'Het wordt een ramp'
:,s'Weghalen basisbeurs zal de
■^Leidse student worst zijn'
Fokker-werknemers
likken hun wonden
'Grotere kans op overleven met botkanker'
Minister Maij brengt geen
rijksweg mee voor Alphen
Randstad
Drugteam Schiphol
doet goede vangsten
Jü5INSDAC 27 APRIL 1993
'Vecht mee voor onze OV' accepteert plan Ritzen niet
Het speciale drugteam op de
luchthaven Schiphol heeft in
het eerste half jaar van zijn be
staan 185 drugkoeriers aange
houden en 577 kilo harddrugs
en 941 kilo softdrugs in beslag
genomen. Directeur douane,
mr. H. Haverkamp, keek giste
ren, tijdens de opening van de
douanepost surveillance van
het district Hoofddorp, met vol
doening terug op deze resulta
ten. „Ze spreken voor zich."
Haverkamp noemde de drug-
brigade, die onder de naam
Schipholteam opereert, van
„wezenlijk belang voor de ver
sterkte aanpak van onze bui
tengrens". Het team, een initia
tief van het openbaar ministe
rie, is opgezet om drugkoeriers
op de luchthaven effectief aan
te pakken.
De eenheid bestaat uit 26 me
dewerkers, dertien mensen van
marechaussee en rijkspolitie en
dertien van de douane. Het
team is 24 uur per dag actief.
Naast deze narcotica-groep,
werken overigens vele andere
douaniers op een of andere ma
nier mee aan het 'onderschep
pen' van verdovende middelen.
Het nieuwe gebouw in
Hoofddorp is de thuisbasis van
honderd douane-beambten, die
zich met surveillance bezighou
den. De post herbergt vijf
teams, waaronder het Schiphol
team. Zo is één groep belast
met toezicht op de vrachtlood
sen op de luchthaven, terwijl
een andere eenheid zich meer
richt op de controle van accijns
goederen, zoals sigaretten, die
selolie en op de nieuwe Wet Be
lasting Personenauto's en Mo
torrijtuigenbelasting (BPM).
Want ofschoon binnengrenzen
zijn verdwenen, mogen perso
nenauto's niet kosteloos wor
den ingevoerd.
De post maakt deel uit van
het douane-district Hoofddorp,
dat zich uitstrekt van Amster
dam tot Rotterdam, waarbij
Schiphol als speerpunt dient. In
totaal werken er 760 douane
beambten in het district. Buiten
de groep van honderd in
Hoofddorp houden zich circa
150 douaniers zich bezig met
reizigerscontrole op de luchtha
ven.
ïeschiedenisstudent Van Alphen denkt dat traditie de oorzaak is van het ontbreken van een actieve studentenbond in Leiden, foto jan holvast
J^Matste studentenvakbondsbestuurder pessimistisch over acties
in Nederland schreeu-
studenten moord en brand
de laatste maatregelen van
Ritzen. In Leiden ge-
echter bijna niets. De
Studentenbond (LSB)
tot voor kort in diepe
En of er ooit nog eens een
komt van de bezet
van het Academiegebouw
een vergadering in de Pieter-
gevuld met zo'n 1500 op-
onden studenten zoals in
1969, is zeer de vraag.
.Alleen als de gemeente Lei
den de studentenverenigingen
ian dezelfde vergunningstelsel
Jls de kroegen onderwerpt. Dan
doorzie ik een massale actie, ge
deund door de verenigingen,
pn anders niet", zegt Jeroen van
Mphen, een van de laatste be
stuursleden van de studenten
vakbond. De zesdejaars ge
schiedenisstudent was degeen
[lie samen met een vriend in
1989 de stuiptrekkende vak
bond trachtte te reannimeren.
De LSB had boven de mensa
De Bak aan de Kaiserstraat een
dus niets tekort en stond niets
een succes in de weg."
Toch werd na twee jaar zwoe
gen de vakbond zo goed als op
geheven. De zes bestuursleden
keken elkaar eens diep in de
ogen en kwamen tot de conclu
sie dat hun energie te weinig
vruchten afwierp. Zij wilden een
blad maken met nuttige infor
matie voor studenten. Te weinig
tijd voor. Zij probeerden om le
den te werven. Lukte niet. Tij
dens een bezoek van minister
Ritzen aan Leiden kwamen bij
een 'demonstratie' waarbij een
LSB'er ludiek gekleed ging als
augurk, welgeteld 16 studenten
opdraven.
Nu kende de studentenwereld
de laatste twintig jaar in het al
gemeen geen buitengewoon
opwindende protesten. Bij de
invoering van de basisbeurs in
1986 door de toenmalige onder
wijsminister Pais, trokken dui
zenden jongeren naar Den
Haag. Het kon de politiek echter
niet verontrusten. En verder
paste studentenoproer niet in
de tijdgeest van de jaren '80.
Maar dan blijft de vraag v
1 36- kamer ter beschikking. „Daar om elke zichzelf respecterende
Stond toen een computer en
een stencilmachine in en die
nmiverden helemaal niet gebruikt,
B°venien had de vakbond nog
7 299'een tegoed van 8000 gulden,
enhof- Materieel gezien kwamen we
studentenstad een vakbond
heeft en Leiden niet. Volgens
Van Alphen kom je onverbidde
lijk uit bij het woordje traditie.
„Veel studenten kiezen voor
Leiden omdat hun ouders hier
hebben gestudeerd. Ook mijn
ouders deden hier natuurkun
de. Anderen kiezen voor deze
universiteit omdat het van
oudsher een solide opleiding is.
Dat geldt voor de meeste men
sen die bijvoorbeeld rechten
gaan doen. In die traditionele
sfeer worden mensen snel lid
van een vereniging. En juist die
verenigingen zijn er voorname
lijk voor de gezelligheid."
Veel Leidse studenten hebben
volgens Van Alphen vaak ou
ders die welgesteld zijn. „Weg
halen van de basisbeurs zal de
meesten worst zijn. Die jonge
ren gaan sowieso studeren. Het
is dan ook wel begrijpelijk dat
zij niet zo snel boos worden
wanneer een tempobeurs wordt
ingevoerd, een beurs voor het
zesde studiejaar verdwijnt of,
zoals nu is voorgesteld, om de
basisbeurs weer afhankelijk te
maken van het inkomen van de
ouders."
In de contacten met de Lan
delijke Studenten Vakbond (LS-
Vb), waarbij de LSB was aange
sloten, bleek het grote cultuur
verschil tussen de steden. Zo is
de LSVb niet vies van een bezet
ting van het Amsterdamse
Maagdenhuis of van de Infor
matiseringsbank in Groningen.
„Leidse studentenverenigingen
moesten van die acties hele
maal niets hebben, wilden daar
„Ik durf er mijn studiebeurs om te verwedden dat als Rit
zen weer aan de onderhandelingstafel komt met de Ne
derlandse Spoorwegen, er een overeenkomst tot stand
komt. Dat weet ik heel zeker." De Leidse rechtenstudent
Frans Sijbers van de stichting 'Vecht mee voor onze OV,
is ervan overtuigd dat minister Ritzen van onderwijs en
de NS weer moeten praten. Ritzen wil de openbaar-ver
voerkaart voor studenten afschaffen en vervangen door
een kaart voor een snelbusnet.
beslist niet mee geassocieerd
worden. Vanuit Leiden kwam
daarvoor dan ook geen enkele
steun. Ludieke acties waarvoor
Leidenaren misschien wel te
porren waren, werden door de
LSVb weer van de hand gewe
zen als veel te slap."
Volgens Van alphen heeft LSB
de boot gemist door in de jaren
'80 door de belangen van de in
dividuele student te verwaarlo
zen. „In Delft heeft de vakbond
bij voorbeeld een tentamen-
bank ingericht. Daarnaast
kwam er een soort consumen
tengids waarin recensies ston
den van college's, welke nuttig
waren en welke niet. Die con
crete dingen werpen meer
vrachten af dan alleen meer
schreeuwen en verwijten ma
ken richting Den Haag".
Van Alphen ontkent dat de
Leidse student dus geen maat
schappelijke betrokkenheid
heeft. „Zij zijn eerder actief voor
Amnesty International, Green
peace, het regenwoud en ga zo
maar verder. En misschien heb
ben zij daarin wel gelijk. Dat is
natuurlijk veel belangrijker. Het
is vervelend wanneer op je in
komen beknibbeld wordt, dat
de studieduur korter is, maar
dat zijn tijdelijke dingen. Wan
neer je bent afgestudeerd heb je
daar helemaal geen last meer
van."
LEIDEN VALERIE LEENHEER
„Die kaart is voor ons gewoon
volstrekt onaanvaardbaar, dat
moet duidelijk zijn," zegt Sij
bers verontwaardigd. „Het plan
is simpelweg onuitvoerbaar. Als
je gaat uitrekenen hoeveel van
die speciale bussen er nodig
zijn om de studenten te vervoe
ren die op een gemiddelde vrij
dagmiddag naar huis gaan, heb
je al een mooi voorbeeld van
die onuitvoerbaarheid. Die be-
'Alternatief
zoeken voor
stier Herman'
De Eerste Kamer wil de rege
ring een onderzoek laten
doen naar alternatieven voor
de produktie van het eiwit
lactoferrine. Als die alterna
tieven zich aandienen, zou
de regering het experiment
met de stier Herman van het
Leidse bedrijf Gene Phar-
ming Europe BV moeten af
blazen. Dit staat in een motie
van het kamerlid Pitstra
(Groen Links), die vanmor
gen met algemene stemmen
is aangenomen.
Tijdens de behandeling
van de begroting landbouw
in de Eerste Kamer heeft mi
nister Bukman al verklaard
geen overwegende bezwaren
te hebben tegen de motie.
Het zoeken van alternatieven
past volgens de bewindsman
binnen het bestaande beleid.
ïndrik Prof. dr. A. Taminiau nieuwe hoogleraar in Leiden
LEIDEN JAN WESTERLAKEN
Patiënten, die aan een kwaad
7-93 aardige vorm van botkanker amputatie
aan armen of benen lijden, heb
ben tegenwoordig een drie tot
vier keer grotere kans om de
(ziekte te overleven dan enkele
Ijaren geleden. Dat zei prof. dr.
;A. Taminiau vandaag bij zijn
'benoeming tot hoogleraar in de
oncologische orthopedie aan de
IRijksuniversiteit van Leiden.
'Prof. Taminiau is orthopedisch
^^Tchirurg in het Academisch Zie-
Bj^Ikenhuis Leiden.
fflggj Vooral chemotherapie, zei hij,
HH'heeft er in belangrijke mate toe
Mffl'bijgedragen, dat deze patiënten
^Hlde laatste jaren een aanmerke-
Bdtü ;lijk betere toekomst hebben.
'Naast het behandelen van bot-
lei kanker met medicijnen (che-
en motherapie), noemdeTamjniau
sn 'de ontwikkeling van nieuwe
rs. technieken op het terrein van
:r- I radiologie (foto's) en chirurgie
:1e van groot belang om de ziekte
>r- met succes te kunnen bestrij-
ch den.
g Toen er nog geen chemothe
rapie werd toegepast, leefde
twintig procent van de patiën-
i c ten vijf jaar zonder klachten. Nu
is dit percentage opgelopen tot
q rond de zeventig procent.
Dankzij de medicijnen, maar
ook dankzij de andere technie
ken is dit resultaat bereikt.
Zeer ernstige vormen van
botkanker leiden tegenwoordig
niet meer automatisch tot een
amputatie van het aangetaste li
chaamsdeel. Een operatie kan
voorkomen. „De
laatste vijf jaar", aldus prof. Ta
miniau, „is het percentage spa
rende chirurgie bij kwaadaardi
ge botkanker gestegen van
twintig tot tachtig procent.".
Hierbij wordt steeds vaker ge
bruik gemaakt donorbot. Het
donorbot en het bot van de pa
tiënt groeien aan elkaar vast. De
kans op afstoting is minimaal.
Daarom, aldus Taminiau, hoeft
de patiënt geen medicijnen in
te nemen om afstoting te voor
komen. „Onze eerste ervarin
gen met meer dan honderd
operaties waarbij donorbot
werd gebruikt, zijn uiterst posi
tief. Maar", waarschuwde hij,
„sparende ingrepen zijn niet
voor alle patiënten weggelegd.
Door snelle tumorgroei is het
niet altijd mogelijk om aan een
amputatie te ontkomen."
Maar er zijn alternatieven. Als
voorbeeld noemde Taminiau
een patiënt bij wie een deel van
het bovenbeen moest worden
weggehaald. Het onderbeen
werd daarbij zo gedraaid, dat de
enkel de functie van het kniege
wricht overnam. Taminiau:
„Met een onderbeenprothese is
de functie zodanig, dat het re
sultaat kan worden vergeleken
met een beperkte amputatie
van het onderbeen. Fantoom
pijn komt niet voor. omdat de
zenuw tussen de heup en het
onderbeen intact blijft."
De resultaten van deze in-
greep zijn uitstekend. Patiënten
kunnen lopen zonder stok, ze
fietsen, skiën en doen ook aan
andere sporten. „Het meest op
vallende", aldus Taminiau. „is
de emotionele acceptatie van
het feit, dat de voet omgekeerd
hoogte van de
knie. Anders gezegd: de cosme
tische aspecten van de behan
deling."
De ervaring met het opereren
van botkanker is enorm geste
gen. Elk jaar komen er tussen de
150 en 200 nieuwe patiënten
rekening levert namelijk een
vrijdagmiddagspits op van 6200
bussen. Als je al die bussen
bumper aan bumper op een rij
zou zetten, krijg je een file van
93 kilometer. Dat is ongeveer
van Amsterdam naar Den
Bosch."
Rogier Amtz, medestudent en
voorzitter van de stichting
-Vecht mee voor onze OV'. is
net zo boos als Sijbers. „Die zo
genaamde BTM-kaart (Bus.
Tram, Metro) accepeteren wij
niet. Wij gaan er dan ook alles
aan doen om het plan tegen te
werken. De studentenwereld
heeft zich verenigd en staat nu
op één lijn. Wij kiezen er voor
op een diplomatieke manier ac
tie te voeren en ik denk dat we
veel Tweede-Kamerleden en
fractievoorzitters achter ons
hebben. In elk geval minister
Maij-Weggen. Zij heeft furieus
gereageerd op de plannen van
Ritzen." „Maar ja," voegt hij er
aan toe, „af en toe vraag je je
wel eens af of Ritzen zich ooit
aan de kritiek van andere politi
ci stoort."
Oplossing
Als oplossing voor het OV-pro-
bleem hebben de beide studen
ten de zogenaamde Lankhorst-
variant in gedachten. Volgens
Frans Sijbers de enige vervoers
kaart die de stichting wil accep
teren. Hij legt uit wat de kaart
inhoudt: „Simpel gezegd maakt
deze kaart onderscheid tussen
uit- en thuiswonende studen
ten. Uitwonende studenten krij
gen dan een kaart die op vrij
dagavond en in het weekeinde
geldig is, en thuiswonenden
krijgen een kaart voor door de
week. Wij hopen maar dat deze
kaart er door komt."
Voor de twee studenten per
soonlijk wordt de nieuwe BTM-
kaart een verschrikking. Frans
Sijbers denkt zelf veel proble
men te krijgen met het vervoer
van zijn ouderlijk huis in Lim
burg naar zijn kamer in Leiden.
..Ik kan daar dan bijna wel een
dag voor vrij nemen," zegt hij.
Rudolf Amtz maakt zich ook
zorgen. „Voor mij wordt het ook
een echte ramp. Mijn ouders
wonen in Rosmalen. Dat bete
kent een groot aantal uren in
die bus zitten voordat ik weer
thuis ben."
'Waarom mag ik blijven en zij niet?'
ALLARD BESSE EN JOHN SCHOORL
Café Wink, verzamelplaats bij
uitstek voor vliegtuigbouwers
buiten werktijd. Het terras aan
het water ligt vlak bij Fokker op
Schiphol-Oost. Een groep jon
gens zoekt steun bij elkaar. Van
af het ene moment is de hechte
club gescheiden in collega's en
ex-collega's. Chris en William
kijken elkaar bij het afscheid
aan. Een hand. Een fikse klap
op de schouder. 'Nou, de groe
ten hoor. We houden contact.'
Chris mag blijven bij Fokker,
William is ontslagen en kijkt
verslagen. Hij stapt met de pest
in zijn lijf op zijn motor en
scheurt met een noodvaart weg.
„Op dit moment denk ik: krijg
allemaal maar de kolere."
Gisteren hebben ongeveer
600 van de 5.500 werknemers
bij vliegtuigbouwer Fokker op
Schiphol-Oost te horen gekre
gen dat zij worden ontslagen.
De leiding van het bedrijf han
teerde per leeftijdsgroep het
principe last in, first out', ofwel
wie het laatst is gekomen, vloog
er het eerst uit. De ongelukki-
gen werden door de groepslei
der van de afdeling om de neurt
naar een kamertje geleid. Daar
wachtten een functionaris van
personeelszaken en de afde
lingschef met de onheilstijding.
De uitleg over het indienen van
een bezwaarschrift en de hulp
van Fokker bij het zoeken naar
een andere baan drong tot ve
len niet door. Tientallen gingen
uithuilen bij collega's of bij de
op volle sterkte aanwezige me
dische dienst.
Zenuwenlijderscentrum
De groep jongens heeft gekozen
voor het terras aan het water.
Alle zes werkten ze aan de Fok
ker 100. Grote glazen bier staan
op tafel. De sfeer is een menge
ling van zenuwen en joligheid.
Nadat ze duidelijk was gewor
den, wie wel en wie niet bij Fok
ker kon blijven, zijn ze wegge
gaan, weg uit dat 'zenuwenlij
derscentrum' op Schiphol-Oost.
Drie van de zes mogen blijven,
maar ze zijn ze er allemaal goed
ziek van.
Michel Blokker moet weg. 'Je
plek is komen te vervalllen', zo
luidde de droeve boodschap.
Hij kreeg een witte envelop met
papieren mee. „Ik had het nooit
verwacht", zegt hij. „Twee
maanden geleden vertelde de
directie dat we niet bang hoef
den te zijn voor ontslagen. Maar
volgens mij wisten ze toen al
wat er ging gebeuren. Ik meld
me ziek."
Enorme klap
Zijn collega René Middelkoop
mag wel blijven. „Het was heel
stil in de produktiehal. Heel
raar. Je kon er een kogel af
schieten zonder iemand te ra
ken." Hij weet eigenlijk niet
goed wat hij moet denken.
„Eerst moet je lachen dat je
mag blijven, het volgende mo
ment is die lach al weer weg.
Het is gewoon een klap. Een
enorme klap. De ruggegraat is
uit het bedrijf."
De sfeer is zeer slecht bij Fok
ker, zeggen de jongens, leder
een voelde de ontslaggolf al
aankomen. „Twee weken gele
den is onze chef overleden. Vol
gens ons wist hij al over die ont
slagen, over de jongens die weg
moesten. Soms zat-ie voor zich
uil te staren. En als je dan vroeg:
'wat is er toch met je'. Dan
mompelde hij 'er gaan klappen
vallen'. Hij was helemaal opge
fokt en meldde zich voor het
eerst in vijftien jaar ziek. Hij had
een sterke band met ons. Twee
weken geleden heeft-ie een
hartaanval gekregen. Ik denk
dat het van die hele toestand
hier komt. Dat vrat aan hem."
Niemand heeft meer zin om
te gaan werken. Ook hns, die
wel mag blijven, heeft er ver
domd weinig zin meer in. „Nou
moeten we met z'n tweeën zo'n
kist gun afinaken. Dat lukt toch
nooit. En die gasten die er mis
schien bijkomen, moeten na
tuurlijk eerst ingewerkt worden.
Dat lukt toch nooit. Dat ver
traagt de produktie enorm en
gaat Fokker veel centen kos
ten."
Volgens de jongens is hun af
deling het zwaarst getroffen:
Van de 54 moeten er 34 weg.
Chris: „Deze jongens zijn voor
i vrienden geworden,
en stappen en zo. En
nu valt onze groep zo maar uit
een. Nu is alles stuk."
mijgew
Lekker
met kwaadaardige
het skelet in Nederland bij. Be
handeling van hen kan alleen
goed gebeuren als dit plaats
heeft in een omgeving waar alle
kennis aanwezig is. Leiden, zei
Taminiau, voldoet aan alle
voorwaarden.
ERIC JAN WETERINGS
De aanleg van Rijksweg 11 tussen Alphen en Bo-
degraveri begint misschien toch nog net voor de
eeuwwisseling. Dat was de enige schrale en vage
toezegging waarmee minister Maij-Weggen giste
ren kwam tijdens een bijeenkomst van het CDA
in gebouw De Bron in Alphen.
Volgens Maij is de aanleg van rijksweg 11 naar
Bodegraven niet van de baan, maar 'in de tijd
verschoven'. Doordat er geld is vrijgemaakt om te
investeren in de infrastructuur is het volgens Maij
mogelijk dat de aanleg van rijksweg 11 wat eer
der, dus voor 2000, begint. Maar dat wordt pas in
1998 bekeken.
Veel vragenstellers vielen de minister aan op
haar keuzes. „Wel geld voor een provincial weg
op de Veluwe, terwijl wij hier al jaren in de rot
zooi zitten", werd gemopperd. Een opvallend ge
zicht achter de interruptiemicrofoon was burge
meester Paats, die een hartstochtelijk pleidooi
hield voor de versnelde aanleg van rijksweg 11
('Deze discussie speelt nu al 25 jaar') Maij pa
reerde echter alle kritiek met de vaststelling dat
'politiek bedrijven betekent dat je keuzes moet
maken'. Daarin past volgens haar ook het niet
subsidiëren van een monorail tussen het NS-sta-
tion en het themapark Archeon. Een luxenroject,
volgens haar. Ze suggereerde dat maar te betalen
door de toegangskaartjes voor het park duurder
te maken.
Studenten hadden aangekondigd actie te voe
ren tegen het nieuwe akkoord over de OV-kaart.
overal waar kabinetsleden zouden spreken. Mi
nister Maij kon gisteravond niettemin rustig haar
zegje doen. De weggebleven studenten misten
zelfs wat want Maij had stevige kritiek op het
werkstuk van haar onderwljscollega Ritzen
