President Pakistan stuurt premier weg
Vice-president Roetskoi wil niet van wijken weten
Buitenland
Kinderen uit het getto
Overleg Midden-Oosten
een week uitgesteld
Los Angeles rustig na
uitspraak 'zaak King'
Moslims Srebrenica leggen wapens neer
Özal, revolutionaire econoom,
niet bang om risico's te nemen
Belgische 'supergangster'
voor Brusselse rechtbank
MAANDAG 19 APRIL 1993
Agence France Presse
Algemeen Nederlands Persbureau
Deutsche Presse Agentur CPD Gemeenschappei>|i.e Persd^nst
Doden bij brand inrichting Zuid-Korea
seoul Bij een brand in een psychiatrische inrichting zijn van
daag in het Zuidkoreaanse Nonsan zeker 34 mensen om het le
ven gekomen. Het aantal slachtoffers is zo hoog omdat veel pa
tiënten aan hun bed lagen gekluisterd en veel deuren waren af
gesloten, zo meldde de Zuidkoreaanse televisie.
Armeense helikopter neergehaald
jerevan Azerbajdzjaanse eenheden hebben zaterdag ten noord
westen van de omstreden enclave Nagomo Karabach een Ar
meense helikopter neergehaald. Bij het incident kwamen twaalf
om het leven.
Honderden doden in Afghanistan
quetta Meer dan tweehonderd mensen zijn de afgelopen da
gen omgekomen bij gevechten in het zuiden van Afghanistan. In
de provincie Kandahar leveren troepen die loyaal zijn aan presi
dent Rabbani al drie dagen slag met verzetsgroepen die het gou
verneurschap van de provincie opeisen.
Iraakse radarinstallatie beschoten
Washington Een Amerikaans toestel heeft gisteren een raket af
gevuurd op een Iraakse raket- en radarinstallatie, ten zuiden van
de door de geallieerden ingestelde vliegverbodzone in het noor
den van Irak. Het is niet bekend hoeveel schade is aangericht.
FIS-aanhangers doden negen agenten
algiers» Aanhangers van het verboden Algerijnse Islamitische
Reddingsfront (FIS) hebben eind vorige week negen politie
agenten gedood. De aanval vond plaats in M'sila, 250 kilometer
ten oosten van de hoofdstad Algiers.
los angeles hans de bruun
correspondent
De uitspraak van de jury in de
'Rodney King-zaak' tegen vier
politieagenten in Los Angeles
heeft het afgelopen weekeinde
geleid tot vreugde onder vooral
de zwarte bevolking. Tot onlus
ten kwam het niet, in tegenstel
ling tot vorig jaar april toen vrij
spraak van de vier leidde tot de
bloedigste rellen uit de Ameri
kaanse geschiedenis. Daarbij
kwamen 53 mensen om, raak
ten er ruim 2.500 gewond en
werd op grote schaal geplun
derd en brand gesticht.
Ditmaal werden twee agenten
schuldig bevonden aan het mis
handelen van de voor een ver
keersovertreding gearresteerde
zwarte automobilist Rodney
King. De twee anderen werden
vrijgesproken.
De advocaten van de twee
veroordeelde agenten noemden
hun cliënten 'zondebokken'. Zij
kunnen tot tien jaar cel en een
boete van 250.000 dollar krij
gen, maar algemeen wordt ver
wacht dat zij er met hooguit
twee jaar vanaf zullen komen.
Rechter John Davis zal pas op 4
augustus vonnis wijzen. Als de
advocaten besluiten in beroep
te gaan, zou de hele zaak weer
van voren af aan kunnen begin
nen.
cairo/jeruzalem»
De vredesbesprekingen over het
Midden-Oosten die morgen
zouden worden hervat, zijn een
week uitgesteld. Arabische di
plomaten in de Tunesische
hoofdstad Tunis verklaarden
gisteren dat hiertoe is besloten
na overleg tussen de VS en de
betrokken Arabische landen.
Het zijn vooral de Palestijnen
die op het uitstel hebben aange
drongen. Zij verlangen meer
concessies van Israël voordat zij
weer aan de onderhandelings
tafel verschijnen. Maar Israël
heeft gisteren duidelijk gemaakt
dat zij daarop niet hoeven te re
kenen.
De vredesbesprekingen wer
den afgebroken nadat Israël in
december ruim vierhonderd Pa
lestijnen uitwees. Die zitten nog
steeds in het niemandsland tus
sen Israël en Libanon.
Hoge opkomst
bij Italiaans
referendum
De opkomst gisteren op de eer
ste dag van het referendum in
Italië is hoog geweest. De
rechtsgeldigheid van de volks
stemming is daardoor nu al ver
zekerd. daarvoor is een op
komst van vijftig procent van de
kiesgerechtigden noodzakelijk.
Gisteren bracht 57,2 procent
van de stemgerechtigde Italia
nen een stem had uit. Vanoch
tend gingen de kieslokalen om 7
uur al weer open.
Het referendum is van groot
belang voor de politieke toe
komst van Italië. De Italianen
kunnen zich uitspreken over de
invoering van een vorm van dis
trictenstelsel. Het gaat bij het
referendum alleen om de Se
naat. Maar als het wijzigings
voorstel wordt aangenomen
moet ook de manier waarop de
andere parlementskamer wordt
gekozen aangepast worden om
dat het te verwarrend zou zijn
om er twee kiessystemen op na
te houden. Met het referendum
kunnen de Italianen volgens ve
len verandering brengen in het
door corruptie verziekte politie
ke systeem.
Verwcaht wordt dat premier
Amato, die heeft aangekondigd
te zullen opstappen, waar
schijnlijk na een parlementsde-
bat donderdag zijn ontslag zal
aanbieden.
In plaats van concessies te
doen, streek Israël de Palestij
nen tegen de haren door giste
ren op het wekelijkse kabinets
beraad te besluiten de afgren
deling van de bezette gebieden
voor onbepaalde tijd te verlen
gen. Voor honderdduizend Pa
lestijnen betekent die maatregel
dat zij niet naar hun werk in Is
raël kunnen. Voor de Palestij
nen is naast de ballingenkwestie
de afgrendeling ook een reden
de vredesbesprekingen uit te
-stellen.
Gemaskerde Palestijnen heb
ben gisteren in de Gazastrook
een Israëlische adviseur van een
hulporganisatie voor Palestij
nen doodgestoken. De moord is
opgeëist door Rode Adelaars,
een militante vleugel van het
Volksfront voor de Bevrijding
van Palestina.
Warschau Joodse kinderen zingen tijdens de ceremonie ter ere van de onthulling van een herdenkingsteken voor kinderen uit het getto van War
schau op de joodse begraafplaats in Warschau. Het was gisteren vijftig jaar geleden dat de bewoners van het getto in opstand kwamen, foto epa
'Coup-poging' in Tsjetsjeno
beerd „een coup te plegen".
Doedajev nam de inaatrege
len nadat vakbonden demon
straties hadden georganiseerd
waarbij werd opgeroepen tot
nieuwe verkiezingen en econo
mische hervormingen. Doe
dajev zei dat de vakbonden zich
lieten inspireren door Roeslan
Chasboelatov, voorzitter van
het Russische nationale parle
ment, die afkomstig is uit
Tsjetsjeno-Ingoesjetië en die
door Doedajev als een persoon
lijke tegenstander wordt gezien.
Afgevaardigden van de autono
me regio Tsjetsjeno-Ingoesjetië
in het zuiden van Rusland heb
ben gisteren stappen gezet om
president Dzjokjar Doedajev af
te zetten. Doedajev ontbond za
terdag het parlement, stelde een
nachtelijk uitgaansverbod in en
liet weten voorlopig bij decreet
te zullen regeren. Het parle
ment verklaarde de maatrege
len van de president nietig en
oordeelde dat deze had gepro-
Parlement ontbonden en verkiezingen op 14 juli
President Ghulam Ishaq Khan van Pakistan heeft gisteren nadat hij premier Nawaz
Sharif had ontslagen en het parlement ontbonden, vervroegde verkiezingen uitgeschre
ven voor 14 juli. Sharif maakte zich volgens Ishaq Khan schuldig aan corruptie en auto
ritair optreden terwijl de economische toestand snel verslechterde. Sharif was sinds het
najaar van 1991 premier.
teerde. De president beschul- Khan de toenmalige premier
digde op zijn beurt Sharif ervan Benazir Bhutto op dezelfde wij-
ISLAMABAD Rtr-AFP
Ishaq Khan was vooral kwaad dat zijn regering staatsbedrijven ze opzij. Sharif noemde het ont-
over een toespraak van de 44- plunderde, oneerlijke inko- binden van het parlement een
jarige Sharif zaterdag, waarin de mensverdeling toeliet en de na- onwettige stap en kondigde aan
premier zei dat het presidentië- tionale hulpbronnen monopoli- het besluit gerechtelijk aan te
le paleis tegen hem komplot- seerde. In 1990 schoof Ishaq vechten.
SARAJEVO DPA-AFP-ANP
In de hoofdstad Islamabad
namen Pakistaanse legertroe-
pen gisteren op bevel van de
president strategische posities
in. Militaire eenheden bezetten
de gebouwen van de radio en
de televisie en twee legervoer
tuigen stelden zich op voor het
parlementsgebouw. De span
ningen tussen Ishaq Khan en
Sharif waren de afgelopen tijd
hoog opgelopen. Zes ministers
en twee hoge adviseurs hadden
de afgelopen drie weken ontslag
genomen. Ze beschuldigden
Sharif van autoritair optreden
en een gebrek aan overleg met
zijn ministersploeg.
Ishaq Khan benoemde Balkh
Sher Mazari, een dissident lid
van Sharifs Islamitische demo
cratische alliantie, tot interim
premier die het land naar de
verkiezingen zal leiden. De
Pakistaanse president zei dat de
stappen in het belang van het
land en het democratische sys
teem moesten worden geno
men. Onder Sharifs economi
sche beleid is Pakistan op de
drempel van een ramp komen
te staan, waarvan het mogelijk
niet zal kunnen terugkeren.
Buitenlandse investeringen zijn
opgedroogd, privatiseringen
zijn slecht georganiseerd, blin
delings uitgevoerd en kwamen
alleen Sharifs gunstelingen ten
goede, terwijl de inflatie opliep,
zei hij.
Na een jaar verzet zijn de moslim-verdedi
gers van Srebrenica uiteindelijk gezwicht
voor de druk van de Serviërs. Gisteren slo
ten de moslims en de Serviërs een be
stand. Volgens de overeenkom'st zal de
stad worden gedemilitariseerd en worden
de Verenigde Naties verantwoordelijk
voor herstel van de openbare orde.
Het bestand bepaalt verder dat gewonden
en burgers mogen worden geëvacueerd en
dat Canadese VN-militairen in Srebrenica
mogen worden gestationeerd. Er zijn op dit
moment al 130 Canadese blauwhelmen in
de stad.
Franse en Britse helikopters zijn inmid
dels begonnen met de evacuatie van de eer
ste zieken en gewonden naar Tuzla. Er is
overeengekomen dat vijfhonderd van de
zwaarste gevallen door de lucht mogen
worden geëvacueerd, voor een begin zou
worden gemaakt met de evacuatie van allen
die wensen te vertrekken.
De inkt van de overeenkomst was overi
gens nog niet droog of de verdédigers van
Srebrenica verklaarden dat zij er niet over
dachten hun wapens af te geven. De Bosni
sche Servische leider Karadzic beklemtoon
de dat de verdedigers van de stad vrij zou
den zijn Srebrenica als burgers te verlaten,
zodra zij hun wapens zouden hebben over
gedragen aan de VN.
Karadzic heeft beloofd het akkoord te res
pecteren, maar reageerde uiterst verbolgen
op het besluit van de Veiligheidsraad van de
VN de sancties tegen Servië aan te scherp
en. De nieuwe sancties gaan volgende week
in. Wat ze precies inhouden is niet bekend
gemaakt. Maar verwacht wordt dat bezittin
gen van Servië en Montenegro (tezamen
Klein-Joegoslavië) in beslag mogen worden
genomen en dat de controle op de in- en
uitvoer naar Servië via de Donau zal wor
den verscherpt.
De Franse premier Balladur heeft gisteren
gezegd dat generaal Philippe Morillon niet
uit Bosnië zal worden teruggeroepen. „Hij
is een man met voorbeeldige moed. Zijn te
rugroeping staat niet op de agenda", zo zei
Balladur in zijn eerste TV-interview sinds
zijn conservatieve regering twee weken ge
leden aantrad.
Vorige week dinsdag zei defensieminister
Leotard dat Morillon waarschijnlijk in mei
zal worden vervangen. Minister Juppe (bui
tenlandse zaken) moest daarop de verden
king wegnemen dat de aangekondigde te
rugroeping was bedoeld om de Serviërs te
laten instemmen met het vredesplan voor
Bosnië.
ANKARA AP-Rtr-DPA-AFP
President Turgut özal, de
grondlegger van het econo
misch herstel van Turkije, is
zaterdag overleden nadat hij
drie uur eerder met spoed in
een ziekenhuis was opgeno
men met hartproblemen. De
66-jarige president, die in 1987
een drievoudige bypass-opera
tie onderging, overleed nadat
chirurgen nog een pacemaker
hadden ingebracht om zijn
bloeddruk onder controle te
krijgen. Volgens artsen was
özal al klinisch dood toen hij
in het ziekenhuis arriveerde.
De dood van de president bete
kent een vacuüm in de Turkse
politiek en zijn opvolging zou
tot een felle strijd kunnen lei
den. Volgens de Turkse grond
wet wordt parlementsvoorzitter
Husamettin Cindoruk waarne
mend president totdat de volks
vertegenwoordiging een opvol
ger voor özal kiest. Mogelijke
kandidaten zijn premier Suley-
man Demirel en zijn plaatsver
vanger Erdal Inönü.
özal was zes jaar premier,
van 1983 tot 1989. Hij liet zich
in dat laatste jaar door zijn
Moederland-partij tot president
kiezen. Oppositiegroeperingen
waren woedend daarover en
beschuldigden hem diverse ke-
Turgut Özal. foto reuter
ren ervan de grondwet te heb
ben geschonden.
Het overlijden van de presi
dent zal waarschijnlijk een ein
de maken aan de ongemakkelij
ke verhouding tussen de presi
dent en de regering die bestaat
uit een coalitie van Demirels
Partij van het Rechte Pad en In-
onü's Sociaal-democratische
Populistische Partij.
ózals voornaamste streven
was het verkrijgen van regionale
invloed voor Turkije na de in
eenstorting van de Sovjetunie
en de opkomst van etnisch ver
bonden moslim-staten in Azië.
Hij geloofde in het nemen van
risico's. Hij liberaliseerde de
buitenlandse handel en nam
export bevorderende maatrege
len.
Turkse kranten waren giste
ren in hun commentaren una
niem over de prestaties van de
overleden president. De naam
van deze revolutionaire
econoom zal in gouden letters
in de geschiedenis van de repu
bliek worden bijgeschreven, zo
werd gezegd.
Ook in het buitenland is er lof
voor de verdiensten van özal.
De Amerikaanse president Clin
ton betoonde zijn medeleven
met het Turkse volk. De overle
dene kon rekenen op grote
waardering van de VS wegens
de houding van Turkije in de
Golfoorlog met Irak. Ankara
steunde daarbij de westerse alli
antie die de Iraki's uit Kuwayt
verdreef.
Ook andere staats- en rege
ringsleiders uit onder meer
Frankrijk, Duitsland en Groot-
Brittannië prezen özal. Ook Ne
derland sprak waardering uit
voor het werk dat özal heeft
verricht voor de ontwikkeling
en modernisering van Turkije
gedurende meer dan tien jaar.
özal zal donderdag in Istan
bul worden begraven. Tot dan
geldt een periode van rouw.
MOSKOU ONNO HAVERMANS
Alexander Roetskoi blijft op zijn post.
De Russische vice-president zei eind
vorige week in het parlement dat hij er
niet over piekert af te treden. „Ik ben
gekozen door het volk en alleen het
volk kan over mijn lot beslissen. Maar
ik heb van hen geen oproep gekregen
op te stappen."
Roetskoi reageerde op een aanval
van president Jeltsin, die woensdag
suggereerde dat de vice-president zijn
ontslag moet nemen nu hij zich open
lijk tegen Jeltsin en diens kabinet keert.
Het boterde nooit goed tussen de enige
twee gekozen Russische leiders, maar
sinds Roetskoi begin maart het decreet
weigerde te ondertekenen waarmee
Jeltsin presidentieel bestuur wilde af
kondigen, lijkt de breuk definitief.
Tot eind vorige week hield Roetskoi
zich opvallend stil in de campagne
voor het referendum, waarin de Rus
sen aanstaande zondag mogen beslis
sen over de toekomst van Jeltsin en
zijn beleid. Donderdag kwam daar ver
andering in toen een medewerker van
Roetskoi zich erover beklaagde dat de
vice-president zijn gepantserde Merce
des was afgenomen, Bovendien was
Roetskoi zonder overleg zijn persoon
lijke arts en een fiks aantal van zijn lijf
wachten kwijtgeraakt.
Het hoofd van de presidentiële vei
ligheidsdienst, Alexander Korzjakov,
verklaarde tegenover het persbureau
Tass dat Roetskoi nooit de beschikking
heeft gehad over een lijfarts, dat de
Mercedes voor onderhoud naar een
garage was gebracht en Roetskoi het
slechts tijdelijk met een luxe Wolga
moet stellen. Maar het kwaad was al
geschied. De Moskouse kranten brach
ten het nieuws in geuren en kleuren.
Met de behandeling van de anti-cor-
ruptiewet sloot het parlement afgelo
pen vrijdag zijn zittingsperiode af. De
afgevaardigden trekken deze week het
land in om kiezers te mobiliseren voor
het referendum. Parlementsvoorzitter
Chasboelatov bracht het weekeinde
door in St. Petersburg, waar hij zijn
toehoorders opriep tegen Jeltsin te
stemmen. Burgemeester Anatoli Sobts-
jak, een prominent Jeltsin-aanhanger,
liet zich niet in de buurt van Chasboe
latov zien. Jeltsin vierde het Russisch-
orthodoxe Pasen in het stadje Vladimir,
200 kilometer van Moskou. Hij pro
beert de kiezers op Amerikaanse wijze
te paaien.
Maar Jeltsin voert zijn strijd ook poli
tiek. Vorige week zinspeelde hij erop
dat hij Roetskoi de verantwoordelijk
heid voor het landbouwbeleid zou ont
nemen. De vice-president heeft her
haaldelijk kritiek geuit op de naar zijn
oordeel te snelle privatisering van de
collectieve boerderijen. In een lang ar
tikel in de Pravda van donderdag
schreef hij dat dit zou leiden tot een
ramp.
Jeltsin koos in '91 de gepensioneerde
luchtmachtgeneraal Roetskoi (45) tot
ieders verrassing als zijn running mate.
De keuze voor Roetskoi bleek een slim
me zet. Weliswaar had de besnorde ge
neraal geen enkele politieke ervaring,
maar als Afghanistan-veteraan lag hij
goed bij de militairen.
Het ging fout door toedoen van
waarnemend premier Gaidar en zijn
kabinet van jonge, op het Westen ge
oriënteerde economen. Hun beleid
bracht Rusland niet in het beloofde
walhalla, maar in een steeds diepere
crisis. De groeperingen in het politieke
centrum weigerden nog langer met
Jeltsin samen te werken. Zij bundelden
hun krachten en vonden in Roetskoi
een uitgelezen woordvoerder.
De eerste maanden van dit jaar
scoorde Roetskoi zelfs beter dan Jeltsin
in populariteitspolls. Door toedoen van
de oplaaiende onderlinge rivaliteit is
daar nu een beetje de klad in gekomen.
Niet iedereen kan het waarderen dat
de vice-president zijn baas laat vallen.
In Brussel begint vandaag het
proces tegen de bende rond Pa
trick Haemers. De 40-jarige
Haemers zal zich met zijn com-
panen moeten verantwoorden
voor zo'n vijftien geldovervallen
die tientallen miljoen franken
opleverden en waarbij vier do
den vielen. Maar 'de blonde
reus van Woluwe' of 'Le grand
blond' is vooral 'beroemd' ge
worden door de ontvoering van
oud-premier Paul Van den
Boeynants in 1989.
Bij de zaak met een akte
van beschuldiging die 368 pagi
na's telt zijn zeker 350 getui
gen en 29 advocaten voor de
negen verdachten betrokken.
Haemers en zijn partners heb
ben zaken als schriftvervalsing,
autodiefstallen, een spectaculai
re ontsnapping uit een boeven-
wagen in 1989, gijzeling en
moordpogingen op hun kerf
stok.
De verdedigers zullen waar
schijnlijk allerlei procedurele
mogelijkheden uitproberen om
het proces te vertragen. Het ge
recht lijkt echter op alles voor
bereid. met een reserve-jury, re-
serve-rechters en vervangers
voor de openbare aanklager en
de griffier.
