'Ekklesia is geen eigen kerkje' Kerk Samenleving ZATERDAG 17 APRIL 1993 REDACTIE DICK VAN D UIT DE KERKBLADEN Klokkepraat (1) Dat de Katwijkse dominee W.I. Gorissen direct naast de Oude Kerk woont, heb ben de lezers van het kerk blad 'Om de Oude Kerk' ge weten. Al wekenlang houdt hij ze op de hoogte van de vervanging van Het carillon in de klokketoren. In een vorige aflevering deed hij de onthutsende constate ring dat het klokketouw was verdwenen. Van die schok is de predikant deze week nog niet helemaal beko men. ,,'k Heb het begrepen. Volgens hen die het weten kunnen komt het touw nooit meer tenig. Nu heb ik geleerd: zeg nooit nooit. We zullen dus wel zien. Ineens overviel mij een onrust. Bij m'n laatste beklimming van de toren had ik wel bij de grote luidklok twee grote hamers gezien, die aan de buitenkant elk uur de uur slag slaan, maar ik wist niet of ik binnenin de klepel nog wel had zien hangen. Dus weer naar boven. Stel je voor dat die nu ook eens weg was! Dan zouden we nooit meer weten waar de klepel (uit-)hangt. Via vrij stijle maar rede lijk stevige trapjes ben ik poolshoogte gaan nemen." Klokkepraat (2) Over het nut van die speur tocht heeft Gorissen zelf ook zo zijn twijfels. „U zegt misschien: waar je je al niet druk over maakt? U hebt gelijk, maar hopelijk ook wat geduld. Weest in ieder geval gerust: de klepel hangt er nog! En niet nutte loos stijf. Want een (te klein?) motortje zorgt er voor dat, via een ketting over een groot rad die aan de bel bevestigd is, de bel net zolang het heen en weer heeft totdat deze de klepel raakt. Dus niet an dersom! Niet de klepel raakt de bel maar de bel de kle pel. Kent u dat gezegde: ..Als de berg niet naar Mo hammed komt, dan komt Mohammed wel naar de berg?' Nu, zo ook hier. De bel zoekt de klepel. Wie wat te boodschappen heeft maar monddood gemaakt is, kan hier wat uit leren. Robuust hangt hij daar in de klokkestoel, de Andreas- klok', de slag uit Heiligerlee. Want daar is hij in 1952 ge goten door de firma van Bergem. Op de klok staan letters, een rijmpje. Enkele woor den zijn weggevallen, maar na enig puzzelwerk lees ik: 't Geschonden Katwijk kreeg zijn uitzicht weer. De kerk herkreeg haar toren. Gecjenke die mij horen de goedheid Gods en geve Hem de eer." Klokkepraat (3) Veertig-vijfenveertig, zo blik Gorissen terug. „In oorlog en in nood was daar 'de goedheid Gods'. Bevrijding, herbouw: 'de goedheid Gods'. Nog steeds vrede, nog steeds vrijheid, maar wie geeft Hem daarvan nog de eer? Elke slag, van één tot twaalf, roept onze zware vriend in de opgerichte vin ger naar Gods hemel, ons daartoe op. 'Gedenk en eer! Kijkt omhoog, gaat door de knieën.' Het is een enorme klok met een zeer ernstige boodschap. Alleen gehoor gestoorden horen die niet. En dat blijken er veel meer te zijn dan die daarvoor bij de dokter lopen." Vertrekkende studentenpastores huiverig voor nieuwe organisatiestructuur Over de toekomst van de Leidse Studenten Ekklesia klinkt bij de één wat meer somberheid door dan bij de ander. De angst van de hervormde dominee Nico Bouhuijs is dat 'een nieuw kerkgenootschapje met le den' gaat ontstaan. „En het geheim van de structuur van de Ekklesia was nu juist dat er geen structuur was", zegt hij. De oecume nische geloofsgemeen schap moet zich niet ver liezen in protocollen, on derschrijft zijn rooms-ka- tholieke collega Henk van Breukelen. Maar die heeft goede hoop dat het team van pastores daar wel doorheen weet te breken. LEIDEN DICK VAN DER PUS Als buitenstaanders zullen Bouhuijs en Van Breukelen de verdere ontwikkelingen moeten volgen. Ze nemen morgen, na een dienstverband van respec tievelijk 24 en 29 jaar, officieel afscheid van de ekklesia. Het vertrek van de beide stu dentenpastores valt in een roe rige periode waarin de ekklesia zich bezint op hoe het verder moet. „Een nieuwe lente, een nieuw geluid, laat ze het maar proberen", zo lijkt Bouhuijs aanvankelijk wat berustend te gen dit proces aan te kijken. Maar direct daarop heft hij de waarschuwende vinger. „Met de voorstellen die er nu liggen ont staat het grote gevaar van over- organisatie. Je moet niet den ken dat je er bent als je alles in schema's en verbanden vast legt. Hoe kan het geheel dan ooit draaien op een manier die vanzelf spreekt?" Waar zowel Bouhuijs als Van Breukelen voor willen waken is dat de ekklesia als instituut de samenwerkende kerken over stijgt en voor een bepaalde groep aanhangers tot een com pleet nieuwe kerkgemeenschap wordt. Van Breukelen: „Als pas toraal team hebben wij altijd te gen de studenten of participan ten gezegd: blijf bij je eigen identiteit, je eigen geloofsrich ting. Probeer van daaruit een positieve bijdrage tot gezamen lijke vernieuwing te leveren. Nu dreigt een beetje de nieuwe structuur te gaan overheersen." In de oude opzet werd de koers vooral uitgezet door het team van pastores. Daarbij werd, ogenschijnlijk, met een grote vrijheid geopereerd. „De pastores maken de dienst uit. werd wel gezegd", vertelt Van Breukelen. „Maar in de praktijk Henk van Breukelen (links) en Nico Bouhuijs: „We waren ook de dienaren van allen." was het voor ons ook altijd schipperen. We waren ook de dienaren van allen." Democratisering De Leidse Studenten Ekklesia was in 1970 de eerste oecume nische geloofsgemeenschap waarin de grenzen tussen de deelnemende kerken wegvielen. De eerste gezamenlijke activi teit van de verschillende ge loofsrichtingen was een geza menlijk avondgebed geweest, in 1964. Ook de pastores begon nen steeds meer met elkaar op te trekken, al werkte ieder nog uitsluitend voor de eigen groe pering. Maar in 1970 begonnen de gezamenlijke diensten op de zondag en van daaruit volgde uiteindelijk een heel breed scala aan gemeenschappelijke activi- In het pastoresteam werkte uiteindelijk niemand meer spe cifiek voor één bepaalde stro ming, maar werden de taken op basis van persoonlijke interesse en deskundigheid verdeeld. Het hart van Bouhuijs ging met na me uit naar het leiden van de bijbelkringen. Ook bemoeide hij zich nadrukkelijk met de mu ziek en de liturgie. „Ik had meer feeling voor het leerhuis dan voor het pastoraat", vertelt hij. „Dat heeft wellicht te maken met mijn opleiding. In de tijd dat ik theologie studeerde, was de oefening in het pastoraat mi nimaal. Nu is het echt een vak, maar destijds moest je door schade en schande wijs wor den." Dat pastoraat was Van Breu kelen juist op het lijf geschre ven. „Ik heb eindeloos veel mensen bij elkaar gescharreld." Daarin ligt volgens hem ook de kern van het werk. „De ekklesia moet zich opnieuw oriënteren op de universiteit en het HBO, en zich vooral niet vastleggen op het eigen wereldje. De ekkle sia is geen doel op zich. Als dit een eigen instituut wordt, werpt dat opnieuw een drempel op waar de argeloze jongere niet overheen komt. Daar schrikt-ie net zo van als zijn voorgangers van de massieve kerkelijke insti tuten." Dat de opzet van de Leidse Studenten Ekklesia als oecume nische geloofsgemeenschap in deze tijd nog steeds behoorlijk uniek is, ervaren Van Breukelen en Bouhuijs toch wel als frustre rend. „Het is jammer dat het proces dat wij in de zestiger ja ren mede in gang hebben gezet plaatselijk en ook landelijk zo is gestagneerd. De kerkelijke ge meente in de Leidse Merenwijk is destijds nog opgezet naar het model van de ekklesia, dus uit gaande van een volledig samen gaan van katholieken, gerefor meerden en hervormden. In de wijk Stevenshof hadden we dat ook gewild, maar dat mocht al niet meer." Wat Van Breukelen en Bouhuijs gemeen hebben, is hun onderwijs-achtergrond. De in 1930 in Ijsselstein geboren Van Breukelen werkte na zijn opleiding en wijding tot priester als godsdienstleraar aan een in ternaat voor 'keurige katholieke meisjes'. Bouhuijs, geboren in 1931 in Amsterdam, was schoolpastor aan een lyceum in Amsterdam. In 1969 stapte Bouhuijs over van Amsterdam se scholieren naar Leidse stu denten. Het werk van studentenpas tor omschrijft Van Breukelen als 'heel zwaar'. „Je krijgt steeds te maken met een nieuwe genera tie, die een hele andere kijk op dingen heeft en vaak in verzet is tegen vorige generaties." Bouhuijs valt hem bij. „In de meeste kerkelijke gemeenten is het zo dat de dominees komen FOTO HIELCO KUIPERS en gaan. Hier was de pastor de constante factor en werd de ge meente gevormd door door gaande studenten." In hun werk onderscheiden de vertrekkende pastores drie fasen. De periode van 1964 tot '72/73 wordt omschreven als de tijd van het enthousiasme, het geloof in een nieuwe wereld en het naar elkaar toegroeien van de kerken. Daama kwam in de jaren zeventig en tachtig het besef dat het allemaal toch wel tegenviel, gevolgd door een toe nemende ontkerkelijking en zelfs een anti-kerkelijke stem ming. Van Breukelen: „Momen teel zitten we in de derde fase. De studenten weten bijna niets meer van het geloof. Zelfs Jezus Christus is vaak een onbekende figuur. Dat heeft het voordeel dat ze zich niet tegen iets kun nen afzetten, omdat ze nooit onder, in hun ogen negatieve, tendensen in de kerk hebben geleden. En tegelijk constateren we bij deze nieuwe generatie wel een hele positieve belang stellingvoor het geloof." Het afscheid van Van Breu kelen en Bouhuys is morgen om 11.45 uur in de Hoogland se kerk in Leiden. Parel van grote waarde 'Een parel van grote waarde' van Gerie Minnesma en 'Doortocht door de tijd' van Diny Beijersbergen-Groot zijn nieuwe dichtbundels, uitgegeven door Merweboek. Van de hand van Gerie Minnesma verschenen al twee bundels met gedichten: 'Mijn wereld, jouw wereld' en 'Het wonder van toen'. Ook schreef zij het dagboekje 'Mag ik alvast danken'. In de eenvoudige gedichten uit 'Een parel van grote waarde' zullen vooral lezers uit christelijke kringen opnieuw veel herkenbaars vinden. De schrijfster sluit aan bij de dagelijkse geloofsbeleving en geeft via haar gedichten troost en bemoediging door. Het boekje is een getuigenis van een diepe ge loofservaring in de relatie van mens tot God, van mens tot medemens en van een mens die in de wereld staat. De achtergrond en sfeer van 'Doortocht door de tijd' zijn heel anders. In haar voorwoord schetst Diny Beij ersbergen-Groot iets van de omstandigheden die tot het ontstaan van deze bundel hebben geleid. „Twee wegen ontmoetten elkaar: vanuit het westen en vanuit BOEKBESPREKING het oosten, Christin en Messiasbelijdende Jood, elk met een eigen verhaal." Door haar huwelijk met David Beij- ersbergen kwamen deze verhalen bij elkaar. De schrijf ster hoopt dan ook met 'Doortocht door de tijd' een ge zamenlijke geschiedenis zichtbaar te maken. Veel van haar gedichten hebben een duidelijke, bijbelse basis. Maar, vanzelfsprekend eigenlijk, nemen ook Israel en Jeruzalem een belangrijke plaats in. Een parel van grote waarde Gerie Minnesma. - Siie- drecht Merweboek, 1993. - 48 p. ISBN 90-71864-44-8. Prijs: 9,90 gulden. Doortocht door de tijd Diny Beijersbergen-Groot. - Sliedrecht Merweboek, 1993. - 48 p. IS BN 90-71864-45-6. Prijs: 9,90 gulden. Een kwestie van waardigheid Bij de Interkerkelijke organisatie voor ontwikkelingssa menwerking ICCO verscheen 'Een kwestie van waar digheid'. In deze bundel zijn alle bijdragen opgenomen aan het symposium dat werd gehouden bij het afscheid van prof. dr. B. Goudzwaard als voorzitter van ICCO. De verschillende sprekers, onder wie minister Pronk van ontwikkelingsssamenwerking en drs. R. Rahman, het hoofd van het werelddiakonaat van de Nederlandse Hervormde Kerk, geven hun visie op wat ontwikke lingssamenwerking met Afrika zou moeten of kunnen inhouden. De titel slaat op het besef dat een erkenning van de eigen waardigheid van de Afrikaan een absolute voorwaarde is voor een samenwerking met perspectief. Enkele bijdragen zijn in het Engels afgedrukt, wat het boekje niet voor iedereen even makkelijk te lezen maakt. Een kwestie van waardigheid Ontwikkelingssamen werking met Afrika: een blijvende uitdaging M. Ka- nyoro (e.a.). - Zeist ICCO, 1993. - 64 p. ISBN 90-73585-07-4. Prijs 5,00 gulden. DICK VAN DER PLAS» COLOFON UITGEVERSMAATSCHAPPIJ leidsch Dagblad, uitgave van Dagbladuitgever!) Dami DIRECTIE: J de Vries. GP. HOOFDREDACTIE Jan-Geert Matoor. Nypds. Henk van der Post (adj). HOOFDKANTOOR Witte Singel 1, 2311 BG Leiden, telefoon 071-161400 REGIOKANTOREN Kanaalstraat 26a Lisse il: 02521-19353, Fa*: 02521-196 (ad/). ADVERTENTIES ma -wij van 08.00-1700 u Telefoon 071-161400 RUBRIEKSADVERTENTIES ma -vri| van 8 30-17.00 ut Mtelties) 1 NEMENTE •1.071-128030 bi per kwartaal per kwartaal (post) KLACHTEN B EZ0RG?NG ABONNEMENTEN HET WEER ROB GROENLAND HEINZ tmf mm jou/£M£Bft AtMN M/CMA£L JACKSOM ACOFF/£ MOK <S£- gAZOACtSM.'?? I/Oog STFCAF B/./JV£AS Jt/AP£ ALLSA1AAL P£M£iS FAS /M <JCJll/£ AO AMP .A AS PAT B£&e£F£/A Warmtepieken De huidige serie computerkaarten projecteert volgende week over on ze omgeving een radicale omme zwaai naar warmer weer. Het inte ressante aan dergelijke warmtepie ken in het voorjaar is dat ze vaak weer even snel weggaan als ze ge komen zijn. De hoofdoorzaak ach ter de korte duur van dergelijke aangename perioden moeten we zoeken in de ligging van Nederland ten opzichte van de relatief veel koudere watermassa's van de Noordzee en de Atlantische Oce aan. Bij het arriveren van warme lucht uit het zuiden, wordt er on middellijk een groot temperatuur verschil opgebouwd tussen land en zee. Hierdoor ontstaan er snel ther mische lagedrukgebiedjes boven land, die aan hun westzijde auto matisch koude zeelucht beginnen aan te zuigen. Je zou dit proces als een soort automatisch atmosfe risch regelsysteem kunnen zien: zodra het warm wordt op het conti nent in het voorjaar, wordt het re gelsysteem geactiveerd om het koeler te maken. Eén van de meest krachtige en in drukwekkende warmtepiek die ons land de afgelopen jaren in het voor jaar meemaakte, was in de mei maand van 1992. Binnen een et maal steeg de temperatuur aan on ze kust maar liefst met 15 graden celsius. We gingen dus van de ene op de andere dag van fris naar ronduit heet voorjaarsweer. Nog geen twee dagen later was deze bij zonder intensieve warmtepiek ver dreven door het op uitgebreide schaal instromen van koude zee lucht. Dit leidde tijdelijk tot spec taculaire temperatuurverschillen tussen kusten binnenland. Halver wege de middag van 15 mei was de luchttemperatuur op de stran den van Noord- en Zuid-Holland tot onder de 14 graden gedaald, ter wijl men op de Veluwe in de scha duw 32 graden Celsius kon afle- Als de lucht ook nog eens vol doende vochtig is, dan zien je vaak in het voorjaar dat warmteperioden snel worden afgebroken door on weer dat vanuit Frankrijk komt op zetten. Echte stabiele warmweer- perioden in Nederland tref je meestal alleen aan in de maand september. In die maand heeft het zeewater voor de kust de hoogste temperatuur aangenomen. Metals gevolg dat de temperatuurverschil len tussen land en zee niet meer zo hoog kunnen worden en dus de in stroming van koude zeelucht ach terwege blijft. Ons actuele weer wordt vandaag en morgen nog beheerst door storings- gebieden met bewolking en vooral vandaag enige regen bij een frisse westenwind en hoogstens 12 gra den. Pas na maandag kan de lente- vlag buiten worden gehesen. HET WEER IN EUROPA KNMI Weersvooruitzicht Geldig tot en met zaterdag. Engeland, Schotland, Wales en Ierland: Zaterdag in Schotland wis selend bewolkt en enkele buien, mogelijk met hagel. Verder veel bewolking en af en toe regen, zondag in het zuidoosten van Enge land overwegend droog. Middagtemperatuur rond 13 graden, in Schotland wat lager, in de buurt van Londen enkele graden ho ger. België en Luxemburg: Overwegend bewolkt van tijd tot tijd regen. Maximumtemperatuur on geveer 13 graden. Noord- en Midden-Frank- neerslagkansen en in midden Frankrijk enkele opklarin gen. Maxima langs de Kanaalkust onge veer 12, elders ongeveer 15 graden. Portugal en Madeira: Portugal: Flinke perioden met zon en droog. Middagtemperatuur geleidelijk oplopend naar 22 tot 25 graden. Madei ra: Zaterdag nog een kleine kans op een bui, verder geleidelijk meer zon. Maxi mumtemperatuur iets oplopend tot on geveer 21 graden op zondag. Spanje en de Canarische Eilanden: Spanje: Droog en flinke perioden met zon. Geleidelijk warmer; zondag maxima van ongeveer 20 graden, in het zuiden plaatselijk 24 graden. Canarische Eilan den: Zaterdag nog een kleine kans op een bui, verder geleidelijk meer zon. Middagtemperatuur van 21 graden aan de noordkust tot 25 graden aan de Marokko en Tunesië: Marokko: Flinke perioden met zon en droog. Middagtemperatuur aan de stran den bij wind van zee ongeveer 20 gra den, in de buurt van Tanger mogelijk tot 25 graden. Tunesie: Perioden met zon, maar ook hier en daar een regen- of on weersbui. Middagtemperatuur ongeveer 20 graden. Zuid-Frankrijk: Vrijwel overal droog en geleidelijk meer zon. Middagtemperatuur oplopend tot 15 graden op het Centraal Massief en rond 20 graden elders in zuid-Frankrijk. Mallorca en Ibiza: Zaterdag nog een kleine kans op een bui, verder droog en jjerioden met zon. Middagtemperatuur ongeveer 19 gra- Italië, Corsica en Sardinië: Zaterdag wisselend bewolkt en plaatse lijk een regen- of onweersbui. Zondag meer zon en op de meeste plaatsen droog. Middagtemperatuur zaterdag on geveer 16, zondag rond 18 graden. Griekenlanden Kreta: Griekenland: Veranderlijk bewolkt en voornamelijk in het noorden kans op een bui, mogelijk met onweer. Kouder, zon dag maximumtemperatuur rond 17 gra den. Kreta: Nu en dan zon en vrijwel ze ker droog. Flinke daling van tempera tuur, zondag maxima rond 19 graden. Turkije en Cyprus: Zaterdag op Cyprus en in het oostelijk deel van de Turkse zuidkust nog droog, perioden met zon en maximumtempera tuur tussen 22 en 27 graden. Verder half tot zwaar bewolkt en aan de Turkse zuidkusten een enkele bui, mogelijk met onweer. Daling van temperatuur; zondag maxima van 16 graden bij Izmir tot 20 graden op Cyprus. Duitsland: Zaterdag van het westen uit toenemen de bewolking en later af en toe regen. Maximumtemperatuur circa 14 graden, zaterdag in het zuiden iets hoger, zon dag in het noorden lager. Zwitserland: Perioden met zon en droog, aan de noordzijde van het Alpenmassief ook en kele wolkenvelden en mogelijk wat re gen. Maxima in de dalen rond 16 gra den, in Wallis enkele graden hoger. ZA 70 MA Dl o% 10 10 30 60 Neerslagkans /O 80 30 10 Minimumtemp. b b Middagtemp. 12 12 12 15 Wind zw4 w4 w2 zoi ZONDAG 18 APRIL 1993 Zon- en maanstanden Zon op 06.34 Zon onder 20.39 Maan op 04.56 Maan onder 17.17 Waterstanden Katwijk Hoogwater 2.13 en 14.33 Laag water 10.17 en 22.46 MAANDAG 19 APRIL 1993 Zon- en maanstanden Zon op 06.32 Zon onder 20.40 Maan op 05.13 Maan onder 18.23 Waterstanden Katwijk Weerrapporten 16 apr 20 u ww 4 15 -1 haifbew. nno5 15

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 12