Rechter zegt krakers de wacht aan 'Oudere vrouwen hebben het vaak krap' 'Noordwijk kan niet alleen op toerisme drijven' Leiden Regio HET DERDE LEVEN- T WOENSDAG 14 APRIL 1993 972 14 Marijke den Hollander schrijft boekje NOORPWUK IRENE NIEUWENHUUSE Strandjutten was vroeger voor de arme bevolking van Noord wijk niet alleen een manier om geld en goederen te vergaren. De bewoners maakten er zelfs een sport van om schepen te la ten stranden. De jutters stuur den op gezette tijden een koe met een lamp aan de hoorns de duinen in. Zeelui dachten dan dat het dansende licht een ba ken was en liepen met hun schip vast op de zandbanken onder de kust om vervolgens, niet zelden, met man en muis te vergaan. Deze anekdote is te lezen in het boekje 'Noordwijk, Het Ge zicht van Nederland', geschre ven door Marijke den Hollan der. Aanleiding tot het maken van het boekje is de televisiedo cumentaire Het Gezicht van Nederland. In de NCRV-serie wordt steeds een levendig to taalbeeld van een gemeente ge schetst. Dit gefilmde portret wordt aangevuld met verhalen uit het boek van Den Hollander. De uitzending over Noordwijk is vanavond om 19.25 uur. „Verleden jaar september ben ik benaderd door de uitgever. Ik heb toen niet gelijk ja gezegd, omdat ik in mijn boek iets wilde toevoegen aan de reeds be staande literatuur over Noord wijk. Er zijn al speciale boekjes over bijvoorbeeld de natuur of de kerkelijke geschiedenis; het heeft weinig zin weer opnieuw in die materie te duiken. Het was veel meer de bedoeling een Documentaire over Noordwijk De NCRV zendt vanavond, woensdag 14 april, om vijf minuten voor half acht een televisiedocumentaire over Noordwijk uit. Het is de eer ste in een serie gefilmde'por tretten over Nederlandse plaatsen. In de uitzending over Noordwijk wordt een beeld geschetst van onder meer Estec en de horeca- en uitgaansgelegenheden. Maar ook de natuur- en het strandleven krijgen volop de aandacht. Daarnaast worden de historie en de bollencul- tuur belicht. Deze verkenningstocht door Noordwijk wordt ge completeerd met een boekje, geschreven door Marijke den Hollander. Het boekwerkje is voor 12,90 gulden zowel bij de VW Promotie Noordwijk als bij de NCRV te bestellen. totaalbeeld van Noordwijk te geven. Ik denk dat ik daar aar dig in ben geslaagd", licht Den Hollander toe. Als free-lance journalist is zij onder meer werkzaam voor deze krant. Het boekje heeft vier hoofd stukken. In het eerste deel be licht zij de historie van het dorp. „Ik denk dat weinig mensen op Marijke den Hollander. de hoogte zijn van het feit dat Noordwijk vroeger een arm vis sersdorp is geweest. Maar ook in Noordwijk-Binnen was veel bedrijvigheid." De natuur in en om Noord wijk krijgt in het tweede hoofd stuk alle aandacht. De Noord- wijkse is bijzonder te spreken over de werkwijze van Staats bosbeheer, die er volgens haar in slaagt steeds te behouden wat er nog is. Daarnaast geeft ze een uiteenzetting over de na tuurhistorische waarde van de natuurgebieden rond Noord wijk. Toerisme Den Hollander maakt voorts een 'Ommetje door Noordwijk'. Ze beschrijft de schoonheid en de achtergronden van de vele monumentale panden. In het laatste deel van het boekwerkje schetst ze onder meer de pro blemen rond de woningbouw. „Er zijn gewoon te weinig hui zen. De wachtlijst van woning zoekenden wordt steeds langer AGENDA WOENSDAG 14 APRIL Leiden Uitleg over het aanleggen en onder houden van o.a. baikontuinen door Hovenier Alfred Meier, inde biblio theek van de Merenwijk, aanvang 19.30 uur. Informatiepunt Gemeenschappelijk Wonen, Gerestraat 20, van 20-21 Nederlandstalig optreden van Rolf Groeneveld in café Sus Antigoon, Ou de Vest, aanvang 22 uur. Oegstgeest Bridge-drive in 'Hotel het Witte Huis', aanvang 19.45 uur. DONDERDAG 15 APRIL Leiderdorp Voorlichtingsavond van de Neder landse Lever Patiënten Vereniging in het St. Elisabeth Ziekenhuis, aan vang 19 uur. Lezing over interieur en inrichting bij de NVVH door mevr. Nicolaas-vd Plank in het gebouw aan de Ceacilia- straat 18, aanvang 20 uur. Noordwijk Optreden van de Ellesmere Port Café 'De Wels', A. v Royenstraat, aan vang 19.30 uur. Oegstgeest Zwemmen voor mensen met CARA olv een fysiotherapeut in Zwembad Poelmeer, Lange Voort 273, van 14.30-15.30 uur. Voorschoten Sporten voor mensen met CARA olv een fysiotherapeut in de Vlietzaal, Raadhuislaan 43, van 16-17 uur. en langer. Een badplaats kan niet alleen drijven op het toeris me", is haar visie. Hoewel Den Hollander in haar lofzang op Noordwijk am per is te stuiten, maakt ze een enkele kanttekening. Ze vindt de huidige horeca- en luxe-wo- ningbouwontwikkeling soms wat te voortvarend. „Niet iedere Noordwijker zit te wachten op nog duurdere appartementen. Het aanzicht van de boulevard wordt er misschien wel mooier door, maar tegelijkertijd worden FOTO DICK HOCEWONING de winkels daardoor ook naar een hoger niveau getrokken." Ze vervolgt: ,,Als die ontwik keling zich doorzet en een Noordwijker op den duur geen spijkerbroek voor een normale prijs meer in zijn eigen dorp kan kopen, zijn we op de ver keerde weg. Op die manier jaag je de Noordwijkers naar de om liggende plaatsen om inkopen te doen. Laat Noordwijk liever de gezellige familiebadplaats blijven die ze altijd is geweest." VRIJE TIJD Baikontuinen Hovenier Alfred Meier geeft vanavond, woensdag 14 april, in de bibliotheek in de Merenwijk tekst en uiüeg over aanleg en onderhoud van baikontuinen en andere tuinen. De bijeen komst begint om 19.30, de toe gang is 2,50 gulden en koffie en thee zijn gratis. Einde house-parties Haagweg in zicht „Net toen NS iets met de loods widen beginnen, bent u er in gegaan. Ik doe pas volgende week uitspraak, maar ik voorzie dat u naar andere woonruimte uit moet zien." Dat zei rechtbankpresident Van Delden gistermiddag te gen een van de krakers van het voormalige Van Gend Loos-gebouw aan de Haagweg. De 'culturele' kraakactie moet waarschijnlijk nog deze maand zijn beëindigd, zo dat eigenaar NS kan beginnen met de sloop. Vry willigere Tafeltje-dek-je zoekt vrijwilli gers met of zonder auto die eenmaal per week tussen 11.45 en 13.00 uur maaltijden in de wijken Noord en Tuinstadwijk willen rondbrengen. De rijders ontvangen ƒ0,65 onkostenver goeding p.km. Informatie: 071- 123744. LEIDEN LOMAN LEEFMANS De NS hadden een kort geding aangespannen tegen de krakers, die de ruimte sinds eind maart gebruiken voor creatieve ex pressie en het houden van hou se-parties in de geluiddichte kelder. De loods staat leeg sinds Van Gend en Loos in 1990 ver trok. Een nieuwe huurder werd niet gevonden. Toen de NS be sloten het complex te slopen kwam er kritiek van omwonen den, die de loods als geluidsbuf fer tegen het treinlawaai en overslagstation niet kwijt wil den. „Vervolgens is er een geluids wal gekomen waardoor die be zwaren zijn weggenomen. Net vandaag zou de sloop, die 250.000 gulden kost, beginnen. Maar het kantoorgebouw is ge kraakt en er worden in de week- eindes house-parties gehouden. Het is een gevaarlijke situatie als jongeren in bedwelmde staat in de buurt van het spoor lo pen", aldus raadsman Lever na mens de spoorwegen. Advocaat Sprenger van de krakers dacht daar heel anders over: „Ik kom zelf uit Leiden en weet dat juist door toedoen van NS de loods in verval is geraakt. Sterker nog, werknemers van NS hebben de loods zelf zo ver- ruïneerd dat wind en regen vrij spel hebben. Een legerdump had nog wel interesse maar stuitte op de exorbitant hoge huurprijs", aldus Sprenger. Onbeheerd Ook pastte het volgens Sprenger niet dat de NS de veiligheid van jongeren, zo vlak bij het spoor, aanvoerden: „NS heeft het ter rein zelf drie jaar lang onbe heerd gelaten. Aangezien de ge meente pas in 1995 eventueel wil bouwen blijft het toch braakliggen. De krakers hebben laten zien dat in het kantoorge deelte een zinvol gebruik moge lijk is. Ze willen daar best een vergoeding voor geven en heb ben geen enkel bezwaar tegen sloop van de loods." President Van Delden liet we ten dat hij de kant van NS gaat kiezen. Ook hij vond dat niet het ene deel niet en het andere deel wel onder de slopershamer kon vallen. Hij adviseerde de krakers dan ook alvast naar wat anders uit te kijken. De krakers willen zich niet bij het besluit neerleggen. „We hebben NS aangeboden het te huren. Dat wilden ze niet. We hebben ze een huursom aange boden, waardoor de sloop wordt uitgesteld, maar ze zei den geen moeite voor ons te willen doen. Volgende week, als we horen dat NS inderdaad gaat slopen, procederen we gewoon door." Iedereen wil oud worden, niemand wil het zijn. Bejaarden van tegenwoordig noemen zich liever 'senior", dat klinkt een stuk vitaler. In 'het jaar van de ouderen' wordt hard gewerkt aan de emancipatie van de oudste generaties. Ze zijn niet allemaal sukkelend, afhankelijk en ongelukkig. Integendeel, veel ouderen beginnen, nadat ze gestopt zijn met werken en als de kinderen uit huis zijn, aan een 'derde leven'. Een serie van zes artikelen over de ouderen in Leiden. Deze week de vijfde aflevering, over de moeilijke financiële situatie van oudere v Armoede op hoge leeftijd treft veel vaker mannen dan vrouwen. Dat proces heet ook wel de 'feminisering van de armoede'. Ge scheiden vrouwen met een uitkering of een aow-tje zonder aanvullend pensioen moe ten de eindjes aan elkaar knopen. De oudste generatie vrouwen heeft over het algemeen geen goede opleiding. De mees ten van hen verloren bij hun huwelijk of eerste kind hun baan en bouwden daardoor geen pensioen op. Bij een scheiding of het overlijden van de echtgenoot zijn vrouwen meestal financieel de dupe. In Leiden wonen ongeveer 2500 bejaarden (65 en ouder) die een inkomen hebben op of iets boven het bijstandsniveau. Het gaat grotendeels (1925 personen) om alleen staanden, van wie vrouwen veruit (1500 a 1600) de boventoon voeren. Daarbij moet wel aangetekend worden dat vrouwen gemiddeld een stuk ouder worden dan mannen. Op hoge leeftijd zijn vrouwen dus sowieso al in de meerderheid. Onderzoek van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (NIBUD) wijst uit dat een 'kale' AOW voor alleenstaanden te kort kan schieten om te voorzien in de noodza kelijke kosten van levensonderhoud. Landelijk gezien heeft ongeveer 17 procent van alle huishoudens, waarvan het hoofd 65 jaar of ouder is, een inkomen op of iets ho ger dan bijstandsniveau. Dit percentage ligt voor alleenstaanden op 27 procent en voor meerpersoonshuishoudens op 8 procent. Deze cijfers zijn ontleend aan een studie van het ministerie van WVC uit 1990: 'gege vens over ouderen, aanzet tot een sociale kaart'. Trijntje Pols: „Veel vrouwen van mijn leeftijd hebben geen pensioen opgebouwd." FOTO HIELCO KUIPERS ERNA STRAATSMA rouwen van mijn generatie hebben vaak weinig oplei- T ding. Als je al een oplei ding en een goede baan had verloor je die weer als je ging trouwen. Dus hebben de meesten van ons geen pensioen opge bouwd. Nou, de AOW is geen vetpot, dat weet iedereen." Trijntje Pols, 64 jaar. Gescheiden in 1989 en sindsdien woonachtig in Leiden, waar ze voor haar trouwen ook een jaar woonde. Actief in de Wijze Oude Wijven (WOUW) en het Landelijk Platform 50+. Komt op voor de belangen van 'de oudere vrouw', voor wie het op hoge leeftijd vaak armoe troef is. „Als vrouwen van mijn generatie schei den komen ze vaak in de bijstand terecht. Soms lukt het een aardige alimentatie te re gelen, maar anders leef je tot aan je dood in armoe. Met een bijstandsuiterking is er nooit geld voor franje. Er zijn een heleboel redenen waarom oudere vrouwen het krap hebben." „Ik ken vrouwen van mijn leeftijd die nauwelijks een krant kunnen kopen en een 'passieve telefoonaansluiting' hebben. Ze laten zich bellen, bellen zelf nooit. Ik ken ook wel vrouwen die nooit nieuwe kleren kopen, altijd naar het Kringloopcentrum moeten." „Zelf heb ik gelukkig een goede alimenta tieregeling getroffen en ik heb ook een WAO-uitkering, waardoor ik net iets meer heb. Toen wij uit elkaar gingen was dat niet met ruzie. We hebben ons huis verkocht en de buit verdeeld, zodat ik dit huisje in de Rijndijkstraat kon kopen. Maar ik kan me voorstellen dat sommige vrouwen na jaren ellende gaan scheiden en dan niets meer met die man te maken willen hebben. Ook financieel niet." „Ik heb in de gezinsverzorging gewerkt tot mijn oudste zoon werd geboren, wat op zich ongewoon was voor die tijd. Daarna heb ik 16 jaar voor het huishouden gezorgd. Ik ben weer gaan werken toen mijn jongste kind zeven jaar was." „Omdat mijn opleiding niet zo goed was, was de keus aan banen niet groot. Uitein delijk kwam ik een een bejaardentehuis te recht, waar ik met veel plezier, maar wel part-time, heb gewerkt." „Na een jaar of tien ben ik in de WAO te recht gekomen, wegens 'slijtage aan het be wegingsapparaat' zoals dat heet. In het be gin was dat niet zo'n ramp, maar toen ik ging scheiden begonnen de financiële con sequenties wel op te spelen. Als je part-time hebt gewerkt krijg je maar 70 procent van een half salaris, dat is dus zo'n 600 tot 700 gulden per maand. Daar kun je dus niet van leven. Als ik die alimentatie niet had gehad had ik voor een aanvulling op mijn inko men een beroep op de bijstand moeten doen, met alle nadelen van dien. Dan sta je als het ware onder curatele van de gemeen te. Je wordt betutteld, moet alles opgeven. Bovendien: bij de bijstand wordt de alimen tatie verrekend met de uitkering, bij de WAO niet." „Door een uitspraak van het Europees Hof over WAO-uitkeringen aan part-timers heb ik uiteindelijk toch meer gekregen. Het hof stelde dat het discriminatie was dat part-timers maar een halve uitkering kre gen. Naar aanleiding van die uitspraak heb ik een aanvraag ingediend en met terug werkende kracht een bedrag ineens gekre gen. Dat was wel leuk, daar heb ik mijn cd- spelervan gekocht." „Als je na een scheiding opnieuw moet beginnen en je die franje niet hebt dan is het leven een beetje schraal. Dan ben je aangewezen op je buurt, moet je overal vra gen hoe duur iets is. Het is zeker een pro bleem als je kinderen ver weg wonen en de reiskosten te hoog zijn." „Nadat ik afgekeurd werd heb ik me om geschoold. Ik ging als vrijwilligster werken bij het vrouwenhuis in Breda, als coördina tor, en volgde de opleiding mbo, sociale dienstverlening. In 1989 heb ik mijn diplo magehaald." „Toen ik na mijn scheiding in Leiden ging wonen dacht ik: prima, ik ben omge schoold en kan nog een aantal jaren betaald werken. Dan kan ik een pensioentje opbou wen. Voor werk in de verzorging was ik wel afgekeurd, maar het werk als coördinator bij het vrouwenhuis ging goed." „Ik heb in 1-eiden gesolliciteerd op de functie van coördinator in een dienstencen trum voor ouderen, ik had het benodigde diploma en als coördinator ervaring in Bre da opgedaan. Maar ik werd dus afgewezen: men vond me te oud. Ik was toen 60. Wel vreemd, want voor ouderenwerk leek me dat een geschikte leeftijd. Ik heb nog ge vraagd of ze me uit konden leggen waarom ik te oud was, maar dat konden ze niet. Ik vond dat wel jammer. Dat is pure leeftijds discriminatie, zo iets zou niet voor moeten komen. Ik heb niet eens een uitnodiging voor een gesprek gehad, ben louter afgewe zen op mijn sollicitatiebrief. Ze wisten dus niet eens wat voor vlees ze in de kuip had den. Afijn, toen besefte ik dat betaald werk er niet meer in zat. Daarna groeide ik in het vrouwenwerk. Ik geef nu regelmatig lezin gen, bijvoorbeeld aan emancipatie-ambte naren." „Vrouwen waren vroeger onzichtbaar. Ik heb de tijd nog meegemaakt dat getrouwde vrouwen 'handelingsonbekwaam' waren. Moet je nagaan, dan werd je gelijkgesteld aan kinderen: zodra je trouwde verloor je een aantal rechten. Je kon dus niet een ei- CHEF GERT VISSER. PLV.-CHEF AAD RIETVELD. 071-161417 gen zaak beginnen of een lening afsluiten." „Oudere vrouwen moeten leren durven. Ze zijn zich vaak niet bewust van hun capa citeiten. Door het runnen van een gezin leer je enorm veel. Budgetteren, organiseren. Dat kun je ook elders toepassen." „Wij zijn opgevoed met het idee: eerst anderen, dan jij. Zie je die versjes wel eens bij rouwadvertenties? Ik heb er hier eentje liggen: 'Moeder zijn is alles geven en tevre den sterven'. Oe, daar kan ik zo kwaad om worden."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 14