'Mijn stem is mijn beperking'
Vlaamse en Nederlandse
dichters in de Burcht
Fraaie grafiek Naan Rijks
roept vraagtekens op
Cultuur&Kunst
Mooie boel
o
Hommage aan Piazzolla
im
1Ktefii
Bernard Berkhout in Elephant Club
warmond Het Nederlands Dixielandorkest o.l.v. Bernard Berk
hout is op tweede paasdag te beluisteren in de (jazz)Elephant
Club bij Dekker in Warmond. Op zondag 18 april komen de
Swingmates van Berkhout hier spelen. De optredens beginnen
om drie uur. Op 2 mei zijn het orkest en op 9 mei de Swingma
tes aldaar opnieuw te beluisteren.
Geen Lynyrd Skynyrd
utrecht» Het optreden dat Lynyrd Skynyrd op 16 april in het
Utrechtse Vredenburg zou geven, gaat niet door. Organisator
Mojo Concerts heeft dit laten weten. De gitarist heeft een vinger
gebroken en de groep heeft daardoor de Europese toemee tot
het najaar moeten uitstellen. Het voor Nederland geplande op
treden is nu verschoven naar 28 september. Reeds gekochte
kaarten blijven geldig of kunnen voor 15 mei worden teruggege
ven op het adres waar zij gekocht zijn.
ruygrok. 071-161423, piv -chef
Paolo Conté vindt zelf dat er geen ontwikkeling in zijn muziek zit
In het vijf sterrenhotel dat tijdelijk onderdak biedt aan
Paolo Conté klinkt diens bromstem gedempt door het le
ge restaurant. De tafel biedt de aanblik van een woest
ontbijt. De maestro verbergt zijn mopsneus regelmatig
achter de rook van een sigaret. De verleiding van de
mierzoete bonbons weet hij te weerstaan, maar koffie en
mineraalwater zijn aan hem wel besteed. Zijn karakteris
tieke kop torent uit boven een lichtbruin jasje en de grij
ze pullover daaronder. Deze week is hij met een tien man
sterk orkest in Nederland voor een tournee.
ZATERDAG 10 APRIL 1993
BEELDENDE KUNST
RECENSIE. Onno Schilstra
Galleria Propitia (Leiden): Naan Rijks, gra
fiek. Te zien t/m 1 mei, do, vr, za, zo
13-18 uur In Galleria Propitia, Nieuwe Rijn
93, Leiden.
Naan Rijks is een kind van de
jaren zeventig. Hoewel zij pas
sinds 1981 is begonnen te wer
ken als beeldend kunstenaar,
ademt haar grafiek, deze maand
te zien bij Galleria Propitia in
Leiden, geheel de sfeer van het
late modemisme. Zij heeft een
pöetische manier van vormge
ven, waarbij de speerpunten
van de modernistische ideolo-
"gie - autonomie van de beeld
middelen, inhoud niet opgeroe
pen door realistische voorstel
ling maar door expressief ge
bruik van elementen als vorm,
kleur en compositie - in een iet
wat verwaterde vorm voortle-
Verwaterd, omdat de beelden
nooit absoluut zijn. Haar etsen
lijken op het eerste gezicht ab
stract, maar blijken bij nader in
zien vaak te zijn gecomponeerd
op basis van gestileerd figura
tieve onderwerpen: een hand,
een paard, een gehelmd hoofd.
Naan Rijks houdt niet van diep
zinnige toelichtingen op haar
werk omdat ze vindt dat het
zichtbare voor zichzelf moet
spreken. Maar uit een aantal
suggestieve titels blijkt dat er
wel degelijk meer is afgebeeld
dan louter vrije voorstellingen.
Het probleem van deze ten-
MUZIEK
RECENSIE WILFRED SIMONS
Pianorecital door Aquiles Delle-Vigne.
Programma: negen tango's van Astor Pia-
zolla, door Delle-Vigne bewerkt voor pia
no en M. Moessorgsky, Schildenjenten-
toonstelling. Gehoord in de Stadsgehoor
zaal, 9/4, Leiden.
Een mistige, regenachtige
herfstavond in Parijs, eind jaren
'50. Je loopt over de verlaten
avenues in Montmartre, nabij
de Place du Tertre misschien.
-Dan opeens kom je langs de
bistro waar je enkele jaren gele
den nog zo gelukkig was met
Haar. Je kijkt door het raam
naar binnen. Het is er gezellig,
etende en drinkende mensen,
geroezemoes komt naar buiten.
God, wat was je toen 'nog wild!
Nu sta je daar; de regen druipt
van de rand van je hoed. Je eni
ge gezelschap is een lantaarn
paal die net zo eenzaam is als
jij. Van die muziek.
De beroemde Argentijnse pia
nist Aquiles Delle-Vigne be
werkte enkele jaren geleden ne
gen tango's van zijn vriend As-
tor Piazzolla (1921-1992) voor
de piano en maakte ze daardoor
geschikt voor uitvoering in de
concertzaal. Dat is terecht, want
Piazzolla had de overtuigde be
doeling om de tango te verhef
fen tot kunstmuziek. Dit jaar
voert Delle-Vigne ze over de he-
toonstelling is daarom dat er
een kloof zit tussen de gesugge
reerde inhoud van het werk en
de beperkte zichtbare toeganke
lijkheid daarvan. Het is echter
moeilijk aan te geven of dit nu
een gebrek of een gunstige hoe
danigheid is. Want in formeel
opzicht mankeert er niets aan
deze grafiek: de etsen zijn vol
strekt helder van vorm en tex
tuur en hebben een soort con
structieve logica die open en as
sociatief is. Bovendien is het
kleurgebruik van Naan Rijks
muzikaal en aangenaam: of zij
nu werkt in warme aardkleuren
of in koel ultramarijn, steeds
bereikt ze schakeringen, die het
platte vlak doorbreken. Dat
geldt zelfs voor enkele zwart-
-wit prenten. Het wit van de
ondergrond werkt daarin niet
alleen als licht maar vooral ook
als zelfstandige kleur.
Het zou goed zijn wanneer
van deze kunstenares, die toch
al zo'n vijftien jaar werkzaam is
in de Leidse regio, eens een wat
breder opgezette expositie te
zien zou zijn. Rijks werkt niet
alleen als grafica, maar ook als
schitder, monumentaal vorm
geefster en dichteres. De huidi
ge, beperkte context van Galle
ria Propitia is weliswaar intiem
en vriendelijk, maar roept in
thematisch opzicht nog teveel
vragen op die niet door het
werk zelf beantwoord kunnen
worden. Daardoor laadt Naan
Rijks, misschien ten onrechte,
de schijn op zich een middle of
the rood-kunstenares te zijn.
Ie wereld uit als een hommage
aan zijn vorig jaar overleden
vriend. Na Rome, Parijs, Tokio
en Brussel kwam gisteravond
loeiden aan de beurt.
Delle-Vignes wist in zijn be
werkingen de oorspronkelijke
sfeer van de tango's helemaal te
behouden. Ze zijn melancholiek
en zeer beeldend; ze spreken
van eenzaamheid, verloren lief
de en overwonnen verdriet.
Niet voor niets heet één van
hen Sentido unico. Toch heb
ben ze niets platvloers of senti
menteels. De emoties zijn on
derkoeld. Je wordt er weemoe
dig van, maar niet verdrietig.
Muzikaal gezien zijn ze niet
zo bijzonder. Er zijn maar een
paar muzikale ideeën, die dan
ook nog in alle composities te
rugkeren; de blue note is een
standaard onderdeel. Voor wie
een duidelijk beeld wil hebben:
in een hotelbar zouden deze
tango's beslist niet misstaan.
De keuze van de overbekende
Schilderijententoonstelling van
Moessorgsky was eigenlijk heel
passend na deze tango's. Ook
deze muziek is enorm beel
dend. Wie vraagt zich niet af
wat die Gnomus eigenlijk doet
waar Moessorgsky het over
heeft? Loopt hij niet geheimzin
nig rond, gebocheld en schich
tig, door een bos vol berkenbo
men?
amsterdam theo hakkert
Paolo Conté interviewen is een
aparte ervaring voor wie geen
Italiaans kent. In vroeger tijden
wilde hij zich wel eens van het
Engels of Frans bedienen, maar
nu communiceert hij het liefst
via een tolk. En daarbij is hij
streng in de leer. Zelfs de geba
rentaal van de fotograaf, die
hem vraagt bepaalde poses aan
te nemen, moet eerst in het Ita
liaans worden vertaald.
„Ik zou het leuk vinden als
meer artiesten nummers van
mij zouden opnemen. Met an
deren spelen gaat mij niet zo
gemakkelijk af. Om met jazz
musici te kunnen samenspelen,
moet ik eerst zelf overschakelen
op jazz. Vandaar dat ik liever wil
dat anderen nummers van me
opnemen, dan dat we samen
optreden."
Tot nu toe hebben van de
'grote collega's' alleen Myriam
Makeba en Dizzy Gillespie
composities van Conté opgeno
men.
„Ik ben nog nooit gevraagd
om voor iemand een nummer
te schrijven. Mijn probleem is
dat ik niet zo veel contacten
heb. Relaties in de business heb
ik nauwelijks." Om er op klaag
lijke toon aan toe te voegen:
„Als anderen mijn composities
zouden opnemen, zou ik me
meer erkend voelen."
Een probleem van de laatste
jaren. Want voor zijn doorbraak
was hij juist bekend als compo
nist van Italiaanse hits van Patty
Pravo en Adriano Celentano.
„In het begin kwam het hele
maal niet bij mij op om zelf
mijn liedjes uit te voeren en op
te nemen. Ik dacht dat ik hele
maal niet de goede stem had
om mijn nummers te zingen. Ik
heb me nooit een zanger ge
voeld. In feite schreef ik voor
anderen. Maar op een gegeven
moment heb ik mijn eigen ge-
LEIDEN
En wie bent u? Geen brutale of
hooghartige vraag maar de
naam van een poeziëprogram-
ma dat zich zondag 18 april af
speelt in sociëteit De Burcht in
Leiden. Vijf Nederlandse en vijf
Vlaamse dichters lezen voor uit
eigen werk. In anderhalf uur tijd
weer helemaal bij met de laatste
ontwikkelingen in de Neder
landstalige poëzie.
Het Vlaams-Nederlandse
dichtersprogramma En wie bent
u? werd twee jaar geleden gebo
ren in Den Haag. Het is een ini
tiatief van Poetry International.
Deze Rotterdamse stichting wil
hiermee de banden tussen Ne
derlanders en Vlamingen aan-
voelens, identiteit en eerlijkheid
als een getuigenis van wat ik
schreef, direct aan het publiek
over willen brengen."
Armstrong
Paolo Conté werd geboren in
Asti in 1937 en ontwikkelde al
vroeg een liefde voor jazz. Be
hoorlijk ongewoon voor een
jonge Italiaan in die tijd. Platen
waren er nauwelijks te koop,
wat het natuurlijk des te span
nender maakte om toch de mu
ziek van favorieten als Louis
Armstrong, Art Tatum en Fats
Waller te pakken te krijgen.
„Al toen ik jong was, wilde ik
meer van jazz weten en begrij
pen. In die tijd was jazz betrek
kelijk nieuw, het werd door wei
nigen uitverkoren. Voor mij was
jazz de grote jacht op het nieu
we en onbekende. Mijn favorie
ten komen eigenlijk uit het ge
hele jazz-genre, maar bovenal
zijn het de primitieven, de grote
meesters uit de twintiger jaren.
Voordat ik liedjes begon te
schrijven, was ik amateur jazz
musicus. Daarna werd ik door
mijn grote collectie jazz-platen
min of meer expert op het ge
bied van de jazz. Zo heb ik een
grote passie ontwikkeld en ge
kozen voor esthetische mu
ziek."
Brombeer
Conté is met liedjes als 'Max'
zelfs tot de hitparades doorge
drongen, maar die ontwikkeling
staat de laatste tijd stil. Wellicht
dat de verrassing er wat af is. Hij
is en blijft de lieve, romantische
brombeer die door zijn uit pop,
jazz en latin opgebouwde lied
jes knort.
Hij is zelf de eerste om toe te
geven dat er van ontwikkeling
in zijn werk nauwelijks sprake
is. „Tussen mijn nieuwe cd,
'Novecento', en andere platen
halen. De twee spreken één taal
en hebben één literatuur. In een
veranderend Europa waarin de
positie van het Nederlands nog
wel eens ter discussie staat, kan
het geen kwaad die band tussen
de noorder- en zuiderburen te
benadrukken.
In Leiden vertegenwoordigen
Remco Campert, Anna Enquist,
Anton Korteweg. Neeltje Maria
Min en Tonnus Oosterhoff de
Nederlandse poëten. Miriam
Van Hee, Eddy van Vliet, Roland
Jooris, Leonard Nolens en Gwij
Mandelinck staan voor de
Vlaamse inbreng. Elk leest in de
Burcht 10 minuten voor uit ei
gen werk. In vogelvlucht krijgt
het publiek te horen wat er op
dit moment in de Neder-
zit eigenlijk niet veel verschil. Ik
heb daar wel een verklaring
voor. Ik ben op niet zo jonge
leeftijd met de muziek begon
nen. Mijn stijl is daardoor vast
gelegd en verandert niet meer.
Bovendien word ik bij het
landstalige poëzie speelt. De
Vlaamse schrijfster Monika van
Paemel introduceert de dich-
Poetry International heeft de
middag georganiseerd samen
met de gemeente Leiden en het
Poëziecentrum Gent. Het is de
bedoeling dat de tien dichters
dit najaar met hetzelfde pro
gramma in Gent staan. Poetry
International is van plan En wie
bent u? ook in de toekomst te
brengen. De stichting denkt er
over het poëzieprogramma uit
te breiden met andere elemen
ten uit de literatuur en kunst.
Kaarten voor En wie bent u?
zijn te verkrijgen bij het Uitbu
reau van K&O en aan de zaal
van de Burcht.
schrijven van de muziek be
hoorlijk beperkt door mijn
stem. Als mijn stem mooier en
vooral hoger was, meer geculti
veerd, zou ik veel meer kunnen
doen."
Tournee: 10 april Maas-
Muziek
„Ik ben geen theaterdier, eerder
een muziekliefhebber", zo ver
klaarde de wethouder van on
derwijs, cultuur en emancipatie,
Hennie Koek, kort na haar aan
treden in 1991. Popmuziek zou
onlosmakelijk deel gaan uitma
ken van het kunst- en cultuur
beleid, voorspelde ze. het motto
'liever Madonna dan Mozart'
indachtig. En, voor wie nog
twijfelde aan haar liefde voor de
muziek: de toekomst van de
Stadsgehoorzaal lag haar na aan
het hart. Dat moet hét bruisen
de muziekcentrum van Leiden
worden.
Maar al wat er bruist, nu, twee
jaar later, zijn de tabletten wel
ke de hoofdpijn moeten verdrij
ven veroorzaakt door de tekor
ten in de kas. K&O. die de stad
aan heel wat cultuur helpt, ba
lanceerde deze week op het
randje van een faillissement. B
en W besloten het tekort op de
rekening eenmalig voor reke
ning van de gemeente te laten
komen. Maar. om K&O op wat
langere termijn uit de proble
men te helpen moet er flink be
zuinigd worden. Zo zal er onder
meer minder geld aan concer
ten worden uitgegeven, zei K
&0-directeurT. Weberdeze
week.
En verder: het LVC, met een
goedlopend concertprogram
ma, zit al geruime tijd op de
schopstoel omdat het gebouw
aan de Breestraat plaats moet
maken voor een bruisend win
kelcentrum. Het muziekpro
gramma van De Waag, in de af
gelopen jaren langzaamaan op
gebouwd tot een concertserie
van niveau, moet wijken voor
het Centrum Beeldende Kunst.
Gebruikers van de Waag, Folk-
club Horus en Hot House, heb
ben een schop onder hun ach
terste gekregen.
Deze week richt de wethouder
tricht, MECC; 11 april Amster
dam, RAI; 12 april Enschede,
Muziekcentrum; 14 april Eind
hoven, Muziekcentrum Frits
Philips; 15 april Utrecht, Vre
denburg; 16 april Den Haag,
Concertgebouw.
Een rubriek vol kunst- en
vliegwerk: Mooie Boel! Zoals de
naam al suggereert is het in het
regionale kunst- en
cultuurwereldje niet altijd koek
en ei. Mooie Boel! signaleert
oneffenheden, wantoestanden
en opvallende verschijnselen.
zich in een speciale uitgave, ter
gelegenheid van het 12,5 jarig
bestaan van de Leidse Vereni
ging van Popmuzikanten (LVP),
tot de liefhebbers van popmu
ziek. „De popmuziek manifes-
Kemkens goed
als Koekebakker
THEATER
RECENSIE DICK VAN TEYUNGEN
Johannes Kemkens draagt De uitvreter
van Nescio voor Gezien op 9/4 in het
LAKtheater, Leiden
'Behalve den man, die de Sarp-
hatistraat de mooiste plek van
Europa vond. heb ik nooit een
wonderlijker kerel gekend dan
den uitvreter.' Het is een van de
mooiste openingszinnen van de
literatuur en De uitvreter van
Nescio, een van de mooiste ver
halen, begint ermee. Dat heeft
het verhaal gemeen met dit
stukje. Wie is de uitvreter? Hij
heet Japi en maakt kennis met
de schilder Bavink, die hem
vraagt of hij ook schildert. 'Nee,
Goddank', zei Japi, 'En ik dicht
ook niet en ik ben geen natuur
vriend en geen anarchist. Ik ben
Goddank heelemaal niks.' Japi
heeft maar een wens, 'te ver
sterven, onaangedaan te wor
den voor honger en slaap, voor
kou en nat.' Dat versterven gaat
samen met plezier maken en
uitvreten, leven van de centen
en de voorraden van het vrien
denclubje aardige jongens
waartoe Bavink en ook de ver
teller Koekebakker behoren. Ge
leidelijk geeft Japi zijn leven op
de pof op, onder invloed van
een mooie Franse juffrouw en
sociale ellende. Maar even later
gaat hij weer verder met in de
rivier staren, een van zijn favo
riete bezigheden. Uiteindelijk
stapt hij van de brug bij Nijme
gen af.
Het is een verhaal van relati
vering, van menselijke nietig
heid tegenover de eeuwigheid.
Door het hele land draagt Jo
hannes Kemkens het voor met
alleen een eenvoudig getim
merde tafel en een dito stoel.
Het is eventjes gek dat hij alle
dens uitspreekt als d'n, en uit
vreter in het begin bijna als aat-
vreter. Dat geeft het verhaal een
Vlaams touché dat het goed kan
missen. Misschien is Kemkens
een Vlaming, maar dat is geen
excuus; hij heeft ook in Londen
gestudeerd, toneel èn voor
drachtskunst. Maar het went
snel. Kemkens heeft een rustige
motoriek en een nuchter-ironi-
sche kop, wat goed past, en
leidt de aandacht niet af van het
verhaal. Goed voorgelezen wor
den is altijd prettig en Kemkens
doet dat, en ook nog knap uit
zijn hoofd. Niks mis mee dus,
met deze Uitvreter, aangename
voorstelling. En 'De rivier is se
dert naar het westen blijven
stroomen en de menschen zijn
blijven voorttobben.'
teert zich als een actieve sector
die terecht een plaats opeist
binnen de Leidse kunst en cul
tuur", stelt Koek vast. Maar de
plaats die nodig is om de circa
50 amateurbands uit Leiden en
regio voldoende oefenruimte te
bieden, heeft de wethouder
niet.
Hennie Koek, die al jaren zang
les volgt, mag dan het hoogste
lied zingen in microfoons en in
cultuurnota's, met het bruisen
de muziekleven in Leiden schiet
het nog niet echt op.
JAN RUSDAM
Wethouder Hennie Koek, voor een woud van microfoons, in een jubile
umuitgave van de Leidse Vereniging van Popmuzikanten. Met het brui
sende muziekleven in Leiden wil het nog niet zo lukken.
FOTO RONALD SECAAR
Natuurlijk bent u van harte welkom
in winkelcentrum Leidsenhage voor
uw paasinkopen. Zoals u van ons gewend bent, dragen wij
altijd een steentje bij om het winkelen voor u zo aangenaam
mogelijk te maken. Typisch Leidsenhage.
Op zaterdag 10 april zijn twee sneltekenaars aanwezig die
geheel gratis van 12.00 tot 16.00 uur op verzoek portretten
vervaardigen. Dit onder begeleiding van Franse nostalgische
accordeonmuziek om in de echte Montmartre sfeer te
geraken. Kortom Leidsenhage op z'n paasbest
WINKELCENTRUM LEIDSENHAGE
t X.
Remco Campert leest voor uit eigen werk in de Burcht.
FOTO ROLAND DE BRUIN
