'Dominee terug van weggeweest' Kerk Samenleving Quiz voor priesters en rabbijnen Opnieuw aftreden van kardinaal Simonis geëist MAANDAG 19 APRIL 1993 8 REDACTIE DICK VAN O BUITENLAND KORT Vluchtelingen Paus Johannes Paulus II heeft de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, Boutros-Ghali, een cheque van 300.000 dollar (onge veer 540.000 gulden) over handigd voor hulp aan de vluchtelingen in Bosnië- Hercegovina. De gift is een reactie op de oproep van het Hoge Commissariaat voor de Vluchtelingen van de VN om financieel bij te dragen aan de opvang van de vluchtelingen. De paus ontving Boutros-Ghali 45 minuten in particuliere au diëntie. Volgens het Vati- caan werd niet alleen ge sproken over de situatie in Bosnië-Hercegovina, maar ook over die in de Kau- kasus. het Midden-Oosten en Afrika. Orthodox Pasen De Russische president Bo ris Jeltsin heeft gisteren het russisch-orthodoxe Pasen gevierd in Vladimir, één van de belangrijkste kerkelijke centra van het land. Het was voor het eerst sinds tsaar Nikolaas II in 1913 dat een Russisch staatshoofd in Vladimir, 200 kilometer ten noorden van Moskou, aan de Paasprocessie deelnam. De stad werd in 1108 door vorst Vladimir Monomach gesticht. Bij de verkiezingen in 1991 stemde 73 procent van de bevolking op Jeltsin. In het vroegere Joegosla vië vierden de orthodoxe christenen het Paasfeest in de schaduw van de allesver woestende burgeroorlog. De leider van de Bosnische Serviërs, Radovan Karadzic, afgelopen week door een BBC-joumalist met 'U bent een aartsleugenaar' aange sproken, woonde in Pale bij Sarajevo een orthodoxe dienst bij. Vermoorde onschuld In een oproep aan de or thodoxe broeders in Rus land hebben vier servisch- orthodoxe bisschoppen Rusland opgeroepen de dreigende 'vernietiging' van het Servische volk te voor komen. De oproep werd af gedrukt in de Pravda. In het licht van de toenemende druk op de Servische rege ring, de 'niet gerechtvaar digde' beschuldigingen en nieuwe sancties van de in ternationale gemeenschap groeit het lijden van het Servische volk. De demo cratische wereld heeft 'haar totalitaire gezicht' aan Ser vië laten zien. Poolse kerk De Rooms-Katholieke Kerk in Polen mengt zich teveel in overheidszaken en wak kert controverses aan tus sen kerkelijke en wereldlijke leiders. Deze beschuldiging komt van Tadeusz Zielinski, die door het Poolse parle ment is aangewezen om de rechten van burgers te ver dedigen. De kerk bemoeit zich volgens Zielinksi te veel met het bestuur van het land, de wetgeving en de justitie. „Ik vrees dat we op de drempel van een reli gieuze staat staan", zei hij tegen verslaggevers. Hij deed een dringende oproep i tot wettelijke scheiding van kerk en staat. Zielinski's waarschuwing past in een reeks protesten van liberale Polen die moeite hebben met de rol van de Rooms- Katholieke Kerk sinds de ondergang van het commu nistisch bewind in 1989. Bond van Nederlandse Predikanten viert morgen 75-jarig jubileum De dominee is terug van weggeweest. Even zag het ernaar uit dat de kerk geen domineeskerk meer wilde zijn en dat de maatschap pij geen oog meer had voor de herder met zijn alsmaar kleinere kudde. Maar het tij lijkt te keren. „Hij komt terug", zegt voorzitter ds. L. de Liefde van de 75-jari- ge Bond van Nederlandse Predikanten. AMSTELVEEN BERT VAN DER KRUK/ANP Maar onverdeeld gelukkig is de hervormde predikant uit Am stelveen er niet mee. Want met name de onkerkelijke buiten wacht ziet de predikant in toe nemende mate 'los van zijn ge loofsgemeenschap, als een een ling, een deskundige, een ritua list'. De dominee mag als een soort ceremoniemeester komen opdraven bij trouwerij, begrafe nis en 'andere momenten waar op men de kerk nog es nodig heeft', zegt De Liefde, net terug van een begrafenisdienst. Deze opvatting getuigt vol gens hem van weinig eerbied voor het ambt van de predikant, voor de kerk waarin hij wortelt. „Ik ben niet los verkrijgbaar, ik ben geen solist. Een predikant runt meer dan alleen zijn eigen winkeltje." De Liefde vertelt dat verhaal er altijd bij wanneer mensen die nooit een kerk van binnen zien, opeens op de stoep staan voor een doop of een huwelijk. Maar wegsturen zal hij ze nooit. De predikant grijpt dit soort momenten graag aan als 'kan sen om op heel authentieke wij ze in het leven van mensen iets te betekenen'. Zelfs in de gese culariseerde Randstad heeft de kerk nog mogelijkheden genoeg om haar boodschap op een zin volle manier uit te dragen. „Zij heeft nog voldoende in huis aan boodschap, traditie en wijsheid. En de predikanten hebben nog steeds een groot krediet." De veranderende maatschap pelijke positie van de predikant is één van de belangrijkste aan dachtspunten voor de Bond van Nederlandse Predikanten, die morgen in Utrecht zijn 75-jarig jubileum viert. De bond telt bij na 3600 leden, voor het meren deel uit de Nederlandse Her vormde Kerk. Drie jaar geleden Dominee L. de Liefde: „Ik ben niet los verkrijgbaar, ik ben geen solist. Een predikant runt meer dan alleen zijn eigen winkeltje." zijn de 800 leden van de Gere formeerde Predikantenvereni ging ingestroomd. Verder zijn lutherse, doopgezinde en re monstrantse predikanten lid en een enkele verdwaalde baptist. 'Geen vakbond' De bond werd in 1918 opge richt, toen de Hervormde Kerk nog sterk onder invloed stond van de overheid en plaatselijke regenten. Predikanten bevon den zich in een penibele situa tie, zegt De Liefde. Een aantal van hen begon in deze crisisja ren 'een emanciperende bewe ging uit de bevoogdende insti tuten die de vrijheid van de ver kondiging in de weg stonden'. Behartiging van de maat schappelijke en materiële be langen (in die volgorde, bena drukt De Liefde) heeft altijd voorop gestaan. Vanaf het begin is de bond betrokken geweest bij het arbeidsvoorwaarden overleg voor predikanten. Dat heeft hervormde predikanten kennelijk aangesproken, want hun organisatiegraad is altijd hoog geweest (op dit moment 95 procent). Bij gereformeerden ligt dit percentage (ruim 40 pro cent) volgens De Liefde veel la ger, omdat hun vereniging pas in de jaren '80 bij dit overleg be trokken is geraakt. De belangenorganisatie ('wij zijn geen vakbond') neemt het collectief op voor de Nederland se predikanten en springt waar nodig in individuele gevallen bij met juridische, pastorale en diakonale hulp. De bond geeft adviezen bij het invullen van belastingformulieren en het af sluiten van verzekeringen, want bij menig collega 'is het zakelijk inzicht niet zo ontwikkeld'. De Liefde houdt niet van het geklaag waaraan heel wat colle ga's zich geregeld overgeven. „Kijk", verzucht hij, „ik kan ook een klachtenverhaal ophouden, maar dat doe ik bewust niet." Predikanten die klagend over hun te drukke bestaan en te ge ringe inkomsten door het kerke lijk leven gaan, doen er mis schien beter aan een ander be roep te kiezen. „Ik doe dit werk met veel ple zier: ik ben heel dankbaar dat ik dit doen mag." De Liefde weet dat veel collega's hem dat niet nazeggen. Een paar jaar geleden wees onderzoek uit dat één van de tien predikanten er serieus over nadenkt het ambt neer te leggen en twee overwegen een functie buiten de kerkelijke ge meente te zoeken. Predikanten, die gemiddeld zestig uur per week werken, worden in toene mende mate geconfronteerd met teleurstellingen, frustraties en conflicten. Werkgelegenheid Maar er zijn dan ook tal van an dere zaken die de aandacht vra gen. Zoals de acceptatie van de homoseksuele predikant, bin nen de meeste kerken ondanks fraaie synode-uitspraken toch nog een ongewenst fenomeen. De bond geeft de collega's in kwestie 'morele support' en probeert een klimaat te schep pen waarbinnen zij gewoon kunnen functioneren. „Maar verder kunnen we er er niet zo veel aan doen, want uiteindelijk beslist de gemeente." Bezinning vraagt ook het af kalvende ledenbestand van de kerken. Dat doet De Liefde als predikant uiteraard 'pijn', maar als voorzitter van de bond denkt hij meteen aan de gevolgen voor de werkgelegenheid. Door het afnemende financiële draagvlak wordt het aantal pre dikantsplaatsen kleiner. Tegelijk neemt het aantal parttime-pre dikanten toe. De Liefde vindt dat het mo ment gekomen is waarop de kerken zich moeten afvragen 'of de part-timer wel zo'n zegen is'. Door de opkomst van de partti me-predikant krijgt de fulltimer er steeds meer taken bij, zoals de vertegenwoordiging in clas ses en synodes. Gemeenten met een deeltijd-predikant blijven op deze manier verstoken van 'vruchtbare' informatie uit de rest van de kerk. „Bovendien is het gevaar niet denkbeeldig dat de parttimer slechts een aantal hobbies kan uitleven." NUNSPEET» ANP Confessionele gereformeerden beginnen met eigen uitgeverij „Het confessionele denken wordt op dit moment binnen de Gereformeerde Kerken doodge zwegen", zegt Duijker, die de beschuldigende vinger wijst in de richting van het Toerustings centrum in Leusden. Gesprek ken over samenwerking zijn op niets uitgelopen. De nieuwe uit geverij, die samenwerkt met Kok in Kampen, hoopt naast ve le brochures vier tot vijf boeken per jaar op de markt te brengen. Het Confessioneel Gerefor meerd Beraad (CGB) heeft een eigen uitgeverij opgericht. De stichting CGBoek brengt con fessioneel verantwoorde lectuur op de markt, waaraan volgens directeur J.G. Duijker binnen de Gereformeerde Kerken in Ne derland wel degelijk behoefte bestaat. Rabbijnen en rooms-katholieke priesters in En geland treden tegen e.kaar in het strijdperk in een quiz, die vanaf 6 juni onder de naam 'God delijke Inspiratie' door het commerciële televi siestation ITV wordt uitgezonden. De rabbijnen en priesters zullen berichten uit de krant in ver band moeten brengen met bijbelverhalen. Zo verwijst de kop 'Hoe een schaapsvacht mij kan helpen mijn zegeningen te tellen' naar het veel kleurig gewaad dat de aartsvader Jacob zijn zoon Jozef gaf. Redacteur Dagmar Charlton van 'Goddelijke Inspiratie' spreekt tegen dat haar programma wil choqueren. „Wij willen niemand kwetsen, het is geenszins godslasterlijk", zei Charlton. „Het is een godsdienstig programma en allen die eraan deelnemen, zijn gelovig.'-' Een ander onderdeel van de quiz is dat mensen van ver schillende godsdiensten een preek van 60 se conden houden naar aanleiding van een spitse openingszin. HILVERSUM ANP Opnieuw is vanuit Nijmegen aangedron gen op het aftreden van kardinaal Simo nis. „Het verstandigste is zonder enige twijfel dat hij aftreedt", zei de vorige rec tor magnificus van de Katholieke Uni versiteit Nijmegen, dr. B. van Iersel, afge lopen zaterdag voor de KRO-radio. De emeritus-hoogleraar theologie vergeleek Simonis met aangeschoten wild. „De voorzitter van de Nederlandse bisschop penconferentie is zijn gezag zo goed als kwijt." Maar misschien, zo zei Van Iersel, konden de bisschoppen na het aftreden van Gijsen en Bar ook niet anders dan 'erg draaierig' optreden. Ze hebben daarmee wel hun geloofwaardigheid goeddeels verloren. Ook dr. Tine Halkes, oud-hoogleraar feministische theologie in Nijmegen, pleitte voor het aftreden van Simonis en de andere bisschoppen. Halkes sloot niet uit dat de bisschoppen 'graag zouden willen aftreden' als hun dit zou worden gevraagd. De nieuwe bisschoppen zou den in overleg met de gelovigen dezelfde lijn moeten volgen en niet van bovenaf gedropt moeten worden. HET WEER ROB GROENLAND Sein groen voor lente Het weerbeeld in het afgelopen weekeinde mag rustig een meteo rologisch dieptepunt in dit voorjaar worden genoemd. Ons land bevond zich maar liefst twee dagen lang precies onder het scheidingsfront tussen koude droge lucht in het noorden en zachte vochtige lucht het zuiden. Het frontvlak lag neerslagintensiteit verhoogden. Overigens op zaterdag bleef de to tale hoeveelheid neerslag in onze regio beperkt tot 1-3 liter per vier kante meter en klaarde het later op de avond zelfs op. Op zondag werd het aanzienlijk natter met op de route van Leiden naar Utrecht een hoeveelheid neerslag van 7-10 liter water per vierkante meter. Tussen de IJmond en Haarlem kwam het zondagtotaal op 4-7 liter per vier kante meter. Al dit slechte weer zal de komende dagen gecompenseerd worden, want de atmosfeer bereidt een (tij delijke) periode van lenteweer voor. De computerkaarten met daarop het berekende patroon van de bovenluchtstroming schetsen voor morgen en overmorgen een golvend patroon. Een diepgolfdal wordt vandaag ten westen van Spanje verwacht, gevolgd door een golfrug boven onze omgeving. Deze configuratie zorgt voor een opgang komende zuidelijke stroming die steeds warmere lucht laat binnen stromen. Vandaag blijft het schei- dingsvlak nog te dicht in de buurt en is het grotendeels nog bewolkt. Vanavond en de komende nacht moet een warmtefront onze regio definitief gaan verlaten, waarna de wind de zuidhoek gaat opzoeken. Morgen vinden we op de grond- weerkaart een hogedrukcelvan 1020 mb boven Duitsland en een 985 mb depressie even ten noord westen van Ierland. Tussen deze twee druksystemen in wordt de len telucht vanuit Frankrijk ons land ingezogen en kan het 's middags bij redelijk wat zon en een zuiden wind 4-6 bftal 17-19 graden Celsi us worden. De grote hamvraag is wat er op woensdag gaat gebeuren. De com puterkaarten schetsen dan alweer een koufront boven Oost-Engeland en Normandië, dat snel lijkt te gaan doorstoten naar de Neder landse kust. Mocht dit in de na middag of vooravond gebeuren dan zijn zelfs enkele onweersbuien niet ondenkbaar. De dagen daarna wordt het iets minder warm bij een verhoogde buienkans. HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met dinsdag. Engeland, Schotland, n Ierland, Schotland n mogelijk ook in Wales regen. Mor- maar ook enkele buien, in Engeland mogelijk met onweer. Middagtempera- tuur rond 14 graden, van daag in Schotland wat la ger, morgen in het oosten van Engeland enkele gra den hoger. België en Luxemburg: Vandaag nog wolkenvel den, morgen flinke perio den met zon. Droog. Mid- dagtemperatuur oplopend tot ongeveer 19 graden rijk: Midden-Frank- flinke perioden met zon. Morgen in Bretagne en Nor mandië toenemende bewolking, gevolgd door regen, mogelijk ook onweer. Mid- dagtemperatuur oplopend tot 15 graden aan de Kanaalkust en 22 graden elders. Portugal en Madeira: Portugal: vandaag van het westen uit ge leidelijk toenemende bewolking, maar tot in de avond droog. Morgen verander lijk bewolkt en vooral langs de westkust enkele buien, mogelijk met onweer. Middagtemperatuur vandaag van 19 graden bij Porto tot 24 graden aan de Algarve, morgen flink koeler. Madeira: vandaag flinke perioden met zon, mor gen meer bewolking. Droog. Maximum temperatuur ongeveer 22 graden. Spanje en de Canarische Eilanden: Spanje: vandaag droog en zonnig, maar aan de noordwestkust meer bewolking. Morgen veranderlijk bewolkt en vooral in het westen van Spanje een enkele re gen- of onweersbui. Vandaag middag- temperatuur aan zee rond 20 graden, landinwaarts enkele graden hoger. Mor gen maxima uiteenlopend van 15 gra den aan de Golf van Biskaje tot 23 gra den in het zuiden en oosten van Spanje. Canarische Eilanden: Droog en zonnig, aan de noordzijde van de eilanden mor gen ook enkele wolkenvelden. Middag- temperatuur ongeveer 25 graden. Marokko en Tunesië: Marokko: vandaag droog en zonnig. Mor gen enkele wolkenvelden en in het noor den een kleine kans op een bui. Maxi mumtemperatuur aan de stranden tus sen 20 en 24 graden. Tunesië: Droog en flinke perioden met zon. Middagtempe ratuur ongeveer 22 graden. Zpid-Frankrijk: Droog en zonnig. Morgen later op de dag aan de Atlantische kust kans op een on weersbui. Middagtemperatuur tussen 20 en 24 graden. Mallorca en Ibiza: Vandaag droog en zonnig. Morgen enke le wolkenvelden en later een kleine kans op een bui. Middagtemperatuur onge veer 22 graden. Italië, Corsica en Sardinië: Droog en flinke perioden met zon. Mid dagtemperatuur ongeveer 21 graden. Griekenland en Kreta: Perioden met zon en voornamelijk van daag kans op een regen- of onweersbui. Maximumtemperatuur rond 18 graden, morgen enkele graden hoger. Turkije en Cyprus: Flinke perioden met zon, maar vandaag in het oostelijk deel van de Turkse zuid kans op een regen- of onweersbui. Mid dagtemperatuur ongeveer 22 graden, vandaag aan de Turkse westkust enkele Neerslagkans Minimumtemp. Middagtemp. DINSDAG 20 APRIL 1993 Zon- en maanstanden Zon op 06.30 Zon onder 20.42 Maan op 05.31 Maan onder 19.30 Waterstanden Katwijk Hoogwater 3.29en 15.39 Laag water 11.26 Weerrapporten 18 apr 20 uur: Den Helder Rotterdam Twenthe Vlissmgen ww9 13 7 10 Bordeaux licht bew. w8 12 9 0.2 wnw5 20 9

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 8