Ook controle op
snelheid treinen
Oorlogsvoorraden helpen psychiatrische patiënten in Kiev
Binnenland
Goedkopere PTT-telefoon zonder draad
Minder werk in bouw na
uitspraak groot onderhoud
Rotterdammers 'saai',
Amsterdammers 'ijdel'
Man confronteert familie
met 25 jaar oude incest
'De' bijstandsfraudeur bestaat helemaal niet
Geen vervolging voor
mishandeling peuter
Expositie klederdrachten
ZATERDAG 27 MAART 1993
Geen 'net pak' meer voor militairen
den haag Dienstplichtige militairen van de landmacht krijgen
met ingang van de nieuwe lichting in april geen 'dagelijks tenue'
(DT) meer uitgereikt. Deze bezuiniging levert het ministerie van
defensie tot de afschaffing van de dienstplicht (verwacht in
1998) ongeveer 25 miljoen gulden op. Voor dienstplichtige offi
cieren, onderofficieren en soldaten in bepaalde functies wordt
het DT niet afgeschaft. Ook voor enkele ceremoniële gelegenhe
den wordt een voorraad DT's broek, jasje, overhemd en
stropdas aangehouden.
Limburgse dagbladen sneller samen
Maastricht De directies van De Limburger en Het Dagblad voor
Noord-LimburgwiMen de samenwerking tussen beide concerns
versnellen. Zij willen daarom een zogenoemde veranderings
manager aanstellen. De ondernemingsraden zijn gisteren ge
vraagd akkoord te gaan met de aanstelling van R. Rijbroek. Van
de manager wordt verwacht dat hij actief betrokken wordt bij de
studie naar de mogelijke samenwerkingsvormen tussen de twee
kranten. Zowel fusie als nauwere samenwering is daarbij moge
lijk.
Bewaker grenspost Bergh verdwijnt
Rotterdam Er komt op korte Termijn een einde aan het inscha
kelen van een particulier bewakingsbedrijf bij de grenspost
Bergh aan de Al2 nabij Arnhem. Dat hebben de directeur van de
Douane en de Centrale Dienstcommissie Douane gisteren be
sloten. De bewaker vergezelt de enige dienstdoende douanier
die in de nachtelijke uren goederen moet inklaren van buiten de
EG. De douane is van mening dat oplossingen binnen het doua
ne-apparaat zelf moeten worden gevonden.
Spijkerman stopt met Steen Been
Hilversum Jack Spijkerman stopt met het populaire radiopro
gramma De Steen Beenshow. Dat heeft de presentator giste
ren via Radio 3 bekendgemaakt. Een woordvoerster van de
VARA deelde mee dat Spijkerman wel blijft doorgaan met 'Spij
kers met Koppen'. Het is nog niet bekend wanneer hij precies
stopt en of een opvolger voor hem wordt gezocht. De Steen
Beenshow, waarin Spijkerman onder meer bijzondere wensen
van luisteraars in vervulling laat gaan, is een van de best beluis
terde radioprogramma's op Radio 3.
Na ongelukken bij Hoofddorp en Eindhoven
UTRECHT 'GPD-ANP
De Nederlandse Spoorwegen (NS) gaan binnen een half
jaar snelheidscontroles houden op baanvakken waar ma
chinisten langzamer moeten rijden vanwege werkzaam
heden. Ook komen er langs de rails opvallende waar
schuwingsborden voor de treinbestuurders. De maatre
gelen volgen op aanbevelingen van NS-commissies, die
onderzoek hebben gedaan naar de toedracht van de
treinongelukken vorig jaar bij Hoofddorp, waar vijf do
den vielen, en Eindhoven.
moet worden geminderd elec-
tronisch een boodschap. Als de
Volgens NS zijn de snelheids- machinist geen vaart mindert,
controles niet meer dan „hulp- valt de trein automatisch stil.
middelen op weg naar de ideale ATB werkt nu al maar nog
situatie", aldus een woordvoer- niet optimaal. Zo treedt het sys-
der van NS. „Van een dergelijke teem nog niet in werking bij
controle gaat wel een preventie- snelheden lager dan veertig ki-
ve werking uit. Bovendien kun- lometer per uur. Bovendien
nen we ook beter controleren of werkt het systeem alleen op
de communicatie met de ma- grote blokken rails van enkele
chinisten goed werkt." kilometers lengte. Een volledig
NS zullen pas over twee jaar nieuw ATB-systeem, dat nog
in staat zijn de veiligheid van veel nauwkeuriger werkt, doet
het treinverkeer drastisch te pas in 2006 zijn intrede. In 2026
verbeteren. Dan wordt het Au- moet dat systeem volledig zijn
tomatische Trein Bewakingssys- ingevoerd,
teem (ATB) op alle treinen inge- De Vervoersbond CNV plaatst
voerd. ATB geeft de machinist kanttekeningen b'j de maatre-
op het traject waar snelheid gelen die NS hebben genomen.
Algemeen Nederlands Persbureau GPD Cemeenschappe'^e Persd*i
De verantwoordelijkheid voor
de veiligheid wordt volgens de
bond te eenzijdig bij de machi
nisten gelegd, terwijl de 'mana
gers' van NS geheel buiten
schot blijven.
De Spoorwegen klagen nog
over de veiligheid van de nieu
we locomotief, de loc 6400. Hij
rijdt onverklaarbaar slecht, staat
veel te vaak stuk in de werk
plaats en zorgt voor bijna dub
bel zoveel vertragingen als de
oude loc 2200. De loc 6400
wordt alleen ingezet voor het
goederenvervoer. Volgend jaar
moeten er 120 van deze toestel
len rijden.
De loc 6400 zou regelmatig
onderdelen als moertjes, rem-
blokken en schokdempers ver
liezen. Ook treedt de dode-
mansknop, een veiligheidsknop
voor de machinist, spontaan in
werking waardoor de trein
stopt. De locomotief maakt wel
minder lawaai en verbruikt
minder energie. Hij wordt ge
maakt in Kiel door het Duitse
Krupp MaK en BBC Mannheim.
PTT Telecom gaat de strijd aan met de goedkope,
niet-goedgekeurde draadloze telefoons, die in
Nederland op grote schaal worden verkocht. De
nieuwe draadloze 'Orlando 100' zal vanaf 1 april
volgende week voor 249 gulden in de PTT-win-
kels verkrijgbaar zijn.
Deze telefoon is gefabriceerd volgens de richt
lijnen die zijn opgesteld door het ministerie van
verkeer en waterstaat. De telefoon werkt op offi
cieel vrijgegeven lage frequentieband en heeft
een bereik van 150 meter.
De telefoon is beveiligd tegen het bellen op an
dermans kosten. Meeluisteren via bijvoorbeeld de
scanner is ook niet meer mogelijk. PTT Telecom
verkoopt al draadloze telefoons die via een hoge
re frequentieband werken. Deze toestellen kosten
tussen de zes- en negenhonderd gulden per stuk.
Het plan van PvdA-fractievoorzitter Wöltgens om het groot onder
houd aan woningen weer aftrekbaar te maken van de belasting
leidt tot grote stagnatie in de bouw. Veel huiseigenaren stellen on
derhoud aan woningen uit in afwachting van een besluit over het
PvdA-plan. Het Nederlands Verbond van Ondernemers in de
Bouwnijverheid (NVOB) en het Bedrijfschap Schildersbedrijf sloe
gen gisteren alarm omdat opdrachten uitblijven.
De twee organisaties juichen de plannen van Wöltgens toe maar
willen weten wanneer de fiscale aftrekbaarheid wordt ingevoerd.
Het NVOB wil dat dit met terugwerkende kracht tot 1 januari 1993
gebeurt. Bij het verbond zijn 4.500 vooral kleine, bouwbedrijven
aangesloten. Bij het Bedrijfschap Schildersbedrijf zijn vijfduizend
bedrijven aangesloten waarvan driekwart afhankelijk is van de op
drachten van particuliere woningbezitters.
Volgens Wöltgens leidt herinvoering van de fiscale aftrekbaarheid
van groot onderhoud tot duizenden extra arbeidsplaatsen in de
bouw en tot afname van het zwart werk. De extra BTW-inkomsten
die het rijk hierdoor ontvangt, kunnen worden benut om de fiscale
aftrekbaarheid te financieren.
paar Amsterdammers gaven toe
vaak grappen te maken ten kos
te van anderen. Over elkaar zijn
de inwoners van de twee groot
ste Nederlandse steden blijkens
het onderzoek niet erg te spre
ken. .Amsterdammers zijn op
scheppers", vinden de Rotter
dammers. „Rotterdammers zijn
saai", is daarop het Amster
damse antwoord.
De studenten onderzochten
ook het verschil russen Amster
damse en Rotterdamse mannen
en vrouwen. In beide steden
vinden de mannen het andere
geslacht in eigen stad intelligen
ter. Amsterdamse vrouwen vin
den hun 'eigen' mannen veel
aardiger en behulpzamer dan
de Rotterdammers.
Amsterdammers vinden zich
zelf „gezellige, openhartige
mensen". Rotterdammers vin
den zichzelf „nuchter en wils
krachtig". Ze zijn blij met hun
eigen stad, maar Amsterdam
mers spannen daarin de kroon.
Dat wijst een onderzoek uit dat
psychologiestudenten onder
334 inwoners van beide steden
hielden. Hun bevindingen: Am
sterdammers zijn „chauvinisti
scher" dan Rotterdammers. Het
onderzoek werd gehouden in
het kader van een promotie-on
derzoek naar stereotype denk
beelden over groepen.
Inwoners van de Maasstad
roemen de eigen werklust en
zien zichzelf als gesloten. Een
dat hij zijn patiënt niet van het
schrijven van de brief heeft af
gehouden.
In het hoger beroep tegen de
hem door het college in Eind
hoven opgelegde waarschuwing
voerde de psychiater aan dat de
patiënt zelf op het idee van de
brief is gekomen. Hij heeft hem
het schrijven ervan niet afgera
den omdat confrontatie weten
schappelijk volledig aanvaard
baar wordt geacht als methode
om een door incest opgelopen
trauma te verhelpen.
De patiënt was er slecht aan
toe en overwoog zelfmoord.
Zijn toestand is door het schrij
ven van de brief verbeterd.
Het centraal college begrijpt
dat de psychiater voor de con
frontatiemethode heeft geko
zen. Het vindt wel dat deze me
thode zorgvuldiger had moeten
worden toegepast. Anderzijds
wordt geconstateerd dat de psy
chiater zijn naam en telefoon
nummer in de brief heeft laten
opnemen, zodat de familiele
den zich tot hem konden wen
den. Hij heeft de confrontatie-
methode ook met collega's be
sproken voordat de brief werd
verstuurd.
Het Centraal Medisch Tuchtcol
lege heeft in hoger beroep een
klacht afgewezen tegen een psy
chiater die familieleden van een
patiënt had geconfronteerd met
incest die 25 jaar geleden was
gepleegd. Het tuchtcollege in
Eindhoven had de arts eerder
een waarschuwing opgelegd.
De patiënt kampte door de
incest, waarbij twee van zijn
broers waren betrokken, met
ernstige psychoseksuele proble
men. Hij besloot al zijn broers
en zusters een brief te sturen
waarin hij woede en afschuw
uitte over wat er tussen zijn
achtste en tiende jaar met hem
was gebeurd. Familieleden die
wilden reageren, verwees hij
naar zijn psychiater.
De brief veroorzaakte hevige
opschudding en emoties, niet
alleen bij de twee broers, maar
ook bij de andere (aangetrouw
de) familieleden die van niets
De broers dienden een klacht
in bij het tuchtcollege in Eind
hoven. Ze voelden zich aange
tast in hun eer en goede naam
en ze verweten de psychiater
Er bestaat niet één soort bijstandsffaudeur.
De uitkeringstrekker die sjoemelt met zijn
uitkering is te verdelen over drie groepen,
s een groep die zichzelf verrijkt op kos-
van de gemeenschap, een groep 'pech
vogels' die uit onwetendheid de regels
overtreedt, en een groep waarvan de direc-
e omgeving bijstandsfraude goedpraat.
D&t blijkt uit een onderzoek dat in op
dracht van staatssecretaris Ter Veld van
sociale zaken is verricht. Het onderzoek is
verricht op basis van intprviqws met mede
werkers van de sociale dienst van een mid
delgrote stad.
De grootste groep fraudeurs bestaat vol
gens de onderzoekers uit uitkeringstrek
kers die buiten hun wil om werkloos zijn
geraakt. „Zij zijn in principe bereid welke
baan dan ook te accepteren. Maar als ge
volg van hun lage opleidingsniveau zijn ze
aangewezen op economisch gevoelige be
drijfstakken die weinig zekerheid bieden."
Belangrijk voor deze groep is hun sociale
leefomgeving. Die accepteert fraude onder
het motto: 'Je moet voor jezelf zorgen,
want er is niemand anders die dat doet'.
Een dergelijk calculerend gedrag noemen
de onderzoekers „kenmerkend voor de ge
hele Nederlandse samenleving".
Het merendeel van de mensen die een
uitkering krijgt, werkt er (zwart) bij en ver
zwijgt deze inkomsten. Volgens de onder
zoekers was de gemiddelde omvang van
de fraude in de onderzochte gemeente
19.000 gulden, bij zwart werk was de frau
de 7.500 gulden. Fraude door verzwegen
samenwonen leverde de uitkeringsgrech-
tigde gemiddeld 23.000 gulden extra op.
De onderzoekers constateren een cul
tuuromslag bij de bestrijding van fraude.
De laatste paar jaar zijn medewerkers van
de sociale diensten aanzienlijk alerter op
het voorkómen van fraude en komen er
steeds meer sociaal rechercheurs. Ook het
publiek blijkt steeds vaker bereid om, ano
niem, de sociale diens^ te tippen over ver
meende fraude.
De onderzoekers stellen ook vast dat de
complexe regels van de bijstand fraude uit
lokken. Ze pleiten voor vereenvoudiging
van de Bijstandswet.
Een 26-jarige vrouw en een 28-
jarige man uit Rotterdam wor
den niet veroordeeld voor de
mishandeling van een Rotter
damse peuter. De Rotterdamse
rechtbank heeft officier van jus
titie I. de Boer gisteren niet ont
vankelijk verklaard in haar eis
die ze twee weken geleden te
gen hen stelde. De Boer had
twaalf maanden gevangenisstraf
waarvan zes voorwaardelijk te
gen de vrouw geëist, en twaalf
maanden tegen de man.
Volgens de rechtbank is het in
strijd met het Europees Verdrag
voor de rechten van de mens
om de twee nu nog te veroorde
len voor een feit dat op 27
maart 1990 aan het licht kwam.
De moeder van de peuter werd
verweten dat zij haar kind niet
had beschermd tegen de 'losse
handen' van haar nieuwe
vriend. De vrouw nam steevast
genoegen met de verklaring dat
de kleine meid voortdurend
omviel als zij in de kamer speel
de. Waarschuwingen van fami
lie had zij naast zich neergelegd.
ding van de patiënten zien er uit alsof
het slechts eens in de maand wordt
verschoond.
Op zaaltjes ter grootte van een luxe ho
telkamer staan tien tot twaalf bedden.
Zes van die zaaltjes delen een sanitair
blok waarvan de wasbakken zoveel
aanslag vertonen dat de oorspronkelij
ke kleur zich slechts laat raden. Het en
kele toilet is vaak niet meer dan een gat
in de bodem waar omheen twee ge
metselde voetafdrukken hun best doen
om boven de uit het gat gulpende
smurrie uit te komen.
Apathisch
De patiënten staan, voor zover zij niet
volstrekt bewegingsloos onder een
spanlaken op de gammele bedjes lig
gen, apathisch in de gangen en spre
ken met elkaar noch met het schijn
baar uit gewapend beton opgetrokken
personeel. Elk uitzicht op genezing lijkt
hier verdwenen. Medisch geschoold
personeel is zeldzaam. Men bewaakt
slechts de orde en houdt de zaak zon
der zichtbaar succes schoon.
Intussen leidt psychiater Nassinnioek
zijn Nederlandse gasten rond met een
bijna onbegrijpelijk optimisme. Hier
en daar in het gigantische Pavlov-com-
plex is men aan het verbouwen. Het
19de eeuwse sanitair wordt vervangen
door moderner gerief. Het aantal bed
den per zaal wordt drastisch vermin
derd.
De uit de noodvoorraden van het mi
nisterie van WVC afkomstige goederen
zullen de aanblik van het Pavlov-zie-
kenhuis volgens Nassinnioek ingrij
pend veranderen. „Topkwaliteit", zegt
hij tevreden, „onbetaalbaar voor onze
armlastige regering." Tegelijk geeft hij
toe dat meer zou moeten gebeuren om
de psychiatrie in Oekraïne op een aan
vaardbaar niveau te brengen. Vooral
op het gebied van opleidingen en de
psychiatrische theorie zijn de achter
standen enorm.
Leerboeken
Van Vooms organisatie heeft inmid
dels tientallen leerboeken naar Kiev ge
stuurd die bij zijn Oekraïnse collega's
een gretig onthaal vinden. „Maar dat
zijn Engelse of Duitse boeken", stelt
Nassinnioek vast. „Mij kost het maan
den zo'n boek te lezen. Leraren die ons
in het Russisch of Oekraïns kunnen
onderrichten, dat zou pas effectief zijn.
En dan gaat het niet alleen om de psy
chiaters maar vooral ook om de verple-
S"18"
Lemckerd en Valentijn knopen het
goed in hun oren. Over twee maanden
komen zij weer terug in het Pavlov-zie
kenhuis. Zij hopen dan te zien dat de
zending die deze week is overgevlogen
Twee patiënten van het Pavlov Psychiatrisch Ziekenhuis in Kiev. Het ziekenhuis heeft
een aanzienlijk deel van de medische noodvoorraden uit Nederland gekregen.
FOTO ANP ED OUDENAARDEN
inderdaad in gebruik is. „Je mag het die hun aan Oost-Europa geschonken
controle noemen", zegt Lemckerd. spullen een paar maanden later als
„Wij willen dat deze spullen daar te- handelswaar op de markt in Berlijn te
recht komen waar ze nodig zijn. Er zijn genkwamen."
al te veel verhalen van hulpverleners
Mensonterende toestanden in de psychiatrische inrichting in Kiev.
FOTO ANP ED OUDENAARDEN
voormalige Sovjetunie plotseling moe
ten ombouwen naar een psychiatrie
met een meer menselijk gezicht.
Van Voorn slaagde erin zowel de Ne
derlandse als de Oekraïnse krijgsmacht
bij zijn actie te betrekken. De goede-
I. waaronder tweeduizend zieken
huisbedden en dekens en een grote
hoeveelheid verband, werden door de
Nederlandse landmacht naar de vlieg
basis Soesterberg gebracht. Daar land
den deze week acht transportvliegtui-
i van de Oekraïnse luchtmacht om
de spullen kosteloos naar Kiev te vlie
gen. De Oekraïnse landmacht zorgt zelf
voor de distributie. Lemckerd en Va
lentijn gingen mee om te kijken of alles
volgens afspraak zou verlopen.
„Pas nu je zelf in de inrichtingen kunt
rondkijken, besef je een beetje wat er
op dat gebied in de Sovjetunie aan de
hand is geweest", aldus Van Voom.
„De meeste aandacht ging daarbij al
tijd uit naar de politieke patiënten.
Dissidenten die hun verzet tegen het
Sovjet-systeem moesten bekopen met
jarenlange opsluiting in een gesticht.
Nu zij weer vrij zijn, is de belangstel
lingvoor de psychiatrie in de voormali
ge Sovjetunie aan het verflauwen.
Maar dat is ten onrechte. Ook de niet-
politieke patiënten verdienen onze
aandacht. Hun omstandigheden zijn
naar westerse maatstaven gemeten
volstrekt onaanvaardbaar.
Lemckerd en Valentijn kunnen die
constatering tijdens de rondleiding al-
Jeen maar beamen. „Je hoeft hier maar
n door je neus te ademen en je
weet dat het goed fout zit", zegt lemc
kerd. De „mestgeur" van het Pavlov-
ziekenhuis is inderdaad bijna niet te
verdragen. Het beddegoed en de kle-
„Dit had ik niet meer voor mogelijk ge
houden." Zichtbaar geschokt staat
C. Lemckerd, gepensioneerd WVC-
ambtenaar, weer in het Oekraïnse len
tezonnetje. Hij is zojuist met zijn jon
gere en nog steeds actieve collega
L Valentijn rondgeleid door het Pavlov
Psychiatrisch Ziekenhuis in Kiev waar
zo'n tweeduizend zwaar gestoorde pa
tiënten zijn opgenomen. Lemckerd en
Valentijn begeleiden deze week het
transport van een enorme hoeveelheid
medische goederen vanuit Nederland
naar Oekraïne.
Wat zij tijdens hun rondleiding aan
troffen, heeft hen meer dan ooit over
tuigd van de wijsheid van het besluit
de medische noodvoorraden die Ne
derland voor tijden van oorlog paraat
had, beschikbaar te stellen aan organi
saties die in Oost-Europa en de Derde
Wereld actief zijn. In het Pavlov-zie
kenhuis is aan alles gebrek. Van een
voudige doseerdoosjes voor medicij
nen tot verstelbare ziekenhuisbedden,
van steriele naalden tot eenvoudige
rolstoelen.
Aanvraag
Toen het kabinet eind vorig jaar be
sloot de noodvoorraden af te bouwen
was het in Amsterdam gevestigde Gne-
va Initiatieve Psychiatry er als de kip
pen bij om een aanvraag voor de Oek
raïne in te dienen.
Woordvoerder R. van Voorn van de
stichting was al eerder bezig geweest
geld en goederen in te zamelen voor
zijn Oelaaïnse collega's die de beruch
te geestelijke gezondheidszorg in de
ARNHEM» Volgende week vrijdag wordt in het Openluchtmuseum in Arnhem een expositie van kleder
drachten geopend. Medewerkers van het museum zijn hard bezig met de voorbereiding van de tentoon
stelling. FOTO» ANP
