Gekift tast
kwaliteit
politie aan
De trein stopt
nu voor nog
meer deuren.
Werkstress? We verwend
Binnenland
In het ei al verstoten
Geweigerde Filipijn Sison naar Raad van State
Abonnees
massaal weg
bij rk-blad
Dief levert portemonnee
na 64 jaar in bij politie
ZATERDAG 3 APRIL 1993
au CPD Gemccnschappdijk
Storing treft Postbank in Arnhem
arnhem» Door een technische storing bij de Postbank in Arn
hem ligt de verwerking van ingekomen opdrachten stil. Klanten
zullen daardoor hun dagafschriften met vertraging ontvangen.
De storing ontstond in de nacht van woensdag op donderdag
toen een klant een verkeerde tape aanleverde, waardoor het sys
teem vastliep. De Postbank verwacht de storing dit weekeinde
op te lossen.
Informatielijn ANWB over reizen
den haag» Vanaf 7 april kunnen reizigers dag en nacht naar de
ANWB bellen voor informatie over reisformaliteiten. Alle Eu
ropese en ruim dertig veelbezochte landen in de rest van de we
reld zijn in het systeem opgenomen. Via de telefoonlijn wordt
onder meer informatie gegeven over visumbepalingen, accepta
tie van betaalmiddelen en vaccinaties die nodig zijn.
Sterke stijging aantal hypotheken
voorburg» Vorig jaar werden door particulieren 241.000 hypo
theken afgesloten. In totaal was daarmee 35,4 miljard gulden ge
moeid, een stijging van 19,7 procent ten opzichte van 1991.
Toen werden 208.000 hypotheken voor woningen afgesloten
voor een totaalbedrag van 29,6 miljard gulden. Dit blijkt uit cij
fers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De gemid
delde rente van de hypotheken op woonhuis/bedrijfspand daal
de, van 9,23 procent in 1991 tot 8,84 procent in 1992 en is in
middels nog verder gezakt.
Vragen over succes belastingtelefoon
den haag» Het WD-kamerlid Van Rey ergert zich aan het feit dat
staatssecretaris Van Amelsvoort (financiën) zich zo enthousiast
heeft uitgelaten over het toenemende gebruik van de belasting
telefoon door particulieren. Het succes van de belastingtelefoon
zou (ie bewindsman juist tot nadenken moeten stemmen. Hij
zou zich moeten afvragen of het aangiftebiljet nog steeds te in
gewikkeld is. Van Rey stelt dit in schriftelijke vragen aan Van
Amelsvoort. Het aantal bellers naar de belastingtelefoon is van
850.000 in 1992 gestegen naar meer dan een miljoen dit jaar.
Rotterdam Tegenwoordig gaat het wel goed met deze vier weken oude zwartvoet-pinguin, maar het begon allemaal nogal moeizaam. Niet zodra
had de moeder-pinguin haar ei gelegd of zij en de vader wilden er niets meer van weten. Dankzij een broedmachine waggelt nu echter alsnog een
jonge bewoner rond in de Rotterdamse diergaarde Blijdorp. foto reuter» jerry lampen
utrecht. anp
De Filipijn Jose Maria Sison stapt naar
dé Raad van State om zijn dreigende uit
zetting uit Nederland tegen te gaan.
Staatssecretaris Kosto (justitie) wees
ivdinsdag Sisons verzoek tot erkenning als
pcllitiek vluchteling af, onder meer we
gens vermeende terroristische contac-
Sison ontkent deze contacten en
vreest voor zijn leven als hij terug moet
naar de Filipijnen, zo heeft hij gisteren
meegedeeld. Sison is aangesloten bij het
Nationaal Democratisch Front, de groot
ste verzetsbeweging op de Filipijnen, dat
onder meer een kantoor heeft in
Utrecht.
Justitie meent dat Sison verantwoor
delijk kan worden gesteld voor misdrij
ven van de Filipijnse communistische
partij (CPP) tegep de menselijkheid en
voor geweld. Uit gegevens van de Bin
nenlandse Veiligheidsdienst (BVD) zou
verder blijken dat Sison voorzitter en lei
der van de inmiddels gelegaliseerde CPP
is geweest. De BVD constateert dat Sison
ook persoonlijk contacten onderhoudt
met terroristische organisaties over de
hele wereld.
„Belachelijk", reageert Sison. Hij stelt
dat hij tijdens de tijdstippen van de ver
meende misdrijven ofwel politiek gevan
gene was ofwel in het buitenland ver
bleef. Ook ontkent hij zijn voorzitter
schap van de CPP. Verder bestrijdt hij
dat hij veilig naar de Filipijnen terugkan,
zoals Justitie heeft gemeld. Zo zou nog
een prijs pp zijn hoofd staan.
Eerder al had de staatssecretaris Sisons
verzoek in eerste aanleg afgewezen,
maar de Raad van State vernietigde dat
besluit eind vorig jaar. Volgens de raad
ontbrak een goede reden om Sison als
vluchteling te weigeren. Sison zal nu op
nieuw naar de Raad van State stappen.
De Internationale Arbeidsor
ganisatie (IAO) meldde on
langs dat stress door de toe
nemende werkdruk op we
reldschaal dreigt uit te groei
en tot een ware epidemie.
Maar is stress wel een ziekte?
Of is het vooral een vergaar
bak van alles wat niet deugt?
En:'wordt er misschien wat al
te veel gehuilebalkt?
jjtrecht» PATRICIA VAN DER ZALM
Een van de meest uitgeholde
yuilnisbak-begrippen van de
moderne tijd. Een vergaarbak
,van alles wat niet deugt. Een
begrip bovendien dat op lek
ker veel verschijnselen kan
worden geplakt: spanning, on
genoegen, overbelasting, over
spanning, jeuk en een zekere
matevan gekte. Professor dr. J.
Winnubst, hoogleraar in de
psychologie van gezondheid
en ziekte aan de Utrechtse
universiteit, wordt wat ver
moeid van wat hij aanduidt als
„dat gehuilébalk" over stress.
„Stress, ach ja".
Niet dat hij het verschijnsel
niet serieus neemt. Maar op
een congres dat hij onlangs
bezocht waren de deelnemers
wel wat erg zwaar op de hand.
„Ér werd over stress gepraat
alsof het AIDS betrof. Ik zeg
niet dat er geen problemen
zijn maar laten we het elkaar
ook vooral niet aanpraten."
De Internationale Arbeids
organisatie, onderdeel van de
Verenigde Naties, kwam re
centelijk met een nogal alar
merend rapport over stress als
gevolg van werk. Een wereld
wijd probleem dat door toene
mende industrialisering, bu
reaucratie en werkdruk haast
epidemische vormen aan
neemt. Een verschijnsel dat
niet meer alleen geldt voor
kantoorpersoneel in de indus
trielanden, maar voor alle ran
gen en standen, ook in de Der
de Wereld.
In 1985 bedroeg volgens het
Centraal Bureau voor de Sta
tistiek (CBS) het aantal ver
zuimgevallen bij de werkende
mannen 2,1 miljoen (waarvan
ruim 70.000 in de categorie
'overige psychische stoornis
sen', zoals stress). Bij de vrou
wen ging het in 1985 om 1,3
miljoen verzuimgevallen; ruim
62.000 wegens 'overige psychi
sche stoornissen'. In 1990 la
gen de cijfers voor mannen en
vrouwen respectievelijk op 2,6
miljoen (85.805 'psychische
stoornissen') en 1,7 miljoen
(88.000 'psychische stoornis-
Japan is wat deze problema
tiek betreft een waar tranen
dal. De economie bloeit er als
een tierelier, maar het arbeids- - in hoeverre de werknemer tijd
ethos is ër zo doorgeslagen dat en werkzaamheden zelf kan in-
het met enige regelmaat voor
komt dat iemand zich letterlijk
doodwerkt. Karoshi heet dat:
dood door te veel werk. De Ja
panse overheid doet nu verwoe
de pogingen het werktempo tot
menselijker proporties terug te
dringen, maar dat wil er bij de
gemiddelde werknemer nog
niet in.
In de VS, zo meldt het IAO-
rapport, is het aantal schade
claims van werknemers met
stress in tien jaar tijds verdrie
voudigd. Prof. Winnubst: „Ik zie
dat in Nederland ook komen.
Schadeclaims als werknemers
denken dat hun arbeidssituatie
echt aanleiding geeft tot over
spannenheid of chronische
stress. Als je kunt aantonen dat
de organisatie slecht is, de
werkdruk en het verloop groot
en je al de vierde bent die in de
zelfde functie om die redenen
ontslag neemt, biedt dat juri
disch wel mogelijkheden."
Daarvoor is zelfs door specia
listen in arbeidsomstandighe
den een soort meetlat ontwik
keld. 'Welzijn bij de Arbeid' heet
die. Het is een checklist, waar
mee deskundigen functies in
bedrijven doorlichten. Gekeken
wordt hoe eentonig het werk is,
delen, of er medezeggenschap
is of dat alles van hogerhand
wordt opgedragen.
Onderzoeker John Klein Hes-
selink: „Het gebeurt niet vaak
dat bedrijven uit zichzelf zo n
functie laten doorlichten". Zijn
ervaring is dan ook dat bedrij
ven nog niet veel met het ver
schijnsel stress doen. „Er is nog
niet over nagedacht, of er is nog
geen beleid. We hebben net sa
men met Riaggs een cursus
stressvermindering en -preven
tie ontwikkeld en die bij vier be
drijven toegepast. De gegevens
worden nog verzameld, conclu
sies zijn er nog niet. Maar op
vallend was wel dat twee van de
vier bedrijven zeiden: de stress
van de mensen komt door
privéproblemen, daar kunnen
wij niets aan doen."
Stress is de toestand waarin
volgens Van Dales Groot Woor
denboek, 'het evenwicht van de
biofysiologische functies in het
lichaam is verstoord door te
grote lichamelijke of geestelijke
spanning en die bepaalde af
weermechanismen in werking
doet komen'. Maar wat is even
wicht, wat is verstoring, wat is te
grote lichamelijke of geestelijke
spanning? Het is allemaal nogal
vaag. Stress hoort erbij. Zon
der stress zou het een saaie
boel worden. Maar na drei
ging, druk of spanning moet
op zeker moment de rust
weerkeren. Daar begint bij
stressy types de ellende. Ze
kunnen hun stressknopje niet
meer terugdraaien en ontwik
kelen chronische stress. Het
eindprodukt van chronische
stress is overspannenheid.
Deskundigen leggen volgens
Winnubst echter ten onrechte
een oorzakelijk verband tus
sen stress en het ontstaan van
bijvoorbeeld kanker, hart- en
vaatziekten, maagkwalen.
„Dat is nog maar de vraag.
Mensen worden óók ouder,
slijten dus meer, takelen ge
woon af. Ja, misschien gaan ze
door chronische stress sneller
achteruit. Maar daar weten we
nog te weinig van. We weten
wel dat relativering ontzettend
belangrijk is.. Het grote pro
bleem is volgens de psycho
therapeut Albert Ellis dat men
sen denken dat ze perfect
moeten zijn, geen foutjes mo
gen maken. Eén grote, zelfge
maakte dwang."
„Maar", erkent Winnubst,
„als de IAO zegt dat mensen
meer last van stress krijgen als
ze op het werk weinig te ver
tellen hebben, saai, monotoon
werk doen in een opgelegd
tempo, dan is dat zo. Toch ook
hier weer een kanttekening.
Een aantal mensen vindt mo
notoon werk zonder veel zeg
genschap prima. Die zouden
juist stress krijgen als ze meer
verantwoordelijkheid kregen.
Je kunt dus niet zeggen: veran
der alle functies in fabrieken
en kantoren."
Een stressvrije werkorgani
satie is een onzinnige gedach-
'te, vindt de Utrechtse hoogle
raar. „Moderne organisatie
psychologen propageren graag
de platte organisatie, waarin
de hiërarchie minder strikt is
en meer op gelijk niveau
wordt gewerkt. Mensen zou
den zich daar prettiger in voe
len. Dat is zeer de vraag, met
al die territoriumgevechten,
voortdurend geknok voor de
eigen functie, voortdurend
overleg en verandering. Zo'n
organisatie is flexibeler, maar
ook bedreigender en onrusti
ger."
Eigenlijk zijn we verwend,
vindt Winnubst. „De arbeids
omstandigheden zijn glorieus,
vergeleken met vijftig jaar ge
leden. We willen op alle gebied
het onderste uit de kan en zijn
minder gereid om stress te ac
cepteren. Als we niet op onze
wenken worden bediend, wor
den we kwaad. Of schieten we
in de stress."
DEN BOSCH«ANP
Het Katholiek Nieuwsblad, dat
als eerste krant meldde dat mgr.
Bar niet zou terugkeren als bis
schop van Rotterdam, heeft
„enkele honderden" abonnees
verloren als gevolg van de affai
re-Bar. Dit heeft directeur Cools
van de tweemaal per week ver
schijnende krant gezegd. Het
KN heeft ongeveer 17.000 abon
nees.
Hoofdredacteur ad interim G.
de Rouw schreef gisteren in zijn
commentaar dat „ook het Ka
tholiek Nieuwsblad niet ont
komt aan de averij die het schip
van de kerk in Nederland de
laatste weken heeft opgelopen".
Op de dag dat bisschop Bar af
trad, zei kardinaal Simonis voor
de KRO/RKK-TV het „schande
lijk" te vinden wat het KN had
gedaan. Simonis sprak van het
„bewust killen van twee bis
schoppen".
Twee dagen na het vertrek
van Bar naar het klooster in Bel
gië had de krant geschreven dat
nu feitelijk vier bisschopszetels
vacant waren: Breda (Ernst),
Roermond (Gijsen), Rotterdam
en Groningen. Op dat moment
had Bar zijn ontslagbrief nog
niet geschreven en was bis
schop Möller van Groningen
herstellende van een operatie.
Möller woonde begin deze week
weer de bisschoppenvergade-
ring bij.
Ex-burgemeester
Alkmaar neemt
waar in Almere
ALMERE GPD-ANP
PvdA'er C. Roozemond (66) is
benoemd tot waarnemend bur
gemeester van Almere. Een
woordvoerder van de provincie
Flevoland heeft dat laten weten.
Tot een nieuwe burgemeester is
aangewezen, vult Roozemond
tijdelijk het gat op dat de afge
treden burgemeester C. de Cloe
heeft achtergelaten. Rooze
mond was eerder onder meer
burgemeester van Alkmaar en
waarnemend burgemeester in
het Friese Smallingerland.
De Almeerse burgemeester
De Cloe legde onlangs zijn
functie neer nadat vier van de
vijf wethouders het vertrouwen
in hem hadden opgezegd. De
Cloe had volgens de wethou
ders gedurende zijn zevenjarige
ambtsperiode in Almere ten on
rechte onkosten gedeclareerd
voor auto, telefoon en verhui
zingen.
Jonge homo's
vrijen te vaak
zonder condoom
utrecht «anp
Onbeschermde anale seks komt
nog steeds veel voor onder jon
ge Amsterdamse homo's. Pre
ventie onder Jonge homo's is
hard nodig, omdat het AIDS-vi-
rus zich ook onder deze groep
mensen verspreidt. Dat blijkt uit
een recent onderzoek van de
GG&GD in Amsterdam en van
de Werkgroep Homostudies van
de Universiteit Utrecht.
De onderzoekers ondervroe
gen een groep van 154 mannen
tussen 18 en 30 jaar met homo
seksuele contacten. Alle betrok
kenen werd bloed afgenomen.
In de onderzochte groep bleek
4,5 procent besmet met HIV.
Ook bleek 22 procent antistof
fen in het bloed te hebben te
gen hepatitis B. Dat is een lever
ziekte die ook door onbe
schermde anale seks kan wor
den overgedragen. Van de
groep heeft 43 procent het
laatste jaar onbeschermde anale
seks gehad. Maar ook in contac
ten met losse partners worden
niet altijd condooms gebruikt.
Slechts zestig procent van de
mannen, die met losse partners
anale seks hebben, zegt conse
quent condooms te gebruiken.
Scherpe kritiek op kwaliteit korpsen:
De politiekorpsen zeggen dat ze streven naar meer kwali
teit en meer veiligheid, maar hun beleid is daar nog niet
op gericht. De politie werkt nog altijd niet planmatig en
doordat afdelingen en medewerkers elkaar vliegen afvan
gen en soms regelrechte loopgravenoorlogen uitvechten,
komt van de mooie voornemens weinig terecht. Dr. J.
Hom, leider van het project 'Politie en Veiligheid' van het
bureau reorganisatie politie, verklaart dat deze week in
het Algemeen Politieblad.
zeer effectief gebleken. In sa
menwerking met bewoners,
winkeliers en instellingen wer
den maatregelen getroffen ter
voorkoming van inbraak in wo
ningen, zakkenrollen, diefstal
uit ziekenhuizen en roofover
vallen.
De omvorming van de 145
korpsen van rijks- en gemeente
politie naar 25 regiokorpsen en
het korps landelijke politiedien
sten heeft volgens Hom alleen
nog maar de voorwaarden ge
schapen voor een doelmatiger
politie apparaat. „Nu zijn de re
giokorpsen aan zet", meent hij.
,,Er zal beter moeten worden
bestuurd en gecommuniceerd.
Korpschefs zijn er in het verle
den zelden in geslaagd hun or
ganisatie aan te zetten daad
werkelijk zaken aan te pakken.
Er is te weinig werkvoorberei
ding en de aanpak die werd be
dacht was gebrekkig, oppervlak
kig en weinig creatief."
De politie zit volgens Hom op
dood spoor. Er wordt te veel af
gewacht. De politie rent van
brand naar brand en blust zo
goed mogelijk, maar gaat dan
zitten wachten op de volgende
melding.
Willen de korpsen positief uit
de bus komen minister Dales
van binnenlandse zaken heeft
opdracht gegeven een systeem
te ontwerpen om kwaliteit te
meten dan moet volgens
Hom het roer om. „In plaats
van af te wachten wat er te ge
beuren staat of doelloos rond te
rijden in de hoop daarmee cri
minelen af te schrikken, moeten
de problemen worden aange
pakt die ten grondslag liggen
aan de criminaliteit", meent hij.
Die aanpak is volgens Hom
bij de projecten van het inmid
dels opgeheven landelijk bu
reau Voorkoming Misdrijven
ENSCHEDE GPD
Omdat hij al 64 jaar werd ge
plaagd door een knagend ge
weten en daar een einde aan
wilde maken, leverde een 76-
jarige man uit Enschede giste
ren bij de politie een porte
monnee in die hij in 1929 op
de toenmalige dinsdagmarkt
had gestolen. De man liep als
elfjarige met zijn vriendjes op
de markt en zag bij een vis
kraam een vrouw met een
open eiermand lopen met
daarin een portemonnee. Hij
griste de beurs weg en ver
braste het voor die tijd hoge
bedrag van tien gulden met
zijn vriendjes.
Hij kreeg al meteen wroe
ging, maar durfde de porte
monnee niet bij de politie in te
leveren omdat hij het tientje
niet kon terugbetalen. Giste
ren trok hij eindelijk de stoute
schoenen aan en leverde de
knip in. Hij heeft rekening ge
houden met geldontwaarding
en ér honderd gulden inge
stopt. Volgens de politie is de
man vervolgens als een geluk
kig mens, met zuiver geweten,
weer in de taxi gestapt.
Sinds 1 april is de Treintaxi-service uitgebreid naar
81 stations. Dat betekent dat nu maar liefst 500 plaatsen in
Nederland eenvoudig en goedkoop te bereiken zijn.
Voor maar f 5,- brengt de Treintaxi u van het station
naar de plaats van bestemming. Ook kan de Treintaxi u naar
het station brengen. Dan moet u van tevoren even bellen.
Een welkome aanvulling op het comfort van de treinreis.
Om welke nieuwe stations en plaatsen het precies
gaat, leest u in de Treintaxi-folder die bij het station en post
kantoor verkrijgbaar is.
Nog meer Treintaxi-steden, nog makkelijker reizen.
