ZATERDAGS BIJVOEGSEL Doodgewone "ongens met Dlauw bloed mm ZATERDAG 27 MAART 1993 i Prins Constantijn (23) en prins Johan-Friso (24), de jongste twee zonen van koningin Beatrix en prins Claus, zijn voor liet Nederlandse volk onbekende jongens. Zelden treden ze in het openbaar op. Ze worden nog niet klaargestoomd tot hulpkoning van hun broer Willem-Alexander (25). De prinsessen Christina, Margrieten Irene hadden op die leeftijd wèl veel publieke optredens. De jonge vrouwen bezochten zelfstandig diverse provincies en reisden zonder vaderen moeder naar de 'West'. Een vergelijking leert, dat Constantijn en Johan-Friso nog steeds anonieme 'studentjes'zijn, terivijl de prinsessen op die leeftijd door hun publieke optredens, maar ook door hun eigenzinnige opvattingen over huwelijk en geloof, al persoonlijkheden waren. Koningin houdt jongste zoons in de luwte Ongemakkelijk zitten de drie prinsen achter een grote tafel. Hun bruinverbrande gezichten staan gespannen. Op een verkrampte manier formuleren ze dat de reisboeiend, leerzaam en interessant was". Het is 19 november 1992: Willem-Alexander, Johan-Friso en Con stantijn geven na hun bezoek aan de Neder landse Antillen en Aruba een persconferen tie. Voor de twee jongste prinsen is dit optreden hun debuut. Nooit eerder hebben zij de pers officieel te woord gestaan. Prins Constantijn, de derde troonopvolger, is het minst gespan nen en heeft een aardig gevoel voor publici teit. Om het beeld van zwemmende prinsen in de 'West' af te zwakken, gaat hij uitgebreid in op de milieuproblematiek var Bonaire. Dan durven de andere twee broers ook wat algemene kreten te slaken over het milieu. De volgende dag blijkt dat over de publiciteit van de prinsen niet goed is nagedacht. Deden ze op de persconferentie voorkomen dat ook prinsen begaan zijn het milieu, nu maken ze in open jeeps een 'off the road tour', dwars door het ongerepte na tuurlandschap van Aruba. Het beeld van een stel uitgelaten jon gens, die met vader en moeder op stap zijn in het tropische overzeese koninkrijk, is weer te rug. Geen beleid Koningin Beatrix stippelt geen publiciteitsbeleid uit voor haar jongste twee zonen. Ze vindt dat de prinsen geen public relations nodig hebben. Publiciteit is nut tig voor artiesten en bedrijven, niet voor haar kinderen, zo luidt de redenering van de vorstin. Of ficiële optredens houdt ze dan ook zo veel mogelijk af. Zij is im mers degene die alle aanvragen voor bijeenkomsten behandelt en bepaalt welk lid van het Ko ninklijk Huis afreist. De afgelopen drie jaar heeft prins Constantijn vijf klusjes gedaan, zijn broer Johan-Friso vier. Sa men hebben ze onder meer twee i Martinair Constantijn opende een naar hem vernoemde hal en Johan-Friso loste het startschot van een trimloop die in het teken stond van de hulpactie voor Afri ka. De anonimiteit van de prinsen staat lijnrecht tegenover de bekendheid van de prinsessen Christina, Margriet en Irene toen zij de vol wassen leeftijd hadden bereikt, be prinses sen hadden regelmatig officiële optredens. Het bleef niet bij de onthulling van een beeld of het openen van een gebouw. De jonge vrouwen bezochten provincies, woonden congressen bij en hielden in 1963 alle drie voor radio en televisie een toespraak ter gele genheid van 150 jaar onafhankelijkheid. Margriet was 19 jaar oud toen zij samen met haar zus Irene (23) een maand lang door Su riname en de Nederlandse Antillen reisde. Irene liet in de zomer van 1961 een vakantie met haar familie in Porto Ercole schieten en bracht op verzoek van prins Bernhard een bezoek aan Mexico. De prinsessen hadden op die leeftijd ieder een eigen secretaresse. Die hielden hun agenda bij, behandelden brieven en bereid den bezoeken voor. De twee prinsen hebben het eiland Koningin Wilhelmina: 'Landgenoten Prins Constantijn doopt het vliegtuig van Martinair dat zijn draagt Prinses Juliana, prins Berhard en de prinsesjes (vlnr) Margriet, Beatrix en Irene bij hun terugkomst uit Canada na de bevrij ding. geen eigen secretaris nodig. Als ze optreden, is dat meestal samen met hun vader en moe der, zoals op prinsjes- en koninginnedag. De prinsen blijven langer steken in hun puber teit, terwijl de prinsessen toen al rijpe, zelf standige vrouwen waren. pottekijkers Juliana werd meer dan Beatrix nu door het Nederlandse volk onder druk gezet om haar prinsessen te tonen. Toen het koninklij ke gezin na de Tweede Wereldoorlog uit Ca nada terugkeerde, werden zij op handen ge dragen. Opdringerige pottekijkers togen naar paleis Soestdijk om maar een glimp op te vangen van de prinsessen die zij zo lang niet, of zelfs nog nooit, hadden gezien. Prinses Juliana hield vlak na haar thuiskomst een indringende toespraak voor de radio, waarin zij het publiek smeekte „om belang stelling te matigen: laat de kinderen op groeien met hun leeftijdgenootjes. Ik herin ner mij hoe naar ik het vond dat de i mij zo aanstaarden toen ik een kind was. Wij willen onze kinderen graag een zonnige jeugd geven. Helpt ons daarin..." Het volk negeerde haar wens. Tijdens de oor log hadden de mensen hun vrijheid om te doen en te laten wat ze wilden, al te lang in geleverd. Bovendien had koningin Wilhelmi na het Nederlandse volk als het ware door de oorlog heen gesleurd en werd zij daardoor beschouwd als een heilige. Het koningshuis was een boven alles verheven instituut. De prinsessen moesten noodgedwongen optre den als vertegenwoordigers van het Huis van Oranje. Wijsheid Terwijl de prinsessen, met name Margriet en Irene, tijdens hun studietijd werden Idaarge- stoomd tot 'hulpkoningin', is van iets derge lijks bij Constantijn en Johan-Friso niets te merken. Nu hebben de prinsen het geluk dat er nog veel andere hulpjes zijn. Prinses Mar griet en mr. Pieter van Vollenhoven, maar ook prins Bernhard en prinses Juliana, nemen de koningin veel werk uit handen. Toen Juliana koningin was, kon zij alleen een beroep doen op haar dochters. Volgens Gijs van der Wiel, die van 1968 tot 1983 directeur van de Rijksvoorlichtingsdienst houdt koningin Beatrix haar t bewust in de luwte. „De tijd is anders. Het volk verlangt deze studerende prinsen, dat ze straks lijk linten doorknippen en beel den onthullen. Het is goed mogelijk dat de jon gens straks een baan krijgen in het bedrijfsleven. Als de prinsen nu voortdurend bejaarden- en ziekenhuizen bezoeken, wordt dat straks ook van hen verwacht. Het lijkt een wijze strategie van de koningin om de prinsen zo lang mogelijk in de anonimiteit te houden. Dan hebben de jon gens straks meer kans om op éen normale manier in de samenle ving te integreren", aldus Van der Wiel. Johan-Friso studeert economie in Rotterdam en lucht- en ruim tevaarttechniek aan de TH in Delft. Hij kan straks zo aan de slag bij een Nederlandse vliegtuigmaatschappij. De Leid- se rechtenstudent Constantijn zal zeker geen probleem hebben om als jurist bij een maat schappelijk instituut of in een groot bedrijf een baan te vinden. De verwachting is, dat de afgestudeerde prins zich als advocaat niet met het strafrecht zal gaan bezighouden, omdat dat politiek veel te gevoelig zou liggen. Zodra Willem-Alexander nieuwe troonopvol gers op de wereld zet, zullen de prinsen Con stantijn en Johan-Friso steeds meer vrijheid in hun beroepskeuze krijgen. Politieke func ties als kamerlid, burgemeester of minister kunnen zij als lid van het Koninlijk Huis ech ter nooit bekleden. Eigenzinnig Door hun eigenzinnige gedrag waren Christi na, Margriet en Irene eerder persoonlijkhe den dan de twee zonen van Beatrix en Claus. Irene veroorzaakte veel commotie, toen zij als 24-jarige besloot katholiek te worden. Vlak daarna trouwde ze zonder toestemming van het parlement met de Spaanse prins Ca- rel Hugo de Bourbon Parma. Margriet was braver, maar kreeg veel belangstelling toen ze op haar 23ste als eerste prinses met een Ne derlandse burger in het huwelijk trad. Christina presenteerde zich al heel jong als een bijzonder mens. Ze was zestien toen ze haar naam Marijke „om persoonlijke rede- Christina veranderde. Wars van pro tocol en publiciteit vluchtte ze op haar 21ste Montreal, waar ze vijf jaar een muziek- opleidingvolgde. De prinsen lijken nog niets te voelen voor een huwelijk. Constantijn heeft volgens inge wijden al wel enige tijd een vaste vriendin, maar een verloving is nog niet in zicht. En als hij zijn rechten op de troon niet wil verliezen, moet hij zijn trouwplannen door middel van een verloving bekendmaken. Dan kan het ka binet een wetsvoorstel 'ter goedkeuring van het huwelijk' voorbereiden FOTO'S UNITED PHOTOS DE BOER. GPD, t Johan-Friso zou volgens de roddelbladen verkering hebben met een zekere Marieke („balletstudente, intelligent, lief en mooi"), maar de Rijksvoorlichtingsdienst meent dat hij nog vrijgezel is. Pas als de prinsen zich gaan verloven, worden de partners officieel door de RVD gepresenteerd. Voor de prinsen, die in de eindfase van hun studie zijn, is de periode aangebroken dal ze hun grenzen kunnen verleggen en meer aan het maatschappelijke leven kunnen gaan deelnemen. Tot op de dag van vandaag is daar nog weinig van terecht gekomen omdat moeder Beatrix haar kroost kort hield. Zelf hebben de prinsen kennelijk ook geen behoefte hun nek uit te steken. Op paleis Huis ten Bosch weten ze maar al te goed dat het koningshuis een kwetsbaar instituut is, dat niet in opspraak mag komen. Zolang de jongens buiten de publiciteit'blijven. kan van de prinsen ook geen kwaad worden gespro- Kroonprins Willem Alexander (rechts) en zijn broer Johan Friso snorkelend voor de Arubaanse kust. 'Een stel uitgelaten jongens, die met vader en moeder op stap zijn in het tropische over zeese koninkrijk' van premier Liberia-Peters (foto linksboven).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 37