Omzet NEM stijgt sterk
Gedwongen ontslagen bij Fasson
het"Ömbacht
'De klant is genadeloos'
Handel met Japan heeft
minder belemmeringen
Stand van Zaken
DHL groeit in steden
vroegere Sovjet-Unie
WOENSDAG 21 APRIL 1993
CHEF WILLEM SPIERDIJK, C
MEINDERT VAN D
Leids metaalbedrijf legt goede basis voor de toekomst
De omzet van het Leidse metaalbedrijf NEM steeg vorig
jaar met ruim twintig procent van 94 naar 114 miljoen
gulden. Het resultaat voor belastingen bedroeg 3,7 mil
joen gulden, het totale bedag aan investeringen 1,4 mil
joen. Het aantal personeelsleden nam licht toe van 263 in
1991 naar 268, zo blijkt uit jaarverslag over 1992.
een goede basis voor de toe
komst gelegd, schrijft de uit
twee personen bestaande raad
van bestuur. Verhoging van de
produktiviteit door organisato
rische aanpassingen stond in
1992 centraal.
LEIDEN ERIC JAN WETERINGS
Momenteel heeft het aan de
Vrijheidslaan gevestigde bedrijf
voor ongeveer 400 miljoen gul
den aan opdrachten in porte
feuille. Zeventig miljoen daar
van werd dit jaar binnenge
haald. In het tweede jaar van de
NEM als onafhankelijk bedrijf is
De NEM is actief op het ge
bied van de energie- en milieu
markt en de apparatenbouw.
De eerste twee afdelingen groei
den fors in 1992 en ook voor dit
jaar zit de orderportefeuille
goed vol. Vorig jaar haalde de
NEM grote orders binnen uit
onder meer Egypte, Taiwan en
Nederland. In de sector appara
tenbouw is het beeld minder
rooskleurig en de raad van be
stuur verwacht niet dat deze in
1993 zal aantrekken.
De door NEM gemaakte
stoom- en gasturbines zijn we
reldwijd een groot succes. Naast
de traditionele markten Neder
land en Duitsland, begint ook
het Midden Oosten steeds be
langrijker te worden. Een be
langrijke troef van het bedrijf is
de korte produktietijd waarbin
nen het installaties kan bou
wen. De NEM is een samenwer
kingsverband van HCG indus
trieservice en het Duitse bedrijf
L&C Steinmüller.
Naast Leiden heeft het bedrijf
een vestiging in het Groningse
Scheemda. Het in Rijswijk ge
vestigde HCG industrieservice is
een groepsmaatschappij van
HBG, de Hollandsche Beton
Groep. Steinmüller is gevestigd
in het Duitse Gümmersbach.
KNOV kruipt
dichter bij EG
Het Koninklijk Nederlands On
dernemers Verbond (KNOV)
heeft in Brussel een kantoor ge
opend. „Om meer greep te krij
gen op de Europese besluitvor
ming", aldus een toelichting
van voorzitter Kam minga in het
blad Ondernemers Visie. Vol
gens hem komen de belangen
van kleine en middelgrote be
drijven onvoldoende aan de or
de in de EG. Het ziet er naar uit
dat het christelijke NCOV in
trekt bij het KNOV. Onderne
mers die iets in België willen la
ten regelen kunnen schrijven
naar KNOV, Rue de Lalaing 4
B-1040 Brussel. Nadere infor
maties verstrekt D.M. van Gorp,
telefoon 015-600203.
Akzo bewaakt
terrein beter
SASSENHEIM
Verffabrikant Akzo gaat haar
terrein in Sassenheim beter be
veiligen om vandalen en ander
ongewenst volk buiten de deur
te houden. De zogenaamde
omtrekbeveiliging wordt uitge
rust met camera's, een nieuw
hek en infrarood detectie-appa-
ratuur.
De afdeling beveiliging van Ak
zo heeft al in 1991 een meerja
renplan opgesteld. Een belang
rijk onderdeel wordt volgend
jaar van kracht. Bij de loge van
de beveiliging en bij de zij-in
gang van het parkeerterrein
worden dan tourniquets of
draaihekken geplaatst. Werkne
mers van Akzo kunnen het ter
rein op met een speciale 'com
pany card'.
Sociaal plan in principe rond
LEIDEN RUDOLF KLEUN
Bij Fasson Nederland met vesti
gingen in Leiden, Hazerswoude
en Alphen verdwijnen op korte
termijn ongeveer veertig ar
beidsplaatsen. De directie ver
wacht dat er vijftien tot twintig
gedongen ontslagen vallen.
Daarnaast komt er een vertrek-
regeling voor negentien oudere
werknemers die in de praktijk
gelijkstaat met de VUT.
De reorganisatie bij Fasson,
dat zelfklevende materialen
produceert, diende zich al enige
maanden geleden aan. Nadat
het Amerikaanse moederbedrijf
zich ontevreden zou hebben ge
toond over de resultaten werd
een bezuinigingsoperatie inge
zet. Die leidt er nu toe dat het
distributiecentrum in Alphen
wordt gesloten. De activiteiten
daarvan moeten weer door de
produktiebedrijven zelf worden
uitgevoerd. Op die manier kun
nen overhead-kosten worden
bespaard. Er verdwijnen dan
ook vooral arbeidsplaatsen bui
ten de produktiesfeer, onder het
kantoorpersoneel.
Met de bonden en de onder
nemingsraad is in principe
overeenstemming bereikt over
een sociaal plan. De bonden
moeten dat echter nog aan hun
achterban voorleggen, ook de
ondernemingsraad moet daar
na nog definitief instemmen.
Het voorgestelde plan voorziet
erin dat alle personeelsleden die
dit jaar of in 1994 57,5 jaar oud
worden onder de vertrekrege-
ling vallen. Voor de andere
mensen die vertrekken gelden
aanvullingsregelingen op de uit
keringen. Bovendien zal worden
bemiddeld bij het zoeken naar
ander werk.
De werkgelegenheid bij Fas
son staat echter ook nog op de
langere termijn onder druk. In
middels wordt ook nagegaan
hoe kan worden bezuinigd op
het hoofdkantoor in Leiden. Di
rectiewoordvoerder Halbertsma
„Ik heb altijd al gezegd: je kunt jezelf pas een piano
stemmer noemen als je 5000 piano's hebt gestemd. En
ik kan het weten, want ik ben al 52 jaar pianostemmer.
De jongelui kunnen wel een opleiding volgen, maar als
je daar mee klaar bent, ben je echt nog lang geen pia
nostemmer. Je kan pas meepraten als je jarenlang in de
praktijk hebt gewerkt.
Ik heb zelf nooit een opleiding gevolgd. Vroeger was het
zo dat Nederlandse jongens, vaak de zonen van piano
stemmers of van eigenaren van pianowinkels, in Duits
land een opleiding voor pianostemmer volgden, maar
dat heb ik nooit gedaan. Toen mijn tijd kwam om een
opleiding te gaan volgen, was de Tweede Wereldoorlog
aan de gang. Nou, als er één land was waar ik toen niet
naar toe wilde, dan was het Duitsland. Het stemmen
heb ik van mijn vader geleerd. Toen ik veertien was,
kon ik eigenlijk al pianostemmen.
Als je uitlegt hoe het stemmen precies in z'n werk gaat
lijkt het heel ingewikkeld, maar het valt allemaal wel
mee. De basis is heel simpel. Ik zit achter de piano en
met behulp van de stemvork maak ik één van de drie
snaren van de toon zuiver. Je moet van drie snaren één
toon maken. Met het stemkeiltje worden de andere
snaren afgedempt. Door het verplaatsen van het keiltje
kunnen deze twee snaren zuiver worden gestemd met
de eerste snaar, en zo gaat het verder.
Elke piano heeft een eigen karakter. De ene stemt mak
kelijk, de ander moeilijlc Er zijn allerlei factoren, die er
voor zorgen dat een piano gestemd moet worden. De
grootste vijanden van een piano zijn droogte en warm
te. Maar ook intensief gebruik zorgt ervoor dat een pia
no eerder gestemd moet worden. Je hebt soms concert
pianisten waarvan het lijkt alsof ze niet op de piano
spelen, maar drummen. Ja, die piano's moeten natuur
lijk na elke uitvoering gestemd worden.
De klompenmaker doet zijn werk haast alleen nog
maar op braderieën tijdens demonstraties, terwijl de
televisiereparateur een onmisbare kracht is op de
arbeidsmarkt. Zo zijn in de loop der jaren veel
ambachten verdwenen, maar kwamen er ook veel
nieuwe beroepen bij. In Nederland zijn 109.000 kleine
ambachtelijke bedrijven, die aan 577.000 mensen werk
bieden. In deze serie vertellen mensen met een
ambachtelijk beroep over hun werk. Vandaag
C.Barning (68)pianostemmer en mede-eigenaar van
muziekhandel Baming aan de Stationsweg in Leiden.
„Het geluid van een valse piano gaat bij mij door merg
en been."
Een goede stemmer moet aan een aantal eisen vol
doen. Het belangrijkste is natuurlijk een goed gehoor.
Als je daarover niet beschikt dan ben je nergens. Ook
moet je geduldig zijn, want soms kan het een hele tijd
duren voordat een valse piano weer in orde is. Ook zou
je denken dat een pianostemmer muzikaal moet zijn,
maar dat is niet zo. Ik ben helemaal niet zo muzikaal. Ik
heb thuis dan ook geen piano staan. En pianospelen
doe ik al helemaal niet. Maar ik luister wel graag naar
muziek. Ik ben bijvoorbeeld helemaal gek op oude jazz.
Daar luister ik heel graag naar.
Ik ben nu 68 jaar, maar ik werk nog steeds. Het houdt
me jong. Samen met mijn zoon ben ik mede-eigenaar
van de zaak aan de Stationsweg. En ik stem ook nog
steeds piano's, maar dan wel de exclusieve gevallen. In
het weekend stem ik bijvoorbeeld nog altijd de vleugels
van de Leidse Schouwburg. En ik heb natuurlijk een
aantal vaste klantjes, die per se mij willen hebben. Die
bellen dan helemaal nerveus op als er een andere stem
mer bij hen voor de deur staat.
Cees van der Hoeven, het nieuwe gezicht van Ahold
sluit ook daar gedwongen ont
slagen niet uit. Hij verwacht
daar komende zomer duidelijk
heid over.
Fasson Nederland heeft de af
gelopen jaren al verschillende
reorganisaties doorgevoerd. Bo
vendien zijn elders in Europa in
de tussentijd nieuwe fabrieken
opgezet. Voor de bonden is dat
reden te vrezen dat het bedrijf
verder wordt uitgekleed. Hal
bertsma weerspreekt dat. Hij
wijst er op dat bij Fasson Ne
derland ongeveer 600 mensen
werken. „We hebben hier een
schitterend bedrijf en dat blijft
ook zo, maar we moeten snij
den in de kosten."
ZAANSTAD ED BLAAUW/J AAP SLUIS
Een grote, vriendelijke man. Op
het eerste gezicht ontspannen.
Sigaartje bij de hand. Uitnodi
gend: „Steek er ook maar lekker
eentje op, hoor." Relatief jong
voor zijn topbaan: 45 jaar. Maar
leeftijd zegt hem niet veel. Bo
vendien: „Ik ben altijd jong ge
weest voor de dingen die ik
deed."
Voor zijn studie bedrijfsecono
mie in Groningen bijvoorbeeld.
Begonnen op z'n 16de en cum
laude afgestudeerd als 22-jarige.
Daarna werkzaam bij, onder
meer, Shell waar hij 'commer
ciële baantjes' had. Acht jaar ge
leden stapte hij over naar
Ahold. De commissarissen ko
zen hem enige maanden gele
den snel en unaniem als opvol
ger van Pierre Everaert, toen die
de overstap maakte naar Phi
lips.
Ahold is, zegt Cees van der
Hoeven, een boeiend bedrijf.
Want: „We staan dichtbij de
mensen. Elke dag krijgen we
enorme aantallen klanten over
de vloer. Iedereen weet over ons
vak mee te praten. Iedereen is
ook connaisseur. Wij werken
met een korte cyclus. Er wordt
meteen afgerekend, dus je weet
meteen of je het goed of fout
doet. Wat dat betreft is de klant
genadeloos. Al die factoren ge
ven de onderneming een heel
aparte charme."
Eigenlijk is Ahold een hope
loos voorspelbaar concern. Al
tijd mooie cijfers, jaar na jaar.
Door vriend en vijand omschre
ven als vernieuwend, vriendelijk
en sociaal. Nooit heibel in de
tent. En, enkele uitzonderingen
daargelaten, weinig zakelijke
uitglijers.
Van der Hoeven met een te
vreden grijns: „Het voorspel
baar houden van de ontwikke
lingen op zich is al een kunst. Je
mag de financiële wereld niet
verrassen met resultaten die af
wijken van het verwachtingspa
troon. Dat zou heel ongezond
zijn voor het lange-termijnden-
ken van onze aandeelhouders.
Er zitten te veel risico's aan ster
ke schommelingen. Ik be
schouw opmerkingen over de
voorspelbaarheid van Ahold
daarom als een compliment."
De expansiedrift van het mil
jardenconcern is, zo lijkt het,
niet te stuiten. Ahold wil de om-
Je hebt als pianostemmer maar weinig gereedschap no
dig. Alleen een stemhamer en een stemkeiltje, dus het
is altijd makkelijk mee te nemen. Vroeger had ik tijdens
mijn vakantie mijn stemgereedschap gewoon bij me. Ik
was eens op vakantie in Joegoslavië en een restaurantje
waar ik graag kwam, had me daar toch een valse piano
staan, verschrikkelijk. Dat ging gewoon door merg en
been. Ik ben toen met mijn gereedschap naar de eige
naar toe gestapt en zijn piano gestemd. Als beloning
kreeg ik toen een paar flessen Joegoslavische jenever.
Tja, ik ga toch niet de hele vakantie naar een valse pia
no luisteren.
Het mooie aan dit beroep is dat je natuurlijk iets beter
maakt. Net als een schilder het leuk vindt dat het door
hem geverfde huis er beter uit ziet dan daarvoor, vind
ik het leuk dat een piano mooier klinkt nadat ik hem
gestemd heb. Maar een andere mooie kant van mijn
beroep, is dat je ook een soort sociale functie krijgt. Je
wordt een soort praatpaal voor je klanten. Bij een aan
tal families kom ik al jarenlang over de vloer. Veel van
hen zie je zo vaak dat ze je helemaal in vertrouwen ne
men. Alle ruzies en maagzweren gaan dan over tafel.
Het pianostemmen is toch heel verantwoordelijk werk.
Maar je krijgt als stemmer eigenlijk te weinig waarde
ring. Het applaus na het pianoconcert is alleen voor de
pianist en niet voor de stemmer. Ook in de recensies
achteraf wordt nooit melding gemaakt van het goede
werk dat de stemmer heeft verricht. En dat terwijl het
concert zonder de pianostemmer nooit zo mooi had
kunnen klinken."
TEKST: VALERIE LEENHEER
FOTO: HIELCO KUIPERS
Gouden gids met
fax en postcode
De nieuwe editie van de
Gouden Gids wordt uitge
breid met postcode- en fax
nummers. Daarnaast ver
meldt het naslagwerk gege
vens over marktonderzoek,
beurzen en andere voor het
bedrijfsleven relevante in
formatie. De editie voor
Leiden en omstreken ver
schijnt in december.
De Gouden Gids wordt uit
gegeven in dertig edities
met een totale oplage van
zeven miljoen exemplaren.
Daarin staat het complete
Nederlandse bedrijfsleven
vermeld. De editie voor de
leidse regio loopt grofweg
van Alphen aan den Rijn tot
Katwijk en heeft een oplage
van 235.000 exemplaren.
Uit een recent marktonder
zoek zou blijken dat alle
edities samen vorig jaar 218
miljoen keer werden ge
raadpleegd. De Gouden
Gids wordt uitgegeven door
ITT Publimedia uit Amster
dam, een onderdeel van het
Amerikaanse ITT World Di
rectories.
Cees van der Hoeven: Ik beschouw opmerkingen over de voorspelbaar
heid van Ahold als een compliment" foto hans van weel
zet (in 1992 ongeveer 22,3
miljard bij een nettowinst van
305 miljoen) binnen vijf jaar
fors verhogen naar ongeveer
veertig miljard. Waarmee het
kruideniersconcern op de lijst
van Worlds Biggest Food Com
panies, aangevoerd door het
Duitse Tengelmann (omzet 25
miljard dollar) minimaal in de
top tien komt. De groei moet
voor een deel komen uit de VS,
waar Ahold al eigenaar is van
vier kruideniersketens: Bi-Lo,
Giant Food Stores, First Natio
nal Food Supermarkets en Tops
Markets. Ahold zoekt er naar
een vijfde keten.
Het bedrijf let op de kleintjes,
maar de door koopkrachtverlies
geplaagde klant ook. Voor velen
valt er de komende jaren waar
schijnlijk minder te besteden.
Dat zal, beaamt Van der Hoe
ven, Ahold in de portemonnee
kunnen merken. En dus, zegt
hij, moet er als de inkomsten
(zouden) teruglopen minder
door het concern worden uitge
geven: „We kijken ver en goed
vooruit. Een afnemende koop
kracht? Een mogelijk neerbui
gende markt? Okee, dan op tijd
kosren besparen. Albert Heijn is
daar in 1992 al mee begonnen
en gaat er in 1993 mee door.
Het gaat om tientallen miljoe
nen guldens op jaarbasis. En
voor heel Ahold jaarlijks om
minstens 100 miljoen gulden.
Op die manier moet het lukken,
ondanks de economische terug
gang, steeds weer een beter re
sultaat neer te zetten."
Van der Hoeven leeft het
jachtige leven van een bestuurs
voorzitter. „Ik moet onvoorstel
baar efficiënt met mijn tijd om
gaan." Dan, opgetogen: „Maar
het aardige is, dat ik mijn gezin
kan betrekken bij de leuke as
pecten, die deze baan met zich
meebrengt." Hij wijst op een te
kening achter zijn bureau van
een Aholdvrachtwagen.. „Heeft
mijn zoon gemaakt. Weet u dat
hij ook bij Albert Heijn heeft ge
werkt in zijn vakantie? Als wat?
Als vakkenvuller, wat dacht u
dan?"
HOOFDDORP GPD
Bedrijf investeert in lokaal personeel
De opkomst van DHL wordt on
dersteund met een uitgebreide
reclamecampagne. Deze maand
komt voor het eerst een DHL-
commercial op de nationale te
levisie.
De uitbreiding van DHL past
in het plan van de onderneming
om de komende vijf jaar we
reldwijd ruim twee miljard gul
den te investeren. Dat geld gaat
naar een verbetering van de au
tomatisering, de logistiek en de
grondoperaties. DHL is de
grootste express-onderneming
ter wereld en heeft vestigingen
in meer dan tweehonderd lan
den. Er werken 28.000 mensen
en de omzet kwam vorig jaar uit
op 2,8 miljard dollar. In augus
tus 1992 kregen Lufthansa, Ja-
pan'Airlines en de Japanse han
delsonderneming Nissho Iwai
samen een meerderheidsbelang
in DHL.
Het expressbedrijf DHL heeft
zijn netwerk in vroegere Sovjet
unie flink versterkt. Er zijn ves
tigingen geopend in onder meer
de steden Chabarovsk (Russi
sche Federatie), Minsk (Wit
Rusland) en Tashkent (Oesbe-
kistan). DHL richt zich vooral
op de grote steden. Met de uit
breiding is volgens de lokale
DHL-directeur C. Vycyc rond de
tien miljoen gulden gemoeid.
Het aantal service-centra moet
omhoog van 15 nu naar 35 eind
dit jaar.
Een speciale koeriersdienst re
gelt de goederen- en documen
tenzendingen naar de belang
rijkste zakencentra. Ook in an
dere delen van de voormalige
Sovjet-Unie is DHL actief. Het
bedrijf wil fors investeren in au
tomatisering en het opleiden-
/trainen van lokaal personeel.
AMSTERDAM JAAP SLUIS
Het zaken doen met Japan gaat
steeds beter. Dat zegt de Dutch
Japanese Trade Federation
(Dujat) waarbij circa 120 onder
nemingen zijn aangesloten die
handel drijven met Japan. Bijna
driekwart van de door de Dujat
ondervraagde ondernemingen
ondervindt geen belemmerin
gen (meer) in het zaken doen
met de Japanners.
De bedrijven vertegenwoordi
gen 50 procent van de Neder
landse export naar Japan en 60
procent van de Nederlandse
import. Van de Dujat-leden re
kent 71 procent op een stijging
van de afzet en is driekwart van
de bedrijven van plan meer te
in 'Japanse' activitei
ten. Deze week presenteerde de
Dujat de resultaten van een on
der haar leden gehouden en-
quête.
De Dujat wil het komend de
cennium de export naar Japan
verdrievoudigen naar zes mil
jard gulden per jaar. De import
uit Japan ging van 6 miljard gul
den in 1986 naar 8,6 miljard
gulden in 1992.
Met de werkgeversorganisatie
FME (metaal en electrotech-
niek) werkt de Dujat samen bij
het vormen van industriële ex
port-groepen. Die zijn hard no
dig omdat de Japanners alleen
totaalprodukten en niet afzon
derlijke onderdelen aangeleverd
willen krijgen. Op die manier
beperken zij het aantal leveran
ciers hetgeen de doelmatigheid
sterk ten goede komt.
Willen Nederlandse bedrijven
in Japan een kans van slagen
hebben, dan zullen zij derhalve
de handen ineen moeten slaan.
Vooral in de vleessector liggen
er kansen. De markt voor var
kensvlees is door de Japanners
vrijgegeven en oogt volgens de
Dujat zeer interessant. Hetzelf
de geldt voor de export van
kalfsvlees.
Lid van de Dujat zijn onder
meer de Bond van Bloembol
lenhandelaren, KLM, Canon
(Hoofddorp), de bloemenveiling
in Aalsmeer, het Gemeentelijk
Havenbedrijf Amsterdam,
KPMG Klynveld (Amstelveen),
Mita en Sony (Hoofddorp), Nis
san (Amsterdam) en de lucht
haven Schiphol.
