Antwerpen krijgt hellende
'hoek' van Philippe Starck
MN
'Fantasia' van Hans van Manen dans voor fijnproevers
Cultuur&Kunst
Bruce's spierballenrock toch
weer groots en meeslepend
fes
Met het snot voor de ogen
en reserveband om de nek
8a
DINSDAG 20 APRIL 1993
annemiek ruygrok. 071 -161423. f
Wethouder opent korendag
leiden De 17de Korenzangdag voor ouderen is op donderdag 22
april in de Stadsgehoorzaal. Wethouder S. de Vreeze (financiën)
zal de dags ochtends openen. In totaal nemen aan de koren
dag ongeveer 600 mensen deel. Speciaal in het kader van het
Europese Jaar van de Ouderen, staan liederen uit verschillende
Europese landen op het programma. De dag duurt van 9.30 tot
16.00 uur. Voor informatie is het organisatiecomité bereikbaar
onder de telefoonnummers 143333 of 310916, allebei in Leiden.
Jazzquartet TTT in Burcht
leiden De Kunstkring heeft op 22 april een optreden in petto
van jazzquartet 'Thelonious' Think Tank (1110. Entree tot de
avond, die om 21.30 uur in sociëteit De Burcht begint, is gratis.
Het kwartet speelt, zoals de naam al doet vermoeden, jazz, afge
leid en geïnspireerd door componist en pianist Thelonious
Monk.
Luther Vandross naar Nederland
rotterdam Zanger, songschrijver en producer Luther Vandross
komt voor een optreden in Ahoy' op 28 mei naar Nederland.
Vandross schreef songs voor onder anderen Aretha Franklin,
Diana Ross en Dionne Warwick. Hij is ook de geestelijke vader
van 'Brand New Day' uit 'The Wiz', waarmee Diana Ross en Mi
chel Jackson een hit scoorden. Voorverkoop voor het c
gint op vrijdag 23 april.
(drums), Tommy Sims (bas), Shane
i, Carol Dennis, Cleopatra Kennedy ei
Angel Rogers (koorzang). Herhaling: v
Nederland heeft met de vijfde
Europese tournee van Bruce
Springsteen zowel geluk als
pech. De mazzel is dat The Boss
voor zijn optredens in Ahoy'
gister- en vanavond al elders
volop sfeer heeft geproefd en
daaruit inmiddels de wijze con
clusie heeft getrokken dat hij
zijn dik drie uur durende pret-
pakket flink moest wijzigen. De
strop voor zijn Hollandse ach
terban is dat de Amerikaanse
rockzanger hier, anders dan bij
voorbeeld in Engeland en
Duitsland, deze zomer niet
meer terugkomt voor open
luchtconcerten.
Maar wellicht dat zijn dave
rende rentree in het Rotterdam
se sportpaleis (na twaalf jaar, in
1985 en 1988 bespeelde hij de
Kuip) Springsteen alsnog van
gedachten doet veranderen.
Want de goede man uit Free
hold, New Jersey, had het zelf
weer helemaal, tot optimaal ge
noegen van de eerste lichting
fans (10.500 twintigplussers) die
hem aldoor in de waan hielden
dat hij in zijn hometown aan
het feesten was.
Voor het bewerkstelligen van
zoveel gemeenschappelijke
vreugde is The Boss wel een
beetje van zijn nieuwe geloof
gevallen. Zijn jongste, meer be
zadigde repertoire, afkomstig
van de vorig jaar gelijktijdig ver
schenen albums 'Human
Touch' en 'Lucky Town' vorm
de niet meer de basis van zijn
podiumaanbod. In plaats daar
van plukte Bruce Frederick
Springsteen naar hartelust uit
zijn eigen hitarchief en dat van
anderen, zoals Jimmy Cliff
('Trapped') en Creedence Clear
water Revival ('Who'll Stop The
Rain'). Beter ten halve gekeerd,
dan ten hele gedwaald, moet de
43"-jarige veteraan na de eerste
optredens in Duitsland hebben
Met deze knieval voor zijn
publiek ging hij na de pauze
hooguit iets te ver door vrijwel
uitsluitend geheide stampers
(denk aan 'Because The Night-
','Born In The USA', 'Light Of
Day' en 'Glory Days') uit de als
altijd opgestroopte mouwen te
schudden. Een bijkomend plus
punt van al dat grove geschut
was dat de middelmatige in
breng van Springsteen's nieuwe
begeleidingsgroep minder op
viel.
Mythevorming rond wieleridool Coppi
voor de ogen en een reserve
band om zijn nek. Weinig dood
en veel gladiolen voor dit wie
leridool. Vijf keer won hij de Gi
ro, twee keer de Tour. De dood
kreeg 'm pas te pakken toen hij
in 1960, 41 jaar oud, stierf aan
een niet-onderkende malaria.
Dank zij Paul Feld weten we
nu dat topsporters net zo tra
gisch kunnen zijn en net zo aan
het leven kunnen lijden als
prinsen en helden. Zijn hoofd
persoon is het middelpunt van
allerlei spanningsvelden, zoals
elk belangrijk theaterpersonage.
Maar wat minstens zo boeiend
is: Feld toont iets van de mythe
vorming rond een superster.
'Fausto Giulia' is opge
bouwd uit vertelde fragmenten,
een vorm die eerder journalis
tiek dan theatraal aandoet. Dat
is het enige, niettemin overwe
gende bezwaar tegen deze voor
stelling: het is interessant en
onderhoudend, maar de hande
ling maakt je niet deelgenoot,
laat staan medeplichtig.
Feld werkt met tegenstellin
gen om het verhaal van Fausto
Coppi te vertellen. De ambitieu
ze, reeds in het roze van de Giro
geklede moeder versus de afwe
rende, angstige echtgenote, die
voorvoelt dat ze haar man aan
het fietsen zal verliezen. Dan
het grote duel van Coppi met
aartsrivaal Bartali. Deze tegen
stelling deelde Italië op in twee
kampen; wie voor de één was,
haatte de ander. Daar zat dan
ook meer achter; Bartali was be
smeurd met het fascisme en
omarmde later het Vaticaanse
conservatisme, Coppi was in de
oorlog een ordinaire zandhaas
in Noord-Afrika en lapte de op
pervlakkige zedigheid van het
naoorlogse Italië aan zijn laars.
Overigens boeide mij dit as
pect het meest. In de visie van.
Paul Feld was Coppi geen held
die het Roomse establishment
met een buitenechtelijke relatie
te lijf ging, maar een anti-held
die geleefd werd door verlan
gens, intuïtie en talent.
RECENSIE DIRK WILLEM ROSIE
'Fausto Giulia', naar het leven van
Fausto Coppi, wielrenner (1919 - 1960).
Teksten regie: Paul Feld. Met: Bart Klever,
Oda Spelbos, Kathenka Woudenberg, Er-
no Pieter, Olaf Malmberg e.a Te zien t/m
24 april in Frascati, Amsterdam. Daarna
reisvoorstellingen door het hele lahd t/m
oktober 1993.
Sportjournalist Paul Feld, zelf
talloze malen verslaggever van
de Giro d'Italia, heeft zijn fasci
natie voor het wielerfenomeen
Fausto Coppi omgezet in het
theaterspel 'Fausto Giulia'.
Nu eens geen tragische prins of
een existentiële held op de büh
ne, maar een eenzame fietser
die het hele peloton aan gort
kon rijden zonder te demarre
ren. Coppi reed gewoon lang
zaam bij zijn concurrenten weg
en bleef dan rustig 150 kilome
ter lang alleen voorop. Het snot
LEIDSE SCHOUWBURG
familievoorstelling
aanvang 19.00 uur
spanning en plezier
bij kostelijke musical I
BEKIJK HET MAAR
Jeugdkomedie Amsterdam
(v.a. 6 jaar)
vrijdag 23 april
tel. 071-131943/131944
Ook tentoonstelling schetsen, foto 's en maquettes
De 43-jarige Franse ont
werper Philippe Starck
mag zich graag boud, bon
dig en een beetje theatraal
uiten. „Ik beeld me in dat
de mensen die in mijn
stoelen zitten vanzelf min
der stommiteiten uitslaan
dan ze gewoonlijk doen,"
is zo'n uitspraak van hem.
Of: „Ik heb geen theorie,
geen smaak en zeer weinig
tijd."
BRUSSEL ALV KNOL
Dit keer had hij gezegd: „Zelfs
op krukken kom ik naar Ant
werpen." Maar Starck kwam
uiteindelijk niet naar de ten
toonstelling Philippe Starck Ar
chitectures, die zojuist in het
Museum van Hedendaagse
Kunst Antwerpen (MUKHA) is
geopend. Een geheimzinnig vi
rus heeft de helft van zijn li
chaam verlamd en zelfs praten
kan hij momenteel niet. Hij zal
tot zeker eind mei het bed moe
ten houden.
Aanleiding tot de tentoonstel
ling is het feit dat de stad Ant
werpen na Parijs, New York,
Madrid en Tokio nu ook een
'echte' Starck krijgt. L'Angle (de
Hoek) heet de hellende kubus
die Starck heeft ontworpen voor
een overgeschoten stuk grond
aan de Cockerillkaai langs de
Schelde. Aan drie kanten zal het
appartementsgebouw worden
ingesloten door de nieuwbouw
van het MUKHA, die eind juni
dit jaar open gaat.
Tentoonstelling is overigens
een wat groot woord voor de
verzameling schetsen, foto's en
maquettes die het MUKHA bij
een heeft gebracht, maar zo
quasi nonchalant werkt Starck
nu eenmaal. „Ik ontwerp zowat
overal. Meestal in het vliegtuig,
tijdens het opstijgen of landen.
Soms zelfs op de braakzakjes."
Designer wil hij niet worden ge
noemd, interieur-ontwerper
nog minder en al helemaal niet
architect. Als hij al een naam
moet hebben dan het liefst die
van 'uitvinder', zoals zijn vader
Zodra Philippe Starck een
'ontwerp' op een stukje papier
heeft gekrabbeld, gaat het voor
de technische uitwerking per
fax naar zijn bureau in Parijs. Zo
ken het gebeuren dat hij on
langs in Tokio na de opening
van een gebouw van zijn ont
werp zei: „Het was de eerste
'L'Angle' de hellende hoek van Philippe Stark. Antwerpen wordt binnenkort met dit appartementencomplex,
dat al 'de Belgische tegenhanger van de Toren van Pisa' wordt genoemd, verfraaid. foto cpd
keer dat ik het zag. Alles was
met de fax gebeurd."
Starck is vooral bekend om
zijn 'design'. Hij ontwierp onder
meer meubels voor de Franse
president Mitterrand en de
voormalige Franse minister van
cultuur Lang, die hij vervolgens
via de 3 Suisses-catalogus aan
de 'gewone man' te koop aan
bood. Want, in Starcks provoce
rende maar logische optiek:
„Wat is er nu democratischer
dan de president voor het pro
totype van een stoel een fiks be
drag te laten betalen, zodat
daarna iedereen hem kan ko
pen?"
Costes-stoeltje
Wereldvermaard is inmmiddels
het Café Costes in Parijs, waar
voor hij het interieur ontwierp,
inclusief het drie-potige Costes-
stoeltje dat zo ongeveer Starcks
handelsmerk is geworden. Maar
de liefhebber van het Starck-
design (behalve zijn meubels
onder meer glazen, een sinaas
appelpers, asbak, tandenborstel
en zelfs een pasta) komt er op
de tentoonstelling in Antwerpen
bekaaid af. Dat heeft op deze
expositie, zo had Starck voor hij
ziek werd verordonneerd, niets
te zoeken. Wellicht terecht,
want men kan Starcks produk-
ten zo langzamerhand in iedere
betere meubelzaak of design
winkel vinden èn kopen.
Starck noemt zijn 'bouwstijl'
die van het neo-functionalisme.
De concrete haalbaarheid van
zijn ontwerpen interesseert
hem weinig en „originaliteit en
avant-garde zeggen me niets".
Sommigen zien in Starck 'de
nieuwe Le Corbusier', zelf be
antwoordt hij dat soort uitspra
ken slechts met ironie: „Ik denk
dat architectuur en design een
reële invloed uitoefenen op de
mensen. Dat ze hen helpen be
ter te leven en indien mensen
beter leven, dan denken ze ook
beter, en als ze beter denken,
dan halen ze minder smerige
streken uit. In feite verricht ik
een soort vredeswerk."
Roodgloeiende
muzikaliteit
recensie •lidv van d
Orlando Kwartet
&0 Oegstgeest Gehoord 18 apnl in het
Groene Kerkje te Oegstgeest
Het Orlando Kwartet, opgericht
in 1976 en vernoemd naar de
Nederlandse componist Orlan
do de Lassus, is een begrip; nu
de eerste violist John Harding
zijn plaats heeft ingeniimd voor
de jonge Noor Arvid Engegard
kan men zich afvragen of zo'n
belangrijke wisseling daaraan
afdoet. Deze vraag valt binnen
de kortst mogelijke tijd weg bij
de voordracht van deze Orlando
musici. Hun tot in het uiterste
opgevoerde concentratie impo
neert; één van zinnen en één
van toon geven zij hun indivi
dualiteit niet prijs.
Hun volmaakte eenheid is het
resultaat van een volstrekte in
nerlijke overgave aan het ge
meenschappelijke muzikale
doel, dat zich zoal uitte in de Fi
nale van Haydn's Strijkkwartet
in G in een gigantisch vuurwerk
van talloze kleurnuances en een
rijke schakering in dynamiek, of
bij de weergave van het adagio
uit het Strijkkwartet nr 1 van
Van Beethoven, dat de toehoor
der een soort bewustzijnsverrui
ming op het gebied van klank
liet wedervaren.
Deze gedreven uitvoering vol
contrasten en verfijnde verruk
kingen had zijn hoogtepunt in
de 'Quartettsatz' in c, een werk
dat Schubert om onbekende re
den niet heeft voltooid. Elke
toon, elke opeenvolgende frase
werd meeslepend vertolkt met
een roodgloeiende muzikaliteit.
Muziektheater
wil sleutelen
aan akoestiek
AMSTERDAM AN
Het Muziektheater in Amster
dam heeft het Zweedse bureau
Akustikon opdracht gegeven
een plan op te stellen om de
akoestiek van het theater te ver
beteren. Wat die verbetering
gaat kosten, is in dit stadium
nog niet aan te geven, maar ge
dacht wordt aan een bedrag van
rond de zeven ton. De gemeen
te Amsterdam zal na de presen
tatie van de plannen voor een
subsidie worden benaderd.
Het publiek zal niet te lijden
hebben van een akoestische in
greep, omdat die in de zomer
periode kan worden gepleegd.
Dan zijn er geen voorstellingen.
Hofman verwacht dat in de zo
mer van 1994 met de werk
zaamheden kan worden begon-
De plannen voor de verbete
ring van de akoestiek dateren
van anderhalf jaar geleden.
Klachten van publiek waren er
niet.
DANS
RECENSIE MAARTEN BAANDERS
Voorstelling: Programma 9, o.a. 'Fantasia'
(wereldpremière) door het Nederlands
Dans Tneater. Gezien 15/4 AT&T Dans
theater, Den Haag, daar nog te zien op
22. 23, 24 en 29 april e op 1. 4, 5 en 6
'Fantasia', de nieuwe choreo
grafie van Hans van Manen, is
dans voor fijnproevers. Van Ma
nen heeft voor dit werk piano
muziek van Bach gebruikt en
aan het resultaat is gemakkelijk
af te lezen hoe hij te werk gaat:
maat voor maat heeft hij de
muziek beluisterd om te ont
dekken welke mogelijkheden
voor dans erin besloten liggen.
Bachs muziek is helder en soli
de; Van Manens dans is een zui
vere visualisering daarvan. Elke
klank wordt door de drie dan
sers en de drie danseressen als
het ware opengevouwen in
dansgebaren. Op sommige mo
menten lijkt de partituur zelf
aanwezig op het toneel: de rij
danseressen vóór de rij dansers,
als de hoge noten boven de on
dersteunende lage partijen.
Een opeenvolging van regel
matige figuren in de muziek
wordt prachtig weerspiegeld in
een vloeiende reeks passen,
draaiïngen en armbewegingen.
Zodra de muziek melancholie-
ker wordt, drukken de bewegin
gen en de lichamen van de dan
sers iets zwaars uit, totdat ze
zelfs tegen elkaar aan geleund
van het toneel gaan. Het mooie
is dat wat in de muziek gebeurt
precies in de goede dosering te
rugkomt in de dans, die daar
door helder en beheerst over
komt In één passage ontstond
het idee dat het patroon heel
licht doorbroken werd. Dat was
één van de duetten, waarin klei
ne, bruuske gebaren tegen de
muziek ingingen en er een in
tieme emotie tussen de danser
en de danseres opbloeide. In de
secure uitvoering van de dan
sers van het NDT was 'Fantasia'
een genot om naar te kijken.
Op het programma staan ook
nog drie andere werken. Van Jiri
Kylian, wiens stijl emotioneler is
dan die van Van Manen, werd
'Dreamtime' uitgevoerd. Inge
wikkelde bewegingen, variërend
van heftig tot ijl, volgden elkaar
vloeiend op, waarbij de li
chaamshoudingen van de dan
sers ingenieus in elkaar pasten
en er een mooie dramatiek
werd opgebouwd.
'Andante', een duet van Van
Manen op het tweede deel van
de 40e symfonie van Mozart,
bestaat uit elegante bewegingen
die herhaaldelijk onderbroken
worden door driftige gebaren,
alsof de danser genoeg heeft
van al die mooie hoffelijkheid.
De muziek van Mozart is nooit
eenduidig. Onder een mooie,
weemoedige melodie kan
scherts of ongeduld schuil gaan
en Van Manen geeft dit op een
speelse manier, niet zonder hu
mor weer in 'Andante'.
Het laatste programma-on
derdeel, 'On the move', maakte
Van Manen op het eerste viool
concert van Prokofjev. Vooral in
de duetten wordt de puurheid
en directheid van Prokofjevs
muziek scherp weergegeven.
Voor de passages waarin de
groep van veertien dansers
danste en die gebaseerd is op
Op sommige momenten lijkt in 'Fantasia' de partituur zelf aanwezig op het toneel: de rij danseressen vóór de rij dansers, als de hoge noten boven
de ondersteunende lage partijen. foto dirk buwalda
eenvoudige volkdansmotieven
geldt dit minder.
Wie dit programma in het AT
&T Danstheater in Den Haag
wil bijwonen, kan op zaterdag 1
mei gebruik maken van gratis
vervoer per bus heen en terug
T/m 23 april zijn voor deze
voorstelling kaarten te koop bij
K&O. De bus vertrekt op 1 mei
om 19.15 uur bij Molen De
