'Slachtoffers zijn zij die
zich slachtoffer voelen'
Kerk Samenleving
'Nieuwe Testament familieruzie
tussen christenen en joden'
Evensongs in Leiden
^h,g„
VRIJDAG 16 APRIL 1993
DICK VAN DER PLAS. 071-1
BUITENLAND KORT
Auschwitz
Varr joodse zijde is positief
gereageerd op de brief
waarin paus Johannes
PauJus II de nonnen in
Auschwitz opdraagt het
klooster te verlaten. Elan
.^tehtherg, woordvoerder
van het Joods Wereldcon
gres, noemde de brief 'een
l>elangrijke stap op weg
naar goede betrekkingen
tussen de Rooms-Katholie
ke Kerk en de joodse orga
nisaties'. Het Joods Wereld
congres zal de herdenking
van het getto in Auschwitz
volgende week niet boycot
ten, aldus Steinberg. Een
delegatie onder leiding van
voorzitter Edgar Bron-
fmann woont de plechtig
heden in de Poolse hoofd
stad bij. Rabbijn Avraham
Weiss uil New York heeft de
aangekondigde demonstra
tie bij het klooster in
Auschwitz vooralsnog met
een maand uitgesteld.
Bosnië
De Wereldraad van Kerken
is pertinent tegen militaire
interventie in Bosnië-Her-
tregovina. Militair ingrijpen
zou.op zijn best uitstel van
een oplossing zijn maar in
werkelijkheid een verscher
ping van het conflict bete
kenen, aldus dr. Konrad
Raiser in een vraaggesprek
met het persbureau EPD.
Raiser heeft de eerste hon
derd dagen als secretaris
generaal bij de Wereldraad
er op zitten. Het is volgens
Raiser geen oplossing als
vrede alleen door de aan
wezigheid van honderddui
zend buitenlandse soldaten
gehandhaafd kan worden.
Alle bevolkingsgroepen
moeten weer op vreedzame
wijze met elkaar kunnen sa
menleven.
Referendum
De Russisch-Orthodoxe
Kerk neemt geen standpunt
in over het referendum dat
president Boris Jeltsin voor
£5 april heeft uitgeschre
ven. Dit blijkt uit een ver
klaring van de kerk. Daarin
spreekt zij geruchten tegen
aat ze het referendum fi
nancieel heeft gesteund.
„De bevolking moet haar
wil uiten over de toekomst
van Rusland. De kerk wenst
dat er zo snel mogelijk
overeenstemming komt
tltssen de strijdende partij
en, opdat het land niet in
tWéedracht wordt gewor
pen", aldus de Russisch-Or
thodoxe Kerk.
Hani
De Wereldraad van Kerken
heeft de Zuidafrikaanse re
gering, het ANC en de an
dere partijen die onderhan
delen over een nieuwe
grondwet voor Zuid-Afrika,
ppgeroepen tot 'ingrijpende
stappen in het onderhan
delingsproces. In het bij-
Zonder moet er snel een da
tum voor vrije verkiezingen
worden vastgesteld en
moeten de politie en veilig
heidsdiensten onder een
gezamenlijk commando
worden gebracht. In een
verklaring naar aanleiding
van de 'lafhartige' moord
op de Zuidafrikaanse com
munistische leider Chris
Hani roept de secretaris-ge
neraal van de Wereldraad,
dr. Konrad Raiser, de Zuid-
afrikanen op kalm en waar
dig te reageren en niet mee
te werken aan de plannen
van degenen die het onder
handelingsproces willen
dwarsbomen.
Otto Ruff speciale predikant voor getroffenen Bijlmerramp
Raad van Kerken
weer welkom in
Witte Huis
washington rns
De aanstelling geldt voor
lopig voor een jaar. En het
is zo goed als zeker dat er
nog een tweede aan wordt
vastgeknoopt Maar dan?
Otto Ruff, voormalig predi
kant in het Haarlemse Huis
van Bewaring en nu voor
ganger van de Moluks
Evangelische Kerk in Den
Helder: „Ja wat dan. Er is
een gat geslagen in de Bijl
mer, maar er is ook een gat
geslagen in de harten van
de mensen. Dat eerste kan
gerepareerd worden; dat
laatste niet, ben ik bang.
Zeker niet in zo'n korte
tijd."
haarlem rob van den dobbelsteen
Vanaf 1 januari probeert Ruff,
samen met zijn gereformeerde
collega Corrie Zoutman uit Bo
degraven, de slachtoffers van de
vliegramp in de Bijlmer te hel
pen hun geestelijke problemen
te verwerken. Met de nadruk op
het werkwoord 'probeert'. Ruff:
,,De vraag of ik voor oplossin
gen kan zorgen, heb ik mezelf
niet gesteld en zal ik mezelf ook
niet stellen. Ik ben, samen met
mevrouw Zoutman, gewoon
aan de slag gegaan."
Geen woord dat niet eerst op
een goudschaaltje wordt gelegd.
Laverend en zevend, zoekt Ruff
naar antwoorden die voor alles
de slachtoffers moeten ontzien.
,,Je maakt veel makkelijker iets
kapot, dan dat je 't heelt." In z'n
kamertje aan de Prins Bern-
hardlaan in Haarlem zoemt se-
condenlang de stilte alvorens hij
zoiets zegt als 'het gaat al lang
niet meer alleen om de ramp, er
was veel meer aan de hand'.
Nadere uitleg wil hij best ge
ven, maar opnieuw bedingt hij
een lange bedenktijd. „Het is
erg moeilijk. Ik bedoel, voordat
je het weet hol je tien stappen
achteruit terwijl je nog niet eens
Predikant Otto Ruff: „De vraag of ik voor oplossingen kan zorgen, heb
ik mezelf niet gesteld en zal ik mezelf ook niet stellen."
foto united photos de boer
een half stapje voorwaarts hebt
gedaan. Laat ik het zo zeggen:
de ramp heeft veel onverwerkte
emoties van voor die tijd naar
boven gebracht. U moet begrij
pen: in de Bijlmer leefden en
leeft een aantal totaal verschil
lende groepen vlak naast elkaar.
Ghanezen, Pakistani, Surina-
mers, Antillianen, Nederlan
ders... Dat gaf veel onderhuidse
spanningen. Door de ramp zijn
die naar buiten gekomen."
Verder wenst Ruff niet te
gaan. Hij zou ettelijke voorbeel
den kunnen geven, maar doet
het niet. Ook al omdat de ramp
de mensen in de Bijlmer duide
lijk heeft gemaakt dat ze 'me
kaar nodig hebben'. „Hoe erg
het in eerste instantie misschien
ook klinkt, zelfs uit zoiets ver
schrikkelijks als dit kan dus nog
iets positiefs groeien. Maar we
zijn er nog niet. De weg waarop
we ons bevinden is lang en zit
vol kuilen en bochten."
Niettemin: een unieke situa
tie. Heel voorzichtig oppert Ruff
de gedachte dat de Bijlmer wel
licht een voortrekkersrol zou
kunnen gaan spelen in een
maatschappij waarin mensen
met verschillende culturele ach
tergronden vredig naast elkaar
leven. De ramp als katalysator.
Idealisme van iemand die niet
met beide benen op de grond
staat?
De predikant: „Het is mijn
beroep hoop uit te dragen. Ik
moet u eerlijk bekennen, ik ben
hevig geschrokken toen ik de
eerste gesprekken voerde. Er is
in de Bijlmer veel meer leed dan
wij weten. Maar mocht ik niet
in staat zijn de geestelijke scha
de van de slachtoffers geheel en
al weg te nemen, dan wil ik in
elk geval proberen de slachtof
fers te leren die geestelijke scha
de te dragen."
Maar wie is precies slachtof
fer? De meningen verschillen.
De overheid, het Rode Kruis,
het Leger des Heils... iedereen
denkt er anders over. Ruff ech
ter kent geen twijfels. Voor het
eerst tijdens het gesprek heel
gedecideerd: „Ooggetuigen bij
voorbeeld, worden door som
mige instanties niet altijd als
slachtoffer beschouwd. Wij, me
vrouw Zoutman en ik, denken
daar anders over. Ons stand
punt is: Slachtoffers zijn zij die
zich slachtoffer voelen."
Dat een dergelijk standpunt
de groep erg groot maakt, vormt
voor Ruff geen aanleiding zijn
zienswijze te herzien. „Integen
deel. In dat licht bezien, zou ik
zelfs voor nog meer professio
nele hulpverleners willen plei
ten. Maar daar is geen geld
Geen hulp van anderen? Ruff:
„Ja, gelukkig wel. Psychiaters,
psychologen, maatschappelijk
werkers... Maar predikanten
moeten er ook zijn. Het klinkt
mij onvoorstelbaar in de oren,
maar aan hulpverlening van de
kerk was bij het opstellen van
het rampenplan niet gedacht.
Terwijl wij toch al tweeduizend
jaar lang ervaring hebben met
leven en dood."
De Amerikaanse Raad van Ker
ken is weer welkom in het Witte
Huis. Een delegatie van 38 ver
tegenwoordigers van de 32 lid
kerken sprak deze maand met
president Bill Clinton en zegde
hem steun toe voor zijn econo
misch beleid.
De presidenten Ronald
Reagan (1981-1989) en George
Bush (1989-1993) meden de
dialoog met de Raad van Ker
ken, die zich verzette tegen het
beleid van beide presidenten op
het gebied van onder meer de
defensie en de economie.
Reagan en Bush gingen om met
conservatieve religieuze leiders
als Jerry Falwell en de televisie
dominee Pat Robertson.
De kerkleiders stelden geen
zaken aan de orde waarover zij
het oneens zijn, zoals abortus
en de toelating van homoseksu
elen tot de Amerikaanse krijgs
macht. Ook werd er niet gespro
ken over.kwesties waarover de
kerken en Clinton het oneens
zijn, zoals de benoeming van de
burgemeester van Boston, Ray
mond Flynn, tot ambassadeur
bij de Heilige Stoel. Sommige
protestantse kerken vinden de
diplomatieke banden tussen de
Verenigde Staten en het Vati-
caan in strijd met de grondwet
telijk vastgelegde scheiding van
kerk en staat.
BEROEPINGSWERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen: te Kantens-Stitswerd en
Usquert-Rottum (part-time): G. van
den Brink, kandidaat te Nijkerk-, te
Kootwijk: P. J. Visser te Harderwijk.
Bedankt: voor Elim (toez): I. Hoor
naar te Giessen-Nieuwkerk.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te 's-Gravenzande: J.G.
Arensman te Haren (Gr.).
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen: te Zwijndrecht-Groote
Lindt: R.J Blok te 's-Gravenhage-
Zuid-Loosdumen.
CHR. GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Aarlanderveen: J J. Lof
te Rotterdam-Oost/Capelle aan den
IJssel.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen: te Ridderkerk-Slikkerveer:
C.A. van Dieren te Stolwijk.
h G. Mouw te Genemuiden;
Amsterdam-Noord: J.M. Kleppe te
Eckeveld te Zeist.
utrecht anp
Het Nieuwe Testament be
schrijft een familieruzie tussen
christenen en joden. Deze ruzie
was zo bitter, dat de christenen
in hoge mate uit het oog verlo
ren dat zij met de joden een ge
meenschappelijke erfenis deel
den, en zich zelfs bezondigden
aan antisemitisme.
Dat zei de Engelse exegete dr.
Morna Hooker, hoogleraar in
Cambridge, gisteren op het lus
trumcongres 'Oud voor Nieuw'
van de Katholieke Theologische
Universiteit te Utrecht. Zij sprak
daar over de manier waarop de
eerste christenen zijn omge
gaan met hun afstamming van
de joden.
Hooker constateerde dat door
de spanningen tussen joden en
christenen het zicht van de hui
dige christenen op de geschrif
ten van het Nieuwe Testament
is vertroebeld. In deze geschrif
ten wordt meer nadruk gelegd
op de verschillen dan op de
overeenkomsten tussen christe
nen en joden.
Oorspronkelijk waren de
christenen een messiaanse sek
te binnen het joodse geloof. Zij
beschouwden zich als gelovige
joden en zagen hun geloof in
Christus als de vervulling van
het joodse geloof. Maar toen het
joodse religieuze gezag aanstoot
begon te nemen aan de verkon
diging van het christelijke evan
gelie en de 'jodenchristenen'
niet langer in de synagoge
mochten deelnemen, kwamen
er spanningen. Voor deze chris
tenen betekende de uitsluiting
uit de joodse eredienst niet al
leen excommunicatie, maar ook
dat ze werden behandeld als
verschoppelingen in de maat
schappij. Hierdoor liepen ze lij
felijk gevaar.
De eerste christenen stichtten
eigen synagoges en de joodse
overtuigingen werden minder
sterk, naarmate zich meer niet-
joden bij hen aansloten. Ideeën
die aan het joodse geloof waren
ontleend, werden losgemaakt
van hun joodse contekst en de
christenen begonnen de joden
als ketters te brandmerken.
Christenen kunnen volgens
Hooker 'niet dan met spijt' vast
stellen dat de kerk in grote mate
haar gevoel van continuïteit
met haar joodse verleden heeft
verloren. Dat ging zelfs zo ver
dat de christenen gemakkelijk
vergaten dat Jezus zelf jood was.
Het is niet erg juist om Jezus
te zien als iemand die een
'nieuwe' godsdienst bracht.
Christenen, zo zei Hooker, mo
gen dan geloven dat God door
Christus iets nieuws verrichtte,
mar als zij hun oorsprong trouw
blijven, moeten ze evenzeer
vasthouden aan het idee dat het
nieuwe de vervulling was van
het oude, zonder dat dat vernie
tiging van het oude betekende.
Hooker noemde het 'zeer iro
nisch en nog veel tragischer dan
dat' dat de verkeerde interpre
tatie die de christenen aan het
verleden gaven, heeft geleid tot
het antisemitisme van latere
eeuwen en zo heeft bijgedragen
aan de uitroeiing van de joden
tijdens de Tweede Wereldoor-
leiden Het koor van de Tewkesbury Abbey School uit Engeland
opent komende zondag de nieuwe reeks van Evensongs in de Hoog
landse kerk in Leiden. Het thema van de Evensongs is dit seizoen 'de
heilige nabijheid'. De Evensong begint om 19.00 uur en de toegang
is gratis. Bij de uitgang wordt wel een collecte gehouden om de kos
ten te dekken. foto pr
HET WEER
ROB GROENLAND
Regenfront uit noorden
Het weer is vaak in typen onder te
verdelen, waarbij één type enkele
dagen of een week kan aanhouden.
De afgelopen dagen waren we ge
tuige van een 'zadeltype'. Dit zadel
bevond zich precies boven het wes
ten van Nederland met hogedruk in
het noordoosten en zuidwesten en
lagedruk ten noordwesten en zuid
oosten van de regio. Opvallend in
dit gebied was een scheidingslijn
tussen droge lucht boven ons ge
bied en vochtige lucht ten zuidoos
ten van ons. Gedurende vier ach
tereenvolgende dagen ontlaadden
zich op deze grenslijn onweersbui
en die zeer plaatselijk grote hoe
veelheden neerslag loslieten.
Vanuit west- en zuidwest-Neder
land was in de namiddag en voor
avond alleen met een goede blik of
verrekijker in oostelijke richting
enige onstabiliteit in de bewolking
te herkennen. De instroming van
frisse lucht vanaf de Noordzee
zorgde er uiteindelijk voor dat deze
instabiliteitslijn boven midden-Ne
derland niet meer naar het westen
kon opdringen. Daarmee bleven de
buien beperkt tot het binnenland.
Terwijl de buien gistermiddag bo
ven Brabant hun maximale intensi
teit haalden, kreeg de kuststrook
met een ander verschijnsel te ma
ken. Zeedamp en lage stratus dreef
zo af en toe van zee binnen bij een
frisse noordenwind 3-5 beaufort.
Op de vloedlijn werd hierdoor de
luchttemperatuur tot onder de 10
graden gedrukt, terwijl in het zui
den van Limburg ruim 15 graden
werd gemeten.
In de loop van vandaag wordt het
zadelgebied verder naar het bin
nenland verschoven, en komt ons
gebied geleidelijk onder invloed
van een noordelijke bovenstro-
ming, waarin een regenfront meet
rekt. Dit front arriveert de komende
avond al boven de Noordzee, waar
bij het voorste frontale wolken-
scherm vanuit het noordwesten
komt overdrijven. In de loop van de
nacht komt het regengebied bij
Den Helder het land binnen en
trekt morgenochtend onze regio in.
Deze situatie met veel bewolking
en af en toe regen weet zich waar
schijnlijk de hele dag te handha
ven. Ook op zondag overheerst de
bewolking maar nemen de regen
kansen zienderogen af. Bij winden
uit west tot zuidwest 4-6 beaufort
wordt het niet warmer dan 10 tot
12 graden. Na het weekeinde lijkt
zich een radicale omslag naar len
teweer te gaan voordoen.
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
In het algemeen veel be
wolking. Vandaag in Ier
land en Schotland, en
morgen mogelijk ook el
ders, van tijd tot tijd regen
of enkele buien. Maxima
op de Schotse Hoog
landen circa 10 graden, in
Engeland. Wales en Ier
land rond 14 graden.
België en Luxemburg:
Vandaag eerst plaatselijk
mist, later perioden met
droog. Morgen bewolkt en
vooral in het westen moge
lijk wat regen. Maximum
temperatuur ongeveer 13
Midden-Frank-
Noord-
rijk:
Vandaag droog en nu en
dan zon, plaatselijk eersj
ook mist. Morgen bewolkt en vooral in
Normandië en Bretagne kans op wat re
gen. Maxima van 11 graden langs de
Kanaalkust tot 15 graden in Midden-
Frankrijk.
Portugal en Madeira:
Portugal: Flinke perioden met zon en
droog. Middagtemperatuur geleidelijk
oplopend naar 20 tot 22 graden. Madei
ra: Wolkenvelden afgewisseld door pe
rioden met zon. Droog. Maxima onge
veer 20 graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Flinke perioden met zon, van
daag m het oosten nog kans op een re
gen- of onweersbui. Maxima op veel
plaatsen tussen de 13 en 17 graden,
aan de zuidelijke Costa's tussen de 19
en 22 graden. Canarische Eilanden:
Overwegend zonnig en droog, maar aan
de noordkant van de eilanden ook wol
kenvelden. Middagtemperatuur van 20
graden aan de noordkust tot 23 graden
aandezuidstranden.
Marokko en Tunesië:
Marokko: Perioden met zon en overwe
gend droog. Middagtemperatuur oplo
pend tot 18 graden aan de kust rond
Tanger. en tot circa 22 graden verder
zuidwaarts. Tunesië: Veranderlijk be
wolkt en van tijd tot tijd een regen- of
onweersbui. Maxima langs de noordkust
circa 18 graden, langs de zuidoostkust
circa 23 graden.
Zuid-Frankrijk:
Veel wolkenvelden, maar vandaag langs
de westkust en morgen aan de Cóte d'A-
zur perioden met zon. Vooral in de Lan-
guedoc en aan de Cöte d'Azur plaatse
lijk een regenbui, mogelijk met onweer.
In het rhonedal waait enige tijd een
Mistral. Maximumtemperatuur rond 16
graden, in het zuidwesten iets hoger.
Mallorca en Ibiza:
Vandaag veranderlijk bewolkt en kans
op een regen- of onweersbui. Morgen
meer zon en meest droog. Middagtem
peratuur ongeveer 18 graden.
Italië, Corsica en Sardinië:
Vandaag veranderlijk bewolkt en plaat
selijk buiige regen, zuid van Rome mo
gelijk met onweer. Morgen vooral in de
noordelijke helft van Itali'e en op Corsi
ca en Sardinië afnemende neerslagkan
sen. Middagtemperatuur van 15 graden
m het noorden tot 18 in het zuiden.
Griekenland en Kreta:
Griekenland: Veranderlijk bewolkt en in
noorden kans op buiige regen,
bewolkt onweer
regen sneeuw
Neerslagkans
Minimumtemp.
Middagtemp.
ZATERDAG 17 APRIL 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 06.37 Zon onder 20.37
Maan op 04.40 Maan onder 16.11
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 1.23 en 13.49
Laagwater 8.56 en 21.45
Weerrapporten 16apr8u
Brussel
Cyprus
