9 mei aanstaande - 28 en 29
vIF.I - kunt u in het Apollo Plaza
III I APOLLO PLAZA - aan de
Vpollolaan in Amsterdam voor
lechts Fl. 97,50 (inclusief wel-
;omstcocktail!) genieten van
Nusantara Mas'. Na de kennis-
nakingsavond - 3 cocktails, 21
lorden oosterse delicatessen, 2
lessen witte en 1 fles rode wijn
•n een onfatsoenlijke berg
pekkoek - kan Panda niet an-
lers dan u deze nieuwe vorm
an avondvullend dineren van
tarte - hik - aanbevelen.
Wat is 'Nusantara Mas'? Initi-
itiefnemer Rob Regenhardt legt
iet uit tijdens de welkomst-
ocktail. 'Nusantara Mas' is een
muveauté voor de vrijdag- en
aterdagavond: een culinaire en
olkloristische reis door de dui-
end eilanden van Indonesië,
•eëriekc Indonesische meisjes
n dansers in authentieke kos-
uums verzorgen een wervelen-
le show, terwijl de gasten zich
egoed doen aan een overvloed
Het
Wereldje
PANDA DE
L'ISLE
doeloet
nog gezellig
gedanst kan
worden ook,
op muziek
van een live
dansorkest.
Speciaal voor
de nouveauté
is het voor
malige casino
van het Hil
ton Hotel
omgedoopt
in Apollo Pla
za en omgetoverd tot een tro
pisch paleis vol palmbomen en
wajangpoppen.
Exotica
Per avond kunnen zo'n 350 gas
ten de veeldaad aan oosterse
geneugten tot zich nemen, klei
nere groepen zijn ook welkom,
maar dan dient er wel even be
schaafd onderhandeld te wor
den over de prijs. De gerechten
met varkensvlees kunnen des
gewenst vervangen worden
door iets anders, en denk vooral
ook aan de centrale ligging van
het Apollo Plaza en de riante
parkeermogelijkheden. 28 en 29
mei dus, en er wordt naar ge
streefd om deze avondvullende
exotica vanaf volgend jaar iede
re vrijdag- en zaterdagavond te
laten plaatsvinden. Hebben we
het allemaal begrepen? De data,
28 en 29 mei, goed opgeschre
ven? Ja? Dan gaan we nu genie
ten.
Lieve hostessen in de fol
der van 'Nusantara Mas' om
schreven als 'charmante prin
sessen in Indonesische kleder
dracht' heten de gasten wel
kom. Onder hen staat bevallig
glimlachend mijn vroegere
werkster. In een oude spijker
broek en met rubber hand
schoenen aan was ze altijd al
zeer aangenaam om naar te kij
ken, maar nu, in rijkgeborduur-
de sarong en kabaja is ze werke
lijk schitterend en ik kan me
voorstellen dat
ze het soppen
de show?,
vraag ik. Krij
gen we Anneke
-Kreuntzo-
Grönloh en
Willem Nijholt
die weer eens
iets tempo
en wie weet ook Wiete-
Dort met een vierdui-
zendste versie van Tante Lien?
Nee hoor -ze kijkt ontzet- het is
allemaal authentiek.
Als iedereen gezeten is kan
het Grote Eten aanvangen. Deel
1 van de rijsttafel: kiprolletjes,
hete boontjes, tahoe, tempeh,
telor, visballetjes in satehsaus,
een gehaktschotel en dampen
de pannen soep. Er blijken nog
genoeg Hollanders te bestaan
die nog nooit Indonesisch gege
ten hebben, het Amsterdams
Uit Buro, om begrijpelijke P.R.-
redenen ook uitgenodigd,
houdt vol verbazing een sliertje
taugeh tegen het licht. 'Jasses,
wat is dit?', maar als de eerste
ken-ik-niet-dus-lust-ik-niet's
zijn overwonnen gaan de ge
heimzinnige gerechten er met
smaak in. Na rijsttafel deel 1
een showblokje: Balinese dan
sen en een modeshow van exo
tische gewaden. Dan weer ma-
kan, makan, makan (eten).
Hoelarokjes
Gang 2: rijst en bami met sateh,
met daging roedjak, met daging
smoor, met ajam, met loem
piaatjes, met... nog een heleboel
meer. Wie niet weet wat wat is
en dat toch even wil controleren
voor hij het in zijn mond steekt,
krijgt vriendelijk uitleg van de
prinsessen en alles is keurig Eu
ropees niet te pedis (heet), zo
dat niemand onverwacht met
een knalrood hoofd naar de ka
raf met ijswater hoeft te grijpen.
Weer een stukje show. Meldden
twee giecheldames van een pro
vinciaal dagblad net nog dat het
dansen van een gezellige onge-
inspireerde kneuterigheid was,
wat we nu gepresenteerd krij
gen is een heel stuk wilder.
Danseressen in rieten hoela
rokjes en met gehalveerde ko
kosnoten voor de bovenpartij
laten de gebruinde buiken op
zwepend trillen en absoluut
hoogtepunt is een in een mi
nuscule gebattikte lendedoek
geklede man die een krijgsdans
uitvoert.
Het inmiddels door het riante
schenkgedrag van de prinsessen
echt in de stemming gekomen
publiek, gaat bijna uit de bol bij
het zien van zo veel folklore. Er
wordt bewonderend gefloten en
de secretaresse van een tour
operator fluistert dat ze nooit
wist dat er in Indonesië óók
Chippendales bestonden. Na
zijn optreden kunnen we even
afkoelen bij gang 3: bergen tro
pisch fruit en reusachtige spek
koeken. Fel groen en paars ge
kleurde lapis en nog weer eens
te veel om op te noemen.
Terwijl de laatste heerlijkhe
den met enige moeite in de al
zo volle buiken worden bijge-
propt, bekijken we de finale van
de show. Nog meer prachtige
kleding, nog meer wiegelende
kokosnoten. En dan het slot-de-
filé waarbij de gasten volgens
goede folkloristische traditie -
joechei!- vrolijk vol confetti
worden gestrooid. Meer dan
aangenaam gevuld en nog ge
heel in de ban van de wonderen
van de Gordel van Smaragd
staat men op om naar de zo
handig dichtbij geparkeerde au
to's te rollen. Rob Regenhardt
schudt afscheidshandjes: „28
mei hè. En 29 mei. In het Apollo
Plaza. HET APOLLO PIAZA!"
GESPROKEN
Robert Redford in El-
sevier:
„Vroeger toen ik nog
niet acteerdewas ik
een regelrechte exhi
bitionist. Iemand
hoefde maar met een dwaas voor
stel te komen en ik ging erop in.
Ik rende naakt over straat in ruil
voor een dollar. Bij een andere
weddenschap verplichtte ik me
zelf om tegen de gevel van het
hoogste gebouw in Westwood, de
studentenwijk van Los Angek.-s,
op te klauteren. Ik had er alles
voor over om aandacht te krijgen.
Nadat ik als acteur mijn plek had
gevonden, was dat niet meer no
dig. Ik kon me uitleven in mijn
films en kreeg privé steeds min
der behoefte uit de band te sprin
gen. Ik ontwikkelde in die tijd
zelfs een soort verlegenheid die ik
daarvoor nooit had gekend.
Omar Sharif in VARA TV-Magazine:
„Ik vind vrouwen geweldig, totdat
ze verliefd op me worden. Alle
dingen die me in het begin aan
trokken, zijn er dan niet meer. De
vechtlust verdwijnt, de vrouw
wordt weekhartig. Een verliefde
vrouw is als een deurmat, een
voetveeg."
Een mooie dame in een sierlijke Sarong Padda.
Omar Sharif vindt een verliefde
vrouw een deurmat, een voet
veeg. FOTO ARCHIEF
David Bowie in Revu:
„Er is een tijd geweest dat ik ver
der heen was dan Keith Richards.
In de periode van 'Young Ameri
cans' en 'Station to Station' sliep
ik soms een week niet: ik zag de
Stones op een feestje, en dan drie
dagen later op een ander feestje
en ik was in die tussentijd niet
opgehouden met feesten. Als je
maar lang genoeg opblijft en niet
teveel eet, ga je vanzelf hallucine
ren en dat leek toen heel interes
sant. Ik verschilde niet zoveel van
de alien, die ik toen in 'The man
who feel to earth' speelde."
Bruce Springsteen in Humo:
„Op het podium heb ik het vaak
over broederschap en contact,
maar zélf heb ik het altijd zeer
moeilijk gehad met het leggen
van contacten. Het heeft lang ge
duurd voor ik doorhad hoe ver
schrikkelijk ik faalde in het le
ven."
Schrijver Herman Brusselmans in
Humo:
„Ik houd niet van kinderen. Ik
vind kinderen vreselijk dom en
kinderachtig. Echte etterbakken.
Maar' ik zal, door kordaat optre
den, ervoor zorgen dat die van mij
niet zo zijn."
Jos Brink in VARA TV-Magazine:
„Ik denk wel dat ik altijd op het
toneel zal blijven staan. Omdat
het theater je anker is. Wat er ook
gebeurt, je moet. De mensen zit
ten te wachten en hebben niks te
maken met je sores of je verdriet.
Je gaat op, ook als je je lichame
lijk niet prettig voelt wat vaak
gebeurt je stapt in een ander
pakje, trekt een ander gezicht aan
en pfffff, je hebt er geen erg in.
Het is natuurlijk een schijnwerke
lijkheid, maar dat is het hele le
ven."
Loeki Knol in Story:
„Zes jaar heb ik samengewoond
met Jaques Scholtz. Maar op een
gegeven moment was het heilige
vuur gedoofd. We hebben een he
le leuke tijd gehad, maar het lijkt
of het geluk me met is gegund.
Alle liefdesrelaties die ik had zijn
op niets uitgelopen."
Zangeres Hanny in Story:
„Het lijkt me het einde om mijn
hits eens te kunnen zingen terwijl
Pieter van Vollenhoven me bege
leidt op de piano. Echt hoor, ik
zou hem twee dikke zoenen geven
op iedere wang. Ik vind hem zo'n
leuke man. Hij lacht
zo vriendelijk en ziet
er altijd als een gent-
leman uit. Echt een
chique vent." S
FOTO FRANK FAHRNER
