Leiden
Peruaanse
vecht tegen
uitzetting
NUU
Auto Peter
Morele steun van wethouder
voor krakende kunstenaars
COLLECTION
Industrieel monument tegen de vlakte
Akkoord over terugbetaling bijstand
VRIJDAG 9 APRIL 1993
Dagopvang
rDe dagopvang voor
I 3 ouderen in Zoeter-
woude wil maar niet van
de grond komen. Huize
Emmaus doet het zonder
subsidie
gert visser. plv -chef aad rietveld. 071-161417
Onzin
A Opgeleid worden
I O tot zelfstandig on
dernemer en dan tijdens je
stage vakken vullen. Da's
onzin, vinden MBO'ers
Bemoeien
A -j De Alphense wet-
I houder G. van As
bemoeit zich met dingen
waar hij zich niet mee
heeft te bemoeien, zeggen
zijn ambtenaren
Goede Vrijdag
~\A Tal van ambtenaren
I en werknemers uit
het bedrijfsleven zijn van
daag vrij, maar weten zij
wel waarom
Toekomst ateliercentrum aan Haagweg onduidelijk
Paaseitjes op de salontafel, een
lopend buffet in het vooruit
zicht en een sofa voor haar
ambtelijk medewerker en haar
zelf alleen. Vier fotografen die
haar bezoek aan het gekraakte
schoolgebouw aan de Haagweg
vereeuwigen. De foto's zijn be
doeld voor in de krant en in het
dagboek dat de krakers bijhou
den. „Ik ga me nog belangrijk
voelen ook", lacht wethouder
mevrouw H. Koek (PvdA/cul
tuur).
Omdat een officiële uitnodi
ging van de krakers uitbleef,
heeft de wethouder gisteroch
tend zelf maar het initiatief ge
nomen. Aan het einde van haar
bezoek sprak ze, met een grote
bos bloemen in de armen, voor
de krakers hoopgevende woor
den. „Ik weet niet wat de toe
komst zal brengen, maar ik heb
aan de rondleiding een positief
gevoel overgehouden."
Het gebouw, waar vroeger
een technische school in was
gehuisvest, is medio maart ge
kraakt door kunstenaar Frank
Kappé en een stuk of dertig vol
gelingen. Ze villen een kunst
centrum maken van het im
mense pand. Vijfendertig kun
stenaars hebben er ateliers ge
vonden waarvan ze tot dusverre
alleen maar konden dromen.
Nog eens 35 kunstenaars staan
op de wachtlijst. „Een kunste
naar die twee dagen niet op z'n
atelier is, is het kwijt."
Nooit
Wethouder Koek kan met de
40.000 gulden die beschikbaar
zijn voor atelierbeleid nooit van
haar levensdagen klaarspelen
wat de kunstenaars nu geheel
op eigen kracht hebben bereikt.
Met dat kleine beetje geld, legt
ze uit, kan ze hooguit één a
twee ruimtes per jaar regelen.
„Als de huurprijzen de 500 gul
den te boven gaan, heeft nie
mand er wat aan. Dat is niet op
te brengen want kunstenaars
wonen niet in hun atelier, dat
moeten ze ergens anders
doen."
Of het kunstcentrum een lang
leven zal zijn beschoren, is nog
onduidelijk. De onderhandelin
gen over aankoop van het ge
bouw door de Dienst der Do
meinen, een onderdeel van het
rijk, zijn gaande. De huidige ei
genaar is samenwerkingschool
De Nieuwe Vaart. De krakers
mikken erop dat de gemeente
de uiteindelijke eigenaar wordt
en zijzelf de huurders. Extra
complicatie zou wel eens de
mogelijk vervuilde grond onder
het gebouw kunnen zijn. De ko
per draait op voor de sanerings-
kosten. De bodemverontreini
ging zou afkomstig zijn van het
aanpalende terrein van Van Ge-
nd Loos.
Thuis
De krakers voelen zich al heel
erg thuis in hun kunstcentrum.
Vooral de kunstenaar die 'dra
matische machines' ontwerpt is
enthousiast. Hij heeft ruimte zat
voor zijn werkstukken. „Ik maak
apparaten die geen lang leven
beschoren mogen zijn en eigen
lijk nergens toe dienen", stelt
hij zich aan de wethouder voor.
„Oh, net als auto's", zegt Koek.
„Juist. Ik ben ook pyro-techni-
cus, maar da's iets heel anders
dan een pyromaan want die
heeft zijn manie niet onder be
dwang. Een brandweerman,
da's ook een pyro-technicus."
Zelfs de pyro-technicus kan
echter de lage temperaturen in
het gebouw niet verjagen. De
ketels zijn in orde maar de radi
atoren zijn stukgevroren. Er is
wél water. De laakers hebben
zelf wat leidingen omgelegd.
Wethouder Koek moedigt Kap
pé en zijn volgelingen aan zich
zo snel mogelijk van hun 'illega
le status' te ontdoen. Daar
wordt al hard gewerkt. De kra
kers proberen een gebruikers
contract te krijgen. Dan kunnen
ze zaken doen met nutsbedrij
ven en de overheid. Onderling
zijn ook harde afspraken ge
maakt. Er is een huishoudelijk
regelement opgesteld en Kappé
is woordvoerder. Hij bepaalt de
volgorde op de wachtlijsten en
beslist wie welke ruimte krijgt.
Wethouder Koek kijkt belangstellend rond in de voormalige techn ische school aan de Haagweg, nu het domein van kunstenaars.
FOTO>
BOUWMAN
Ze mag nog een week in Nederland blijven en moet dan
met haar drie kinderen terug naar haar geboorteland
Peru. De in Leiden woonachtige G. Rosario de Montoya
is ten einde raad. De Peruaanse vindt dat zij en haar kin
deren ten onrechte de dupe worden van de misdaden
van haar man. De asielaanvraag van echtgenoot R. de
Montoya is afgewezen, omdat hij in Peru gevangenen
heeft gemarteld en in Nederland tot een gevangenisstraf
van anderhalf jaar is veroordeeld.
Geding krakers
gaat niet door
leiden»
De gemeente is met de krakers
van Oude Singel 86 en 184 over
eengekomen, dat ze nog een
maand in de panden mogen
blijven zitten. Een kort geding
dat gisterochtend in Den Haag
zou dienen ging niet door. De
panden aan de Oude Singel
stonden geruime tijd leeg, maar
de gemeente heeft wel plannen
om tot verbouwing over te
gaan. Wethouder H. de la Mar
(Groen Links) ging met de kra
kers praten en sloot een zoge
heten 'gebruikersovereenkomst'
(tot 7 mei) van een maand met
de krakersgroep.
Pou>Hj Ralph Laukln
MATIMQIE C.P.COMPANY
FASHION A
HAARLEMMERSTRAAT 179, LEIDEN. TEL 071 142940
leiden» erna straatsma
Wethouder sociale zaken H. de
la Mar en het Leidse Steunpunt
Vrouwen in de Bijstand zijn het
gisteravond eens geworden over
een nieuwe overbruggingsrege
ling voor de per 1 juni gewijzig
de uitbetaling van bijstandsuit
keringen. Leidenaars met een
bijstandsuitkering kunnen een
renteloze lening afsluiten voor
de ongeveer 1100 gulden, die ze
'missen' door het verschuiven
van de uitbetaling van het begin
naar het einde van de maand.
De lening mag in maandelijkse
bedragen van 45 gulden worden
afgelost.
Met de nieuwe overbrug
gingsregeling is de gemeente te
gemoet gekomen aan de wens
van Vrouwen in de Bijstand. Zij
protesteerden vorige week te
gen een brief van de sociale
dienst, waarin stond dat de ren
teloze lening in maandelijkse
bedragen van 157 gulden terug
betaald zou moeten worden.
Mocht het niet lukken de lening
voor 31 december geheel af te
lossen dan moest over het res
tant een 'rente' van 45 procent
worden betaald. De 'rente' van
45 procent is nu geheel van de
baan.
Joke ('noem mijn achternaam
maar niet, wij werken alleen
met onze voornaam') van het
Steunpunt Vrouwen in de Bij
stand is tevreden over het be
reikte akkoord. „Die 45 procent
is van de baan. Dit is natuurlijk
veel beter dan het oude voor
stel. Met deze regeling kunnen
wij leven."
Wethouder H. de la Mar
houdt er rekening mee dat de
overbruggingsregeling Leiden
flink veel geld zal kosten. Van de
ruim 2000 Leidenaars met een
bijstandsuitkering heeft een
deel schulden die al in maande
lijkse bedragen worden afgelost.
Als de renteloze lening daar bo
venop komt worden de maan
delijkse aflossingen zo hoog. dat
de gemeente ze zal moeten
kwijtschelden. Burgemeester en
wethouders nemen dinsdag een
beslissing over de overbrug
gingsregeling.
De gewijzigde uitbetaling van
bijstandsuitkeringen wordt door
het rijk opgelegd. De rijksover
heid wil dat bijstandsuitkerin
gen worden gelijkgesteld aan al
le andere uitkeringen, die ook
aan het eind van de maand
worden uitbetaald.
In de meeste Nederlandse ge
meenten is de wijziging van uit
betaling van bijstandsuitkerin
gen al lang achter de rug. Lei
den heeft de verandering zo
lang mogelijk voor zich uitge
schoven. maar ziet nu geen
kansen meer om onder de rijks-
regels uit te komen.
leiden erna straatsma
R. de Montoya is ongeveer een
maand geleden, direct nadat de
asielaanvraag door justitie was
afgewezen, spoorloos verdwe
nen. Zijn vrouw zegt niet te we
ten waar hij is. Haar Amster
damse advocaat M. Tjebbes ziet
geen enkele mogelijkheid om
uitzetting te voorkomen. „Dit is
een tot op het bot uitgezochte
en verloren zaak. Zij heeft geen
eigen 'vluchtverhaal' en ik denk
ook niet dat het juist is dat zij in
Peru gevaar loopt door de
wandaden van haar man. Dan
zijn er verder geen mogelijkhe
den meer."
Het gezin De Montoya is eind
1989 naar Nederland gevlucht.
R. de Montoya was tot die tijd
als politieagent in Peru werk
zaam. Daar is hij geruime tijd
verantwoordelijk geweest voor
het martelen van gevangenen,
onder anderen leden van de
guerillabeweging Lichtend Pad.
Tot twee keer toe heeft De
Montoya deze misdaden be
kend op de Nederlandse televi
sie. Tjebbes: „Deze man heeft
alles verbruid. In Nederland is
hij tegen een veroordeling op
gelopen omdat hij met cheques
heeft geknoeid."
Opnamen van deze tv-pro-
gramma's zijn naar Pent ge
stuurd, waarna de Peruaanse
overheid een opsporingsbevel
voor De Montoya heeft uitge
vaardigd. Zodra de gedeserteer
de politie-agent in zijn geboor
teland terugkeert, zal hij wor
den opgepakt
Zijn echtgenote wil in Neder
land blijven voor de kinderen
van 16, 11 en 2 jaar. Ze vreest
dat ook haar leven in gevaar
komt als ze op 14 april in het
vliegtuig naar Peru wordt gezel
„AJs je daar wordt opgepakt is
de kans groot dat niemand je
ooit terugziet. Ik ben overal
naartoe geweest, maar niemand
kan mij helpen. Ik ben het
slachtoffer van de dingen die-
mijn man verkeerd heeft ge
daan."
De vrouw zegt dat haar man
noodgedwongen aan de marte
lingen in Peru heeft mcege
daan. „Het wordt door hoger
hand opgelegd en dan moet je
het wel doen." Na een aantal ja
ren zou hij last van gewetens
wroeging hebben gekregen en
zijn land zijn ontvlucht.
Raadsman M P. Roest behar
tigde in eerste instantie de be
langen van de familie De Mon
toya. Hij heeft zijn cliënten on
geveer een maand geleden
overgedragen aan zijn Amster
damse collega Tjebbes. Dat was
op het moment dat R. de Mon
toya onderdook en de .imcI.uii
vraag was afgewezen. Roest is
niet verbaasd dat justitie de
asielaanvraag van het Peruaan
se gezin heelt afgewezen. „Wat
die meneer heeft gedaan kan
volstrekt niet door de beugel. Er
is echt niets goeds over hem te
zeggen. De ernst van zijn mis
daden is mij pas tijdens de
asielprocedure duidelijk gewor
den. Hij is daar tijdens die tele
visieprogramma's uitvoerig op
ingegaan, iedereen heeft dat
kunnen zien en horen. Dan is
de beslissing om een asielaan
vraagaftewijz.cn heel logisch
Tjebbes zegt dat de familie De
Montoya in het verleden 'aller
lei mogelijkheden heeft gehad
die niet zijn benut'. „Ze hebben
de zaak steeds meer vooruit ge
schoven en nu is er niets meer
aan te doen. Het Iccuwedcel
van alle politieke vluchtelingen
wordt teruggestuurd en ik denk
dat er voor haar en de kinderen
niets anders opzit. Het is triest
maar waar.'
rjïJüB lias# j
DROOM WORDT WERKELIJKHEID 1
gl 071-134700
ï—ïa!] Sl. Aogtenstraat 18 Leiden
AfGEBHLD MA2DA Ml S CAI!» VA f. 17$.- TOOAGEJCL
Boze klant slaat ruiten in
leiden Twee Leidenaars, 33 en 34 jaar oud, zijn vannacht aan
gehouden in verband met vernielingen aan café De Beest aan de
Pieterskerkchoorsteeg. Het tweetal wilde om kwart over een
naar binnen, maar de ?aak was gesloten. Het duo ontstak in
woede en vernielde met een fiets vier ruiten. De daders namen
de benen, maar konden een kwartier later door de politie wor
den aangehouden. Zij zijn ingesloten. Dat overkwam vannacht
ook een 25-jarige Leiderdorper. Hij trachtte rond middernacht
bij café De Grote Beer binnen te komen, maar de portier weiger
de hem de toegang. Hij zou al eerder moeilijkheden hebben ver
oorzaakt. De man bedreigde de portier met een mes en vertrok.
De politie kon hem niet veel later aanhouden.
Autokraker gegrepen
leiden Een 40-jarige Leidse autokraker is gisteravond aange
houden nadat hij op het Stationsplein een auto had opengebro
ken. De man had een autoportier met een scherp voorwerp ge
opend, maar was daarbij gewond geraakt. Het bloed op zijn
hand en op de auto vormde een sterke bewijslast. Rond het sta
tion en ook elders in Leiden werden gisteren in totaal negen au
to's opengebroken. Meestal werden ruitjes vernield en radiocas-
setterecorders buitgemaakt.
Valse Disneyshirts opgespoord
leiden Een controleur heeft gisteren 58 valse Disneyshirts in
beslag genomen in een winkel aan de Evertsenstraat. Bij de ver
vaardiging is gebruik gemaakt van valse prints, en derhalve is
sprake van overtreding van de wet. Eerder deze week werden il
legale Disneyshirts op de markt in beslag genomen. Tegen de ei
genaar van de winkel is proces-verbaal opgemaakt.
leiden Van het dak is al niet veel meer over.
Langzaam maar zeker verdwijnt een monu
ment van Leidse industriegeschiedenis aan de
Langegracht. Waar in 1865 Parmentierzijn
fabriek in sajetten en wollen garens begon,
eindigde een week geleden een groep Engel
se krakers. De eerste steen van het pand werd
op 8 september 1865 gelegd en nog in het
zelfde jaar draaide de fabriek van J. en DJ.
Parmentier en hun firmant M. Heyboer. De
fabriek is sindsdien regelmatig in andere han
den overgegaan. De laatste eigenaar was de
groothandel Ico Athibu, die er tot 1989 bleef.
De Katwijkse projectontwikkelaar Van der
Plas nam het pand over en zette vorige week
de laatste kraker op straat. De stichting Indus
trieel Erfgoed Leiden (Stiel), die herhaaldelijk
gepleit heeft voor behoud van het pand, wil
tenminste de eerste steen als aandenken be
waren.
FOTO HENK BOUWMAN