'VBOK geen verlengstuk kerk'
Kerk Samenleving
ZATERDAG 27 MAART 1993
REDACTIE DICK VAN D
UIT DE KERKBLADEN Anti-abortusvereniging groeide in stilte naar 100.000 leden
Maak het kort (1)
De kersverse Katwijkse do
minee B.H. Weegink begon
één van zijn eerste bijdragen
aan de kerkbode 'Om de ou
de kerk' met het kopje 'Maak
het kort'. De Waarheid hangt
tenslotte maar van een enkel
woord af, wist hij te melden,
en veelschrijvers maken het
kerkblad onnodig duur. Een
week later blijkt de predikant
in elk geval op dit onderdeel
van zijn geloof gevallen. Voor
de mededeling dat de garage
van de pastorie is omge
bouwd tot een studeerkamer,
heeft hij bijna een volledige
kolom nodig. Dat gaat zo:
„Enige verandering in de
pastorie. Waar vroeger de au
tomobiel stond, zit nu de do
minee. De garage is omge
turnd tot studeer-, werk- en
spreekkamer."
Maak het kort (2)
Wat valt er nog meer over het
nieuwe studeervertrek te
melden? „De kamer heeft
een aparte ingang opzij,
naast het wandelpad. Nu is
het nog met de deur in huis
vallen, maar misschien ver
andert het als er een afdakje
boven komt. Wèl grenst de
studeerkamer aan de keuken,
waar zich één en ander af
speelt voor de inwendige
mens. Ooit heeft Seth Gaai-
kema, domineeszoon, 's va
ders arbeidsplek het 'keuken
tje van God' genoemd. Dat is
woordspraak van een kun
stenaar, vrijspelig en ook een
beetje oneerbiedig, zult u
misschien denken. Maar ja,
Gaaikema is van huis uit
'dopers', en zulken hebben
wel eens vaker een voor
schotje op de genade geno
men om zich er niet met een
Jantje van Leiden vanaf te
hoeven maken. Wij hier zijn
in de godsdienst meer het
volk van 'eerst voeten vegen
en netjes aankloppen'; we
schuifelen liever een leven
lang voor de dorpel in het
voorportaal van Gods heilig
heid (naar Ps. 84:11) dan dat
we zomaar via het achter
deurtje zouden binnenstiefe-
len."
Maak het kort (3)
De vergelijking met het 'keu
kentje' spreekt Weegink niet
temin toch wel aan. ,,'t Is de
plek waar het herder- en le
raarschap wordt overdacht
en de verkondiging voorbe
reidt. Als de dominee het
pannetje niet op het vuur
houdt, kan er 's zondags in
de consistorie niet het gebed
van 'Here, zegen deze spijze.
Amen' zijn. Van de oud-va-
ders wordt trouwens gezegd
dat hun werkplaats ook een
bidvertrek was. En dat som
migen van het knielen al een
kuiltje in de vloer hadden ge
kregen. Dat is wat anders
dan naar de duinen kijken!
Mogelijk dat aan het eind
van dit verhaal menigeen de
verzuchting slaakt: welnu, in
dat 'keukentje' aan Steenbok
31 kan ik beter geen ene voet
binnenzetten. Daarom een
troost. Tussen hier en het do
mein van mijn vrouw is een
sluisje met een paar toegan
kelijke deuren. Wie het hier
gehad heeft en daar even zou
willen wezen, loopt gemak
kelijk binnendoor. Om 'even
een bakkie te doen', zoals
jullie dat zo mystiekerig noe
men. Of het een schrale
troost is, bij haar? Wie weet."
Het is in elk geval te hopen
Weegink wat
minder lang van stofis.
AMERSFOORT* BERT V
De Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind
(VBOK) verwelkomt vandaag in Utrecht haar 100.000ste
lid. Het clubje anti-abortus activisten is sinds het ont
staan in 1971 uitgegroeid tot een organisatie van 30 be
roepskrachten en ongeveer 1800 vrijwilligers die zich toe
legt op hulp aan moeder-in-nood èn ongeboren kind.
op maat'. Bij de ene vrouw zal
een relationeel probleem moe
ten worden opgelost, bij de an
dere een financieel probleem.
Het ene meisje moet eerst haar
persoonlijkheid verder ontwik
kelen, het andere heeft vooral
behoefte aan sociaal contact.
In veel gevallen wordt eerst
een beroep gedaan op de plaat
selijke afdelingen, die vervol
gens één van de negen maat
schappelijk werksters inschake
len. Zij zijn er vooral op uit om
ruimte en rust te creëren. Tijds
druk is funest, ook de druk van
een in paniek gemaakte af
spraak met de abortuskliniek
werkt als 'een blokkade'. „De
vrouwen hebben tijd nodig tot
zichzelf te komen. Het gaat om
een beslissing voor het leven",
zegt Neele.
In 1992 benaderden bijna
2000 vrouwen en meisjes de
VBOK. Een deel van hen is te
gen abortus, een ander deel
heeft nog geen keuze gemaakt.
Van de 'intensief begeleide'
vrouwen kiest uiteindelijk 5 a 10
procent toch voor een abortus.
In sommige gevallen keert een
vrouw die een abortus heeft on
dergaan, nog eens terug naar de
VBOK. „Wij geven ook hulp na
de abortuskliniek."
De VBOK geeft verder voor
lichting op scholen: geen seksu
ele voorlichting, maar lessen
waarin 'respect voor het onge
boren leven en de verantwoor
delijkheid van de mens' cen
traal staan. Films, dia's en foto's
Van actievoeren moet de VBOK
sinds 1981, toen de Wet afbre
king zwangerschap werd aanger
nomen, niets meer hebben.
„Dat is energie verspillen", zegt
directeur drs. M. Neele. „Toen
de wet er nog niet was, had het
zin om mensen te mobiliseren.
Nu niet meer."
De hulpverleners en voorlich
ters van de VBOK worden ech
ter nog steeds geconfronteerd
met vragen, vooroordelen en
soms zelfs uitgesproken vijan
digheid. Vooral collega's uit het
welzijnswereldje kunnen nau
welijks geloven dat het mogelijk
is om je eigen waarden en nor
men (respect voor het leven)
hoog te houden en tegelijk pro^
fessionele hulp te bieden.
„Wat zouden ze daar uithalen
met die arme vrouwen", hoort
Neele de critici vaak denken. De
gedachten gaan al gauw in de
richting van indoctrinatie en
dwang, maar daarvan is zeker
geen sprake, benadrukt de di
recteur. „Geen enkele keuze
moet onder dwang genomen
worden, niet voor abortus, maar
ook niet voor het houden of af
staan van het kind." De VBOK
wil vrouwen-in-nood bij de
keuze ter zijde staan.
„Als je de mogelijkheid van
abortus niet in je pakket hebt,
word je des te creatiever in het
zoeken naar alternatieven", zegt
Neele. Dat betekent veelal 'hulp
tonen de ontwikkeling van het
leven vanaf de conceptie en lok
ken geregeld heftige discussies
met leerlingen uit.
In de afgelopen twee jaar
Rebben opvallend veel rooms-
katholieke scholen de weg naar
de VBOK gevonden. Vanouds
worden veel lessen gegeven op
reformatorische en gerefor
meerd-vrijgemaakte scholen.
De laatste tijd zijn echter ook
protestants-christelijke, katho
lieke en zelfs openbare scholen
geïnteresseerd. „Niet omdat ze
achter onze doelstelling staan,
maar omdat ze hun leerlingen
ook deze kant van het verhaal
willen laten zien."
De vereniging krijgt jaarlijks
een bedrag van de rooms-ka-
tholieke bisschoppen (vorig jaar
20.000 gulden), terwijl de lande
lijke hervormde en gerefor
meerde kassen gesloten blijven.
Wel zijn er tal van plaatselijke
gemeenten en kerkelijke vereni
gingen die de VBOK steunen.
Het ministerie van WVC subsi
dieert vier maatschappelijk
werksters, in vergelijking met de
concurrerende, volledig gesub
sidieerde FIOM 'een schijntje',
aldus Neele.
De VBOK is op papier een al
gemene vereniging, hoewel de
achterban overwegend christe
lijk is en bijna alle vrijwilligers
zich laten leiden door hun 'ge
loof in God als de schepper van
alle leven'. Voorzitter van het
bestuur is de vrijgemaakt-gere-
formeerde hoogleraar dr. J.
Douma en in het comité van
aanbeveling zitten onder ande
ren kardinaal A.J. Simonis, Ge
reformeerde Bonder ir. J. van
der Graaf en de christelijke ge
reformeerde prof. dr. W.H. Vele-
ma.
Ondanks de christelijke sfeer
in de vereniging ziet de VBOK
zich 'niet als verlengstuk van de
kerk', zegt Neele, die zichzelf
omschrijft als protestant („ik wil
niet in een hokje geduwd wor
den"). „Het is fijn als mensen
inspiratie voor ons werk opdoen
in de kerk, maar wij zijn geen
club die bij de kerk hoort."
BOEKBESPREKING
Tantra, yoga en meditatie
Al op jeugdige leeftijd raakte auteur Erik Bruijn geboeid
door de Tibetaanse levensvisie. Hij bouwde zijn kennis
verder uit door het lopen van gast-colleges aan de Leid-
se universiteit en gesprekken met Tibetanen. Zijn eer
ste studiereis naar Tibet volgde op zijn 22-ste en sinds
dien keert hij geregeld terug naar het land dat hij be
schouwd als zijn inspiratiebron. Het boek 'Tantra, yoga
en meditatie De Xibetaanse weg naar verlichting' van
Bruijn verscheen eerder in 1980 bij Ankh-Hermes, een
uitgeverij die is gespecialiseerd in uitgaven over het
thema bewustwording en innerlijke groei. Gelet op de
toenemende belangstelling voor onder meer yoga- en
meditatietechnieken beleeft het nu een 'tweede pre-
Het boek begint met een korte uiteenzetting over Ti
bet en de Tibetaanse cultuur, waarna veel aandacht
wordt besteed aan de hoofdgedachten van het Tantri-
sche Boeddhisme en aan de praktijk van de mystieke
training 'die toegang geeft tot een wereld waartoe het
gewone denken de deur niet kan openen'. Daarin spe
len vooral een aantal bijzondere yoga- en meditatievor-
men een belangrijke rol.
Tibetkenner en yogatherapeut Bruijn wisselt zijn
theoretische uiteenzettingen af met beschrijvingen van
reizen die hij door Tibet heeft gemaakt. Het boek is ge
ïllustreerd met foto's (waarvan een aantal van de hand
van de auteur zelf) en tekeningen. Ook bevat het een
uitgebreid register, die het tot een overzichtelijk naslag- -
werk maakt.
Tantra, yoga en meditatie De Tibetaanse weg naar verlichting
Erik Bruijn. - Deventer Ankh-Hermes, 1993 (2e dr.) - 354 p. IS
BN 90-202-5601-7. Prijs: 49,50 gulden.
Thomas over goed en kwaad
Een tekst uit de 'Summa contra Gentiles' van de theo
loog en filosoof Thomas van Aquino (1225-1274) vormt
de basis voor het boek 'Thomas over goed en kwaad'.
Van Aquino sluit in zijn tekst aan op het Genesis-ver-
haal door het kwaad te plaatsen en het te proberen te
begrijpen tegen de achtergrond van een 'goede' schep
ping die wordt bestuurd door een voorzienige God.
Centraal staan de vragen: wat is het kwaad, waar komt
het vandaan en laat het bestaan van het kwaad zich rij
men met een voorzienige God die alles ten goede leidt?
De passages uit de Summa contra Gentiles ('Summa
tegen de heidenen') worden nader toegelicht, verduide
lijkt en tot onderwerp van een wijsgerige bezinning ge
maakt door een groep auteurs die regelmatig bijeen
komt om de teksten van Thomas van Aquino te bespre
ken.
'Thomas over goed en kwaad' is een publicatie van
het Thijmgenootschap uit Nijmegen, een vereniging
voor wetenschap en levensbeschouwing. Het gezel
schap van christelijke intellectuelen zet zich in voor we
tenschappelijke publicaties met een actueel, levensbe
schouwelijk accent. Zeven auteurs geven in het boek
een beschouwing over de tekst van Aquino, met het
doel deze aan een breder publiek te presenteren. Het
onderwerp en de gekozen invalshoeken maken echter
al duidelijk dat het hier niet bepaald een bundel met
hapklare brokken betreft.
Thomas over goed en kwaad Rudi (e Velde (red.) e.a.- Baam
Ambo, 1993 - 183 p. ISBN 90-263-1236-9. Prijs: 32,50 gulden.
Houvast
'Houvast voor als de situatie uitzichtloos lijkt...' is de
nieuwste bundel van Joke Verweerd. Zij debuteerde in
1983 met Immanuël, een bundel kerstgedichten, en van
haar hand verschenen na die tijd onder meer ook ge
dichten bij het paasevangelie ('Wij stonden van verre')
en voor het pinksterfeest ('Het begin van de gerste-
oogst'). Ook maakte zij enkele bundels met kerstverha
len en -gedichten en was vorig jaar verantwoordelijk
voor het christelijk boekenweekgeschenk ('Klappermelk
en kinderkoffie'). 'Houvast' lijkt qua thematiek op de
bundel 'Achtergebleven', die in 1989 verscheen. Daarin
bood Verweerd een 'handvol begrip en troost voor
mensen die alleen achterbleven'. In haar nieuwste boek
laat zij in 27 gedichten en poëtische teksten zien dat er
voor elke crisis ih iemands bestaan nog een uitweg is
en dat God houvast biedt als alle hoop de bodem inge
slagen lijkt. Vooral in het gedicht 'Mijn oog zal op U
zijn' is dit gegeven terug te vinden:
'En als een drenkeling grijp ik het aan,
dit geeft mij uitzicht, houvast voor het leven
en voor de dood, Uw oog op mij gebleven,
dat is mijn vaste reden van bestaan.'
Maar ook 'Houvast', 'Geen hoop meer' en 'Angst' vor
men een getuigenis van hoop. De sobere, moderne te
keningen van Mandy Liem uit Voorschoten, waarmee
Verweerd al eerder samenwerkte, geven nog een extra
dimensie aan de gedichten. In een herkenbare en be
grijpelijke stijl is de dichteres erin geslaagd om het ver
langen naar en de hoop op een 'betere toekomst door
Gods liefde' over te brengen.
HouvastVoor als de situatie uitzichtloos lijkt... Joke Verweerd.
- Zoetermeer Boekencentrum, 1993. - 48 p. ISBN 90-239-1677-
8. Prijs: 15,90gulden.
DICK VAN DER PLAS
HET WEER
ROB GROENLAND
Ozonverhalen
Tegelijkertijd met de broeikasef
fect-verhalen van eind vorige
week, kwamen ook weer enkele
(onheilspellende) verhalen over
de afname van het ozongehalte
ter sprake. In gesprekken merk ik
maar al te vaak dat men niet hele
maal begrijpt waar het in werke
lijkheid om gaat en men zich
(vaak onterecht) zorgen maakt
over de toekomst.
Bij het onderwerp ozon moeten
we heel duidelijk onderscheid
maken tussen de stratosfeer, tus
sen 10 en 50 kilometer, en de tro
posfeer, tussen 0 en 10 kilometer.
In de stratosfeer fungeert ozon als
een beschermlaag tegen UV-stra-
lirig. Door de inbreng van onder
andere CFK's in de atmosfeer
breekt deze ozonlaag op 20 tot 25
kilometer langzaam af. Boven het
zuidelijk halfrond zijn de strato-
sferiscne temperaturen nog wat
lager en daar spelen natuurlijke
processen in combinatie met cfk's
een veel vernietigender rol. Gedu
rende de maand oktober wordt
boven de zuidpool jaarlijks een
afname van tientallen procenten
gemeten. Later in het zomersei
zoen aldaar, herstelt het ozonge
halte zich weer, maar ook dan
geldt voor de bewoonde wereld,
inclusief Australië, het advies om
tussen 10.00 en 14.00 uur je goed
tegen zonnestraling te bescher
men uit metingen nog geen be
langrijke verhoging van UV-stra-
ling kunnen constateren. De afna
me van het stratosferische ozoiv
gehalte, die vorige winter en deze
winter is gemeten is een tijdelijk
verschijnsel, dat in de loop van
het voorjaar weer verdwijnt.
Bij het praten over het ozongehal
te in de troposfeer spelen wezen
lijk andere processen en proble
men een rol. Hier is geen sprake
van een ozonafname, maar juist
van een ozontoename. Speciaal
tijdens warme dagen in de zomer
zorgen de uitstoot van auto's en
industrie, in combinatie met felle
nneschijn
dier, terwijl dezelfde ozon boven
de 10 kilometer als een levensbe
schermende laag fungeert.
Verder moeten we ons realiseren
dat het bruin worden van onze
huid, als we in de zon hebben ge-
légen, een reactie op UV-straling
is. In het algemeen mag je stellen
dat langzaam bruinen het minst
ongezond is (dit geldt dus niet
voor een weekje wintersport).
Ons weerbeeld dit weekeinde is
kort samen te vatten als uitbundig
zonnig, droog en koud met in de
komende nachten lichte vorst en
overdag maxima onder de 10 gra
den (volgende week weer meer
aandacht voor het actuele weer).
HET WEER IN EUROPA
KNMI
Weersvooruitzicht
Geldig tot en met
zaterdag.
Engeland, Schotland,
Wales en Ierland:
In Ierland en Schotland
bewolkt en van tijd tot tijd
regen. In Engeland en
Wales zaterdag nog wat
zon. zondag meer wolken
maar op de meeste plaat
sen droog. Maxima van 8
Engeland tot 11 graden in
plaatselijk lichte vorst.
België en Luxemburg:
Vrij zonnig en droog, zon
dag vanuit het westen toe
nemende hogere bewol
king. Maxima van 4 gra
den m de Ardennen tot 7
graden in Vlaanderen, 's
Nachts op veel plaatsen
Portugal en Madeira:
Portugal: Flinke perioden
met zon, van tijd tot tijd ook wolkenvel
den. Droog. Middagtemperaturen tussen
de 17 en 20 graden. Madeira: Wolken
velden, ook wat zon. Droog. Maxima cir
ca 19 graden.
Spanje en de Canarische Eilanden:
Spanje: Flinke zonnige perioden, maar
zaterdag in het westen en zondag in het
noorden en oosten ook wolkenvelden.
Zondag in het noordwesten mogelijk wat
regen, elders droog. Maxima in de noor
delijke helft en ook op de Balearen circa
17 graden, aan de zuidelijke costa's
rond 21 graden. Canarische Eilanden:
Aan de noordzijde vaii de eilanden enke
le wolkenvelden, in de badplaatsen aan
de zuidzijde van de eilanden zonnig.
Droog. Maxima op de zuidstranden tot
26 graden.
Marokko en Tunesië:
Marokko: Vrij zonnig, rond Tanger met
name zaterdag ook enkele wolkenvel-
Droog. Middagtempera
Neerslagkans
Mimmumtemp.
Middagtemp.
ZONDAG 28 MAART 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 07.22 zon onder 20.03
Maan op 09.15 Maan onderOO.Ol
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 6.58 en 19.19
Laag water 2.45 en 15.05
dag van 19gra
Agadir. zondag iets lager. Tunesië:
Half tot zwaar bewolkt en zaterdag nog
enkele regen- of onweersbuien en in het
noorden veel wind. Middagtemperaturen
zaterdag rond 15 graden, zondag enkele
graden warmer.
Zuid-Frankrijk:
Vrij zonnig, zondag vanuit het westen
toenemende hogére bewolking. Droog.
In het Rhónedal waait zaterdag nog een
stevige Mistral. Maxima van 8 graden op
het Massif Central tot circa 15 graden in
Perpignan en omgeving. In de Franse Al
pen zonnig en droog. Temperatuur op
2000 meter rond -9 graden.
Mallorca enlbiza:
Perioden met zon. vooral zondag ook en
kele wolkenvelden. Droog. Maximum
temperatuur zaterdag rond 16 graden,
zondag iets hoger.
Italië, Corsica en Sardinië:
Vooral zaterdag onstandvastig weer met
veel wind en perioden met buiige regen,
mogelijk ook onweer. Zondag op Corsica
en Sardinië geleidelijk meer zon en
overwegend droog. Maxima tussen 11
en 15 graden.
Griekenland en Kreta:
Veel bewolking en van tijd tot tijd flinke
buiige regen, mogelijk ook met onweer.
Zaterdag op Kreta en de eilanden in de
Egeische Zee eerst nog droog. Kouder,
dalend tot rond 15 graden
dep tot 26 MAANDAG 29 MAART 1993
Zon- en maanstanden
Zon op 07.20 .zon onder 20.04
Maan op 10.02 Maan onder02 04
Waterstanden Katwijk
Hoogwater 7.32 en 19.58
Laag water 3.38 en 15.35
Weerrapporten 26 mrt 19 u
nno 6 10 2 0.5
Barcelona 'onbew
