Politie speurt naar
gif in Bollenstreek
Moeras bedreigt
de grutto in
z'n voortbestaan
Over leven
Gekleurde
glasbakken
in Katwijk
Douglas: helder en fleurig met een hemelse geur
Wandelaar loopt vast
Letterzetter actief in Drentse bossen
assen Staatsbosbeheer probeert een plaag van letterzettertjes in
de bossen van Drenthe een halt toe te roepen. Dit kevertje (Ips
Typographus) van zes millimeter groot heeft het speciaal ge
munt op kwijnende sparrebomen, waarin hij eitjes tussen schors
en stam legt. Staatsbosbeheer probeert de kevertjes met lokstof
te vangen en haalt zoveel mogelijk dood hout uit het bos. Ook
worden de kevers op afgezaagde stammetjes gelokt, die later
worden vernietigd. Als oorzaak van de explosie van letterzetter
tjes noemt Staatsbosbeheer de warme zomers van de afgelopen
jaren.
Werkboek voor de wet milieubeheer
lelystad Ter introductie van de onlangs in werking getreden
nieuwe wet milieubeheer heeft het ministerie VROM een project
opgezet dat luistert naar de naam PRIMEUR (Project Invoerings
begeleiding Wet Milieubeheer en Uitvoeringsregelingen). Ko
ninklijke Vermande, specialist in losbladige uitgaven over het
milieu is door het ministerie aangezocht als uitgever van een
werkboek ter begeleiding van de nieuwe wet. Dit Werkboek Wet
Milieubeheer maakt de gebruiker snel wegwijs en beschrijft op
duidelijke wijze de zaken die met de nieuwe wet veranderd zijn.
Het werkboek is speciaal bedoeld voor ieder die te maken krijgt
met de uitvoering van de nieuwe wet zoals gemeenten, maar
ook bedrijven, adviesbureaus en milieu-organisaties. Prijs 125
gulden, te bestellen bij Koninklijke Vermande, tel 03200-22944.
Expositie Martijn de Jonge
Rotterdam De natuurfotograaf Martijn de Jonge exposeert tot
en met 31 mei in de Popular Photo Gallery in Rotterdam. Op de
tentoonstelling met de titel 'Buiten beeld, een selectie uit vijf
jaar natuurfotojoumalistiek' zijn onder meer speciaal voor de
milieupagina Over Leven van deze krant gemaakte foto's te zien.
De Popular Photo Gallery is gevestigd aan de West Kruiskade 26.
Dagelijks open van 14.30 tot 01.00 uur.
VRIJDAG 23 APRIL 1993
De politie gaat de komende maanden in de Bollenstreek
op zoek naar gif. Het accent wordt gelegd op de vraag of
het landbouwgif mag worden gebruikt en of het op de
juiste manier is opgeslagen. Volgens de politie zijn de
verboden bestrijdingsmiddelen de Bollenstreek nog niet
uit. Terwijl bij de opslag van het gif, dat mag worden toe
gepast, heel wat mis is.
monica wesselinc
„De afgelopen jaren is nauwe
lijks op bestrijdingsmiddelen
gecontroleerd. We hebben ge
woon een inhaalslag te doen",
verklaart E. Wegman, districts
chef van de Bollenstreek-noord
van de politie de intensieve ac
tie. Wegman waagt zich niet
aan schattingen over de hoe
veelheid en aard van de stoffen
die hij verwacht aan te treffen.
„Overigens is een overtreding
lang niet altijd te kwader trouw.
Sommige bollenkwekers heb
ben achterin hun schuurtje nog
flessen staan die ze glad zijn
vergeten."
Verboden middelen en mid
delen die verkeerd zijn opgesla
gen, kunnen het milieu danig
schaden. De meeste middelen
zijn in het verleden verboden
juist vanwege die enorme aan
slag die ze doen op het milieu.
De politie gaat eerst boeren en
burgers voorlichten over wat
wel en wat niet mag. Kort na de
zomer krijgen de agrariërs de
gelegenheid de verboden mid
delen vrijwillig in te leveren.
Daarop volgt een intensieve
controle-ronde. „En wie dan
nog verboden spul in huis heeft,
kan rekenen op een boete." De
controle-actie wordt overigens
in nauwe samenwerking met de
Algemene Inspectie Dienst ge
houden.
Toeristen
De politie heeft voor dit jaar
meer speciale milieuacties op
stapel staan. In augustus/sep
tember wordt de verontreini
ging van het oppervlaktewater
door lozingen van bollenbedrij-
ven aangepakt. De bollen wor-
den gespoeld om de aarde eraf
te halen. In het spoelwater zit
echter niet alleen modder, maar
ook resten bestrijdingsmidde
len. Deze weken is net een actie
begonnen om het illegaal ver
branden van afval aan te pak
ken.
De kuststreek wordt de ko
mende maanden weer over
spoeld door toeristen. Veruit het
grootste deel daarvan komt met
eigen auto en neemt op en bij
het strand de nodige, flink ver
pakte versnaperingen tot zich.
Wegman ziet geen mogelijkheid
aan de zo ontstane afvalberg en
luchtverontreiniging erg veel te
doen. „Dat is meer een kwestie
van mentaliteit." Dat neemt
niet weg dat Wegman wel het
openbaar vervoer probeert te
bevorderen. De politie heeft ook
bij de aanleg van wegen een ad
viserende taak. „Dan kun je dus
bewust bussen voorrang geven
boven auto's."
Ook in eigen huis stelt de po
litie orde op zaken. De koffie
wordt in een stenen kop gepre
senteerd, maar met plastic le
peltje en melkpoeder in een
zakje. „We zijn er nog niet. De
komende maanden gaan we
onszelf flink doorlichten.
katwijk»
De gemeente Katwijk gaat
gekleurd en ongekleurd glas
gescheiden van elkaar inza
melen. Er komen op de in
zamelpunten drie bakken te
staan: een voor wit, een
voor groen en een voor
bruin glas.
Als glas niet gescheiden
wordt ingezameld, kan er
via omsmelting alleen ge
kleurd glas worden ge
maakt. Als wit glas apart
wordt ingezameld, kan van
hiervan weer wit glas wor
den gemaakt.
De nieuwe inzamelme-
thode gaat op 1 mei in. Het
succes van het omsmelt-
proces voor hergebruik is
sterk afhankelijk van de
mate van verontreiniging.
Tegelijkertijd met de invoe
ring van het drie-kleuren-
systeem, vraagt de gemeen
te haar burgers nog eens
extra hierop te letten: geen
deksels, papieren zakken of
aardewerk in de glasbak.
'Special agent' Dale Cooper uit de Amerikaanse TV-se-
rie Twin Peaks raakte welhaast in hogere sferen wan
neer hij de geur van de douglas opsnoof. De naald
boom die vooral in het noordwesten van de VS voor
komt en daar soms meer dan honderd meter hoog
wordt, was voor hem het symbool van pure schoon
heid. De toekomst van diezelfde boomsoort in Neder
landse natuurbossen staat nu op het spel. Het ministe
rie van landbouw, natuurbeheer en visserij heeft al
thans geen moeite met het kappen van de douglas. Dat
zou passen in het beleid om de uitheemse bomen in
Nederland verder uit te dunnen.
Onlangs nog riep de Bosraad staatssecretaris Gabor
in een brandbrief op er voor te waken dat de exotische
bomen volledige uit het Nederlandse bos verdwijnen.
Het adviesorgaan noemt de douglas nog altijd een aan
winst voor het Nederlandse bos.
Een woordvoerder van het ministerie benadrukt dat
Gabor vooral doelt op de douglas in natuurbossen. In
de zogeheten produktiebossen (bedoeld voor de hout
winning) mag deze exoot gewoon blijven staan. De
Bosraad vindt dat antwoord te mager. „Je moet steeds
weer de afweging maken of het wel verantwoord is om
bijzondere bomen te kappen. Of het nu om een natuur-
bos gaat of om een bos waarin kan worden gerecreëerd
en dat geschikt is voor de houtproduktie", aldus de
zegsman van de Bosraad.
Bij Staatsbosbeheer in Driebergen, dat onder de ver
antwoordelijkheid van het ministerie van landbouw,
natuurbeheer en visserij valt, wordt er op gewezen dat
in toekomstplannen zelfs wordt uitgegaan van een toe
name van de douglas in de produktiebossen. „Maar
daarbij past het inderdaad in ons beleid om natuurbos
sen zoveel mogelijk in de oorspronkelijke staat terug te
brengen. En dus hebben wij minder moeite met het I
kappen van de douglas."
Edwin Huge, 'special agent' bij Staatsbosbeheer in I
het gebied tussen Zandvoort en Den Haag zal zijn 'ba-
zen' niet afvallen. Het weerhoudt hem er echter niet
van zijn grote voorliefde voor de douglas uit te spreken.
„De geur alleen al is heel bijzonder", vindt ook Huge.
De boswachter legde in zijn studietijd zijn bewondering j
voor de 'Pseudotsuga menziësii (de Latijnse naam voor
de douglas) ooit neer in een scriptie. „Het is een van
onze mooiste naaldhoutsoorten. Uiterlijk lijkt hij het
meest op de fijnspar, maar hij is losser van opbouw, de
takken hangen niet zo droevig en de kleur van de zach
te naalden is helder en fleurig", schreef Huge destijds.
De douglas is in Nederland vooral te vinden op de
Veluwe en in Drenthe. In de Leidse regio komt deze
naaldboom niet of nauwelijks voor.
Een grutto rust uit op een paal. foto martijn dejonce
akersloot richard mooyman
In de Zaanstreek zullen 335
paar grutto's het veld moeten
ruimen voor een gepland nieuw
moeras. „Dat valt dus allemaal
wel mee. We moeten de nega
tieve effecten van moerasvor
ming niet overdrijven", aldus de
Noordhollandse consulent drs.
J. van Beek van het ministerie
van landbouw, natuurbeheer en
visserij.
Van Beek was onlangs een
van de sprekers op een studie
dag over de toekomst van veen-
weidegebieden in Noord-Hol
land. Hij verdedigde daar de
plannen van zijn ministerie om
enkele Zaanse polders te veran
deren in een groot moeras, dat
goedkoper te beheren is en
zeldzame moeras- en rietvogels
moet huisvesten.
Het plan is allesbehalve en
thousiast ontvangen. Zo willen
natuurbeschermers en de pro
vincie Noord-Holland dat moe
rasvorming niet ten koste gaat
van beschermde weidevogels
als de grutto, die broeden in
open graslanden. Ook waar
schuwen ze voor het verdwijnen
van het typisch Hollandse pol
derlandschap, met zijn grazige
weides, sloten en vergezichten.
Van Beek probeerde de 270
aanwezigen - onder wie veel na
tuurbeschermers en boeren -
gerust te stellen. „We willen
moerasvorming op zeer beperk
te schaal. In de rest van de ge
bieden kunnen de weidevogels
gewoon blijven broeden. Het is
ook nog niet allemaal beklon
ken. We werken aan een com
promis."
Hij relativeerde de betekenis
van de Noordhollandse polders
voor de grutto, die wordt be
schouwd als de 'koning der wei
devogels'. In heel Nederland
broeden 90.000 paar grutto's,
zo'n tachtig procent van de to
tale Europese populatie. „Daar- j
van broeden er 12.000 in
Noord-Holland. De 335 paar die
verdwijnen, vormen slechts drie
procent van de Noordhollandse
populatie."
Maaien
Bovendien kunnen de grutto's
volgens hem terecht in andere
weidevogelgebieden, mits die
vogelvriendelijker worden be- j
heerd. In de Eilandspolder zou- I
den er door een aantal maatre- I
gelen - zoals later maaien - al
120 paar grutto's zijn bijgeko-
men. Volgens Van Beek geeft
het rijk jaarlijks ruim 3,5 mil
joen gulden uit voor de be
scherming van Noordhollandse
weidevogels. Dit in de vorm van
vergoedingen aan boeren om I
hun land minder intensief te ge
bruiken.
Directeur J. Teeuwisse van de
Stichting Het Noordhollands
Landschap wees erop dat de
weidevogelstand de laatste de
cennia is gehalveerd. Dit is vol- j
gens hem vooral een gevolg van
de intensivering van de land
bouw. „We willen daarom niet
dat de beste overgebleven veen-
weidegebieden worden opgege-
ven voor moeras." Teeuwisse
waarschuwde ervoor alleen te
denken in termen van 'grutto
rendement': de kosten die na
tuurbeheerders per legsel moe
ten maken. „Zoveel mogelijk I
grutto's kweken tegen lage kos
ten kan het beste in volières."
De agrariërs toonden zich
niet blij met natuurbeschermers
die zelf gaan boeren om weide
vogelgebieden in stand te hou
den. Zo heeft Natuurmonu-
menten plannen om in het
Wormer- en Jisperveld een
groot veebedrijf te beginnen.
Dit is volgens de organisatie
noodzakelijk omdat steeds
meer boeren er de brui aan ge
ven en het gebied dreigt dicht te
groeien.
leiden monica wesseling
De wandelpaden in Zuid-Hol
land zijn in toenemende mate
slecht toegankelijk voor wan
delaars. Het komt steeds vaker
voor dat de eigenaar van zo'n
pad, wandelaars de toegang
weigert. Ook illegaal in bezit
nemen van de paden is sche
ring en inslag. Dat zegt de
stichting Op Lemen Voeten,
die opkomt voor de belangen
van wandelaars.
De stichting heeft een nieu
we Provincie Voetwijzer 1 uit
gegeven: een boekje waarin
wandelingen in de provincie
staan beschreven. In de vorige
voetwijzer was een wandeling
langs de Kagerplassen opge
nomen. „Maar die hebben we
moeten laten vervallen. De
boeren maakten het de wan
delaars onmogelijk om over de
kaden van de plassen te lo
pen", zegt J. Burger van Op
Lemen Voeten.
Zijn stichting maakt zich
grote zorgen over de toekomst
van het wandelnet van Neder
land. Er verdwijnt steeds meer
natuur en de oj^pervlakte as
falt neemt dagelijks toe. Voor
wandelaars is asfalt niet inte
ressant: die willen kleine paad
jes door het groen. Burger zegt
dat steeds vaker particulieren
zoals boeren de stukjes pad bij
hun land trekken en vervol
gens tot verboden gebied ver
klaren. „Ook mensen die uit
de stad komen en riant buiten
gaan wonen hebben veelal de
neiging hun lapje grond voor
iedereen af te sluiten. De ge
meenten treden er niet tegen
op. Zeker in gemeenten waar
agrarische belangen prevale
ren is de animo daarvoor mi
niem".
Burger is overigens allerzins
tevreden over de inspannin
gen van de provincie Zuid-
Holland. Deze provincie heeft
een zogeheten groen netwerk
uitgezet: een verzameling
wandelpaden, kanopaden en
fietsroutes. Van de vijftien
dagwandelingen die in het
werk zijn opgenomen, is het
merendeel door de provincie
uitgestippeld. „De provincie
probeert de paden open te
houden, maar staat machte
loos. Niet alleen omdat er te
gen een kwaadwillende land
eigenaar nauwelijks iets valt
uit te richten, maar ook omdat
het beheer van de paden
steeds vaker aan gemeenten
worden overdragen. En die
gooien er nogal eens met de
pet naar", stelt Burger vast.
Noord-Holland en Utrecht
kunnen aan Zuid-Holland een
voorbeeld nemen: „Geen en
kele andere provincie neemt
zelf zoveel initiatief om het
wandelen, fietsen en kanoën
te stimuleren."
De wandeling langs de Ka-
gerplas is vervallen. Daarvoor
in de plaats is er een wande
ling door de binnenstad van
Leiden uitgestippeld. Nieuw is
bovendien een aantal wande
lingen in Vijfheerenlanden. De
nieuwe Provincie Voetwijzer 1
is gisteren uitgereikt aan
milieugedeputeerde Van der
Vlist van Zuid-Holland.
Waar denkt u het eerste aan bij
het woord milieu?
Dat we met z'n allen realistisch
moeten blijven en vooral niet
moeten overdrijven wat betreft
de angst voor milieuvervuiling.
Ik vind dat het een en ander in
de juiste proporties moet wor
den bekeken.
Wat is uw favoriete natuurge
bied in deze omgeving?
Los van de Keukenhof vind ik
het plassengebied in algemene
zin fraai. Net als het IJsselmeer
vanwege zijn beeld van rust en
orde. Lekker weg uit wilde ge
woel.
Waar stoort u zich het meest
aan in het milieu?
In elk geval niet aan de 50.000
mensen per dag in Keukenhof
die na afloop nauwelijks rom
mel achterlaten. Wél stoor ik
me aan de vervuiling en verloe
dering in de steden.
Wat doet u zelf aan het milieu?
Ik probeer rekening te houden
met anderen en tracht overbo
dige aankopen achterwege te
laten. Voorts probeer ik de na
tuur te ontzien door te compos-
teren.
Schenkt de overheid voldoende
aandacht aan het milieu?
Ik vind het zelfs iets overdreven.
De politiek maakt volgens mij
misbruik door belasting te hef
fen onder het mom van milieu
heffing terwijl niet alles aan het
milieu ten goede komt. Oppas
sen dat het geld niet, zoals bij
voorbeeld bij de motorrijtuigen
belasting, voor andere zaken
wordt gebruikt. De overheid
mag niet onder het woordje
milieu, omdat dat zo lekker ligt
bij het publiek, het gat in de be
groting dichten.
Wat vindt u van kernenergie?
Indien goed onder controle, is
H. Koster in zijn geliefde Keukenhof.
het in de toekomst de redding
van de natuur. Gebruik op grote
schaal van natuurlijke grond
stoffen zoals olie en steenkool
vervuilen te veel en dan kan
kernenergie het antwoord zijn.
Wat is uw grootste zorg?
Ik heb niet direct een zorg. We
kunnen op deze voet doorgaan.
Er is dank zij zo n twintig jaar
extra zore voor het milieu weer
een betere flora en fauna. Er
zijn duidelijk meer vlinders en
sloten worden schoner. Belang
rijk is dat het bomenbestand in
zijn totaliteit op een normale
manier wordt onderhouden.
Hoe staat u tegenover de kritiek
op het gif dat bij de bollenteelt
wordt gebruikt?
De kritiek is ongenuanceerd.
Het is een doodsteek in de rue
van de bollentelers. Het vak is
volop bezig en zit voortdurend
met diverse instanties om tafel.
Laat u de auto wel eens staan?
Ik pak wel eens de fiets, al is dat
niet overdreven. Ik probeer wel
het alleen in de auto rijden te
voorkomen. Gezamenlijke rit
ten ontlasten het verkeer.
Wat wilt u verder nog kwiit?
De rode draad door mijn ver
haal is laten we met z'n allen
geen paniek maken. De situatie
is echt niet slecht. Door verfijn
de apparatuur wordt er steeds
meer ontdekt en dan makkelijk
toegeschreven aan een steeds
vuiler wordend milieu en dat
zorgt weer voor nieuwe paniek.
Elke dag worden we er weer mee
geconfronteerd. Of het nu om het
gescheiden inzamelen van afval,
het gebruik van bestrijdingsmid
delen of het aanwijzen van be
schermde gebieden gaat, het
milieu vraagt voortdurend de aan
dacht. In de rubriek '10 over
Groen' worden wekelijks tien wil
lekeurige vragen over het milieu
gesteld aan min of meer bekende
regiogenoten. Deze week het
woord aan H. Koster, directeur
van de Nationale Bloementen
toonstelling Keukenhof In lissn.
