Dertig Palestijnen
terug naar Israël
-
Buitenland
fcgSS&'SMB
Dode, gewonden en grote schade
door IRA-bom Londense City
Tambo was het politieke brein in de schaduw van Mandela
MAANDAG 26 APRIL 1993
Agence France Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappel'i^e Persdienst
Ind The Independent IPS Inter Press Service RTR* Reuter
UPl United Press international
Nqakula opvolger vermoorde Hani
Johannesburg» DeZuidafïikaanseCommunistische Partij
(SACP) heeft zaterdag Charles Nqakula tot opvolger gekozen van
de vermoorde partijleider Chris Hani. Nqakula sloot zich in de
jaren '80 aan bij het Verenigde Democratisch Front (UDF). Na
dat de SACP en het ANC in 1990 weer legaal waren verklaard,
voegde hij zich bij de
Duitse metaalarbeiders demonstreren
Leipzig» In heel Duitsland namen bijna 200.000 mensen zaterdag
deel aan protestbetogingen tegen het verbreken van een CAO
voor metaalarbeiders in oost-Duitsland. De CAO-afspraak was
om in het oosten van Duitsland de lonen met 26 procent op te
trekken. De werkgevers willen nog maar 9 procent betalen.
Appenzellers voor directe democratie
hundwill» De inwoners van het kleine kanton Appenzell ausser
Rhoden, in het oosten van Zwitserland, hebben gisteren beslo
ten hun traditionele vorm van directe democratie te handhaven.
Zo'n tienduizend personen uit het berggebied spraken zich hier
voor op het dorpsplein van Hundwill via handopsteken uit.
Belgen te hoop tegen separatisme
brussel Tienduizenden Belgen hebben gisteren in Brussel tegen
separatisme en voor de eenheid van België gedemonstreerd. De
demonstranten bestempelden zichzelf als de zwijgende meer
derheid, die tegen een splitsing tussen het Vlaams sprekende
Vlaanderen en Frans sprekende Wallonië is.
Algerijnse 'fundamentalisten' gedood
algiers Algerijnse veiligheidstroepen hebben het afgelopen
weekeinde vijf vermeende moslim-fundamentalisten gedood.
De para-militaire gendarmerie schoot zaterdagavond twee man
nen dood en in Blida werden twee verdachten van een moord
op een bewaker van de universiteit gedood. De politie doodde in
een voorstad van Algiers een man.
Britten voor alternatief 'Maastricht'
middelfart» Als het Verdrag van Maastricht het niet haalt, is
Groot-Brittannië bereid over een andere 'regeling' voor Europe
se eenheid te onderhandelen. Nog steeds staat niet vast of de
Denen hun goedkeuring geven aan het verdrag. Het 'ja' van De
nemarken is een voorwaarde voor Britse ratificatie.
PLO-leider Arafat: 'Binnen twee jaar Palestijnse staat'
m-jeruzalem-londen»
Israël zal ongeveer dertig gedeporteerde Palestijnen toe
staan na jaren van ballingschap naar huis terug te keren.
De regering-Rabin doet daarmee een concessie aan de
Palestijnen voordat morgen in Washington de vredeson
derhandelingen voor het Midden-Oosten worden hervat.
de oprichting van een onafhan
kelijke Palestijnse staat „binnen
anderhalf, hooguit twee jaar"
een feit. Arafat eist dat Israël
zich neerlegt bij de basisprin
cipes van het vredesoverleg,
vooral die van 'land in ruil voor
vrede'. Dat houdt in de terug
trekking van het Israëlische le
ger uit de bezette Palestijnse en
Arabische gebieden, inclusief
oost-Jeruzalem, politieke rech
ten voor het Palestijnse volk en
veiligheid voor allen in de regio,
zoals voorzien in de resoluties
242 en 338 van de Verenigde
Naties. „Degenen die vandaag
niet op de politieke kaart staan,
zullen morgen niet op de geo
grafische kaart staan", zei Arafat
zaterdag in een boodschap voor
de inwoners van de Gaza-
strook.
De Israëlische premier Rabin
benadrukte gisteren dat de on
derhandelingen met de Palestij
nen op basis van de genoemde
VN-resoluties worden gevoerd.
Israël heeft de Palestijnen op de
Westelijke Jordaanoever en de
Gaza-strook vijf jaar zelfbestuur
beloofd, waarbij na drie jaar de
Saeb Erakat, die namens de Pa
lestijnse onderhandelingsdele
gatie sprak, bracht het Israëli
sche gebaar niet in verband met
een eventuele terugkeer van de
396 Palestijnen die sinds de
cember in niemandsland in Li
banon kamperen. Ook over het
afschaffen van deportatie als
strafmaatregel en een einde aan
de schending van de rechten
van Palestijnen in de bezette
gebieden, sprak hij niet.
Het Israëlische besluit betreft
de eerste groep van 'alle Pales
tijnen' die tussen 1967 en 1987
wegens anti-Israëlische activi
teiten zijn gedeporteerd. Om
hoeveel personen het ging en
hoe lang het terugkeerproces
zou duren, zei de Palestijnse
onderhandelaar niet. De PLO
heeft kortgeleden een aantal
van 1.700 Palestijnen genoemd
die sinds 1967, toen Israël de
Westelijke Jordaanoever en de
Gazastrook veroverde, zijn ge
deporteerd.
Volgens PLO-leider Arafat is
'Miljoen' homo's
de straat op voor
gelijke rechten
WASHINGTON Rtr-AFP-UPt
Honderdduizenden homo's,
lesbiennes en biseksuelen uit de
gehele Verenigde Staten hebben
gisteren in Washington D.C. een
mars gehouden tegen discrimi
natie op grond van seksuele ge
aardheid. Het aantal deelne
mers werd door de autoriteiten
geschat op 300.000 maar vol
gens de organisatoren liepen
ongeveer een rniljoen mensen
mee in de demonstratie. Daar
mee zou de manifestatie voor
de rechten van homo's en les
biennes de grootste uit de ge
schiedenis van de Verenigde
Stateh zijn.
Behalve de mars waren er in
de hoofdstad nog tal van andere
activiteiten, zoals een reuze
bruiloft waarop zo'n 1.500 ho
moparen zogenaamd in het hu
welijk traden en dodewakes
voor de slachtoffers van AIDS.
Organisatoren van 'de Mars op
Washington voor de rechten en
de bevrijding van lesbiennes,
homo's en biseksuelen' vergele
ken hun demonstratie met die
van de zwarte burgerrechtenac
tivist Martin Luther King in de
jaren zeStig.
In een verklaring, die aan de
betogers werd voorgelezen,
sprak president Bill Clinton zich
uit voor gelijke burgerrechten.
„Ik sta aan jullie kant in de
strijd voor gelijkheid voor alle
Amerikanen, inclusief homo
seksuele mannen en lesbien
nes", aldus Clinton. „Ik geloof
dat iedere Amerikaan die hard
werkt en zich aan de regels van
de samenleving houdt, deel uit
maakt van onze nationale ge
meenschap. Laten we samen
eraan werken deze visie tot rea
liteit te maken." Enkele leiders
van homo-organisaties bekriti
seerden de president omdat hij
niet zelf aanwezig was op de ac
tiedag.
Israëli's doden
drie Palestijnen
MARJAYOUN
Israëlische soldaten hebben
in de door Israël ingestelde
veiligheidszone in Zuid-Liba-
non drie Palestijnse infiltran
ten gedood. Dat hebben
welingelichte Libanese zegs
lieden vanmorgen bekendge
maakt. De infiltranten be
hoorden tot het Democra
tisch Front voor de Bevrij
ding van Palestina van Nayef
Hawatmeh, dat fel is gekant
tegen hervatting van het vre
desoverleg over het Midden-
Oosten.
Het incident deed zich
voor aan de vooravond van
een protestmars van de bijna
vierhonderd Palestijnen die
in december door Israël wer
den gedeporteerd en sinds
dien in het niemandsland
ten noorden van de veilig
heidszone bivakkeren. De
Palestijnen willen in optocht
tot vlak aan de grens van de
zone lopen.
onderhandelingen over een
permanente regeling kunnen
beginnen.
'Ouderen VS
slecht gevoed'
Eén op de vier ouderen in de
Verenigde Staten is slecht ge
voed en daarmee vatbaar voor
allerlei ziekten. Dat blijkt uit een
onderzoek waarvan de resulta
ten vandaag worden gepubli
ceerd. De gegevens werden be
gin april telefonisch verkregen
van 750 artsen en verpleegkun
digen. In ziekenhuizen bleek
zelfs de helft van de ouderen
ondervoed, in verpleeghuizen
waren dat er twee op de vijf.
Volgens het democratische lid
van het Huis van Afgevaardig
den Ron Wyden en de demo
cratische senator David Pryor
toont het onderzoek de nood
zaak aan van betere controle op
de conditie van ouderen. Ook
pleitten zij ervoor behandeling
van voedingsproblemen mee te
nemen in het pakket basisvoor
zieningen dat president Clinton
eind mei als onderdeel van zijn
hervorming van de gezond
heidszorg wil presenteren.
Tien doden bij
storm Oklahoma
In de Amerikaanse staat
Oklahoma zijn zaterdag tien
mensen omgekomen en vijftig
personen gewond geraakt toen
een tornado een kamp van ver
rijdbare huizen in het plaatsje
Catoosa trof. Eenheden van de
Nationale Garde zijn gisteren
naar Catoosa gegaan om in de
puinhopen van de ongeveer
tachtig woonwagens naar over
levenden te zoeken. De tornado
had eerder auto's en vrachtwa
gens van een drukke snelweg
afgeblazen.
Even nadat zaterdagavond in
de stad Tulsa waarschuwingssi
renes begonnen te loeien, sloeg
de tornado toe. In de stad zelf
werden slechts enkele stroom-
masten en een kerk vernietigd.
De tornado maakte deel uit van
een stormsysteem waarvoor in
de staten Kansas, Arkansas,
Oklahoma en Missouri was ge
waarschuwd.
Brandweerlieden onderzoeken de puinhopen die de IRA-bom zaterdag veroorzaakte in Europa's financiële
centrum de Londense City. FOTO •REUTER» ANDRE CAMARM
londen gpd-independent
De IRA heeft zaterdag de Londense City, het fi
nanciële hart van Europa, in een puinhoop ver
anderd. De zware bom doodde één man, ver
wondde 47 anderen en richtte voor bijna drie
miljard gulden materiële schade aan. De bom
was verstopt in een vrachtwagen, die stond ge
parkeerd in een gebied waar vijfhonderd ban
ken hun Londense hoofdkantoor hebben.
Na de explosie had de vrachtwagen plaats ge
maakt voor een vijf meter diepe kra
ter. Duizenden ruiten waren ge-
sprongen, muren weggeblazen, pla
fonds ingestort, auto's tot schroot
vermalen. De bijna driehonderd
gasten van het Great Eastern Hotel
waren juist op tijd in veiligheid ge
bracht - velen zouden onder puin
en glas zijn bedolven.
Vlakbij het centrum van de explo
sie stond de kleinste kerk van Lon-
den, de St Ethelburga. De kerk da
teerde uit de 13de eeuw en behuisde een schil
derij van de 16de eeuwse Vlaamse schilder Van
Aelst. De gebrandschilderde ramen hadden de
grote brand van Londen overleefd. Waar de kerk
stond ligt nu een hoop puin. De St. Botoph's
Church, die nog uit de Romeinse tijd stamt, liep
meer schade op dan tijdens de Tweede Wereld
oorlog. Narcissen uit een aangrenzende tuin
werden met bol en al uit de grond gerukt en te-
Het dodelijke slachtoffer was een fotograaf land vóór de bomaanslag zaterdag ge
Ook kleinste
kerk Londen
verwoest
in de toren aan diggelen. Veel hiervan hangt nng
in de kozijnen en regelmatig vallen grote stuk
ken naar heneden. Met vereende krachten hei-i
sen werklui gigantische glassplinters op vrachH
wagens.
De bom was volgens de politie gemaakt van
semtex en honderden kilo's kunstmest. De ex
plosie kon tien kilometer verder worden ge
voeld. De luchtverplaatsing was zo groot dat eeri
treinstel in een nabijgelegen metrostation bijna
van de rails werd geblazen.
De vrachtwagen met explosieveil
mm—m was volgens ooggetuigen om negeti
uur 's ochtends in het gebied achter
gelaten. Om 9.17 uur ontving de po
litie het eerste telefoontje van de IRfi
dat een explosie in de City kon worj
den verwacht. Daarna kregen politic
en media nog zeven andere telel
foontjes met soortgelijke bood»
schappen. In een in Dublin uitgegeï
ven verklaring legde de IRA gistereri
de verantwoordelijkheid voor dé
slachtoffers bij de autoriteiten die volgens haaf
tijd genoeg heeft gehad om maatregelen te ne»
men. „Het Britse establishment zou stappen
moeten nemen om zijn zinloze en dure oorlog
in Ierland te beeindigen verklaarde de IRA
ook.
Na jaren van verdeeldheid door hun verschil
lende reactie op het geweld van het Ierse Repu
blikeinse Leger hebben de leiders van de twee
belangrijkste katholieke partijen van Noord-Iet*
de News of the World, de grootste zondags
krant van Groot Brittannië. Ed Henty was door
zijn krant naar de plaats des onheils gedirigeerd,
nadat de IRA een bommelding had gedaan.
De meeste materiële schade liep de NatWest
Tower op, hoofdkantoor van de National West
minster Bank en Engelands tweede hoogste ge
bouw. Twaalfhonderd vierkante meter glas ging
enlijj
opgeroepen tot onderhandelingen over eeó
'blijvende vrede'.
John Hume, de leider van de tegen de IRA gtj
kante Sociaal Democratische- en Arbeiderspart 9
had vrijdag een tweede, omstreden ontmoeting
met Gerry Adams van Sinn Fein, dat wordt bc*
schouwd als een legale arm van de Noordiersf
terreurorganisatie.
johannesburg» P.V
n nuusenburg
correspondent
De zaterdag als gevolg van een hersenbloeding
overleden ANC-leider Oliver Reginald Tambo
heeft altijd in de schaduw van zijn beroemde
vriend en collega Nelson Mandela gestaan. Tam
bo miste de uitstraling van Mandela, maar zijn
verdiensten voor 'de beweging' zijn onschatbaar
gebleken. Het was Tambo die het ANC bijeen
hield, toen de organisatie in de lange jaren van
ballingschap door vetes en ideologische twisten
dreigde te scheuren. En het was Tambo die in
1989 de blauwdruk leverde voor de onderhande
lingen tussen het ANC en de regering die een jaar
later zouden beginnen.
Tambo werd op 27 oktober 1917 als zoon van
een kleine boer in het zuidoosten van het land
geboren. Hij wilde eigenlijk priester in de Angli
caanse kerk worden, maar koos voor de politiek.
Als zo vele toekomstige zwarte leiders studeerde
hij aan de universiteit van Fort Hare, in het huidi
ge thuisland Ciskei, dat de kweekschool was voor
de latere ANC-top. Hier ontmoette hij Mandela,
met wie hij later de eerste zwarte advocatenprak
tijk in Johannesburg zou opzetten.
Mandela, Tambo en de derde grand old man
van het ANC, Walter Sisulu, hadden grote bezwa
ren tegen de toenmalige leiding van het ANC, die
met de pet in de hand concessies van de regering
dacht los te krijgen. Het drietal richtte in 1944 de
jeugdliga op, die voor confrontatie met het blan
ke bewind koos. In de jaren vijftig namen zij ge
leidelijk de sleutelposities in het ANC over.
In 1960 werd het ANC verboden na het bloed
bad in het zwarte woonoord Sharpville, waar de
politie 69 demonstranten had doodgeschoten.
Tambo vluchtte in opdracht van zijn collega's
naar het buitenland, waar hij het ANC-in-balling-
schap op poten zette en de succesvolle publici
teitscampagnes tegen Pretoria organiseerde.
Vooral dankzij Tambo werd het ANC een begrip
als de democratische tegenpool van het apart
heidsregime.
Dat was voornamelijk een kunstig geregiseerde
mythe. In werkelijkheid was het ANC verdeeld.
De communisten deelden de stalinistische lakens
uit en Tambo. inmiddels president, overleefde
ternauwernood een paleisrevolutie. In de oplei
dingskampen van het ANC-leger, Umkontho we
Siswe, muitten de manschappen. In de strafkam
pen voor dissidenten heersten mensonterende
toestanden. Het is Tambo later zwaar aangere
kend dat hij daar nooit iets aan heeft gedaan.
Toen president De Klerk in februari 1990 het
ANC legaliseerde en Mandela vrijliet, was Tambo
al zwaar ziek. Hij had in augustus 1989 een be
roerte gehad die hem bijna het leven had gekost.
Een actieve rol kon hij niet meer spelen, maar
zijn steun voor de koers van Mandela was on
wrikbaar. Tambo wordt zondag begraven in Be-
noni, de stad waar hij leefde voordat hij in 1960 in
ballingschap ging. Deze week zullen in het gehele
land rouwdiensten worden gehouden, net als na
de moord, veertien dagen geleden, op de leider
van de Zuidafrikaanse Communistische Partij,
Chris Hani. De aanslag op deze ANC-leider leidde
tot een geweldsuitbarsting in Zuid-Afrika en kost
te, volgens onafhankelijke bronnen, ten minste 72
mensen het leven.
Om een nieuwe geweldsexplosie tijdens de her
denkingsdiensten voor Tambo te voorkomen, zei
het ANC dat haar erevoorzitter zich fel had ge
keerd tegen de plunderingen, het vandalisme en
het geweld die de dood en de begrafenis van Hani
mankeerden. „Ongeac hl de mate van boosheid en
verdriet mogen dergelijke daden niet worden her
haald. We moeten voorkomen dat criminelen en
vernielzuchtigen de bcgrafenisdienst van onze
vader ontheiligen", zo verklaarde het ANC.
De zaterdag overleden Oliver
Tambo.
FOTO REUTER IUDA NGWENYA
'Liever vrije
markt dan hulp'
TOKYO Rtr-DPA-ANP
De Oosteuropese landen die 6
weg zijn naar een marltei 011
mie vinden het voor de opboti
van hun economie belangrijk
om toegang te hebben tol wl
terse markten dan om financh
ie hulp te krijgen. 1 'ai hebbi
zij de ministers van econorfi
•die taken van de teven i»-
langrijkste industrielanden
7)in 1 <»k\o laten weten. Westi
se landen menen echter dat l>
paalde takken van hun indij
trieën die een moeilijke penot
doormaken, niet mogen wO
den gehinderd door een onn
perkte import van goedko|
produkten uit Oosteuroptï
landen.
