Nederlandse reisbranche
voorziet moeilijk jaar
Naaraer^
bolletr~p
of iets
verder weg:
Toerisme
Reserveren voor traject Calais-Dover niet nodig
Op Lemen Voeten
door Noord-Holland
ZATERDAG 24 APRIL 1993
9
REISBERICHTEN
Met de boot naar Marken
Nostalgia pur sang. Vanuit Amsterdam met de boot naar Monnic-
kendam en Marken. Het is sinds 8 april weer mogelijk op dinsdag,
donderdag en zaterdag en de feestelijkheden duren voort tot en
met 31 oktober. Afvaart om tien uur vanaf steiger 7 achter het Cen
traal Station terugkeer laat in de middag. Wie langer op Marken
wil blijven, kan zonder bijbetaling de bus nemen. Prijs 12,50 per
persoon enkele reis.
Info en reserveren: Rederij Naco in Amsterdam, telefoon 020 -
6262466.
Varend vogels kijken
Sinds jaar en dag organiseert de Zaanse Vereniging voor Vreemde
lingenverkeer vogeltochten door het Jisperveld. De rondvaarten
worden gemaakt in een overdekte boot en leiden de vogelaars door
een 2100 hectare groot natuurreservaat, dat bekend staat om de ve
le soorten weidevogels die er elk voorjaar broeden. Zoals visdiefjes,
zwarte sterns, grutto's, futen en zelfs een enkele kemphaan. Lepe
laars doen het Jisperveld aan om er te fourageren. De boottochten
vinden van 1 tot en met 30 mei plaats op elke zaterdag- en zondag
ochtend, afvaart 10.30 uur. Op Luilak (29 mei) is er een extra tocht
om 07.00 uur. Prijs 10,50 per persoon.
Info en reserveren: Zaanse VW, telefoon 075 -162221/351747.
Mozaïeken in 'De Kop'
Op de Limmense mozaïekdagen van verleden jaar moest onder anderen
len Dales het ontgelden. foto pr
In geen streek in Nederland liggen zulke uitgestrekte bloembollen-
velden als in de kop van Noord-Holland. Ze zijn het mooist te zien
vanaf het fietspad dat tussen Groote K^ten en Den Helder over de
nok van de duinen voert, maar wie liever op de begane grond blijft
kan zijn lol ook op. Althans als hij niet tussen 30 april en 5 mei gaat
kijken. Want dan woeden in zowel Limmen (tien kilometer bene
den Alkmaar) als Anna Paulowna/Breezand (vijftien kilometer bo
ven Schagen) de Mozaïekdagen. Limmen begon er ruim 40 jaar ge
leden al mee; Anna Paulowna en Breezand volgden niet veel later.
Beide manifestaties trekken enorm veel publiek. Vandaar dat er
speciale auto-, fiets- en wandelroutes zijn uitgezet langs de tiental
len in tuinen opgestelde mozaïekstukken.
Vroeg naar Keukenhof
Wegens succes geprolongeerd; de 'Vroege Vogels-dagen' op de
Keukenhof. Op 9 en 16 mei worden de poorten al om zes uur in de
ochtend geopend. Toegangsprijs 7 (normaal 14,50); ontbijt (niet
verplicht) 7,50.
Info: De Keukenhof Lisse - telefoon 02521 --19034.
Kindervakanties in Hongarije
Een weekje in Hongarije voor
kinderen. Anneke Jonkers orga
niseert ze in de laatste helft van
juli en de eerste van augustus.
Tijdens de vakanties leren de
kinderen onder meer de eerste
beginselen van het citerspelen.
Maar aan houtsnijden en volks
dansen kan ook volop worden
meegedaan. Het hele program
ma met dagverzorging kost
295,00.
Info: Anneke Jonkers in Hoorn,
telefoon 02290 - 42320.
Anneke Jonkers, spelend op een
Hongaarse citer. foto pr
Op tandem door Dordogne
Op de fiets was het uiteraard al langer mogelijk, maar met een tan
dem kan het nu ook: pedaleren dwars door de Dordogne. Het ar
rangement wordt verzorgd door France Individuelle en de huur
prijs van het vehikel bedraagt 160. Uiteraard ook heel geschikt
voor een visueel gehandicapte plus begeleider.
Info: France Individuelle, telefoon 020 - 6268898.
De Basotho in Lesotho
Behoort niet tot de meest bekende landen van de wereld, Lesotho.
Maar het is wel een van de interessantste. Over Lesotho en zijn be
woners, de Basotho, loopt tot en met 31 december een tentoonstel
ling in het Afrika Museum in Berg en Dal bij Nijmegen. Veel cul
tuur, veel foto's en uiteraard veel geschiedenis waarin de legendari
sche Chief Moshoeshoe niet zelden centraal staat.
Info: Afrika Museum Berg en Dal, telefoon 08895 - 42044.
uw adverten-
plaats brengt
vrijetijds-
een goed
idee.
Bel onze
advertentie
afdeling.
Inchecken kan tot vlak voor de afvaart
De strijd tussen de in de lente van vol
gend jaar te openen Eurotunnel en de
veerdiensten die de verbinding tussen
Engeland en het vasteland van Europa
onderhouden, is al in volle gang. Zo
heeft rederij P&O European Ferries een
uw incheck-systeem geïntroduceerd
op de Kanaalroute Calais-Dover. Dank
een geautomatiseerde procedure
kan nog tot 20 minuten voor de afvaart
worden ingechecked. Met het in de
rt brengen van een nieuwe super
ferry (28.500 ton, 1200 passagiers en
600 personenauto's) kan er nu elke drie
kwartier een boot vertrekken. Directeur
Graeme Dunlop van P&O: „Wij willen
marktleider blijven in het Kanaal, ook
na de opening van de Eurotunnel.
Daarom hebben we miljoenen geïnves
teerd in schepen en systemen.
Het nieuwe schip, de Pride of Bur
gundy, is begin april gaan varen. In het
hoogseizoen staan er 25 afvaarten per
g op het programma: elke drie kwar
tier een. Dat is onder meer mogelijk
dankzij een nieuw systeem, waarbij de
automobilist van een P&O-medwerker
voor zijn ticket (thuis gekocht of bij een
speciale balie in de haven) een sticker
krijgt. Deze moet op de voorruit van de
wagen worden geplakt en bevat gege
vens die leesbaar zijn voor een compu
ter. Stoppen is vervolgens niet meer
nodig. De chauffeur rijdt in één keer
naar het dek van het schip. De incheck-
tijd wordt hiermee tot een minimum
teruggebracht. Reserveren vooraf zal
ook niet meer nodig zijn.
Graeme Dunlop: „Wie 's morgens om
half acht uit Utrecht vertrekt, komt al
rond lunchtijd in Dover aan." Tijdens
de één uur en één kwartier durende
overtocht heeft de reiziger de mogelijk
heid zich te ontspannen in de lounge,
in bars, restaurants of cafetaria. Er kan
ook gewinkeld worden en voor de kin
deren is er een speelruimte. De zaken
man die gebruik maakt van de Club
Class staan telefoon, fax en een bureau
ten dienste.
De nieuwe P&O veerboot Pride of Burgundy.
Jan Hoekstra (Evenements Rei
zen): „We zijn wel eerder dergelij
ke crisissen te boven gekomen."
foto pr
ning die wordt gedeeld door
Hugo Bloksma, directeur 1
F.urocamp. „Zon raakt uit. Al
die berichten dat bruinbakken
kanker kan veroorzaken heeft
veel mensen kopschuw ge
maakt. Daarbij wordt bruin in
bepaalde, trendy kringen al be
hoorlijk 'ordi' gevonden."
Milieu
Of de waarschuwingen van
milieuverenigingen van invloed
zijn op het gedrag van de toe
rist, durft Bloksma niet zomaar
te beweren. „Ik denk dat vakan
tiegangers zich nauwelijks be
wust zijn van wat ze teweeg
brengen. Daarbij: het milieu i
een probleem en als er iets is
waar een toerist tijdens zijn
kantie niet mee geconfronteerd
wil worden, dan zijn het proble
men. Er is maar een ding waar
de consument zich echt druk
over maakt en dat is de prijs.
Daarom zullen ook de korte va
kanties onder druk van de re
cessies verdwijnen. Het is ge
woon te duur.
Prof. dr. Lucas Reijnders,
hoogleraar milieukunde aan de
Universiteit van Amsterdam tij
dens een bijeenkomst van het
Gilde van Toeristisch loumalis-
ten: „Dat is maar goed ook. Een
stedenreis naar Athene van
persoon kost net zoveel energie
als het verwarmen van een huis
gedurende een jaar." Op het tij
dens dezelfde gelegenheid op
geworpen voorstel van Reijn
ders om op kerosine een flinke
milieubelasting te heffen („Dan
zou de prijs van een vliegticket
vijf of tien keer zo hoog worden,
dat helpt!") werd door de reis
branche afwijzend gereageerd.
„Dan zouden alleen rijke men
sen nog met vakantie kunnen."
Gedrag van toerist wordt steeds onvoorspelbaarder
linksaf en daar rechtdoor. Elke
wandeling bevat tal van histori
sche gegevens. De wandelingen
van gemiddeld vijftien kilome
ter liggen deels boven het
Noordzeekanaal, het Noord-
Holland van de weidse luchten
en monumentale stolpboerde
rijen. Beneden het Noordzeeka
naal zijn het de statige, eeuwen
oude buitenplaatsen die lokken.
Er is op gelet dat begin- en
eindpunt van alle wandelingen
goed per openbaar vervoer te
bereiken zijn. Het boekje geeft
bij elke wandeling een topogra
fisch kaartje met uitgestippelde
route. Eerder bracht Op Lemen
Voeten een provincie-voetwij-
zer uit van Zuid-Holland.
Veertien dagwandelingen In de
provincie Noord-Holland, uit
geverij Op Lemen Voeten, prijs
14,95.
Wie een mooie wandeling wil
maken, hoeft heus niet eerst
trein of auto te nemen om een
natuurgebied te bereiken. Voor
veel Noordhollanders kan een
wandeling al bij de voordeur
beginnen. Dat maakt de nieuw
ste provincie-voetwijzer duide-
lijk, die veertien in Noord-Hol
land uitgezette wandelingen be
vat. De voetwijzer is een uitgave
van het wandeltijdschrift Op Le
men Voeten in samenwerking
met de provincie Noord-Hol
land.
Het boekje is meer dan een
saaie opsomming van: hier
Een van de mooiste wandelgebie
den in Noord-Holland is dat in de
Boswachterij van Schoort.
foto pr
In de Nederlandse reisbranche wordt ernstig rekening
gehouden met een flinke teruggang van het aantal vlieg
vakanties. Zowel Ferdinand Fransen (Arke Reizen) als Jan
Hoekstra (Evenements Reizen) sluit niet uit dat de terug
gang in vergelijking met vorig jaar uiteindelijk toch nog
wel eens tien procent zou kunnen gaan bedragen. Pas
geleden nog verklaarden drs. Ab Houtzaager (Holland In
ternational) en Hans de Jong (De Jong Intra Vakanties)
dat het aantal boekingen aan het einde van het jaar gelijk
zou zijn aan dat van 1992. Zij baseerden zich op een
NIPO-onderzoek, dat uitwees dat er later in het seizoen
een 'inhaaleffect' zou plaatsvinden. De achterstand in
vergelijking met vorig jaar was toen al ruim 20 procent.
HAARLEM ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
In dat getal is nu medio april
nauwelijks verandering geko
men. Hoekstra rekende eind vo
rige week voor, dat er op het ge
bied van vliegvakanties 22 pro
cent minder is geboekt dan in
1992 omstreeks deze tijd. Vooral
Griekenland met min 32 pro
cent (218.000 passagiers vorig
jaar, tegen 150.000 nu) en Por
tugal met min 47 procent
(68.000 tegen 36.000) hebben
een forse oplawaai gekregen.
Het enige land dat een plus
boekt is Turkije met 17 procent
(82.000 tegen 96.000). Over de
oorzaak van de aanzienlijke te
ruggang tast de reisbranche in
hel duister. Een onderzoek is
niet gehouden. Hoekstra gelooft
dat de recessie, het feit dat
steeds meer mensen de eigen
(lease)auto nemen (autovakan
ties boeken een plus van 4 pro
cent) en de politieke toestand in
een aantal landen oorzaken
zouden kunnen zijn, „maar
daar zijn we niet zeker van."
Dat de enorme teruggang van
het aantal vliegvakanties (de
melkkoe van de reisbranche)
saneringen teweeg zal brengen,
gelooft Hoekstra niet. „We zijn
wel eerder dergelijke crisissen te
boven gekomen. Misschien dat
er hier en daar een specialist op
een bepaald land zal sneuvelen,
maar dat is ook nog maar de
vraag. Als het aantal boekingen
terugloopt, wil dat nog niet zeg
gen dat het financieel slecht
gaat. Dat heeft het jaar van de
Golfoorlog wel bewezen. On
danks de teruggang van 7 pro
cent, hadden we toen financieel
een uitstekend jaar. Dat kwam
niet alleen door het feit dat we
toen beter op de kosten zijn
gaan letten, maar ook omdat er
minder goedkope last-minute
reizen waren. Door de oorlog
hadden we erg voorzichtig inge
kocht. Dan hoef je geen uitver
koop te houden." Ook de ko
mende zomer zal er zo wordt
in de reiswereld stijf en strak
volgehouden van last-minute
reizen nauwelijks sprake zijn.
Inderdaad zijn de afgelopen we
ken door de touroperators reeds
flink wat vliegtuigstoelen 'terug
gegeven', maar omdat er aan
vankelijk op een groei werd ge
rekend, blijft er toch nog wel
wat te vullen. Niet alleen vlieg
tuigen, maar ook accommoda
ties. Het gevolg is dat er hier en
daar al aanbiedingen verschij-
nenen in de trant van 'twee we
ken betalen drie halen'. In de
reisbranche weigert men deze
offertes echter te omschrijven
als prijsbrekers. „Het prijsni
veau wordt vastgehouden."
De zorgen blijven echter. Te
meer daar niemand weet wat de
Nederlandse toerist precies wil.
Drs. Ab Houtzaager: „Het ge
drag van de consument wordt
steeds onvoorspelbaarder. Vorig
jaar wilde hij per se naar Grie
kenland, nu naar Turkije". In
dat laatste land stromen de ho
tels en dergelijke inderdaad
langzaam maar zeker vol. In
sommige streken is zelfs al niets
meer te krijgen. Directeur Hans
Comelissen van het Nederlands
Bureau voor Toerisme: „Maar
dat vindt de moderne toerist
niet erg. Dan gaat hij toch ge
woon naar een andere bestem
ming? Hij is veel flexibeler ge
worden dan vroeger."
Of de vakantiegangers dit jaar
massaal in eigen land zullen
blijven, weet Comelissen niet.
„Het zal wel eens kunnen. Zijn
actieradius wordt duidelijk klei
ner en of hij nou wel of geen
zon heeft, dat kan hem ook niet
zoveel meer schelen." Een me-
Directeur Hans Comelissen (tweede van links) van het Nederlands Bureau van Toerisme over de onvoorspel
baarheid van de toerist. Van links naar rechts luisteren Hans de Jong (De Jong Intra Vakanties), Hans Bakker
(Transavia) en drs. Ab Houtzaager (Holland International) mee. foto ruud taal capital press
REDACTIE ROB VAN DEN DOBBELSTEEN
Een dagje uit
met Spoorwegen
Sinds 1 april ligt op de stations
van de Nederlandse Spoorwr-
gen het nieuwe Er-Op-Uit boek
je. Echt spectaculair nieuws be
vat de 256 pagina's tellende
brochure nauwelijks, of het
moet de al eerder aangekondig
de introductie ziin van het zo
genaamde Waddenbiljet, een
retourticket voor trein, bus en
boot naar één van de Friese
waddeneilanden (Texel doet
niet mee). Een aardige noviteit
is tevens de treinreis die kan
worden gemaakt naar acht Ne
derlandse steden (Maastricht.
Amersfoort, Deventer. Amster
dam, Leeuwarden. Utrecht, Rot
terdam en over de grens
de culturele hoofdstad van Eu
ropa. Antwerpen). Aan de hand
van een gratis aan het station af
te halen 'Stad-in-Zicht' be
schrijving gaan voor de wande
laar geschiedenis en architec
tuur meer leven.
Voor de ware treinliefhebber
zijn vier toeristische treinroutes
ontwikkeld (de Aspergeroute, de
Brabant-Betuweroute.de
Overijsselroute en de Veluwe-
route) die elk ongeveer drie uur
duren. Onderweg kan in elke
gewenste plaats naar believen
worden in- en uitgestapt. Prijs:
tussen de 20 en de 35. Het
aantal NS-fietstochten m wan
delingen bleef ongewijzigd, de
trips naar attractieparken
maakten een 'sanering' door
Zo verdwenen het Museon in
Den Haag, de steenkolenmijn in
Valkenburg, het Verkeerspark in
Assen en de Beekse Bergen we
gens gebrek aan belangstelling
uit het assortiment.
Beekse Bergen is uit het program
ma verdwenen. foto pr
Overigens hebben de trips
(vroeger heetten ze NS-Dagrei
zen) geen nummers meer. De
tochten zijn gerubriceerd in vier
categorieën: Steden en Musea.
Natuur en Historie, Attracties
en Dieren en Sportief. Prijs van
het Er-Op-Uit boekje: 4,50.
Welkom bij de
boswachter
Staatsbosbeheer heeft in sa
menwerking met Falkplan een
serie nieuwe landkaarten uitge
geven onder de naam: 'Welkom
bij de boswachter'. Terschelling,
de Sallandse Heuvelrug, de
Utrechtse Heuvelrug en het
Drents-Friese Woud zijn de eer
ste gebieden die op de nieuwe
kaarten zijn vastgelegd. Er moe
ten er uiteindelijk om en nabij
de veertie komen. De kaarten
worden door Staatsbosbeheer
beschouwd als opvolgers van de
zogenaamde voetspoorkaarten.
De schaal is 125.000. Alle wan
delpaden zijn aangegeven met
lengte en startpunt. Ook par
keerplaatsen. fiets- en ruiter-
routes, uitzichtpunten, speeltui
nen en VW-kantoren worden
vermeld. De nieuwe kaarten
zijn uitgevoerd in twee forma
ten (46 x 69 centimeter en 69 x
92 centimeter) en kosten res-
pi-< tlevel11k i 6,50 en i 7,'i per
stuk. Ze zijn onder meer ver
krijgbaar bij VW-kantoren en
kaartenwinkels.
ANWB introduceert
Reisinformatielijn
De ANWB heeft onder nummer
06-34034075 een Heisinlnmi.»
tielijn geïntroduceerd. Via dit
nummer kan men dag en nacht
inlichtingen vragen op het ge
bied van visa, geldigheid van
paspoorten, acceptatie van be
taalmiddelen, verkeersvoor-
schriften en erkennning van rij
bewijzen en dergelijke. Boven
dien wordt er informatie ver
strekt over verplichte en aanbe
volen inentingen. De inlichtin
gen worden gegeven via het voi
ce response systeem. Dat wil
zeggen dat de beller de infor
matie die hij wil ontvangen kan
krijgen via het indrukken of
draaien van een door een band
je opgegeven nummer. Het ta
rief bedraagt drie kwartjes per
