Consenting Adults: Nieuwe
sterke thriller van Pakula
Mel Gibson wordt snel oud in onevenwichtige film
III.
Cultuur Kunst Film
Casanova bracht vrouwen
in kaart als een statisticus
Regisseur John McNaughton:
'Henry is een karakterstudie'
DONDERDAG 8 APRIL 19939«H
FILMS IN LEIDEN
Pasolini: Eigenzinnige kijk op lijdensverhaal.
OVERZICHT LETTY STAM
X, Haarlemmerstraat 42, Leiden: Casano
va, woe 14/4, 21 00 uur. ParkfilrTihuis,
Cornells Geellaan 2. Alphen: II Vangelo
Leuk, dacht Federico Fellini.
Een film maken over de be
roemdste rokkenjager aller tij
den: Casanova. Hij verdiepte
zich pas in deze womanizer na
dat hij het contract al had gete
kend. En werd toen kwaad. In
1980 zei Fellini in Vrij Neder
land dat Casanova 'een oninte
ressante klootzak is wiens mé
moires een telefoonboek is, het
werk van een statisticus'. Hij
kreeg enorme weerzin tegen
zijn hoofdpersoon en dat is zijn
Casanova (1976) af te zien.
Die alkeer werd gevoed door
het feit dat de rokkenjager in
zijn mémoires niets over de na
tuur, kinderen of honden
schrijft, zo zei Fellini. Iemand
die alleen maar turft met hoe
veel vrouwen hij het heeft ge
daan en niets persoonlijks ver
telt over al die liefjes, dat kon
geen best mens zijn. Als Casa
nova nu leefde, zou hij geen
minnaar zijn maar makelaar.
Acteur Donald Sutherland
maakt van de rokkenjager dan
ook een zielloos type.
De weerzin van Fellini veran
dert gaandeweg in lichte sym
pathie. Eeuwenlang zijn men
sen al in de ban van Casanova
dus de man moest toch iets
hebben. De regisseur las ook
dat de door hem zo verfoeide
statisticus in een eeuw leefde
met donkere kanten. CasanoVa
wilde erkenning als filosoof en
schrijver. Hij werd alleen be
kend als amoureuze avonturier.
Fellini laat dan ook zien dat de
man die van bed naar bed rol
de, niet iemand is om jaloers op
te zijn maar eerder een meelij
wekkende, onbegrepen man.
Het Parkfilmhuis brengt
eveneens een film over een man
die al eeuwen in de belangstel
ling staat en in zijn tijd ook niet
werd begrepen: II Vangelo Se-
condo 'Matteo (1964). Regisseur
Pier Paolo Pasolini geeft hierin
zijn eigenzinnige kijk op het lij
densverhaal. Jezus is bij hem
een gedoemde revolutionair in
Zuid-I talië. De film geeft een so
ber, onopgesmukt beeld met de
plaatselijke boerenbevolking i
de hoofdrol. Pasolini's moeder,
de vrouw wier religieuze gevoe
lens hij hevig bewonderde,
speelt de oude Maria.
Een plaatselijke krant
klaarde in 1928 de Alphense
wijk Gouwsluis al dood. Merk
waardig, dacht Alphenaar Jan
Graafland want het buurtje be
staat nog steeds. Hij ging met
de camera op pad om te kijken
of er nog enig leven in dat ooit
zo belangrijke Gouwsluis zat.
Het resultaat Gouwsluis: gepas
seerd station gaat zaterdag in
première in het Parkfilmhuis.
Driex Daams improviseerde bij
zijn beelden accordeonmuziek
en Philippine Heering schreef
voor deze documentaire een
aantal gedichten op Gouwsluis.
BIOSCOPEN AMSTERDAM
21.30
ALFA 4
Jungle Booka.L, dag. 13, 15.45,
18.45
Indochine 12 j., dag. 20.45
ALHAMBRA 1
Weteringschans tel. 6233192
Blade Runner 12 dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
ALHAMBRA2
The story of Qui Yu 12 j., dag. 18.45,
21.30
BELLEVUE CINERAMA
Marnixstraat 400 tel. 6234876
De zevende hemel a.l., dag. 13.15,'
16, 19.15, 22
CINERAMA 2
Dracula 12 j., dag. 13.15,16,
18.45,21.30
CALYPSO 1
Marnixstraat 402 tel. 6234876
Scent of a woman a.l., daê-13.15,
16.45,20.30
CALYPSO 2
Lorenzo's oil a.l., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CINECENTER-CINEMA CORALINE
Lijnbaansgracht 236 tel, 6236615
L. 627 16 j.. dag. 14.30, 19,22
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
II ladro di Bambini a.l., dag. 14.30,
17, 19.30,22.15
CINECENTER-PIERROT
Les nuits fauves 16 j., dag. 14,
16.45, 19.30,22.15
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Ofmice and men a.l., dag. 14.30,
17, 19.30,22
CINEMA 1 INTERNATIONAL
August Allebèplein 4 tel. 6151243
The distinguished gentleman a.l.,
dag. 19, 21.45, vrza zo ma ook
13.15, 16, wo ook 13.30
CINEMA 2 INTERNATIONAL
De kleine blonde dood a.l., dag.
18.45,21.30
CITY 1
Leidseplein tel. 6234579
The distinguished gentleman a.l.,
dag. 13.15, 16, 18.45,21.30
CITY 2
Forever young a.l., dag. 13.15,16.
18.45,21.30
CITY 4
The last of the mohicans 12 j., dag.
13.15, 16. 18.45,21.30
CITY 5
Under siege 16 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 6
City of joy 12 j., dag. 13.15,16,
CITY 7
Bodyguard a.l., dag. 13.15, 21.30
Unforgiven 12 j., dag 16, 18.45
DESMET
Plantage Middenlaan 4a tel.
21.45, zo 14.1,5
Kamen ma t/m wo 20
Bitter Moon do t/m zo 19.15
C'est arrivé prés de chez vous dag
21.15
KRITERION 1
Roetersstraat 170 tel. 6231708
Urgadag. 17.45
The crying game dag. 20, 22.15, di
alleen 20
Sneak Preview di 22.15
KRITERION 2
The long day closes dag. 19.30,
21.45, ma alleen 21.45
Cul-de-sac dag. 17.30
RIALTO 1
Ceintuurbaan 338 tel. 6623488
Les nuits fauves dag. 19.30, 22
De stoomwals en de viool dag. 18
RIALTO2
De Nederlandse documentaire: Bij de
beesten af dag 17.45
Swoon dag. 22.30
The forbidden quest dag. 19.30, 21
zo ook 15, 16.30
THE MOVIE'S 1
Haarlemmerdijk 161 tel. 6386016
Indochine dag. 21.15, za zo ook
14.30
Orlando dag. 17.30,19.30, za zo ook
15
THE MOVIES 2
The crying game dag. 17.30,19.45,
22. za zo ma ook 15
THE MOVIES 3
Howards End dag. 19, 21.30, za zo
ma ook 14.30
THE MOVIES 4
Vals licht dag. 17, vr za ook 00.15
Of mice and men dag. 17.15
Raise the red lantern dag. 19.30
De Noorderlingen dag. 22
TUSCHINSKI1
Reguliersbreestraat tel. 6262633
De kleine blonde dood a.l., 13.15,
16, 18.45,21.30
TUSCHINSKI 2
A few good men a.l., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI 3
Consenting adults 16 j., dag. 13.15,
16. 18.45,21.30
TUSCHINSKI 4
Dracula 12 j., dag. 18.45,21.30
TUSCHINSKI 5
Death becomes her, dag. 13.15,.16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI 6
Sneakers a.l., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel. 6237460
The story of Qui Ju 16 j., dag. 18, 20.
Slippertje met fatale gevolgen
Het kan raar lopen in het leven, zo blijkt maar weer uit de
nieuwste film van Alan J. Pakula Consenting Adults. Ga je
een keer in je leven vreemd, wordt je een dag later
meteen beschuldigd van moord. Geen wonder want
Pakula heeft een reputatie op te houden als thriller-regis
seur, die weet hoe je een spannende film moet maken.
Dat geldt ook voor Consenting Adults, waarin Pakula zich
ogenschijnlijk heeft laten inspireren door succesvolle
erotische thrillers als Fatal Attraction en Basic Instinct.
FILM
RECENSIE. HENK MAURITS
Consenting Adults. Te zien: Lido4, Leiden; Asta 2, Den Haag.
Van Pakula kennen we buiten
het prachtige Sophie's Choice,
een viertal sterke politieke thril
lers: Klitte, The Parrallax View,
All The President's Men en Pre
sumed Innocent. Vier films
waarin Pakula heeft aangetoond
dat hij tot de betere regisseurs
behoort in het steeds meer op
safe spelende Hollywood. En
dat geldt ook voor deze film, die
inhaakt op een gegeven dat al
eerder succesvol is gebleken en
waar dus veilig op kan worden
voortgeborduurd. Ditmaal dus
geen politiek thema dat aan de
film ten grondslag, maar een
slippertje dat uitmondt in een
moordpartij.
Richard en Priscilla zijn veer
tien jaar getrouwd en hebben
naast een leuke dochter zo'n
beetje alles wat een happy fami
ly in een Amerikaanse suburb
zich maar kan wensen. Tenmin
ste, dat lijkt zo lot de dag dat ze
twee nieuwe buren krijgen, Ed
dy en Kay. Via hen komen ze er
achter dat hun leventje wel erg
routineus is geworden en wei
nig echt opwindende ogenblik
ken meer heeft. Ze laten zich op
charmante wijze steeds meer
inpalmen door Eddy, die op alle
wagen een antwoord heeft en
die ze meesleept in een meer
avontuurlijke leefstijl. Dat gaat
zo ver dat Eddy zijn buurman
op zeker moment voorstelt om
een nacht van partner te ruilen.
Richard reageert aanvankelijk
geshockeerd, maar hij raakt stil
aan zo geobseerd door Kay, dat
hij op een nacht de overstap
maakt naar het bed van de
buurvrouw.
Tot dat moment heeft Pakula
de toeschouwer in een traag
tempo, met weinig actie en
nauwelijks spanning min of
meer in slaap gesust. Maar het
slippertje van Richard krijgt fa
tale gevolgen wanneer Kay de
volgende ochtend blijkt te zijn
doodgeknuppeld en Richard
van iedereen de. schuld in de
schoenen krijgt geschoven. Ri
chard merkt dat hij er domweg
is ingeluisd door zijn charmante
buurman, die er tot overmaat
van ramp ook nog eens met zijn
vrouw en dochter vandoor gaat.
Op dat moment is er voor hem
geen weg meer terug en zal hij
alles in het werk moeten stellen
om zijn onschuld te bewijzen.
Kevin Kline (links) laat zich inpalmen doorzijn veel slimmere buurman
(Kevin Spacey)
Kevin Kline speelt in Consen
ting Adults op aandoenlijk wijze
de verongelijkte pechvogel die
door de slimme Eddy, een schit
terende rol van Kevin Spacey,
zo in de luren wordt gelegd.
Paukula schetst een prachtig
portret van twee mannen, een
havik en een duif, die absoluut
geen partij voor elkaar lijken te
zijn. De volstrekt superieure,
gewetenloze Eddy die als een
roofdier speelt met zijn prooi,
en daar tegenover de brave bur
ger, die zich laat verleiden door
de wolf in schaapskleren en die
pas in de gaten heeft met wie
hij te maken heeft als het laat is.
Na Fatal Attraction een nieuwe
noodkreet van een filmmaker
om toch maar vooral trouw te
blijven aan je eigen vrouw en de
begeerte schielijk aan je deur
voorbij te laten gaan.
De grimeur steelt de show in Forever Young
Cultfilm over seriemoordenaar nu ook in Nederland te zien
INTERVIEW MARK VAN DEN TEMPEL
Henry, Portrait of a serial killer. Te zien:
Babylon, Den Haag.
'He's not Freddy. He's not
Jason... He's real'. Het is de slo
gan bovenaan het affiche van
de film Henr)>: Portait of a Serial
Killer (1986). Regisseur John
McNaughton, even in Neder
land om de verlate première bij
te wonen, haast zich te zeggen
dat dit niet zijn idee was. „Ik
had zelf voor een uitspraak van
Henry Lee Lucas gekozen, de
seriemoordenaar op wiens da
den de film gebaseerd is:
Everyone who goes to see this
picture is crazy."
McNaughton heeft gelijk dat
hij associaties met horror-hel
den als Freddy Krueger en Jason
Voorhees wil vermijden. Zijn
film onttrekt zich volledig aan
de wetten van het genre. De kij
ker wordt niet gerustgesteld met
een happy end of de dooddoe
ner: het is maar een film. Henry:
Portrait of a Serial Killer doet
een poging iets concreets te
zeggen over een maatschappij
die mensen als Henry Lee Lucas
kan voortbrengen, maar de
ogen sluit voor het hoe en waar
om. Variety noemde de film bij
voorbeeld een van de indruk
wekkendste debuten van de ja
ren '80. Maar er was ook kritiek
op de wijze waarop de film ob
serveert, maar weigert een oor
deel te verbinden aan de han
delingen van haar hoofdrolspe
lers.
In 1986 kreeg John McNaugh
ton van een videodistributeur
honderdduizend dollar voor het
maken van een willekeurige
griezelfilm. Op zoek naar een
onderwerp stuitte hij op de ge
schiedenis van Henry Lee Lu
cas, een net opgepakte serie
moordenaar wiens opgebiechte
wandaden in de honderden lie
pen. In een maand tijd schoot
McNaughton de film in de stra
ten van Chicago, met uitslui
tend plaatselijk talent. Voor de
hoofdrol contracteerde hij een
jonge theater-acteur met een
formidabele uitstraling: Michael
Rooker. McNaughtons financier
wist zich echter geen raad met
het eindresultaat, en Henry be
landde op de plank. Henry kreeg
van de filmkeuring een X-rating
(achttien jaar en ouder). Succes
op het festivalcicuit forceerde in
1989 echter een bioscoop-rou-
lement, waarna een ware zege
tocht begon.
John McNaughton wil niets
weten van het verwijt dat hij de
film slechts gemaakt heeft om
op een handige manier veel
gold te verdienen: „Met Hemy
hebben we geprobeerd een ka
rakterstudie te maken, twee we
ken uit het leven van een serie
moordenaar. Het is een verhaal
over mensen, geen excuus om
naakte vrouwen en bloederige
moorden te laten zien. Ons ver
haal gaat over een moordenaar,
maar daarom hoef je nog niet
iedere moord in beeld te bren
gen. Omwille van de spannings
boog kan je er niet omheen om
op een gegeven moment de
daad te tonen, maar dat hebben
we zo lang mogelijk uit ge
steld."
Het duurt inderdaad geruime
tijd voordat in de film daadwer
kelijk een slachtoffer valt. Henry
opent luguber met beelden van
vermoorde vrouwen, met
slechts op de geluidsband de
getuigenis van hun doodsstrijd.
Dan verschijnt Henry zelf in
beeld, een boerse jongeman
met een fors postuur en een on
behaaglijk lege blik. Hij is altijd
onderweg, en doet Chicago aan
om zijn oude celmaat Otis op te
zoeken. Henry laat hem kennis
maken met zijn deprimerend
handwerk en Otis blijkt een
overenthousiaste leerling, die
op een gegeven moment hun
daden op video begint vast te
leggen. Vanaf dat moment ver
schijnt in beeld wat al die tijd
uitsluitend gesuggereerd is. Via
een aantal brute executies
wordt naar het dramatisch
hoogtepunt toegewerkt: een
door Henry op video vastgeleg
de executie van een gezin. De
zenuwen van de kijker worden
danig op de proef gesteld wan
neer aan het eind van de scene
Otis de video terugspoelt met
de mededeling dat hij het ge
heel nog eens wil bekijken.
RECENSlP. HENK MAURITS
Forever Young. Te zien: Lido 1, Leiden;
Metropole, Den Haag.
Stel je voor, je laat je nu invrie
zen en je ontwaakt pas weer
over vijftig jaar, bijvoorbeeld in
2045. Je ontdekt dat er intussen
een nieuwe wereldoorlog is ge
weest, iedereen een antwoord-
televisie heeft en dat de meeste
mensen met wie je opgroeide
van ouderdom zijn overleden.
De wereld ziet er zo anders uit
dat je vertwijfeld op zoek gaat
naar wat vertrouwde elementen
uit het verleden. Mel Gibson
overkomt het in de romantische
komedie Forever Young, waarin
hij na vijftig jaar in een vrieskist
te hebben gelegen opeens ont
waakt in de toekomst.
Maar voor het zover is maken
we eerst letterlijk en figuurlijk
een duikvlucht in het verleden
en landen in 1939 op het mili
taire vliegveld Alexander Field,
waar testpiloot Danny McCor-
mick (Gibson) zojuist een B25-
bommenwerper op spectaculai
re wijze aan de grond heeft ge
zet. Terwijl het grondpersonel
nog nasiddert van de gierende
buiklanding, klimt Danny breed
lachend en bluffend uit de
cockpit om vervolgens te gaan
testén hoe hij zijn vriendin ten
huwelijk zal vragen.
De toon lijkt gezet voor een
komische actiefilm, maar al snel
daarna zitten we midden in een
melodrama, wanneer de vrien
din van Danny wordt overreden
door een vrachtauto. Danny is
zo wanhopig dat hij direct in
gaat op een verzoek van zijn
Mel Gibson voelt zich plotseling te oud worden om het dak te repareren.
vriend Harry, een wetenschap
per die experimenteert met het
invriezen van levende wezens.
Op dat moment krijg je het idee
in een science fiction-film te
zijn beland, die zelfs horror
trekjes krijgt wanneer twee jon
gens, meer dan vijftig jaar later,
ergens in een oud militair ma
gazijn de vriesmachine ontdek
ken en in hun onschuld Danny
weer tot leven wekken. Danny
meldt zich eerst nog keurig bij
de legerbasis, maar merkt al
snel dat er nogal wat veranderd
is en dat zijn verhaal niet echt
geloofwaardig klinkt. Daarom
zoekt hij zijn toevlucht bij een
van de jongens die hem heeft
gevonden en gaat vervolgens
vertwijfeld op zoek naar zijn ou
de vriend Harry, die natuurlijk
allang is overleden.
De film krijgt dan even iets
van een spannende thriller,
wanneer ze er op de legerbasis
achterkomen dat het verhaal
van Danny klopt en het geniale
experiment van toen dus ge
slaagd is. Maar helac# voor
Danny is er een nogal fatale bij
werking, namelijk dat na het
ontwaken een proces van su
persnelle en onherroepelijke
veroudering in werking wordt
gezet, waardoor voor Danny
een race tegen de klok begint
om de draadjes uit het heden
weer aan elkaar te knopen met
het verleden.
Uit het voorgaande blijkt al
dat Forever Young niet echt een
evenwichtige film is geworden.
De film zwabbert, zeker in het
begin, nogal heen en weer tus
sen verschillende stijlen en gen
res. Het is een soort kruising
tussen een romantische kome
die en een melodramatische
tearjerker, gekruid met wat
vleugjes thriller en science-fic
tion. Maar de motor is de ro
mantiek en de dwangmatige
neiging van de Hollywood-cine
ma om elke film, koste wat kost,
tot een happy end te brengen.
En in Forever Young kost dat de
nodige moeite, want Danny
moet in korte tijd vijftig jaar ou
der worden gemaakt. De beste
prestatie in de film wordt dan
ook geleverd door de grimeur
die er op bewonderenswaardig
wijze in slaagt om Mel Gibson
te laten vergrijzen tot een een
charmante oude heer in de
trant van Cary Grant of Gregory
Peck.
waarderen om de verkeerde re
denen? „Dat risico loop je altijd.
Iemand kan een auto kopen om
er een ander mee dood te rij
den. Maar in samenlevingen als
de onze is de uitwisseling van
verschillende ideeën onze
grootste vrijheid. En voor zover
ik weet heeft in die zeven iaar
dat de film uit is geen enkele
moordenaar gezegd dat Henry
hem tot zijn daad heeft ge
bracht. Maar in Engeland heeft
de keuring een coupure aange
bracht (een suggestie van ne-
crofilie, MvdT) omdat ze von
den dat die scene mensen zou
kunnen aanzetten tot verkeerde
dingen. Ik vind echter dat als je
volwassen bent. je moet kunnen
zien wat je wilt zien."
Een onbehaaglijk lege blik: Michael Rooker is Henry
McNaughton: „De kijker is
getuige van het meest gruwelij
ke dat maar denkbaar is, de
moord op een onschuldig kind.
Je ziet het, en je neemt aan dat
het op dat moment gebeurt.
Maar als de scène voorbij is,
gaat de camera terug, en zie je
dat Henry en Otis er thuis op de
video naar zitten te kijken, puur
als amusement. Het is een op
zettelijk gecree'erd moment om
de kijkers bewust te maken van
het feit dat ook zij kijken om
zich te vermaken."
„Henry moordt zonder on
derscheid des persoons, zijn da
den zijn vreugdeloos. Hij lijkt
zich niet bewust van de morele
verwerpelijkheid van zijn da
den. hangt ergens tussen beul
en slachtoffer in. Flarden van
een verstoorde jeugd duiken op,
maar de echte Henry blijft on
grijpbaar. Otis daarentegen be
leeft zichtbaar plezier aan wat
hij doet, en gaat zelfs verder dan
zijn maat lief is. Het maakt de
titelfiguur bijna sympathiek.
I lenry is op een rare manier de
good guy uit de film, terwijl Otis
de slechterik is. Henry heeft een
vreemd soort morele code, hij
probeert Otis van kannibalisme
af te houden. Ik vond dat fasci
nerend aan de drijfveren van de
echte Henry: je kunt iemand
doden, maar je kunt hem niet
opeten. Otis geeft volledig toe
aan het heest in zichzelf."
Was McNaughton nooit bang
dat mensen de film zouden
