Pluche en kroonluchters in autobus
Trotse maharadja's op oude foto's India
II;
Bij Deelder van het ene uiterste in het andere
Cultuur Kunst
'Oedipus' door 'Agnes'
strakkere aanpak nodig
Neil Young grote troef
op Torhout-Werchter
WOENSDAG 21 APRIL 1993
21
Danspremière en vuurspuwers tijdens Alphens Parkkunst
Trio Sonnerie in Taffehzaal
leiden Het Trio Sonnerie geeft vanavond een concert in de Taf
fehzaal van het Rijksmuseum van Oudheden. Het trio geldt als
toonaangevend voor het vertolken van oude muziek. Tijdens het
concert worden werken van J.S. Bach uitgevoerd. Op het pro
gramma staan sonates voor clavecimbel en viool, voor solo viool
en voor viola da gamba en continuo. Aanvang: 20.15 uur.
Lezing over ikonen in Pieterskerk
leiden De Koptische priester Abraam geeft morgenavond een
lezing over het gebruik van ikonen in de koptische orthodoxe
kerk in Egypte. De lezing, die in de Pieterskerk wordt gehouden,
begint om 19.30 uur. De lezing valt in het kader van de tentoon
stelling over Koptische en Ethiopische kunst die hier tot 23 april
wordt gehouden en waarvoor veel belangstelling bestaat. Al
3.000 mensen kwamen er een kijkje nemen.
His Royal Badness in Den Bosch
den bosch Prince komt met The New Power Generation op 9 en
10 augustus in de Brabanthallen in Den Bosch. De voorverkoop
voor deze concerten van His Royal badness begint op 1 mei.
Prijs voor antieke taalwetenschap
haarlem» Mevrouw dr. I. Sluiter van de Vrije Universiteit in Am
sterdam heeft de Prins Bemhard Fonds Prijs 1993, groot 15.000
gulden, gekregen voor haar onderzoek op het gebied van de an
tieke taalwetenschap. Mevrouw Sluiter is verbonden aan de Fa
culteit der Letteren van de universiteit in Amsterdam. De prijs
wordt bij toerbeurt verleend voor de bekroning van onderzoek
op de gebieden van taalkunde, letterkunde, geschiedenis en
wijsbegeerte en/of godgeleerdheid.
Het Makadamtheater uit Limburg is te zien tijdens Parkkunst, op koninginnedag in het Alphense park Rijnstroom. foto cor weerts
THEATER
recensie wunand zeilstra
'Oedipus in Colonus' van Sophocles door
de toneelgroep van het Agnes College
Regie Leen Vroegindeweij. Spel: Rohan
Gottschalk, Tamara van Wijngaarden,
Noer Wuisman, Melissa Kwee, Mila v.d.
Wal, Roel Wouters en Jelle M. Harinck.
Gezien: 20/4, aula Agnes College, Leiden,
aldaar nog te zien: 21 en 22/4.
Wat jammer dat veel voorberei
ding niet automatisch tot opti
maal resultaat leidt. In 'Oedipus
in Colonus' van Sophocles moet
de vertolker van de titelrol een
enorme lap tekst uit het hoofd
leren. Voor ruim driekwart van
het stuk is hij aan het woord.
Rohan Gottschalk van de to
neelgroep van het Agnes Colle
ge heeft zich hierop vol enthou
siasme toegelegd. Dat merk je
aan de bezieling van zijn optre
den.
Maar tussen een tekst leren
en een tekst spelen zit een bre
de kloof. En het overbruggen
daarvan gaat hem niet gemak
kelijk af. In dit stuk zonder han
deling is dat nog eens extra
moeilijk. Eigenlijk tè moeilijk.
Op sommige momenten lukt
het namelijk niet om de beteke
nis van de tekst over te brengen.
We zien dan een rondstrompe-
lende koning in verbanning die
de goden aanroept bij zijn
rouwbeklag en zelfverdediging,
en uitziet naar de dood - zon
der dat het je op de een of an
dere manier raakt.
De andere spelers hebben het
in dat opzicht aanzienlijk ge
makkelijker. Hun optreden is
WERCHTER LOUIS DU MOULIN
Viermaal scheepsrecht voor de
Belgische concertpromotor
Herman Schueremans alias Mr-
.Torhout-Werchter: Neil Young
wordt de extra troef voor de zes
tiende editie van zijn dubbelfes
tival op 3 en 4 juli. De Canadese
veteraan, die al drie keer eerder
met de Brabantse festivalbaas
over een bezoek aan T-W* on
derhandelde, komt met een uit
gebreide begeleidingsgroep
waarin onder anderen Nils Lof-
gren, Nicolette Larson, Booker
T. en Young's eigen zus Astrid
zullen figureren.
Door de ervaringen met Neil
Young voorzichtig geworden
heeft Schueremans hem niet als
'top of the bill' geprogram
meerd, maar vóór de twee an
dere grote trekpleisters Lenny
Kravitz en Metallica. Zodoende
zal de opbouw niet ernstig wor
den verstoord indien Neil
Young onverhoopt nog mocht
meestal kort en dient om enige
voortgang in het verhaal te
brengen. Theseus biedt Oedi
pus bescherming, Creon en Po-
lyneikes (respectievelijk als SM-
-dame en Nederlandse legerof
ficier uitgedost) vormen een be
dreiging voor hem.
Twee spelen er de dochters,
en tevens halfzusters, van Oedi
pus die hem op zijn zwerftocht
ondersteunen. Eerst was er al
leen Antigone die hem hielp, en
later komt daar Ismene bij.
Waarom regisseur Leen
Vroegindeweij deze Ismene
eerst een mantelpakje en daar
na vodden laat dragen, is één
van zijn geforceerde regie
vondsten waar je op zijn minst
vraagtekens bij kunt plaatsen.
Zo voegt ook het al zo vaak in
klassiek drama gebruikte ana
chronisme van de televisieploeg
met journalist en cameraman
niets of nauwelijks iets zinnigs
toe. Om nog maar te zwijgen
van de vier videoschermen,
waarop nog vóór het begin van
de voorstelling wilde avonturen
van Schwarzenegger zijn te
zien. Het zal wel betekenen, dat
bloeddorstig geweld van alle tij
den is. De boodschap is duide
lijk, maar regietechnisch zijn
het rommelige toevoegingen.
Een echt gelukkige repertoire
keuze kan dit statische 'Oedipus
in Colonus' niet worden ge
noemd, als je jonge mensen
voor theater enthousiast wilt
maken. Maar als je het kiest, is
het vast en zeker gebaat bij een
strakkere aanpak.
afzeggen. Dat laatste overkwam
Schueremans in 1989, nadat de
rockzanger zich bij een val van
zijn paard ernstig had gebles
seerd.
Voor de Werchter festivalbaas
is Neil Young de enige artiest
die altijd welkom is op zijn
tweedaagse rockparade, waar
ook dit jaar weer een kleine
40.000 Nederlanders van de
partij zullen zijn. „Ik heb een
haat-liefde-relatie met die man,
want hij is zo grillig als hij ge
niaal is. Ik heb dan wel de naam
dat ik zo goed kan relativeren,
dat ik altijd met beide voeten op
de grond blijf staan, maar
Young blijft een kwelling voor
mijn gemoedsrust. Ik ben ook
pas op mijn gemak als ik hém
op het podium zie staan."
Kaarten voor Torhout-
Werchter zijn reeds in de voor
verkoop en kosten 65 gulden.
Op de festivaldagen zijn ze,
voorzover nog voorradig, tien
gulden duurder.
Een vuurspuwer tussen de
rododendrons, buikdan
sers in het daglicht, een
theater met slechts ruimte
voor twee bezoekers en de
première van een nieuwe
choreografie van het Friese
Grietine Düns en Teater.
Dat is allemaal te zien en te
horen op koninginnedag
tijdens Parkkunst in het Al
phense park Rijnstroom.
En Alphenaren die zelf een
act willen opvoeren, kun
nen zich op 30 april zelf
nog aanmelden bij het
Parktheater.
ALPHEN AAN DEN RUN LETTY STAM
Muziekminnaars krijgen het ge
makkelijk op deze derde editie
van Parkkunst. Wie gaat zitten
op één van de drie terrassen,
krijgt vanzelf een muzikant
naast zijn tafeltje voor een un
plugged optreden. „We merkten
dat een versterkte band op het
centrale podium te veel aan
dacht trok", licht Parktheater
directeur Ronald Jansen toe. Sa
men met Expressie '70 en de ge
meente Alphen heeft de
schouwburg het programma
opgesteld.
Ook bij de theateroptredens is
gekozen voor 'klein'. Zo staat er
op de parkeerplaats de kleinste
jeugdschouwburg van Neder
land. Het is een tot theater om
gebouwde bus compleet met
pluche stoelen, balkonnetjes en
kroonluchters. Jammer voor de
volwassenen maar de schouw
burg brengt alleen een stuk voor
kleuters over een Fluwelen Ko
nijn dat zo graag een echt beest
wil zijn.
Voor de oudere bezoekers is
er het Theater 't Net. Het be
staat uit één acteur die 's we
relds grootste monologen speelt
in 's werelds kleinste schouw
burg. Er is slechts plaats voor
twee bezoekers per voorstelling
die een stoel krijgen op de eer
ste en enige rang. Jong en oud
kunnen samen naar het Maka-
Busi Mholongo vanavond in Lei
den. foto pr
Bhusi Mholongo
treedt op in LVC
LEIDEN
De Zuidafrikaanse Busi Mho
longo treedt vanavond op in het
LVC in Leiden. De zangeres
maakt samen met haar band
Twasa nieuwe muziek geba
seerd op traditionele Zoeloe- en
Xhosaliederen. Ook mengen de
musici jazz, pop, soul en reggea
in hun werk. Mholongo en
Twasi brengen dat alles onder
de noemer 'Durban's latest
sounds', een verwijzing naar de
woonplaats van de zangeres.
Mholongo heeft in eigen land
samen gespeeld met alle groten
van de Zuidafrikaanse jazz.
Sinds 1990 werkt zij met Twasa.
Zangeres plus band zijn op dit
moment op toernee in Neder
land en België op uitnodiging
van ontwikkelingsorganisatie
Hivos in het kader van campag
nes om de Afrikaanse cultuur
meer bekend te maken in Ne
derland. Het optreden in het
LVC begint om 22.00 uur. De
zaal gaat een uur eerder open.
Superbioscoop
van de baan
AMSTERDAM «ANP
De plannen van het bioscoop
concern MGM voor de bouw
van een superbioscoop met een
capaciteit van 4.000 stoelen in
het centrum van Amsterdam,
zijn definitief van de baan.
De grond is zo vervuild, dat
een grondige sanering noodza
kelijk is. Die kan alleen worden
gefinancierd als er daarna wo
ningen komen.
dam-theater of theater Ridicule.
Wie zelf de planken op wil, kan
zich opgeven bij het Parkthea-
De Alphense volksdansgroe
pen Plesjati en Nirkoda en ook
de buikdanseressen van Expres
sie '70 staan wel op een centraal
podium. Grietine Düns en Tea-
AMSTERPAM FRANQOISE LEDEBOER
Trots staarden ze omstreeks
1890 de lens in: de maharadja's
van Indore, Patiala, Baroda en
Ratlam. Hun fraaie tulbanden,
fiere snorren en talrijke juwelen
maskeerden echter een harde
werkelijkheid: onder de Britse
heerschappij hadden deze In
diase vorsten inmiddels niets
meer te vertellen. In het Tro
penmuseum in Amsterdam ma
ken hun portretten deel uit van
een expositie over India tussen
1860 en 1890. Stereotiepe foto's
van koloniale Britten ontbreken
gelukkig, zodat de bezoeker een
indruk krijgt van het authentie
ke landschap, de architectuur
en de oorspronkelijke bevol
king.
In het kielzog van de uitvin
ding van de fotografie werd in
1854 in India de Photographic
Society of Bombay' opgericht.
Soortgelijke verenigingen van
amateurs en professionals ont
stonden ook in Calcutta en Ma
dras en telden al gauw vele hon
derden leden. De grootste roem
vergaarde echter de Brit Samuel
Bourne, die in India verbleef
van 1863 tot 1869. De meeste
foto's in het Tropenmuseum
zijn van hem en zijn compag
non Charles Shepherd, waarbij
Shepherd voor het afdrukken
zorgde. Achter veel andere beel
den schuilen fotografen die het
voor altijd moeten stellen met
het predikaat 'onbekend'.
Bourne zag een land dat in
veel opzichten verrassend wei-
THEATER
RECENSIE CONNY VAN DER ZANDE
Deelder denkt; spel: Jules Deelder en René
Valentgoed, gezien 20/4, schouwburg
'Deplder stamelt'. Die nieuwe
titel gaf Jules Deelder zijn thea
tershow vlak voor de pauze en
dat zegt al wat over de kwaltiteit
van de show. De als spraakwa
terval bekend staande dichter,
conferancier en muzikant, ver
sprak zich keer op keer en leek
ter brengt daarentegen twee
nieuwe choreografieën temid
den van het publiek waarvan er
één zelfs zijn première in Al
phen beleeft. Flet Parkfilmhuis
draait de documentaire Gouw-
sluis: gepasseerd station afgewis
seld met films van Charlie
Chaplin.
nig verschilde van het India van
nu. Een foto van een markt
straat in Calcutta uit 1867 toont
bouwvallige huizen en in ar
moedige witte kleren gehulde
mensen. Het was er minder
druk en de koetsjes in het
straatbeeld zijn niet meer van
deze tijd, maar de indruk van
hedendaagse beelden is in we
zen dezelfde. De meest opval-
af en toe zijn tekst kwijt.
'Deelder denkt' is een onsa
menhangend programma. Na
een flauw begin waarin de
manager René Valentgoed even
een mop vertelt, opent Deelder
met een nietszeggende bespie
geling over een hiernamaals dat
je levend kunt bereiken. Geen
grove Deelder-humor en geen
rappe teksten. Gelukkig is dit
zwakke begin niet .tekenend
voor de voorstelling. Want als
Deelder over zijn Rotterdamse
Deelname aan de wedstrijd
'Wie kan de mooiste koningin
tekenen' is nog steeds mogelijk.
Alle inzendingen komen op 30
april in de foyer van het
Parktheater te hangen. De orga
nisatie probeert ook het portret
van Beatrix uit het stadskantoor
naar het café te krijgen. Meer
lende overeenkomst tonen ech
ter foto's van de drukte in en bij
de heilige rivier de Ganges bij
Benares. Wie nu naar deze hin
doe-bedevaartplaats reist, ziet
er nog steeds de badende man
nen en vrouwen aan de voet
van eeuwenoude tempels en
lijkverbrandingsplaatsen die
ook de onbekende fotograaf in
1880 vereeuwigde.
voetbalclub Sparta kan vertel
len, houdt hij de toeschouwers
geboeid. Dan zien we hem in
topvorm, ratelend over vervlo
gen tijden, grof en meeslepend.
Zelfs mensen die niet van voet
bal houden gaan mee in zijn
hartstocht voor het spel en de
club.
Deelder staat op het podium
alsof hij in de kroeg staat. Hij
haalt politici en topsporters op
grove wijze van hun voetstuk,
maar lijkt dit meer voor zichzelf
te doen dan voor zijn toehoor
kunst is er in het park te zien in
de dik vijftig stalletjes waar ook
docenten en leerlingen van Ex
pressie '70 hun werk tonen.
Voor het eerst is er dit jaar ook
een avondprogramma met de
Beets Brothers die vanaf 21.00
uur hun swingjazz in de foyer
van het Parktheater brengen.
Tempel
Bourne had een voorliefde voor
architectuur en landschappen.
Het spreekt vanzelf dat hij de
bouwwerken van de koloniale
machthebbers niet geheel kon
den negeren (er moest tenslotte
brood op de plank komen),
maar veel interessanter is bij
voorbeeld zijn foto van de ge
ders. Met het hoofd haast afge
wend van de zaal zoekt hij /el-
den contact met zijn publiek.
Hij staat vaak buiten het licht
en lijkt lak te hebben aan alle
theaterwetten. Geen geaffec
teerde of ingestudeerde ge
baartjes, geen gelonk naar de
zaal: de puurheid van Deelder
maakt hem tot een theaterper
soonlijkheid die. als hij gecon
centreerd speelt, zijn publiek
aan zich weet te binden.
Maar bij Deelder val je van
Parkkunst brandt vanaf 12.00
uur los in park Rijnstroom. Ex
pressie '70, telefoon 01720-
93737, geeft meer informatie
over de tekenwedstrijd. Alphe
naren die met hun act op Park
kunst willen optreden, kunnen
zich aanmelden bij het Parkthe
ater, telefoon 01720-72875.
heel marmerenn Jain-tempel.
In de verte zit een glimlachende
godheid mijmerend in een nis,
op de voorgrond staan schitte
rend versierde zuilen. Je hoopt
maar dat de tand des tijds dit
momument niet al te zeer heeft
aangetast.
Het duo Boume-Shepherd
vestigde een fotostudio in Simla
aan de voet van de Himalaya
waar veel Britten hun vakanties
doorbrachten. Met een legertje
van ongeveer 40 dragers trok
Bourne van daaruit langdurig
over hoge bergpassen, waar hij
soms enkele dagen wachtte om
met het juiste licht te kunnen
fotograferen. Dat leverde prach
tige beelden van ongerepte
landschappen op. Ere echter
wie ere toekomt: de mooiste
bmdachapafoto In h« t i rapen
museum is van Th. Paar. Hij fo
tografeerde in ihho Deijeolng
aan de voet van de Himalaya,
de wit besneeuwde bergkam
men torenen daar koninklijk
boven uit als een authentiek na
tuurmonument dat geen men
senhand ooit zal kunnen aan
tasten.
„Fotografie in India 1860-
1890" In Het Tropenmuseum
(Linnaeusstraat 2, Amsterdam)
duurt tot en met 30 mei. De
openingstijden zijn op werkda
gen van 10.00 tot 17.00 uur,
zaterdag, zondag en feestda
gen van 12.00 tot 17.00 uur.
151816 apr 93
het ene uiterste in het andere.
Als hij geforceerd grappig doet,
krijgt de voorstelling een ama
teuristisch tintje. De sketch die
hij opvoert met René Valent
goed is flauw en saai.
Na de pauze heeft Deelder
een oud verhaal over Duitsland,
maar ook hierin hapert hij vaak.
En dat is toch wel vreemd in
een voorstelling die hij al 58
keer heeft gebracht. I^ten we
het erop houden dat hij gewoon
een slechte avond had
Tentoonstelling zonder stereotiepen
