Roep om ingrijpen
in Bosnië luider
Buitenland
'Duitsland miskent
probleem neo-nazi's'
Turkse president begraven
Europarlement veroordeelt Grieken
Treurnicht verdedigde tot
laatste snik de apartheid
Eritrea via referendum op weg naar onafhankelijkheid
DAG VAN DE VERPLEGING
VRIJDAG 23 APRIL 1993
schappehAe PfrvSenM
IRA houdt dorp uur lang bezet
Belfast Een groep gemaskerde mannen die lid zijn van het ver
boden Ierse Republikeinse leger (IRA) heeft gisteravond enige
tijd een dorp aan de Noordiers-Ierse grens bezet gehouden. Vol
gens de politie wilden zij de autoriteiten laten zien hoeveel
macht zij in dit gebied hebben.
'Sekteleden zijn niet doodgeschoten'
waco» De lijkschouwer in het Texaanse Waco heeft tot dusver
„absoluut geen bewijs" gevonden dat enkele omgekomen leden
van de sekte Branch Davidians schotwonden vertonen. Hij sprak
daarmee eerdere berichten van het Amerikaanse TV-station
CNN tegen.
Oma vermoordde kleinzoon
st. etienne Een Franse grootmoeder van Algerijnse afkomst
heeft haar drie weken oude kleinzoon vermoord omdat hij het
kind van een niet-islamitische vader was. De 62-jarige vrouw is
beschuldigd van moord met voorbedachten rade. Het lichaam
van de baby werd dinsdag gevonden in een schuur van de boer
derij van zijn grootouders.
'Noord-Korea blijft lid van NPV'
seoul» Noord-Korea heeft besloten toch lid te blijven van het
non-proliferatieverdrag (NPV) tegen verspreiding van kernwa
pens. Dat heeft het Zuidkoreaanse persbureau Yonhap bekend
gemaakt. In een ander bericht werd het nieuws echter ontkend.
Noord-Korea verliet het verdrag uit protest tegen de verplichte
inspecties van verdachte nucleaire installaties.
'Explosie Tomsk menselijke fout'
moskou De explosie van een tank met een radioactief mengsel
in een nucleaire fabriek bij Tomsk, op 6 april, was het gevolg van
een menselijke fout. Dat is de voorlopige conclusie van deskun
digen van het Internationale Atoomenergie Agentschap (IAEA).
Door de ontploffing kwam een kleine hoeveelheid straling vrij in
de buurt van de Siberische stad Tomsk.
Zweden zet mes in uitkeringen
Stockholm De conservatief-liberale regering van Zweden heeft
gisteren vergaande bezuinigingen aangekondigd die zullen lei
den tot lagere uitkeringen en pensioenen en hogere ziektekos
ten. Daarnaast wil de regering de inkomsten opvoeren door ho
gere heffingen op kranten, advertenties, alcohol, tabak en pro-
dukten die schadelijk zijn voor het milieu.
EG beperkt import goedkope staal
Brussel» De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de
EG, heeft gisteren gezegd dat ze de staalimporten uit de Repu
bliek Tsjechië en Slowakije aanzienlijk wil beperken. Dit jaar zul
len de invoerquota worden verlaagd. Ondanks de beperkingen
zullen de twee landen in totaal meer staal naar de EG mogen
uitvoeren dan Tsjecho-SIowakije in 1991 mocht.
Jack the Ripper zakenman uit Liverpool
Geïnfiltreerde Israëlische journalist:
WASHINGTON»
correspondent
Het aantal georganiseerde neo
nazi's in Duitsland is veel groter
dan de Duitse autoriteiten wil
len toegeven. Die gaan nog
steeds uit van groepjes van en
kele honderden mensen, maar
in werkelijkheid gaat het om ve
le duizenden. Dat beweert de
Israëlische journalist Yoran Svo-
ray, die zes maanden lang in
neo-nazikringen is geïnfiltreerd.
Volgens Svoray, die zich aan
vankelijk uitgaf voor de (Austra
lische) redacteur van een ex
treem-rechts Amerikaans tijd
schrift, doet de Duitse overheid
niets tegen de toename van het
aantal neo-nazi's. Politiemen
sen in sommige steden staan
sympathiek tegenover deze
groepen en tippen als acties te
gen hen op komst zijn, zei Svo
ray tijdens een interview in New
York.
Hij deed zijn onderzoek in
nauwe samenwerking met het
Simon Wiesenthal Instituut in
Los Angeles, dat zich onder
meer bezighoudt met het op
sporen van oorlogsmisdadigers.
Het instituut zorgde voor zijn
dekmantel en betaalde hem,
terwijl een stafmedewerker zich
De Klerk:
Verkiezingen
voor eind '94
johannesburg ips
Als de partijen die onderhande
len over de overgang naar een
niet-racistisch, Zuid-Afrika het
eens worden, is het mogelijk
om voor eind volgend jaar ver
kiezingen te houden. Dat heeft
president De Klerk gisteren ge
zegd.
De Klerk gaat er voorzichtig
van uit dat de verkiezingen mo
gelijk al in het eerste kwartaal
van '94 zullen plaatsvinden. Zijn
regering houdt bij de planning
zelfs rekening met veriaezingen
eind dit jaar.
De Klerk reageerde met zijn
woorden op de eis van het ANC
dat de regering een datum voor
niet-raciale verkiezingen be
kendmaakt. Anders zal het ANC
een omvangrijke protestcam
pagne organiseren. De organi
saties die aan het overleg deel
nemen, zullen maandag in Jo
hannesburg weer aan de onder
handelingstafel plaatsnemen.
londen Rtr
De auteurs van een boek over
het mysterie rond de beruchte
vrouwenmoordenaar jack the
Ripper, die eind vorige eeuw
Londen onveilig maakte, heb
ben hem gisteren geïdentifi
ceerd als een zakenman uit Li
verpool.
De schrijvers baseren zich
op het dagboek van de katoen-
handelaar lames Maybrick die
leefde in de Victoriaanse tijd.
De man ni
zijn seksdrift te versterken en
was zo gewelddadig dat zijn
vrouw Florence hem in 1889
uiteindelijk vergiftigde. „Het
dagboek is ondertekend. De
handtekening luidt Jack the
Ripper", zo verklaarde Paul
Begg, mede-auteur van het
boek 'Van A tot Z lack the Rip
per".
De man die als Jack the Rip
per bekend stond, vermoordde
in 1888 zes Londense prostitu-
uitgaf voor een rijke Amerikaan
met nazi-sympathieën, die de
Duitse vrienden wel financieel
wilde steunen.
Svoray heeft zijn bevindingen
aan de Duitse ambassade in
Washington gestuurd, maar de
Duitsers nemen zijn bewerin
gen niet serieus. In een verkla
ring worden zijn cijfers overdre
ven genoemd en wordt ook zijn
bewering dat ene Wolfgang
Juchem de 'stille' en onge
kroonde leidsman van de Duit
se neo-nazi's is, tegengespro
ken. Juchem is volgens de Duit
se overheid niet meer dan een
kleine vis.
Svoray kwam in contact met
tientallen extreem-rechtse figu
ren. Enkelen beweerden te heb
ben geholpen bij de staatsgreep
in Suriname en dat zij contact
hebben met de Libische leider
Gaddafi en de Iraakse president
Hussein. Svoray ontmoette ook
Florrie Rost van Tonningen, de
beruchte weduwe van de Ne
derlandse collaborateur. Svoray
noemt haar „de meest fanatieke
nazi die ik heb ontmoet". Zij
heeft nog steeds zeer nauwe
contacten met leidende neo-na
zi's. „Die kleine, aardige vrouw
met dat witte haar is in werke
lijkheid een varken."
Istanbul Zeker 500.000 mensen hebben gisteren in Istanbul de begrafenis van de zaterdag overleden
president Turgut Özal bijgewoond. De Azerbajdzjaanse president Eltsjibej, de Turkse premier Demirel,
vice-premier Inönü en oppositieleider Yilmaz begeleidden Özal naar het mausoleum waar ook oud-pre
mier Menderes is bijgezet Menderes werd in 1961 na een militaire coup vermoord. roro epa
Het Europees Parlement heeft gisteren voor het
eerst een EG-land, Griekenland, veroordeeld we
gens schending van de mensenrechten. In een
door de liberale fractie ingediende resolutie sprak
het EP zijn afkeuring uit over de Griekse weige
ring geld ter beschikking te stellen voor verbete
ring van het lot van psychiatrische patiënten op
het eiland Leros.
Enkele jaren geleden zaten 1.300 Griekse psy
chiatrische patiënten op Leros opgesloten in
smerige hokken, vaak naakt en zonder enig con
tact met de buitenwereld. Medische verzorging
ontbrak vrijwel geheel. Na een Nederlands privé-
initiatief en geld uit het Europees Sociaal Fonds
heeft een Nederlands-Italiaans team driehonderd
van de 1.300 patiënten deskundig begeleid. Een
onderzoekcommissie van de EG heeft vastgesteld
dat honderd patiënten naar het vasteland zijn
overgeplaatst, woonvormen zijn ingericht en dat
gebouwen deels zijn vernieuwd.
Wat de liberale Europarlementariër Jessica La-
rive het meest steekt, is dat de Griekse regering
weigert de in februari afgelopen contracten te
vernieuwen. Twee Griekse projectleiders zijn op
gestapt omdat het bestuur van het ziekenhuis een
groot deel van de verpleegkundigen heeft overge
plaatst. Enkele Italianen hebben Leros al verlaten
en ook het Nederlandse team kan het niet lang
meer volhouden, aldus Larive, de indienster van
deresolutie.
Alleen de christen-democraten, qua grootte de
tweede fractie in het EP, stemden tegen.
'Misdaden niet onbestraft laten
ées op gruwelijke wijze. De po
gingen om zijn identiteit te
achterhalen zijn niet nieuw.
Tot nu toe zijn 72 verdachten
genoemd, onder wie de arts
van koningin Victoria en de
vader van de Britse premier
Winston Churchill.
Maybrick wordt in het boek
een bordeelbezoeker en een
drugsverslaafde genoemd met
een reputatie van gewelddadig
gedrag.
Zenden van VN-grondtroepen is wellicht de enige me
thode om het conflict in het voormalige Joegoslavië op te
lossen. Dat zegt VN-secretaris-generaal Boutros Ghali in
een vraaggesprek met het Egyptische weekblad Al Ahram
Weekly. Als „gebieden ondanks een overeengekomen
vredesverdrag" niet worden teruggegeven, kan „afdwin
gen van vrede" noodzakelijk worden, zo zei hij.
VN-troepen in 'Joegoslavië', lui-
tenarit-generaal Lars-Eric Wahl-
gren, zei ongeveer tegelijkertijd
dat zijn vredesmacht (Unpro-
for) geweld zal gebruiken om de
gedemilitariseerde zone in het
Oostbosnische Srebrenica te
verdedigen, als die wordt aan
gevallen.
„Het bevel is deze gedemilita
riseerde zone te beschermen als
vredehandhavers", zei Wahl-
gren. „Dat betekent dat. als ie
mand met geweld probeert bin
nen te dringen, de VN-troepen
geweld zullen gebruiken uit
zelfverdediging." Hij noemde
de „demilitarisering een groot
succes" zonder in te gaan op
hoeveelheid en types van inge
leverde wapens.
De Bosnische Serviërs hebben
de VN-vredesmacht beschul
digd van bedrog bij de demilita
risering van Srebrenica. De
CAIRO/SARAJEVO Rtr-PPA-AFP
Eerder deze week liet NAVO-ge-
neraal Shasliskashvili weten dat
het inzetten van grondtroepen
de enige mogelijkheid is een
einde aan de strijd te maken.
Luchtaanvallen zullen volgens
hem alleen maar leiden tot
meer bloedvergieten.
Ook twaalf hoge ambtenaren
van het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken hebben
aangedrongen op Amerikaanse
steun voor een militaire inter
ventie in Bosnië. Zij hebben dat
minister Christopher in een
brief laten weten. „Niet ingrij
pen", aldus de briefschrijvers,
„zal toekomstige veroveraars en
andere etnisch vooringenomen
mensen in de wereld duidelijk
maken dat hun misdaden onbe
straft zullen blijven".
De opperbevelhebber van de
johannesburg
correspondent
De leider van de Zuidafrikaanse
Konservatieve Partij, dr. Andries
Treurnicht, is gisteren in Kaap
stad op 72-jarige leeftijd overle
den. De KP-leider had vorige
week een by-pass-operatie on
dergaan, die door zijn artsen ge
slaagd was genoemd.
Theoloog Treurnicht heeft
een belangrijke rol in de blanke
politiek gespeeld. Hij was een
overtuigd volgeling van de ar
chitect van de apartheid, Ver
woerd, wiens ideologische erf
genaam hij kan worden ge
noemd. Treurnicht heeft de
apartheid, in welke vorm dan
ook, tot zijn laatste snik verde-
digd.
Treurnicht werd in 1971 par
lementslid voor de regerende
Nationale Partij. Internationaal
bekend werd hij in 1976 toen hij
onderminister werd voor zwart
onderwijs. In dat jaar brak ook
de scholierenopstand uit tegen
onderwijs in het Afrikaans, de
taal van de onderdrukker.
Treurnichts naam verscheen
toen voor het eerst in de buiten
landse pers. In latere jaren zou
dat een regelmatig voorkomend
verschijnsel worden.
Zijn carrière leek veelbelo
vend: hij was minister van pu
blieke werken en toerisme en
minister van staatsbestuur en
werd in 1978 leider van de NP
in de belangrijkste provincie
Transvaal. In diezelfde tijd be
gon de NP onder leiding van
premier Botha voorzichtig aan
de apartheid te sleutelen en dat
ging de aartsconservatieve
Treurnicht al gauw te ver.
In '82 volgde de onvermijde
lijke breuk. Treurnicht en 21 an
dere NP-parlementariërs steun
den een motie van wantrouwen
tegen Botha. De premier maak
te korte metten met de leider
van Transvaal. Treurnicht werd
uit de partij geschopt en stichtte
in maart dc Konservatieve Par
tij. De huidige president, De
Klerk, werd de nieuwe NP-lei-
der in Transvaal.
Treumichts leiderschap van
de KP werd gekenmerkt door
een verbeten oppositie tegen de
voorzichtige hervormingen van
Botha en, Tater, de semi-revolu-
tie van De Klerk. Zijn bijnaam,
Dr. No, stamde uit deze perio
de.
De KP leek jaren een serieuze
bedreiging voor de regering,
maar na de verpletterende ne
derlaag in het referendum van
vorig jaar over de hervormingen
van De Klerk was haar rol uitge
speeld. De partij scheurde en
maakte vorige maand een draai
van 180 graden door deel te
gaan nemen aan de onderhan
delingen over de toekomst van
het land. Treurnicht had gezwo
ren nooit met de 'communisten
en terroristen' van het ANC te
zullen onderhandelen. Door
zijn overlijden hoeft hij het re
sultaat van die onderhandelin
gen, het door hem verfoeide
Zuid-Aftika', niet meer
te maken.
moslims hebben volgens hen
slechts een onbetekenende
hoeveelheid aftandse wapens
overgedragen aan de blauwhel
men. Een nieuwe poging om
het Servische volk te bedriegen,
aldus enkele Servische hoge mi
litairen.
Het Europese Parlement heeft
gisteren een resolutie verwor
pen waarin het gebruik van ge
weid werd goedgekeurd als
middel om de burgeroorlog in
Bosnië te stoppen. De resolutie,
die was ingediend door conser
vatieve, milieu- en centrumpar
tijen, stuitte op de socialistische
meerderheid in het parlement
De Veiligheidsraad van de VN
heeft gisteren de opgelaaide
strijd tussen moslims en
Kratten scherp veroordeeld.1
moslims hebben gisteren de
stad Travnik. in centraal-Bos
nië, ingenomen. Rond de stad
Vitez luwde de strijd.
Belgrado, de hoofdstad van
Klein-Joegoslavië (Servië en
Montenegro) bereidt zich voor
op een mogelijk militair ingrij
pen van het Westen. De Burger
bescherming (BB) riep de inwo
ners op de gezamenlijke schuil
plaatsen in te richten.
Egypte alert
na doodvonnis
extremisten
tel aviv ad bloemendaal
correspondent
De Egyptische politie is in ver
hoogde staat van paraatheid ge
bracht nadat een militaire
rechtbank in Cairo gisteren ze
ven jonge islamitische extremis
ten ter dood veroordeelde. De
zeven waren beschuldigd van
aanslagen op toeristen en een
samenzwering tegen de rege
ring.
Toen de vonnissen werden
voorgelezen, brak een oproer
uit in de rechtszaal. Sommige
veroordeelden reageerden
zwaar geschokt. Anderen
schreeuwden verwensingen aan
het adres van de Egyptische
president Mubarak.
Egypte verwacht dat dc fun
damentalisten hun terreuracties
zullen opvoeren. Binnenkort zal
de president nieuwe maatrege
len bekendmaken die de bestri j
ding van de terreur doelmatigei
moeten maken.
Napolitano volgt
wellicht Amato op
rome eelco v
correspondent
Ex-communist Giorgio Na
politano, voorzitter van de
Kamer van Afgevaardigden,
wordt genoemd als opvolger
van de Italiaanse premier
Amato, die gisteren president
Scalfaro zijn ontslag aan
bood. Hij deed dat na een
debat in de Kamer van Afge
vaardigden.
Napolitano's kandidatuur
wordt gesteund door zijn ei
gen PDS, de socialistische
PSI. de sociaaldemocratische
PSDI en de christendemo
cratische DC. Lege Nord
voelt meer voor ex-christen
democraat Segni.
Adverteren met een goed
„redaktiopeel umfeld"
zaterdag 8 mei
Informatie tel. 023 -150 134
NAIROBI» FRANS V
CORRESPONDENT
Ruim negentig procent
bevolking van Eritrea, nu
cieel nog een provincie
Etiopië, zal zich in het referen
dum dat vandaag wordt gehou
den, uitspreken voor onafhan
kelijkheid. Het lijdt geen twijfel
dat het land aan dc Rode Zee
binnenkort als Afrika's jongste
staat kan worden bijgeschreven.
Na de val van het Mengistu-
regime in Etiopië, twee jaar ge
leden, splitste het Eritrese
Volksbevrijdingsfront (EPLF)
van Isiah Afeworki onmiddellijk
het land af en stelde een inte
rim-bestuur in. Meles Zenawi,
die in Addis Abeba de macht
had overgenomen, verzette zich
niet en stemde in met het hou
den van een volksstemming om
het definitieve lot van Eritrea te
bepalen.
Het onafhankelijkheidsstre
ven van de bewoners stamt uit
de tijd van keizer Menelik II, die
in 1890 moest toezien hoe de
Italianen het noorden van Etio
pië inpikten. Hij wist te voorko
men dat ze ook de rest van het
land kolonialiseerden. Hem
werd later echter verweten dat
hij zich niet inzette voor de be
vrijding van Eritrea, waardoor
beide gebieden zich geheel los
van elkaar ontwikkelden.
De Verenigde Naties kozen in
1952 voor een federatie Wl
Eritrea met F.tiopië, maar keizer
Haile Selassie besloot het ge
bied tien jaar later helemaal bij
Etiopië in te lijven. Dat leidde
tot de eerste bevrijdingsbewe
ging, het Eritrese Bevrijdings
front (ELF). In de jaren zeventig
moest deze beweging plaats
maken voor het EPLF. Dat wist
in samenwerking met Zenawi's
Etiopische Revolutionaire
Dcmokratischc Volksfront
(EPRDF) in 1991 uiteindelijk te
zegevieren over het regime in
Addis Abeba.
Sinds die tijd heeft Afeworki's
interim-bestuur hard gewerkt
aan de heropbouw van Eritrea.
En niet zonder succes. De voed-
selproduktie is verviervoudigd,
veel meer mensen beschikken
over water en elektriciteit en de
wegen plus het telefoonnet zijn
flink verbeterd. Maar geschat
wordt dat nog zeker vijf miljard
gulden nodig is voor de opbouw
van het door de oorlog zwaar
besc hadigde land.
Westerse donoren hebben tot
dusver maar mondjesmaat
steun verleend en wachten op
de uitkomst van het referendum
alvorens de geldkraan verder
open te draaien.
Met spanning wordt uitgeke
ken naar de binnenlandse poli
tieke koers die Afeworki gaat va
ren. Tot op heden heeft Asmara
(de hoofdstad van Eritrea) wei
nig of geen tolerantie getoond
voor afwijkende opvattingen
Leden van de oppositie moch
ten weliswaar uit net buitenland
terugkeren, maar ze mogen zich
niet verenigen. Daarom hebben
vier groeperingen in Saudi-Ara
bie de I ritiese Nationale \«-r
bondsalliantic opgericht.
Een andere oppositiebewe
ging Is de Eritrese Revolutionai
re Demokratische Unie (ERDU)
die vooral brsta.it uit Afurs. d<
stam die de strook langs de Ro
de Zee bewoont. De Afar-ge
meenschap wil geen deel uit
maken van een onafhankelijk
Eritrea. „Als ons hn |fc lu op
zelfbeschikking wordt onthou
den. dan is een nieuwe burger
oorlog onvermijdelijk'*, aldus
Afar-leider Mahmoud Agas.
