'Ik heb 't risico genomen, daar had ik zin in'
Cultuur&Kunst Film
Tractoren tegen kapitalisme Komedie De Zevende Hemel is zo plat als een dubbeltje
I: v vyy-sr;
t
Jungle Boek kan nog honderd jaar mee
DONDERDAG 1 APRIL 1993
FILMS IN LEIDEN
Urbanus en Renée Soutendijk niet op hun plaats
OVERZICHT LETTY STAM
Absurdistisch filmfestival in LAK-önema.
LVC en X in Leiden van 1 tot 8 apnl
Eén april, kikker in je bil. Ter ere
van de dag dat je iedereen een
loer mag draaien, zijn in drie
Leidse Filmhuizen een week
lang maffe films te zien. Onder
de noemer absurdistisch film
festival opent LVC vandaag met
Voorwaarts, Soujet en Entoe-
ziazm van Dziga Vertov. De
films zijn. respectievelijk, in
1926 en 1931 gemaakt, de bloei
tijd van de arbeidersstaat. Ver
tov maakte twee lofliederen op
de noeste werker vol glimmen
de tractoren en rokende fa
briekspijpen.
Vrijdag is het grinnekend
griezelen in LVC met de Rocky
Horror Picture Show. Een bur
germansechtpaar komt terecht
in het kasteel van Dr. Frank No
Further. Hij is een travestiet af
komstig uit Transylvanië en be-
Drowning by Numbers woensdga
zig met het ontwikkelen van de
perfecte mens, Rocky Horror.
Andere bewoners zijn de gebo
chelde knecht Riff Raff en de in
cestueuze zuster van Dr. Ma
genta. Alsof dat nog niet inge
wikkeld genoeg is, duikt ook Dr.
Scott op die zijn vermiste debie
le neefje annex motorrijder
zoekt.
Zaterdag draait in LVC Stran
ger than paradise, de eerste
speelfilm van Jim Jarmusch. Hij
laat twee jongens en een meisje
op zoek gaan naar het paradijs.
De alledaagse werkelijkheid
hindert de drie daarbij ernstig.
Zondag neemt de X het even
over met Safety Last. In deze
stomme film doet winkelbe
diende Harold Lloyd alsof hij
chef is in een warenhuis om zijn
nieuwe geliefde te imponeren.
Om zijn armzalige salaris wat
op te krikken beldimt hij tegen
beloning de gevel van de win
kel. Pianist Ivo Verschoor bege
leidt klimgeit Lloyd met live
muziek.
In LVC draait 's avonds Uccel-
lacci e Uccellini van Pier Pasoli-
ni. In deze film volgt een kraai
een wandelende vader met zijn
zoon. De vogel roept tot gek
wordens toe links-intellectuele
teksten totdat de wandelaars
hem in zijn kladden grijpen.
LAK-cinema zet maandag het
festival voort met A night at the
opera. De broertjes Marx staan
hierin een verliefde jongeling
bij. Met succes want van achter
grondzanger groeit de man uit
tot ster van de opera.
Diezelfde avond is in LAK Fel-
lini's E la nave va. In een zee
van plastic laat de regisseur een
boot rondvaren met een nogal
gemengd gezelschap vlak voor
het uitbreken van de Eerste We
reldoorlog. Het ruim is gevuld
met vluchtelingen
uit Servië-Kroatië.
Boven hun hoofd
danst de Europese
aristocratie. Dins
dag draait LAK Cry
baby van John Wa
ters. De film vertelt
het verhaal van niet
deugende jongen
die op braaf meisje
valt.
De tweede film van
die avond is Prépa-
rez vos mouchoirs.
Een vrouw heeft al
leen nog maar inte
resse in haar breiwerk. Haar
wanhopige echtgenoot denkt
dat een baby het eind van alle
problemen is en probeert haar
met de hulp van een willekeuri
ge restaurantganger zwanger te
krijgen. De X sluit woensdag het
festival af met Drowning by
numbers van Peter Greenaway.
Oma, moeder en dochter, alle
drie Cissie geheten, verdrinken
hun echtgenoot in een film vol
nummers en wiskundige getal
len.
En om in de getallen te blij
ven: Frank Zappa's 200 Motels is
de tweede en laatste film. Ringo
Starr speelt Frank Zappa, Keith
Moon is een non en Dick Bar
ber doet een industriële stofzui
ger na. Wie de verhaallijn mist,
kan zich troosten met veel mu
ziek en veel kleuren.
BIOSCOPEN
ALFA 1
Leidseplein tel. 6278806
Daens 12 j., dag. 13. 15.45, 18.45,
21.30
ALFA 2
The crying game 16 j., dag. 13.30,
16,19.30,22
ALFA 3
Glen Garry Glen Ross a.l„ dag. 16,
19.30, 22, do vr ma di ook 13.30
ALFA 4
Jungle Book a,l„ dag. 13, 15.45,
18.45
Indichine 12 j.. dag. 20.45
ALHAMBRA 1
Weteringschans tel. 6233192
10 Festival van de fantastische film,
dag. 15. 18.30, 20.30,22.30-
ALHAMBRA 2
10e Festival van de fantastische film,
dag 15. 18.30, 20.30,22.30
BELLEVUE CINERAMA
Marnixstraat 400 tel. 6234876
De 7e hemel a l., dag. 13.15. 16.
18.45. 21.30, za zo 14.30, 16.45,
18 45,21.30
CINERAMA 2
Dracula 12 j., dag. 13.15,16.
18.45.21.30
CALYPSO 1
Marnixstraat 402 tel. 6234876
Scent of a woman a.l., dag. 13.15,
16.45.20.30
CALYPSO 2
The last of the mohicans 12 j., dag.
13.15, 16. 19.15,22
CINECENTER-CINEMA CORALINE
Lijnbaansgracht 236 tel. 6236615
L. 627 16 j dag 14.30. 19,22
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
11 ladrodi Bambini a.l., dag. 14.30,
17, 19.30,22.15
CINECENTER-PIERROT
Les nuits fauves 16 j., dag. 14,
16.45, 19.30, 22.15
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Of mice and men a.l., dag. 14.30,
17,19.30,22
CINEMA 1 INTERNATIONAL
August Allebèplein 4 tel. 6151243
The distinguished gentleman a I
dag. 19. 21.45, zazo ook 13.15, 16.
wo ook 13.30
CINEMA 2 INTERNATIONAL
De kleine blonde dood a.l., dag.
18.45,21.30
CITY 1
Leidseplein tel. 6234579
The distinguished gentleman a.l.,
dag. 13.15, 16. 18.45,21.30
CITY 2
City of joy 12 j., dag. 13.15, 16.
18 45,21.30
CITY 4
Body of evidence 16 j., dag. 13.15,
16. 18.45.21.30
CITY 5
Sister Acta I 18.45.21.30. dovr
madiook 13.15,16
CITY 6
Under Siege 16 j., dag. 13.15, 16.
18 45.21.30
CITY 7
Bodyguard a I., dag. 13.15,16,
21.45,Z0 14.15
Kamen ma t/m wo 20
Bitter Moon do t/m zo 19.15
C'est arrivé prés de chez vous dag
21.15
Late night movie dag. 23, zo 16.30
Gay Cinema za24
KRITERION 1
Roetersstraat 170 tel. 6231708
Urgadag. 17.45
The crying game dag. 20. 22.15, di
alleen 20
Sneak Preview di 22.15
KRITERION 2
The long day closes dag. 17.30.
21.45
Die Blechtrommel ma 19 30
The story of Qiu Yu dag. 19.30
RIALTO 1
Ceintuurbaan 338 tel. 6623488
Les nuits fauves dag. 19.30, 22, zo
ook 15
Pink Narcissus dag. 18
RIALTO 2
De Nederlandse documentaire: Vier
muren/Omdat mijn fiets daar stond-
De tijd geest dag 18
Poison dag. 20
Swoon dag. 22
THE MOVIES 1
Haarlemmerdijk 161 tel. 6386016
Indochinedag. 21.15. za zo ook
14.30
Orlando dag. 17.30, 19.30, zazo
ook 15
THE MOVIES 2
The crying game dag. 17.30, 19.45,
22,.
k 15
ook
THE MOVIES 3
Of mice and men dag. 17.15, 22
Howards end dag. 19.30,
14.30
THE MOVIES 4
Vals licht dag. 17.30, vr za ook
00.15
Raise the red lantern dag. 19.30
De Noorderlingen dag. 22
TUSCHINSKI1
Reguliersbreestraat tel. 6262633
De kleine blonde dood a.l., 13.15,
16, 18.45,21.30
TUSCHINSKI 2
Sneakers a.l., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30, wo alleen 13.15, 16
TUSCHINSKI 3
A few good men a.l., dag. 13.15, 16,
18.45.21.30
TUSCHINSKI 4
Dracula 12 dag. 18.45, 21.30, do
vr ma di ook 13.15. 16
TUSCHINSKI 5
Death becomes her. dag. 13.15, 16.
18.45,21.30
TUSCHINSKI 6
Lorenzo'soil a.l.. dag. 18.45, 21.30,
dovr madiook 13.15. 16
TUSCHINSKI CINEAC
King Ralph a doorlopende voorstel
ling vanaf 11laatste 21
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel 6237460
The story of Qui Ju dag. 18.20. 22.
zo ook 15
RECENSIE OOS DE PUTTER
De Zevende Hemel. Te zien: Lido 1. Lei
den; Euro 2. Alphen, Cineac Buitenhof 1
en Odeon 1Den Haag
Pakweg tien jaar geleden waren
zowel Urbanus als Renée Sou
tendijk, de hoofdrolspelers uit
de groot uitgebrachte komedie
De Zevende Hemel, echte belof
tes. Over Soutendijk schreef het
gezaghebbende filmtijdschrift
Variety in die dagen dat ze het
beste was dat Holland had
voortgebracht sinds een bekend
biermerk. Tezelfdertijd gold Ur
banus als het grappigste man
netje van België, dat overal lak
aan had en wegens zijn anar
chistische spotternijen meer
dan eens in de clinch lag met
kerk en gezag.
In een decennium is veel ver
anderd: Renée Soutendijks be
oogde Hollywoodcarrière werd
een flop. Ze kreeg hooguit rol
len in matige actiefilms, waar
geen plaats was voor het dra
matisch talent dat ze ooit ten
toon spreidde in films als Het
meisje met het rode haar, Van
de koele meren des doods en De
vierde man. Met Urbanus ging
het commercieel gezien heel
wat beter, maar het enorme
succes van zijn stripboeken en
films als Hector en Koko Flanel
bezorgden hem wel de reputa
tie van iemand die zijn artistie
ke kwaliteiten grif had ingeruild
tegen klinkende munt. Urbanus
maakte nog slecht^ flauwekul,
de bijtende nonsens en dave
rende satire van vroeger waren
ver te zoeken.
Deze twee gedeukte sterren
treffen elkaar nu in een poging
tot een amoureuze komedie,
onder regie van de Franse sce
narist en (debuterend) filmma
ker Jean - Paul Lilienfeld. Een
prettig treffen is het voor de toe-
Urbanus met Renée Soutendijk in De Zevende Hemel: „Als je je publiek wilt binden dan moet je er jaren achter elkaar met een pletwals overheen
en niet met een klein hitje."
schouwer zeker niet geworden, vallen: zijn sterke punt is de ti- blijft er weinig anders ovet dan tende omstandigheid voor het
Urbanus is in een zodanig ge- ming die bij het theater hoort, een tamelijk irritante ijdeltuit. tweetal worden aangevoerd dat
structureerd verhaal veel min- bij grappen en sketches, wan- En Renée Soutendijk is ook al het verhaal van De Zevende He-
der op z'n plaats dan in een neer hij een rol moet spelen die niet op haar gemak als come- mei kant noch wal raakt. Ene
aaneenschakeling van losse in- een zekere ontwikkeling vereist dienne. Nu moet als verzach- Samuel (Urbanus) besluit uit
liefdesverdriet en andere misère
een eind aan z'n leven te ma
ken. Juist op dat moment redt
hij toevallig z'n knappe buur
vrouw Charlyne (Soutendijk).
die zich ook al wil opknopen.
Om dat te voorkomen vertelt
Samuel haar dat hij een engel is.
gezonden om haar drie dagen
te laten kennismaken met de
goeie kanten van het leven.
Knullig
Nu staat of valt zo'n komedie
met de geloofwaardigheid van
die uitgangssituatie, en die
wordt in De Zevende Hemel der
mate knullig gepresenteerd dat
iedere mogelijke charme
meteen van de baan is. Charly
ne herkent immers gewoon
haar bovenbuurman, maar die
weet haar met wat onzin van
zijn missie te overtuigen. Iedere
engel is seksloos, verzekert Sa
muel Charlyne, en daar draait
het dan natuurlijk om in het
vervolg.
Tekenend voor het niveau
van De Zevende Hemel is de wij
ze waarop Charlyne Samuels
gevoel voor passie onderzoekt:
ze draait haar tong eens in z'n
oor en vertelt hem dat de laatste
man bij wie ze dat deed 'een ka-
z'n broek kreeg waarmee
hij door een kleerkast heen kon
schieten'. Volop hemeltergende
humor uit de oude doos derhal
ve, in een ook visueel erg flauwe
film (zoals wanneer Samuel een
pompbediende omkoopt om
Charlyne te doen geloven dat ze
onzichtbaar is. Ook de uiteinde
lijke clou van de film, die tot het
noodzakelijk happy end voert,
is zo plat dat we ons afvragen
hoe dit ooit met deze acteurs
kon gebeuren.
Urbanus was voorbereid op kinderziektes regisseur
ENSCHEDE PETER DE ZWAAN
Hij is zo aardig en zo ontwapenend eerlijk dat je bijna ge
neigd bent om hem of te remmen als hij zegt wat hij echt
van zijn nieuwste film De Zevende Hemel denkt: „Het is
toch iets te weinig Urbanus geworden. Ik weet ook wel
dat er beeldovergangen niet kloppen. Ik ben artiest ge
noeg om alles van timing af te weten en hier en daar heb
ik bij de montage ook ingegrepen. Maar ik had vantevo-
ren gezegd: Jean-Paul Lilienfeld is de regisseur. Hij neemt
de beslissingen, hij heeft het laatste woord. En daar heb
ik niet op terugwillen komen."
soort films zou kunnen maken.
Elke keer Urbanus als de dorps
gek die er met het meisje van de
held vandoor gaat. Ik weet pre
cies hoe ik dat moet doen. Dus
zocht ik iets anders."
Iets heel anders, mogen we
wel zeggen. Urbanus ging in zee
met een beginnende Franse re
gisseur, die geen woord Vlaams
sprak en hoopte dat alles goed
zou komen: „Het werken met
Stijn Coninx was op voet van
gelijkwaardigheid. We begon
nen met een leeg vel papier en
vulden dan samen de rollen en
de grappen in. Dat ging fantas
tisch, maar we hebben wel vier
jaar lang tegen eikaars gezicht
aan zitten staren. Spiritueel ge
„Ik heb risico genomen. Daar
had ik zin in. Ik heb vijftien jaar
als Urbanus in.het theater ge
staan en ik wist dat ik er nog
wel zestien jaar succes zou kun
nen hébben, maar ik voelde me
als iemand die aan een ketting
was gelegd. Ik ben overgestapt
op de film en ik heb samen met
Stijn Coninx Hector gemaakt.
Dat was een toevalstreffer, zei
den recensenten, dus ik dacht:
oké, een toevalstreffer, dan doe
ik het nog een keer over. Dan
zal ik ze laten zien dat ik het
kan zo vaak ik wil. Koko Flanel
werd ook een succes en ik wist
dat ik nog zeventien van dat
zien raak je op elkaar uitgeke
ken. Met popgroepen gaat het
net zo, die splitten ook na een
tijdje."
„Ik kreeg een scenario in han
den dat in het Frans was ge
schreven. Ik las het en ik vond
er mijn soort humor in terug en
het soort grappen dat ik ook
maak. Het verhaal was geschre
ven door Jean-Paul Lilienfeld en
hij zei: 'Je mag het hebben,
maar ik wil het zelf regisseren.'
Hij had alleen nog maar een
korte film gemaakt dus ik wist
dat ik begon met een regisseur
die last van kinderziektes zou
hebben. Het leek me een leuk
avontuur."
„Ik heb het script vertaald in
het Nederlands en de grappen
eruit gehaald die ik niet wilde
gebruiken. Daarna heb ik het
verhaal weer omgezet in het
Frans zodat Jean-Paul kon zien
wat er was overgebleven en hij
zou begrijpen wat wij aan het
zeggen waren, op de set. Of we
de goede teksten zeiden wist hij
niet. Wat hem betrof hadden we
woorden achterstevoren uit
kunnen spreken. Het enige wat
hij kon bekijken was of onze
mimiek hem beviel en of we op
de goede plaats stonden. Daar
spraken we dan over in een
soort kleuterfrans, want als je de
finesses en nuances van het vak
doorneemt dan kijk je niet op
een taalfout."
„Het was wel wennen, net
zoals het wennen was dat de
populariteit van Renée en van
mij op hem geen indruk maak
te. Lilienfeld is een Parijzenaar,
hij wist niet veel van Belgische
komieken. Hij was de regisseur,
de baas. Ik was de acteur en ik
had te doen wat hij zei. Ik vond
het wel vreemd, maar Renée
zei: Je bent verwend, jij. Ik heb
mijn hele leven al te maken met
regisseurs die alles beter we
ten."
Slapstick
De slapstickelementen zijn in
De Zevende Hemel veel minder
duidelijk aanwezig dan in Hec
tor en Koko Flanel. Het is zeer
de vraag of het grote publiek dat
zal waarderen. „Vrouwen vin
den de film wel leuk, denk ik.
Zo'n grote vent, een beetje te
der en lief, een soort teddybeer,
daar houden ze wel van. Man
nen zullen meer moeite hebben
met het anti-macho gedoe. We
hebben er bewust voor gekozen
om ons in te houden. Ik heb da
genlang onder het spelen lopen
denken: niet van die breeds-
moelblikken trekken, gewoon
doen, klein houden. Misschien
is het te klein geworden. Het
publiek lacht als ik met mijn
bolle ogen draai en als ik kop
pen trek. Ik heb te veel weggela
ten, maar daar heb ik veel door
geleerd."
„Bij alles wat ik doe moet ik
iets te winnen hebben. Als je je
publiek wilt binden dan moet je
er jaren achter elkaar met een
pletwals overheen en niet met
een klein hitje. Na Hectoren Ko
ko wist ik hoe het moest met
het spelen van de komieke
dorpsgek, maar ik wist nog niet
hoe het was om onder een re
gisseur te werken. Dat weet ik
nu wel en ik weet ook dat ik nu
ver genoeg ben om zelf te gaan
regisseren. Het is de droom van
iedere acteur om een keer zelf
een film te maken en dat is pre
cies wat ik ga doen. Door De Ze
vende Hemel heb ik geleerd hoe
ik met acteurs moet omgaan. Ik
ben niet iemand die zijn zin
met geweld doordrijft, maar
meer iemand die overlegt. Ik
weet nu hoe dat behoor aan te
pakken. Zo gauw ik kan begin ik
ermee."
Ook als De Zevende Hemel
flopt?
„Ook dan. Met deze film heb ik
mijn fans op de proef gesteld.
De film is niet voor kinderen,
denk ik, maar misschien is hij
wel iets voor mensen die mijn
vorige films niets vonden. Zo
boor ik nieuw publiek aan. En
als dat nieuwe publiek uitblijft
dan ga ik toch doen wat ik zelf
wil, want dat heb ik altijd ge
daan. Let maar op: Urbanus
gaat terugkomen. De echte Ur
banus, de komiek. Een film re
gisseren is moeilijk en ik zal het
al zwaar genoeg hebben met
opletten of iedereen doet wat
hij moet doen. Daar kan niet
een type bij dat anders is dan ik
zelf ben. Voor De Zevende He
mel ben ik in de huid van een
ander gekropen, maar voor
mijn eigen film word ik weer de
Urbanus van het podium."
Nieuwe Nederlandse versie van laatste film Walt Disney
Mowgli met Baloo de Beer.
ic 2 en Metropole 2. Den Haag
Je hebt van die films die niet ka
pot te krijgen zijn. Die een soort
eeuwigheidswaarde hebben en
daarom om de zoveel jaar
steeds opnieuw kunnen worden
uitgebracht. Films als Sneeuw
witje, Bambi, Dumbo, of Pinoc-
chio, allemaal al meer dan vijftig
jaar oud en die nog wel hon
derd jaar meekunnen. Een
uniek fenomeen en tekenend
voor het talent van Walt Disney,
de grondlegger van het fameuze
Disney-imperium dat naast een
indrukwekkende reeks teken
films ook natuurdocumentaires.
speelfilms en zelfs pretparken
heeft opgeleverd.
De erfgenamen van de Dis-
ney-collectie gaan erg zuinig
om met de geesteskinderen van
Walter Elias, zoals de volledige
voornaam van Disney luidde.
Om de zoveel tijd duikt men het
archief om een van die filmju
welen weer wat op te poetsen,
te voorzien van een nieuwe
soundtrack en opnieuw in rou
latie te brengen. Zo konden we
de afgelopen twee jaar opnieuw
kennismaken met Assefjoester,
Sneeuwwitje en Peter Pan en
ditmaal is het de beurt aan
Jungle Boek uit 1967, de laatste
film waarbij Disney zelf nog een
vinger in de pap heeft gehad, en
na Sneeuwwitje een van de
meest bekeken films uit de Dis
ney Studio's.
In dit geval gaat het om de
Nederlandse versie uit 1978, die
voorzien werd van een nieuwe
stereo-geluidsband, met daarop
onder meer de stemmen van
Michiel Geelen (Mowgli), Coen
Flink (Baloo), loan Remmelts
(Bagheera), Willem Duyn (Ko
ning Lowietje), Paul Haenen
(Dizzy) en Lex Goudsmit (Kolo
nel fiathij. Geen slechte 'cast'
en daarom ook nog niet aan
vervanging toe. Wel heeft de
distributeur ervoor gezorgd dat
de film nu zo geprojecteerd
wordt dat het hele oorspronke
lijke filmbeeld te zien is, en er
aan de bovenkant en aan de on
derkant geen stukken van het
beeld worden afgesneden.
Zoals bekend is Jungle Boek
gebaseerd op de al uit het eind
van de vorige eeuw daterende
Mowgli-verhalen van Rudyard
Kipling. Centraal in de film staat
Mowgli. een mensenjong dat
wordt opgevoed door een wol-
venfamilie. totdat zijn leven in
de jungle in gevaar komt door
de onbetrouwbare tijger Shere
Khan. Vergezeld door de panter
Bagheera gaat Mowgli op reis
naar het mensendorp, waarbij
hij onderweg van het ene in het
andere avontuur terecht komt
en onder meer goeie vrienden
wordt met de levensgenieter
Baloo de beer.
Jungle Boek is min of meer te
beschouwen als Walt Disney's
requiem. Hij overleed een jaar
voor de film uitkwam, maar
heeft zelf nog voor een groot
deel de basis gelegd voor deze
produktie, die vervolgens werd
uitgevoerd door de zogenoem
de 'nine old men', de animato
ren die al sinds het midden van
de jaren dertig met Disney sa
menwerkten. Tot hen behoorde
ook Wolfgang Reithcrman, een
veteraan die bijna vijftig jaar bij
de Disney Studio's heeft ge
werkt, en die de regie heeft ge
daan van vele Disney-films,
waaronder ook Jungle Boek En
die er dus mede voor gezorgd
heeft dat de naam Disney een
begrip is geworden in de teken-
filmindustrie. Met een pakket
films dat beter dan welk film
genre ook de tand des tijds weet
te doorstaan en de verwende te
levisiekinderen uit de jaren ne
gentig net zo weet te boeien en
te amuseren als de bioscoopbe
zoekers uit de jaren dertig of
veertig. En dat is zonder meer
een unicum.
