Geen heldenverering bij Stephen Frears
Cultuur&Kunst Film
Geweld, sex en Beethoven
Simple Men is weer juweeltje
Reusachtige Candyman: de
tragische wreker van het getto
DONDERDAG 22 APRIL 1993
Filmdagen: 35 jaar filmgeschiedenis
utrecht» De dertiende editie van de Nederlandse Filmdagen (22
september t/m 1 oktober) zal in het teken staan van de Neder
landse filmgeschiedenis. Uitgaande van het jaar 1958, waarin de
Filmacademie werd opgericht en de speelfilmdebuten van
Haanstra en Rademakers het licht zagen, zal 35 jaar filmproduk-
tie de revue passeren. Het programma biedt een selectie van
films die in deze periode de vaderlandse cinema een eigen ge
zicht hebben gegeven. Tevens zal de documentaire Op de fiets
naar Hollywood van Robbe de Hert en Willem Thijssen, die ge
wijd is aan deze periode, zijn premiere beleven.
...Plus retrospectief van Gerard Thoolen
UTRECHT»
Tevens
zal het festival ruime aandacht besteden
aan de filmcarrière van acteur Gerard
Thoolen. Deze toneelveteraan debuteer
de in 1975 in een korte film van het Am
sterdams Stadsjoumaal, en heeft sinds
dien in tientallen zeer diverse rollen zijn
grote veelzijdigheid bewezen. Bekend
werden zijn hoofdrollen in De Smaak
van Water, Pervola, Van Geluk Gespro
ken en De Mannetjesmaker, waarvoor
hij in 1983 een Gouden Kalf ontving. Tij
dens de Filmdagen zal een brede selectie
uit Thoolens filmwerk vertoond worden.
Klassieke griezelhelden opnieuw verfilmd
HOLLVwootFcancis Ford Coppola richt zich na zijn bewerking van
Bram Stokers Dracula op de al even klassieke Frankensteinvan
Mary Shelley. Coppola treedt ditmaal alleen op als producent. Voor
de regie heeft hij Kenneth Branagh Henry V) benadert, die tevens
de titelrol voor zijn rekening zal nemen. Robert de Niro zal het door
Boris Karloff in 1931 legendarisch gemaakte monster gaan spelen.
Dpnamen voor de film starten in de herfst in Engeland. Inmiddels
s Columbia Pictures begonnen met de opnamen van Wolf, een
nodeme versie van de al even klassieke The Wolfman. Hoofdrollen
zijn er voor Jack Nicholson en Michelle Pfeiffer.
FILMS IN LEIDEN
Controversiële A Clockwork Orange woensdag in X.
OVERZICHT. LETTYSTAM
X, Haarlemmerstraat 52, Leiden: A Clock
work Orange, wo 28/4, 21.00 uur. Film
huis Lisse, 't Poelhuys, Vivaldistraat 4, Lis-
se: Rebro Adama, di 27/4, 20.30 uur.
Parkfilmhuis, Cornelis Ceellaan 2, Alphen:
Triple Bogey on a Par Five Hole, vrij, za 23
Filmfestival watchers merkten
het in Rotterdam al op. Henry,
portrait of a serial killer en C'est
arrivé pres de chez vous, twee
films die nu in de Nederlandse
bioscopen draaien, lijken het te
bewijzen. Overdadig geweld
blijkt een geliefd onderwerp bij
hedendaagse regisseurs. Stanley
Kubrick gebruikte dat zo'n
twintig jaar geleden al in zijn A
Clockwork Orange (1971), die
volgende week woensdag is te
zien in de X in Leiden.
De regisseur baseerde zich op
een roman van Anthony Bur
gess en maakte een verpletter
ende satire op de toekomstige
maatschappij. Het verhaal
speelt zich af in Engeland er
gens in de toekomst. Alex Delar-
ge (Malcolm McDowell) en zijn
maatjes brengen de dag al mep
pend en verkrachtend door. De
gang voert de meest sadistische
spelletjes uit. En dat alles op de
muziek van Beethoven.
Bendeleider Alex wordt opge
pakt en ondergaat vrijwillig een
experimentele shocktherapie.
Dat moet van zijn onaangepast
persoon een brave burger ma
ken. Dat is kortweg het verhaal
doorspekt dat met geweldadige
en sadistische scènes. Zeker in
het begin van de film slaan de
beelden de kijker bijna knock
out. A Clockwork Orange was en
is controversieel. In Engeland
mag de film niet worden ver
toond vanwege het geweldadige
karakter.-
Iets luchtigers. Het Filmhuis
Lisse toont Rebro Adama ofwel
De rib van Adam van de Rus
Vjatsjeslav Kristofovitsj. Vier
vrouwen leven in een drie-ka
merflat. Grootmoeder is bedle
gerig en doet naast eten en tv
kijken niets. Haar dochter ver
dient de kost als gids in een
museum. Haar twee dochters
van verschillende mannen ma
ken het gezinnetje compleet.
Kristofovitsj maakte met veel
warmte en humor een film over
het alledaagse leven van alle
daagse mensen. De vier vrou
wen maken ruzie, zitten elkaar
dwars maar zijn uiteindelijk
toch heel solidair met elkaar.
Hoogtepunt is oma's verjaars-
partij. Ex-echtgenoten en aan
bidders komen over de vloer.
De jongste dochter blijkt zwan
ger te zijn. De vrouwen maken
net plannen voor een wieg tus
sen twee kasten als oma plotse
ling met een klein wonder
komt.
Gewoon maf is Triple Bogey
on a par five hole in het Alphen-
se Parkfilmhuis. Het is een low
budgetfilm van Amos Poe, een
regisseur met een dwarse stijl.
De drie wezen schrijfster Aman
da, broer Satch en zusje Bree
wonen op een jacht dat rondjes
vaart rond Manhattan. Hun ou
ders kwamen om tijdens een bi
zar incident op de golfbaan.
Satch heeft desondanks de lief
de voor die bezigheid nog niet
verloren. Bal na bal slaat hij
vanaf het dek in zee.
Een mislukt scenarioschrijver
ruikt een verhaal in de weder
waardigheden van het gezin en
stapt aan boord. Wat hij ook
probeert, de drie laten niets los
over hun jeugd en hun ouders.
De scenarioschrijver moet, na
eindeloos rondjes varen rond
Manhattan, tot zijn verdriet
constateren dat hij het verhaal
wel op zijn buik kan schrijven.
Spottende komedie over Amerikaanse televisieverslaggeving
Bijna een jaar na de pre
mière in Amerika wordt nu
in Europa Stephen Frears
nieuwste film Accidental
Hero uitgebracht. In Ame
rika geen echt succes, maar
dat heeft er waarschijnlijk
mee te maken dat Stephen
Frears de Amerikanen een
spiegel voorhoudt waar ze
niet echt met plezier in
zullen kijken. En toch is Ac
cidental Hero een aantrek
kelijke zwarte komedie.
Een ironisch verhaal over
hoe Amerikanen televisie
maken, met alle kwalijke
en onethische praktijken
die daarbij te pas komen.
RECENSIE HENK MAURITS
Accidental Hero. Te zien: Luxor, Leiden.
Babyion 1Den Haag.
Frears vertelt zijn verhaal vanuit
de optiek van twee personages:
de kleine crimineel Bernie
LaPlante (Dustin Hoffman) en
de televisieverslaggeefster Gale
Galey (Geena Davis). Aartskan-
keraar Bernie, die al met één
been in de gevangenis staat, is
op een avond toevallig getuige
van een vliegtuigongeluk. Het
vliegtuig crasht in een nood
weer pal voor de neus van Ber
nie die met zijn kapotte auto
langs de weg staat. 'Wat nou
weer?' is zijn eerste chagrijnige
reactie om vervolgens tegen wil
en dank wat mensen uit het
vliegtuig te redden, onder wie
Gale die als passagier in het
vliegtuig zat.
Gale gaat later op zoek naar
haar anonieme redder, die ge
woon weer in de nacht is ver-
De 'held' (Andy Garcia) en de 'anti-held' (Dustin Hoffman) in Accidental Hero.
dwenen. Maar pas wanneer de
omroep een beloning van 1 mil
joen dollar heeft uitgeloofd
meldt zich iemand met een ge
loofwaardig verhaal. Deze John
Bubber (Andy Garcia) heeft pre
cies de uitstraling die ze bij de
televisie nodig hebben. Hij oogt
als een aardige, zachtmoedige
en charmante weldoener, en
kan met zijn achtergrond als
dakloze zwerver geen kwaad
meer doen. Bubber zegt precies
de dingen die de mensen willen
horen, terwijl Bernie intussen in
de gevangenis zit.
Maar als de vliegramp voor de
televisie nog eens wordt nage
speeld met Bubber in de hoofd
rol begint Gale langzaam haar
twijfels te krijgen over haar red
der, waar ze intussen stevig ver
kikkerd op is geraakt. Ze komt
daarmee voor een moeilijk mo
reel dillemma te staan, omdat
ze absoluut niets ziet in de cyni
sche anti-held Bernie. Daarom
houdt ze ook uit persoonlijke
motieven maar al te graag de
mythe in stand die ze zelf heeft
gecreëerd, ook al weet ze dat ze
daarmee de waarheid geweld
aandoet. Gelukkig zorgt Frears
aan het eind nog voor een aar
dige plotwending, waardoor de
pseudo-held kan laten ziet dat
hij echt een jongen is met een
goeie inborst.
Het is duidelijk dat Stephen
Frears weinig op heeft met de
mannetjesmakerij door de tele
visie. Frears lijkt ons te willen
zeggen dat je vooral niet moet
geloven in wat je ziet. maar al
leen in je eigen waarheid. Hel
dendom is bovendien iets wat je
toevallig overkomt en veel min
der heroïsch dan de media
meestal willen doen geloven
Dat blijkt uit de stuntelige en te
gendraadse manier waarop Ber
nie zijn zogenaamde helden
daad verricht.
Tegelijk maakt Frears op een
aanstekelijke manier de kachel
aan met de Amerikaanse televi
sieverslaggeving. waarbij men
sen desnoods over lijken gaan
in hun concurrentiestrijd om
het beste verhaal en het beste
plaatje.
Ondanks het sterke scenario
en de soms schitterronile, spot
tende en cynische dialogen
heeft de film duidelijk ook zijn
zwakke kanten. Vooral het acte
ren, nota bene van Hoffman en
Davis, laat af en toe te wensen
over. Hoffman, valt soms wel
wat erg gemakkelijk terug op
zijn mompelende en strompe
lende Ratso Rizzo-typetje uit
Midnight Cowboy, terwijl Geena
Davis hopeloos door de mand
valt wanneer ze als reporter op
eens echte emotie moet spelen.
Maar over de hele linie is Acci
dental Hero een amusante, he
kelende film, die je aan het den
ken zet over de vraag hoe de
Amerikaanse televisiestations
de sensationele apocalyps van
de aanhangers van sekteleider
David Koresh in het Texaanse
Waco deze week hebben versla
gen. Bernie LaPlante zou het
wel weten want voor hem zijn
ze bij de televisie allemaal
'wacko, wacko, wacko', oftewel
knettergek.
Hal Hartley is sinds zijn eigenzinnige films The
unbelievable truth en Trust een begrip. Genoem
de films baarden opzien door zowel hun literaire
als hun cinematografische kwaliteiten. Wie bang
was dat Hartleys minimalistische stijl, die geken
merkt wordt door gortdroge dialogen en een za
kelijke, wat afstandelijke cameravoering, na enke
le films zou gaan vervelen komt bedrogen uit:
Simple Men, Hartley's nieuwste, is alweer een ju
weeltje.
Ondanks het feit dat z'n budget steeds groter
wordt, slaagt Hartley er in z'n films direct en sim
pel te houden, en daarin schuilt z'n kracht. Hart
ley vervreemdt daarom niet van z'n fans van het
eerste uur, wat veel andere jonge independents
wel overkwam (Susan Seidelman, Spike Lee, zelfs
Jim Jarmusch).
Het verhaaltje van Simple Men is, zoals gebrui
kelijk bij Hartley, zo eenvoudig als de titel sugge
reert: twee broers zijn op zoek naar hun vader,
ooit een football-speler, nu een anarchist die er
van verdacht wordt een bomaanslag op het Pen
tagon beraamd te hebben. De broers komen te
recht in een plattelandspension en in die idylli
sche omgeving ontdekken ze de waarde van het
bestaan. Ook dat is typerend voor Hartley: on
danks z'n op het oog absurde, soms zelfs nihilisti
sche dialogen, waarin dingen zo vaak worden
herhaald dat ze hun betekenis verliezen, is hij een
(moderne) moralist.
Dennis, de jongste broer, vindt via een Roe
meens meisje z'n vader terug. Bill, een kleine boef
die gezworen heeft zich nooit meer iets van vrou
wen aan te trekken, wordt prompt verliefd op de
pensionhoudster. Opnieuw maakt Hartley duide
lijk dat het geen zin heeft om allerlei plannen te
maken; het bestaan is absurd, de menselijke hang
naar ordening is niet opgewassen tegen de spe
lingen van het Lot. Hartley toont dat op zijn eigen
ironische en elegante wijze; zo vormen zijn films
een oase in de Amerikaanse filmindustrie, een
beetje zoals dat pensionnetje op het platteland,
waar de broers hun levensfilosofietjes uitwisselen,
die simpel zijn, maar door Hartley's magische
aanpak steeds diepzinniger lijken.
Bill Sage en Robert Burke in Simple Men
Klassieke horrorboeman met een verleden
Ergens ingeklemd tussen Elm
Streets Freddy en de Golem zit
Candyman, een klassieke hor
rorboeman met een sociolo
gisch getinte achtergrond. Ge
wapend met een haak maakt hij
zijn slachtoffers onder de voor
namelijk zwarte bevolking van
een getto in Chicago.
Helen (Virginia Madsen), een
docente aan de universiteit ver
diept zich voor haar studie naar
moderne stedelijke folklore in
de mythische Candyman, en
trekt de vervallen woonwijk in.
Tot haar eigen verbazing blijkt
de boeman, volgens de overle
vering het slachtoffer van een
blanke vergeldingsactie, meer
dan alleen een hersenspinsel
van een gedesillusioneerde
minderheid. Ze ontmoet de
reusachtige Candyman, maar in
plaats van zijn volgende slacht
offer wordt ze de onvrijwilige
getuige van zijn moorddaden.
Candyman is een intelligente
variant op het tamelijk obligate
thema van de mythische wre
ker. De hoofdpersoon is door
zijn traumatische achtergrond
meer tragisch dan angstaanja
gend, en de film maakt duidelijk
dat de samenleving zijn nazaten
weinig beter behandelt. Het
verhaal, vrij naar Clive Barker,
ontleent een natuurlijke span
ning aan de tegenstelling tussen
Helens beschermde academi
sche milieu en de realiteit van
het getto-leven. Ook laat de film
de mogelijkheid open dat Helen
zelf schuldig is aan de moorden
die ze beweert passief te heb-
Candyman: In detail worden diverse gruwelen in beeld gebracht
ben meegemaakt. bracht, en de slimme finale
Spijtig genoeg laat regisseur wordt ontsierd door overbodige
Bernard Rose [Fnfyerhousé) te uitleg. Candyman is bed be-
weinig aan de verbeelding van hoorïijk, maar had met iets
de kijker over. In detail worden meer terughoudendheid uitste-
diverse gruwelen in beeld ge- kend kunnen zijn.
BIOSCOPEN AMSTERDAM
ALFA 1
Leidseplein tel. 6278806
Kafka 16 j.. dag. 13.30,16,19.30,
21.30
ALFA 4
Jungle Book a l., dag. 13,15.45,
18.45
Indochine 12 j., dag. 20.45
ALHAMBRA 1
Weteringschans tel. 6233192
Unforgiven 12 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
ALHAMBRA2
The story of Qui Yu 12).. dag. 18.45,
21 30. do vr ma d. ook 13.15, 16
BELLEVUE CINERAMA
Marnixstraat 400 tel 6234876
The crying game 16 j., dag. 13.15,
21.30
CALYPSO 1
Marnixstraat 402 tel. 6234876
Scent of a woman a.I., dag. 13.15,
16.45, 20.30
CALYPSO 2
Dracula 12 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CINECENTER-CINEMA CORALINE
Li|nbaansgracht 236 tel. 6236615
Simpleman, dag. 14.30, 19, 22
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
II ladrodi Bambini a l dag 14 30,
17. 19 30, 22.15
CINECENTER-PIERROT
Of mice and men, dag. 14, 16.45,
19.30, 22.15
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Artikel L.627, dag 14.30, 17,
19 30.22
CINEMA 1 INTERNATIONAL
August Allebèplein 4 tel 6151243
The distinguished gentleman a l.,
dag. 19.-21.45. za zo ook 13.15, 16.
wo ook 13.30
CINEMA 2 INTERNATIONAL
De kleine blonde dood a l., dag.
18.45,21.30
CITY 1
Leidseplein tel. 6234579
The distinguished gentleman al.,
dag. 13.15, 16. 18 45,21.30
CITY 2
Forever young a.l., dag. 13.15,16,
18.45,21.30
CITY 4
Under siege 16dag. 13.15, 16.
18 45.21.30
CITY 5
Bodyguarda I dag. 13.15,16,
18.45,21.30
CITY 6
City of joy 12 j dag 13 15. 16.
18 45.21.30
CITY 7
Candyman 16 j dag. 13.15, 16.
6273434
Lechènedag. 19, 21
La chasse aux papillons dag. 21.45,
Late night movie dag 23. zo 16
Gay Cinema za 24. zo 16 15
KRITERION 1
Roetersstraat 170 tel. 6231708
Urga dag 17.45
The crying game dag. 20, 22.15, di
alleen 20
Sneak Preview di 22.15
KRITERION 2
The long day closes dag 17.30.
19 30 (ma alleen 17 30)
Herz aus Glas ma 19 30
Bitter moon dag. 21.45
RIALTO 1
Ceintuurbaan 338 tel. 6623488
Les nuits fauves dag 22
De gevlekte hond dag 19 30
De tranen van Maria Machita dag 18
RIALTO 2
De Nederlandse documentaire: De
gevoelige plaat Merkelbach dag 18
The forbidden quest dag. 19 30. 21
The best thing in life dag. 22.30
THE MOVIES 1
Haarlemmerdijk 161 tel 6386016
Indochine dag. 21 15. za zo ma ook
14 30
THE MOVIES 4
Vals licht dag 17, vr za ook 00.15
Chaplin dag 19 30
Raise the red lantem dag 17
De Noorderlingen dag 22
TUSCHINSKI 1
Reguliersbreestraat tel 6262633
Hero a I 13 15. 16. 18 45.21 30
16. 18 45.21 30
TUSCHINSKI 3
De kleine blonde dood a Idag
13 15. 16. 18 45.21 30
TUSCHINSKI 4
Sneakers a I dag 16. 18 45,
21 30. do vr ma di ook 13 15
TUSCHINSKI 5
Death becomes her a I dag. beh di
13.15. 16, 18 45,21 30
TUSCHINSKI 6
A few good men al .dag. 13 15.16.
18 45. 21 30. do alleen 18 45.
21.30
TUSCHINSKI CINEAC
Basic Instinct 12j doorlopende
voorstelling vanaf 11laatste 21
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel 6237460
The story of Qui Ju 16 .dag 18. 20.
22. zo 15
