Confessionele hervormden
tobben met SoW-kerkorde
Kerk Samenleving
'Dansen mag ook in de kerkdienst'
'Wereld mag nooit vergeten wat hier gebeurde'
MAANDAG 26 APRIL 1993
REDACTIE DICK VAN DER PIAS. 071 -161421
BUITENLAND KORT Te weinig oog voor het belang van de belijdenis'
niet kan,
Tijdens 1
Kerkdagen
Wat in Nederland niet
lukt In Vlaanderen.
de Vlaamse Kerkdagen
voerde zowel kardinaal G.
Danneels als de priester Rik
Devillé, een populair criü-
cus van de 'dictatuur' van
de Rooms-Katholieke Kerk,
het woord. Ongeveer 20.000
behoudende en progressie
ve gelovigen namen dit
weekeinde deel aan de
Kerkdagen In Antwerpen.
De bisschoppen namen zelf
het initiatief voorde 'feeste
lijke ontmoeting'. Geen en
kele organisatie werd ge
weigerd. Bisschop A. Luys-
terman van Gent adviseer
de zijn door crises geplaag
de Nederlandse collega s
eenzelfde initiatief te ne
men. „Doe als wij." Tegelijk
besefte hij dat de polarisatie
in Nederland veel groter is.
„Het komt mij allemaal een
beetje zwart-wit voor. Men
is in Nederland veel sneller
getraceerd."
Westerse hulp
Het huidige regime in Roe
menië volgt in grote lijnen
het beleid van dictator
Ceaucescu en probeert alle
buitenlandse hulp naar zich
toe te trekken om zijn
macht te behouden. Wes
terse hulp die via de over
heid wordt gegeven, ver
sterkt slechts het neo-com-
munistische bewind in Bu-
karest. Deze waarschuwing
liet de Roemeense bisschop
laszlo Tökes zaterdag in
Ede horen tijdens een sym
posium van christelijke ho
geschool De Vijverberg over
hulpverlening aan Roeme
nië. De dreigende arrestatie
wan Tökes, destijds her
vormd predikant in Ti-
misoara, luidde eind 1989
de opstand tegen Ceauses-
Anglicanen
De Rooms-Katholieke Kerk
in Engeland en Wales zet
haar deuren open voor an
glicaanse priesters die uit
onvrede met de toelating
van vrouwen tot het ambt
hun eigen kerk willen verla
ten. Maar zij moeten zich
wel 'volledig integreren in
het leven van de katholieke
gemeenschap'. Er kan geen
sprake zijn van een aparte
anglicaanse status binnen
de RK Kerk, benadrukte
kardinaal Basil Hume. Er
komt dus geen 'geünieerde
kerk' of een 'persoonlijke
prelatuur', zoals in kringen
van verontruste anglicanen
was geopperd. Naar schat
ting gaat het om 700 tot
1000 anglicaanse priesters
die problemen hebben met
de toelating van vrouwen
tot het priesterambt. De
Anglicaanse Kerk (Church
of England) besloot hiertoe
in november vorig jaar.
Duitse grondwet
God blijft staan in de Duitse
grondwet. Dat is de uit
komst van een debat in de
grondwetscommissie van
de Duitse Bondsdag. Een
grote meerderheid wenste
vast te houden aan de inlei
ding van de grondwet waar
in gesproken wordt over
'verantwoording voor God
en mensen'. De Oostduitse
theoloog en Groenen-afge-
vaardigde Wolfgang UU-
mann, die God uit de pre
ambule wilde schrappen,
kwam tijdens de discussie
nagenoeg alleen te staan.
Alleen de PDS-afgevaardig-
de Uwe-Jens Heuer steunde
het voorstel, waarover nog
gestemd moet worden.
Lutheranen
willen geen
'status aparte'
De confessionele hervormden hebben veel kritiek op de
concept-kerkorde van de toekomstige Verenigde Refor
matorische Kerk. Het stuk heeft te weinig oog voor het
belang van de belijdenis en laat te veel zijn oren hangen
naar de lutheranen.
Gereformeerde Bond, die de
concept-kerkorde zelfs hele
maal afwijst.
BARNEVELD ANP
Het belijden moet sterker tot
uitdrukking komen, schrijft de
Confessionele Vereniging, de
richting in de Hervormde Kerk
die nadruk legt op de zeventien-
de-eeuwse belijdenisgeschrif
ten. De vereniging deelt deze
zorg met de nog behoudender
Ook moet de volkskerkge
dachte, die confessionele her
vormden dierbaar is, worden
vastgehouden. Dat betekent on
der meer dat de naam van de
kerk moet veranderen:
Verenigde Hervormde (Gerefor
meerde) Kerk in Nederland. De
'historische continuïteit met de
vaderlandse kerk' wordt zo dui
delijk gemaakt.
De deelname van de luthera
nen zit de confessionelen niet
lekker. De lutheranen moeten
nog duidelijker een 'status apar
te' krijgen. Het moet duidelijk
zijn dat zij een heel andere
geestelijke achtergrond hebben
dan hervormden en gerefor
meerden. Volgens bestuurslid
dr. C. Vermeulen is het 'te bar'
dat de lutheranen als minder
heid kans hebben gezien 'de
hele kerkorde van een luthers
stempel te voorzien'.
Behalve de Confessionele
Vereniging en de Gereformeer
de Bond heeft ook de Vereni
ging van Vrijzinnige Hervorm
den problemen met de nieuwe
kerkorde. Het stuk ademt vol
gens deze derde hervormde
richting te veel de geest van het
verleden, is niet duidelijk ge
noeg over de positie van vrou
wen en mist een paragraaf over
de dialoog met andere gods
diensten.
De Evangelisch-Lutherse Kerk
voelt niets voor een 'status
aparte' binnen de toekomstige
Verenigde Reformatorische
Kerk. Dat is niet goed voor de
lutheranen, maar ook niet voor
de twee andere deelnemende
kerken, de Nederlandse Her
vormde Kerk en de Gerefor
meerde Kerken in Nederland.
„Juist de onderlinge bevruch
ting blijkt zinvol", aldus de ge
nerale kerkelijke vergadering
die afgelopen zaterdag in Am-
hem bijeen was.
De lutheranen willen zich wel
sterk maken voor een eigen lu
therse inbreng in de nieuwe
kerk. Die wordt in de concept-
kerkorde gegarandeerd doordat
lutheranen de verantwoorde
lijkheid houden voor hun predi
kantsopleiding en hun synode
blijft bestaan. De vergadering
kon zich in de concept-kerkor
de, die op z'n vroegst in 1995 in
werking treedt, goed vinden.
BODEGRAVEN .ANP
De afgelopen tien jaar is in de Nederlandse
kerken het besef gegroeid dat de kerkdienst
niet saai hoeft te zijn. „De aandacht voor li
turgische vernieuwing is enorm toegeno
men", zegt L. Boer van de werkgroep Expe
rimenten met Kerkdiensten, die afgelopen
zaterdag in Bodegraven haar eerste lustrum
vierde.
Dansen in de kerk komt weliswaar slechts
'incidenteel' voor, maar dat er op vele ter
reinen iets veranderd is, staat voor Boer
vast. „Je merkt dat het doorwerkt. Er wordt
op vele plaatsen in het land geëxperimen
teerd. Maar er is sprake van een grote onge-
lijktijdigheid. In de ene kerk is men veel
verder dan in de andere."
De ene gemeente durft nu in de kerk
dienst 'iets met kunst' te doen, de andere
laat stilte toe in de liturgie. Een derde kiest
schoorvoetend voor een liturgisch model
waarin de kerkleden ook zelf aan het woord
komen. Voorheen kon er in protestantse
kerken slechts geluisterd en gezongen wor
den. Maar het oog wil ook wat en het lijf wil
bewegen. „Langzaam maar zeker komen
we er achter dat het ook anders kan."
Het zijn vooral gereformeerden en her
vormden die op de werkdagen afkomen, die
onder auspiciën staan van het Samenwer
kingsorgaan voor de Eredienst. „Maar de
rooms-katholieken gaan langzaamaan ook
meedoen," zegt Boer. Zij zijn inmiddels bij
de organisatie van de dag betrokken en zijn
te vinden onder de leiders van de vele
workshops.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Krimpen aan de Lek: B.
de Jong te Den Ham; te Bladel en Ha
pert en Reusel (Reformatorische
Kerkgemeenschap): mevr. J.D. Kaper
te Holwerd en Waaxens-Brantgum en
Blija, die dit beroep heeft aangeno-
GEREFORMEERDEGEMEENTEN
Beroepen: te Berkenwoude: A. Bac te
Bodegraven.
Honderdduizenden gelovigen begroeten paus tijdens eendaags bezoek in Albanië
SHKODER/TIRANA DPA/RTR/AFP
Paus Johannes Paulus II vindt
dat de wereld nooit mag verge
ten wat er in Albanië is gebeurd.
Hij zei dat gisteren tijdens zijn
eendaags bezoek aan het voor
malige communistische land,
tot 1990 de 'eerste atheïstische
staat ter wereld'.
De huidige renaissance van
het geloof vormt volgens de
paus het bewijs dat niemand,
en dus ook de stalinistische dic
tator Enver Hoxha niet, in staat
is de menselijke geest uit te
schakelen. Hoxha, overleden in
1985, vervolgde alle gelovigen in
het overwegend islamitische
Balkanland.
.Albanië is in een diepe af
grond gevallen en het is werke
lijk een wonder dat het in staat
was eruit te klimmen zonder
bloedvergieten." Kort na zijn
benoeming in 1978 bekritiseer
de de paus de godsdienstvervol
ging in Albanië al. Met zijn op
roepen tot religieuze en politie
ke vrijheid heeft hij het zijne
bijgedragen aan de ondergang
van het communisme in Oost-
Europa.
De paus sprak zijn waarde
ring uit voor de katholieken (10
procent van de 3 miljoen inwo
ners) die standvastig bleven on
der de jarenlange verdrukking.
Hij wijdde vier nieuwe bis
schoppen, van wie er drie vele
jaren in de gevangenis hebben
doorgebracht. Zij moeten de
kerk herbouwen die onder de
communisten officieel verbo
den was.
De toespraak van de paus in
de pas gerestaureerde kathe
draal van Shkoder. die onder
Hoxha als sporthal dienst deed,
werd met een glimlach beluis
terd door Sali Berisha. Naast de
eerste niet-communistische
w r
Gelovige Albanezen wachten voor de kathedraal van Skhoder op paus Johannes Paulus II.
president van Albanië zat Moe
der Teresa, de 83-jarige winna
res van de Nobelprijs voor de
vrede die afkomstig is uit Alba-
Naar schatting meer dan
honderduizend inwoners en
pelgrims waren uitgelopen om
de paus te verwelkomen in Sh
koder, een centrum van katho
lieken in het noorden van het
land. Ook in de hoofdstad Tira
na, die de paus aan het eind van
de middag bezocht, waren de
massa's op de been. Ongeveer
tienduizend pelgrims uit het
nabije Montenegro kregen op
het laatste moment geen toe
stemming het land te verlaten.
Het eerste bezoek aan Alba-
tevens het eerste be
zoek aan een Balkanstaat. De
burgeroorlog in het voormalige
Joegoslavië overschaduwde het
bezoek, dat ook in een triomf
tocht had kunnen uitlopen. De
paus veroordeelde in Tirana de
'absurde broederoorlog' in Bos-
nië-Hercegovina en herhaalde
voor de zoveelste keer zijn op
roep tot vrede.
President Berisha sprak zich
krachtiger uit. Hij waarschuwde
voor een nieuwe Balkanoorlog
en dacht daarbij aan de 2 mil
joen Albanezen in Kosovo. „Als
volgende is Kosovo aan de
beurt." De paus restte niets an
ders dan het vreedzame samen
leven van moslims, oosters-or-
thodoxen en katholieken in Al
banië als model voor de hele re
gio aan te prijzen.
HET WEER
ROB GROENLAND
Zeewind als spelbreker
Meteorologisch bezien is dit week
einde voor een brede kuststrook
behoorlijk tegen gevallen. Een
ronduit kille zeewind en zeedamp
deden de strandbezoekers naar de
jas en sjaal grijpen. Op vrijdag had
het achterland (kustgebied achter
de duinen) nog geen last van zee
wind. De nacht van vrijdag op za
terdag was in de binnenstad van
Haarlem en Leiden erg warm met
minima van 13 tot 15 graden. Me
nig terrasbezoeker kon rond mid
dernacht buiten in een t-shirt van
een koud pilsje genieten, zonder
kippenvel te krijgen.
In de loop van de zaterdagochtend
schoot de temperatuur in onze re
gio omhoog, om op diverse plaat
sen nog voor het middaguur de 20
gradengrens te passeren. Echter,
we leven naast een Noordzee met
een temperatuur van maar 8 gra
den en dat geeft in het voorjaar nog
wel eens aanleiding tot het ver
schijnsel zeewind. De kuststations
IJmuiden, Zandvoorten Hoek van
Holland hadden vroeg op de mid
dag al een invallende zeewind,
waarbij de luchttemperatuur tot
12-14 graden daalde. De steden
Leiden en Haarlem moesten nog
enige uren wachten voordat de zee
wind kwam binnenwalsen. In de
vooravond was het in het hele ach
terland van onze regio afgekoeld
bij noordenwinden. Ook op zondag
fungeerde de zeewind als spelbe
derver langs de hele Hollandse
kust met zeedamp en een tempera
tuur van 12 graden. Achter de dui
nen werd het in onze steden nog
bijna 20 graden.
Deze middag kan de zeewind langs
het strand opnieuw de kop opste
ken. maar of deze circulatie zich
ook tot in het achterland laat gel
den is onzeker. Verder blijven de
weercondities prima met geleide
lijk het binnenkomen van steeds
drogere lucht uit het oosten tot
zuidoosten. Door sterke luchtdruk
dalingen boven Spanje en het zui
den van Frankrijk neemt ook de
oostelijke stroming boven ons land
in kracht toe. Morgen is de kans op
zeewind daarom klein te noemen
en kunnen ook de plaatsen IJmui
den en Zandvoort rekenen op een
zomerse opwarming. In de tweede
helft van deze week lijken de on
weerskansen weer toe te nemen,
maar een overgang naar koeler
weer staat niet op het programma.
Sh
5
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
dinsdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
Vandaag in het noorden en
midden opklaringen en
droog. In Zuid-Engeland
nog bewolkt. Morgen ook
het
Maxin
peno
vandaag
van 11 graden in Scotland
tot 18 bij Londen. Van
daag oplopende tempera-
21 g
117 tot
België en Luxemburg:
Geleidelijk steeds meer
zon. In de Ardennen kans
op een lokale regen- of on
weersbui. Middagtempe-
ratuur van 17 graden
langs de Belgische kust
tot 21 graden in de Arden-
Noord-
Midden-Frank-
Af en toe zon en enkele
gen- of onweersbuien. Morgen in het
noorden perioden me
schijnlijk droog. Maxima oplopend tot
16 graden aan de kust en 23 graden in
het oosten.
Portugal en Madeira:
Portugal: Wolkenvelden, af en toe zon
en van tijd tot tijd regen. Middagtempe-
raturen langs de westkust ongeveer 14
graden, in de Algarve rond 17 graden.
Madeira: Wolkenvelden, af en toe zon en
vooral vandaag enkele buien. Middag-
temperatuur ongeveer 19 graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Veranderlijke bewolking en en
kele regen- of onweersbuien. Maxima
van 13 in het noordwesten tot 19 gra
den aan de Costa del Sol. Canarische Ei
landen: Wolkenvelden, aan de zuids-
tranden ook af en toe zon. Vandaag mo
gelijk een bui. verder droog. Middagtem-
peratuur ongeveer 22 graden, op de
zuidstranden enkele graden hoger.
Marokko en Tunesië:
Marokko: In het noorden half tot
bewolkt en enkele buien, mogelijk met
onweer. Verder zuidwaarts perioden met
zon en droog. Middagtemperatuur van
18 graden in de omgeving van Tanger
tot 24 graden op de stranden in het zui
den. Tunesië: Perioden met zon, van
daag meer bewolking en kleine kans op
een bui. Maxima van 23 tot 26 graden.
Zuid-Frankrijk:
Af en toe zon en enkele, plaatselijk zwa
re, regen- of onweersbuien. Middagtem
peratuur van 16 graden aan de kust tot
tegen de 20 in het oosten.
Mallorca en Ibiza:
Veranderlijk bewolkt en een enkele re
gen-of onweersbui. Middagtemperatuur
ongeveer 18 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Italië: Wissplend bewolkt en een enkele
regen- of onweersbui. In Calabrië en
Puglia in het zuiden droog en meest
zonnig. Maxima ongeveer 22 graden.
Corsica en Sardinië: Veranderlijk be
wolkt en enkele flinke regen- of on
weersbuien. Maxima ongeveer 20 gra-
Griekenland en Kreta:
Overwegend zonnig. Droog. Maxima on
geveer 21 graden.
Turkije en Cyprus:
Flinke perioden met zon. In het binnen
land mogelijk een regen- of onweersbui.
Maxima langs de kusten ongeveer 21
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
06.16 Zon onder 20.540Ü *5
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 7.14 en 19.43
Laag water 3.17 en 15.16
zwaar Weerrapporten 25 apr 20 u
Maastricht kht bew.
Aberdeen motregen
Athene cmbew.
Barceiona licht bew.
Berhin hall bew.
LasPalmas zwaarbew.
Luiemburg onbew
iw6 14 8 17
w 1 10 10 35
half bew. wnw5 18 7
Zonnig. Vandaag in het zuidwesten kans
op een lokale onweersbui. Verder droog.
Maxima ongeveer 24 graden.
Zwitserland:
Af en toe zon. Vooral vandaag een enke-
Af en toe zon en vrijwel overal droog. In
de loop van morgen meer zon. Middag
temperatuur in de dalen ongeveer 23
mg en kans op wat re
gen. Maxima tussen 15 en 22 graden, in
Lapland beduidend lager.
