Jaarbeurs in het teken van videospellen
Vrije tijd
Dubbelleven
Vier-in-een
MISSET
Draagbaar
Beregoed
Hout herondekt
'Zakboekje hout'
VRIJDAG 23 APRIL 1993
NIEUWE CD'S
Wim Koevoet Ken Vos Paul Korenhof
POP/POPULAIR
Midnight Oil 'Earth and sun
and moon' Sony.
In de muziek is stilstand niet al
tijd achteruitgang. De Australi
sche formatie Midnight Oil be
wijst dat op haar elfde CD. De
vorige plaat bestond uit live
versies van oude en nieuwe po
diumkrakers. De manschappen
van zanger/milieu-activist Peter
Garrett leken daarmee een
nieuwe fase in hun ontwikke
ling te willen aankondigen.
'Earth and sun and moon' is
echter niet meer en niet minder
dan een overtuigend verleng
stuk van 'Diesel and dust' uit
1987 en 'Blue Sky Mining' van
drie jaar geleden. Ook nu weer
grossiert de groep in op het
eerste gehoor wat rommelige
eco-rock waaruit weldra welda
dige melodietjes komen boven
drijven. Vooral als pianist Jim
Moginie zich nadrukkelijk met
de muziek bemoeit, gloreren de
Oils. Dit keer zijn de prijsstuk-
ken 'My country', de titelsong,
'Truganini' en 'Bushfire'.
Bruce Springsteen 'In Con
cert/MTV Plugged' Sony.
Zelfs het aftellen doet hij rusti
ger. Op de verpletterende live
box'1975-1985' schreeuwt hij
voor het begin van elk nummer
zijn keel al schor: „One, two,
three four!!!" Op deze ijzersterke
live-CD fluistert hij zijn bandle
den toe dat hij aan het volgende
nummer wil beginnen. Bruce
Springsteen neemt kortom defi
nitief afscheid van zijn stadion-
rock.
The Boss predikt al sinds 1987
kleinschaligheid en intimiteit en
is daardoor in een voor zijn pla
tenmaatschappij kostbaar con
flict met zijn aanhang geraakt:
Springsteen-platen verkopen
veel minder goed dan voorheen.
De conservatieve fans kunnen
de Springsteen van 'Bom in the
USA' maar niet vergeten en ei
sen slidings over de volle lengte
van het podium en stampende
rock voor op de 'highway'.
Springsteen zet echter door. Hij
is getrouwd, vader en wordt dit
jaar 44. Dat zijn muziek daar
door ook verandert, is behalve
logisch ook een artistieke ver
eiste.
Op deze live-CD, waarop vrijwel
geen enkele oude hit staat,
overtuigt Springsteen op alle
fronten. Hij kan nog altijd in
een handomdraai een feestje
bouwen ('Light or day'), stevig
rocken ('Lucky town en ont
roeren ('If I should fall behind').
Maar bovenal durft hij openlijk
te twijfelen, ook aan zichzelf.
WK
JAZZ
Naked City 'Gran Guignol'
Avant/Dureco.
John Zorn kan er niet van wor
den beschuldigd niets te doen.
Op deze plaats hadden ook drie
andere recente uitgaven van
hem besproken kunnen wor
den. Terugkerende thema's in
de laatste produkties van de
Amerikaanse componist zijn ge
weld en SM-sex. Gelukkig wordt
die in de muziek smaakvoller
behandeld dan in de vouw
blaadjes, die opgesierd zijn met
gruwelijke foto's van lichamen
in verminkte staat of losgeraak
te lichaamsdelen als gevolg van
menselijk geweld. Naked City,
nu een sextet, is de meest jazz
achtige van zijn vaste bands.
'Grand Guignol' bestaat uit drie
delen, waarvan het lange titel
stuk klinkt als een bijzonder
fraaie soundtrack voor een grie
zelfilm.
Het procédé is hetzelfde als in
de meer dan dertig zeer korte
stukjes aan het eind van de CD;
tegen een kalme, zweverige
achtergrond worden orgastische
uitbarstingen van gitaar (Bill
Frisell), synthesizer (Wayne
Horvitz), sax (Zorn) en stem ge
plaatst. Essentieel is het dyna
misch beheerste slagwerk van
Joey Baron. Deze heavy metal-
effecten worden in het midden
doorbroken door interpretaties
van korte composities van De
bussy, Scriabin, Di Lassus, Ives
en Messiaen, die ook heel mooi
zijn, maar eigenlijk alleen func
tioneel als contrast. Zom op zijn
best.
Analecta 'What You Hear Is
Where You Are' X-Or.
Het Amsterdamse trio Analecta
is actief in het grensgebied tus
sen impro-rock en min of meer
vrije jazz en heeft, mede dankzij
componist/zanger/gitarist Da
vid Dramm (oorspronkelijk uit
de VS), ook binnen dat genre
een geheel eigen geluid. Carl
Beukman (op contrabas en niet
op basgitaar!) en slagwerker
Gert-Jan Prins leveren vooral
een kaal ritmisch geraamte voor
de al even economisch spelen
de gitarist. Op het eerste gehoor
lijkt het allemaal op verfijnde
rockmuziek, totdat de luisteraar
op het verkeerde been wordt
gezet door de eerste onver
wachte ritmische wendingen.
Dramm is daarnaast ook een
emotioneel overtuigende zan
ger die het ook goed zou doen
in een pure heavy metalband.
Een geslaagde versie van Lou
Reed's 'Waiting for the Man' zal
menig scepticus kunnen over
tuigen. Dit is een uitstekend de
buutalbum van dit relatief jonge
drietal en aan te bevelen voor
avontuurlijke luisteraars met
een zwak voor directe muziek
zonder opsmuk.
KV
KLASSIEK
Richard Strauss Vier symfo
nische tussenspelen uit 'Intermez
zo', Sextet uit ^Capriccio', Pot
pourri uit 'Die Schweigsame Frau',
Voorspel tot 'Guntram', Symfo
nische fantasie uit 'Die Frau ohne
Schatten' Rotterdams Philhar-
monisch Orkest o.l.v. Jeffrey Tate
EMI.
Het komende vertrek van Jeffrey
Tate als chefdirigent doet bijna
vergeten hoeveel mooie dingen
er in De Doelen gebeuren, óók
als Tate voor het orkest staat.
Bijvoorbeeld deze CD met or
kestrale delen uit opera's van
Strauss en een fantasie op the
ma's uit 'Die Frau ohne Schat
ten'. Hier betoont het orkest
zich op zijn best met een 'Frans'
getint spel vol souplesse, hel
derheid en subtiele klanknuan
ces, maar hier is Tate ook als
een vis in het water. Hij is ten
slotte altijd een specifieke
operadirigent geweest en be
wijst ook hier dat hij in het Am
sterdamse muziektheater beter
op zijn plaats zou zijn geweest
dan in de Rotterdamse Doelen.
Jammer dat hij die kansen in
Nederland nooit gekregen heeft.
Nu hebben we alleen CD's als
deze die een goede indruk aan
zijn optreden hier levend moe
ten houden.
Komt Vrienden In Het Ronden
25 Nederlandse volksliedjes, be
werkt door Jetse Bremer Ne
derlands Kamerkoor o.l.v. Uwe
GrondstatErasmus.
Nog een Rotterdams produkt,
ditmaal van het in die stad ge
vestigde label Erasmus. Anders
dan de Britten barsten wij niet
snel uit in Vaderlandse melo
dieën, maar we willen we er nog
wel naar luisteren en onze kin
deren vertellen 'dat wij die vroe
ger ook zongen'. Een goed idee
derhalve om twee dozijn ooit
populaire liedjes als 'Drie
schuintamboers', 'Komt vrien
den in den ronden' en natuur
lijk ook het 'meisje loos' eens op
•de CD te zetten. De arrange
menten zorgden voor een lichte
modernisering, maar de uitvoe
ringen door het Nederlands Ka
merkoor zullen ook de nostal
gisch ingestelden een plezier
doen.
PK
DINGEN
Henriètte van der Hoeven
Met deze kleurige hoezen tover je in een
handomdraai terrasstoelen om tot gezellige
fauteuiltjes voor binnen, die je er even bij
zet als er bezoek is. De hoezen, die inclusief
het kussen tussen de 100 en 110 gulden
kosten, zijn er voor de Hartman-modellen
Oxford Club en Winsor Club.
Meer informatie: Hartmangroep BV, tel.
0 53 - 88 55 55.
Zonnebloem als huis
In deze zonnebloem kun je wonen als je
een vogel bent, maar trek je liever bij een
kolibri in dan kan dat ook. Beide vogelhuis
jes, een idee van Inspiration, kost nog net
geen 40 gulden.
Meer informatie: 017 18 - 23 33 4. foto dick
hogewoning
Een nieuwe legering van aluminium en
staal maakt het frame van deze kinderwa
gen heel licht. Het kan daarom in een
handbeweging worden ingeklapt. De ver
grendeling van de wagen zit in, en niet
zoals gebruikelijk op het wiel. Door de acht
kleine zwenkwielen is de wagen ook heel
gemakkelijk te manoeuvreren. De duw-
hoogte is 99 cm, een aangename hoogte,
ook voor wat langere ouders. Deze Italiaan
se wagen met de naam Ingelsina is kinder
wagen, reiswieg, wandel wagen met kap en
gewone wandelwagen in een. Inclusief ac
cessoires kost de wagen vanaf 675. Voor
het model op de foto moet 1075 worden
betaald. Meer informatie: Bébèl, tel 0 76 -
78 59 11.
Geen favoriet tv-rogramma hoeft in de vakantie te wor
den gemist. Er is nu een draagbare satellietschotel (dia
mater 35 cm), die in combinatie met de Amstrad ste
reotuner met afstandsbediening zorgt een ontvangst op
de camping of in de jachthaven. De set kan gemakkelijk
in de kofferruimte worden vervoerd. De schotel zorgt
voor ontvangst van programma's uit de Benelux en vrij
wel geheel centraal Europa. Prijs 599. Bijpassende
zuigvoet 150.
Meer informatie Amstrad, tel: 0 30 - 41 22 12.
Prijswinnaars
Paaspuzzel
De oplossing luidt: GELUK IS
EEN BLOEM DIE JE NIET
MOET PLUKKEN. Ondanks en
kel fouten in de opgave kwa
men veel puzzelaars tot dit goe
de antwoord. De cadeaubonnen
gaan naar: BERBE PRUNTEL,
Kweekduinweg 9, Overveen;
mevrouw L. W. TAS, Glipper-
dreef 199, Heemstede; M.D.
VAN KEMPEN, Frans Halslaan
19, Hillegom; IJ. T. SCHRAS-
SEN-RIENSTRA, Dennekoplaan
26, IJmuiden; FAM. N1EUWEN-
DIJK, Gen. de la Rijstraat 44,
Haarlem; M. VAN TOL, Rosa
Spierlaan 28, Oegstgeest; JO-
LANDA VAN ROSSUM, Molen
weg 7, Katwijk; ANGELIQUE
VAN VLIET, Churchilllaan 44,
Leiden; R. LOOIJENSTEIJN,
Zwaluwweg 183, Voorschoten
en J.G.J. VERDONK, Kievitstraat
8, Alphen aan den Rijn.
Wat begon als een grapje, om
iets te doen met de stof die
overbleef van de man tel fabrica
ge, groeide in korte tijd uit een
een heus bedrijf: een bedrijf dat
poppen en dierenfiguren maakt
van handgeweven katoen.
Laatste aanwinst in deze hand
gemaakte familie zijn de beren
Ivan en Olga jr. Pa en ma zaten
al wat langer in de collectie, die
ondermeer muizen, eenden, ko
nijnen en olifanten omvat. De
Prijs van de mini's ligt rond de
25 gulden.
VIDEOSPELLETJES
Ruim 100.000 bezoekers verwacht de
Jaarbeurs in Utrecht dit weekeinde bij
de eerste videospel-beurs. De beurs is
onderdeel van een in totaal vijf hallen
beslaande expo met daarin alles wat
er op elektronica-gebied voorhanden
is. Grootste trekker is de hal vol vi-
deospelapparatuur. Met een omzet
van 1,3 miljard afgelopen jaar in de
totale sector en een te verwachten
omzet van zo'n 80 miljoen alleen al
aan spelletjes dit jaar lijkt de belang-
steUingverzekerd.
Nieuwe spellen komen van Sega en
Atari. Ecco, the dolphin is gearriveerd.
Het spel herbergt een diepzeeschat
aan mogelijkheden. Door met sonar
te communiceren krijgt Ecco infor
matie waarmee hij vervolgens de
moeilijkheden kan oplossen die in de
wereldzeeën tegenkomt op zijn zoek
tocht naar zijn verloren familie.
De opbouw van het spel is heel ge
varieerd en boeiend, net als de infor
matie over dolfijnen in de bijgaande
duidelijke instructie. De diepzeewe
reld is driedimensionaal en zo na
tuurgetrouw als mogelijk weergege
ven. Ecco zou nog een grote meer
waarde krijgen op CD-rom. waar de
dolfijn in een echt gefilmde diepzee
wereld zou kunnen zwemmen, in
plaats van in de getekende waarmee
hij het nu moet doen.
Horror
Bij Chakan draait alles om bovenna
tuurlijke krachten. De hoofdpersoon
Chakan ziet eruit als de dood zelf, be
strijdt aardse en niet-aardse monsters
met als doel zelf een vredige dood te
kunnen sterven. Het is horror op een
zacht pitje met mooie beelden en ge
luidseffecten maar met net iets te
weinig inhoud, raadsels en actie.
Veel explosiever is Atomic Runner.
In een speciaal pak moet de speler de
wereld redden van buitenaardse we
zens. Dat is vechten geblazen met
veel hulpmiddelen en als dat niet lukt
met veel en vooral hard wegrennen.
Een moeilijk spél vol actie waarbij
alleen de Atomic-runner zelf best wat
groter in beeld had gekund.
Vechtspellen
Streets of Rage II Sega Megadrive/
portable Gamegear) en Pitfighter
(Atari Lynx) zijn vechtspellen. Bij
Streets of Rage zijn de vechtersbazen
Blaze en zijn rolschaatsende vriend
Skate Hunter groter in beeld gebracht
dan in hun voorgaande spel.
Een behoorlijke verbetering, waar
door er meer aandacht is voor details
en het vechten beter onder controle
wordt gehouden. Pure actie, ook ge
schikt voor twee spelers, ideaal om op
een veilige manier wat agressie kwijt
te raken. Pitfighter (Lynx) handelt
over georganiseerde gevechten waar
bij alles wordt gebruikt om te winnen.
Initiatief ontplooien is een must.
wie dat niet doet valt in de handen
van het publiek dat de teleurstelling
vervolgens op de te passieve vechter
afreageert.
Wie wel wil griezelen maar niet zo
zeer vechten kan terecht bij een an
der nieuw spel op de Atari Lynx, Dra-
cula. Het avonturenspel is gebaseerd
op het bekende verhaal en is veelzij
dig en boeiend om te Bpffen DM
moet dan wel gebeuren op dagen dat
er veel tijd voorhanden is. w.mt
vreemd genoeg worden er geen codes
meegegeven. Een niet te begrijpen
gebrek voor een overigens spannend
avonturenspel.
DOE-HET-ZELF
Hout is als bouwmateriaal en met name
voor gevelbekleding herontdekt. De natuur
lijke uitstraling van hout, de gemakkelijke
verwerkbaarheid, zijn sterkte en de isole
rende eigenschappen hebben daartoe bij-
Duurzaam tropisch hardhout zoals afzelia.
merbau, meranti en kambala is altijd erg in
trek geweest voor onder meer kozijnen en
deuren. Om de tropische wouden te be
schermen, maar ook om economische re
denen, wordt tegenwoordig meer en meer
naaldhout gebruikt. De bekendste soorten
zijn grenen en vuren. Ze nemen gemakke
lijker vocht op dan hardhout en daarom is
een juiste bescherming, bijvoorbeeld im-
pregnering, en regelmatig onderhoud no-
dig.
Men schat dat er zo'n 50.000 houtsoorten
bestaan, waarvan maar ongeveer 2 procent
voor praktische doeleinden wordt gebruila.
In ons land zijn op de professionele markt
zo'n 100 soorten te koop. Het assortiment
in de winkels is veel beperkter. De diverse
soorten vertonen grote onderlinge verschil
len in structuur. Elke soort vraagt dan ook
een daaraan aangepaste manier van behan
deling. Enkele soorten (afzelia, ebben, mer
bau, palissander) kunnen, ook buitenshuis,
in een gematigd klimaat onbehandeld lan
ger dan een kwart eeuw in uitstekende staat
blijven.
Naaldhout afwerken
Naaldhout kan door goede afwerking ook
een lang leven hebben. Voor de juiste werk
wijze een paar tips:
Verf bij het schilderen van deuren en ra
men eerst de glassponningen, resp. van ho
rizontaal naar verticaal en van boven naar
beneden;
Zet vervolgens het raam of de deur in de
verf (of beits). Werk daarbij bij voorkeur in
één richting;
Begin daarna pas met de kozijnen. Be
handel de onderdorpel altijd het laatst;
Bij grote oppervlalcken: de verf ruim
aanbrengen en in verticale richting goed
'doorstrijken'.
Om nieuw hout tegen verkleuring te vrijwa
ren moet het eigenlijk zo snel mogelijk wor
den behandeld. Maar het moet natuurlijk
wel droog genoeg zijn. Het is van belang
om de constructieve kwaliteit van ramen en
deuren te controleren. Als ze klemmen, kan
water niet goed worden afgevoerd en dat
zoekt dus een uitweg in het hout!
Hardhout
Als u hardhout gaat aflakken, houdt dan re
kening met de volgende noodzakelijke
voorbereiding:
Nieuw, nog onbehandeld meranti eerst
ontvetten met een celluloseverdunnen
Afzelia en merbau niet met verdunner
behandelen, maar met water met 10 pro
cent ammoniak goed afwassen, vervolgens
met schoon water afspoelen en goed laten
drogen;
Merbau bevat natuurlijke kleurstoffen
die afgeven (het zgn. 'bloeden') en in bijv.
kimbala zitten stoffen die de droging vertra
gen. Daarom is het aan te bevelen deze
houtsoorten na ontvetten of afwassen te
isoleren met een speciaal isoleerlaagje.
(Sapturane Sealer Varnish van Levis geeft
daarbij goede resultaten);
Alle houtsoorten lichtjes opschuren en
stofvrij maken.
Verfsystemen
Voor het beschermen en verfraaien van
hout bestaan twee systemen: het transpa
rante en het dekkende. Moderne verfsyste-
men omvatten drie lagen:
1Een grondlaag
2. Een eerste afwerklaag, die als eerste be
schermlaag fungeert
3. De eindlaag die de duurzaamheid van
het schilderwerk versterkt en voor een wa
terdichte verffilm zorgt. Afwerklagen moe
ten ook op binnenschilderwerk aange
bracht worden, om te verhinderen dat wa
terdamp in het hout van kozijnen e.d. door
dringt en dus de buitenverflaag van binnen-
Uit BM aantasten. Lr is keuze uit produkten
op basis van vluchtige oplosmiddelen, of
ut ryluatdispersieverven op waterbasis
Bij Kluwer Technische Boeken is het 'Zak
boekje Hout' verschenen, een heel veelzij
dig en informatief 'raadpleegwerk' over tal -
loze houtsoorten, hun herkomst, fysische
en technische eigenschappen, toepassin
gen, handelsmaten. duurzaamheid (en ver
duurzaming). brandeigenschappen en
brandveiligheid en alles wat verder voor de
koper/gebruiker van hout van nut kan zi|n
Het boekje (11.5 x 17 cm. 192 pagina s dik)
is voor 19.50 in de boekwinkel te koop
