'Of je in een hap snot bijt'
De allochtoon heeft onze snacks ontdekt
Van gevonden voorwerpen
blijft 80 procent liggen
Het Gesprek van de Dag
Ik lijk soms wel de Vesuvius
VRIJDAG 26 MAART 1993
19
Diepvriespizza valt niet bij iedereen goed
'Niet te hachelen'. 'Of je in een
hap snot bijt'. 'Bah, die vieze to
matenpuree waarmee ze dat
ding hebben dichtgemetseld.'
'O, nee, best lekker hoor, als je
niks in huis hebt'. 'Wat een klef
fe hap!'
Ziedaar een paar reacties van
mensen aan wie wij de vraag
stelden: wat vindt u van de
diepvriespizza? A. Verdam uit
Oegstgeest: ,,Een pizza moet je
niet bij de supermarkt halen.
Die eet je bij de Italiaan, onder
een plafond van lege Chian-
tiflessen en met Eros Ramazotti
op de achtergrond. Zo n bleek
geval uit de diepvries hoeft voor
mij niet. Ik ga liever gewoon
dood."
Een landelijk ochtenblad deed
onlangs een smaaktest met de
diepvriespizza. De bevroren Na-
politana's en Marguerita's kwa
men er belabberd vanaf. Er was
van alles mis mee.
Theo Elderhorst van de Leidse
pizzeria Karalis heeft zelf geëx
perimenteerd met diepvries
pizza's. Hij zou die aan Duinrell
kunnen leveren. „Maar met die
experimenten ben ik gestopt. Ik
kwam niet verder dan de kwali
teit van Iglo en dat vond ik te
minnetjes. Alles op die pizza's
smaakt hetzelfde, of je nu in ar
tisjokken bijt of in paprika's.
Het beste is nog om een bevo-
ren bodem te kopen en die te
vullen met verse groenten en
vleeswaren. Maar de lekkerste
pizza is natuurlijk de pizza bij
de Italiaan, die zo uit de laaien
de oven op je bord komt. Ook
bij het bezorgen van pizza's
krijg je problemen. Er gaat zich
in de doos condens vormen en
daardoor worden de pizza's
slapper. En sommige gaan sma
ken naar het karton. Maar dat
zou je dan natuurlijk kunnen
voorkomen door ze op alumini
umfolie te leggen."
„De mensen die bij ons pizza's
eten gaan nooit of te nimmer
naar de supermarkt voor een
diepvriespizza. Die blijven daar
van af. Er worden ook veel te
gekke dingen gedaan met de in
grediënten en zo. Ze worden
overladen met groenten en al
lerlei rare dingen die niet bij el
kaar passen. De beste pizza is
de pizza met een dunne kro
kante bodem en daar moeten
dan gewoon wat simpele di.n-
gen op. Ook bij dit produkt is
eenvoud de kenmerk van het
„Zo'n diepvriespizza kan best
lekker zijn, maar dan moet je er
zelf wel een hoop op gooien",
zegt een dame in de Haarlem
merstraat. „Ik voeg altijd wat
verse gepelde tomaten toe en
wat pittige oude kaas. Want die
kaas op de diepvriespizza's
smaakt nergens naar. En het is
vaak ook veel te weinig. Als re
serve neem ik altijd wel een of
twee van die diepvriespizza's in
huis. Ach, met een lekker flesje
wijn laten ze zich wel wegspoe
len. En dan daarbij: alles ver
dwijnt toch in een groot donker
gat."
„Bij O Sole Mio moeten ze niets
van die zielloze diepvriespizza's
hebben. „Ik heb er wel eens een
gegeten op een horecabeurs.
Ach, als de mensen echt niks in
huis hebben is het wel te doen.
Maar omdat dat ding bevroren
is, zit er aan alles een water-
smaak."
De student in Leiden is niet vies
van de diepvriespizza. Een jon
ge Minervaan: „Ik neem elke
week zes van die dingen in huis.
Het is lekker makkelijk en sma
kelijk. En je kunt ze bij wijze
van spreken vanuit je bed zo de
oven in zeilen. Nee, ik kan echt
niet zeggen dat de diepvries
pizza mij onsympathiek is. Met
een klein glaasje bier of wijn er
bij is-ie best te verstouwen."
Volgens Ingrid van Kuilenburg,
woordvoerster Albert Heijn,
stijgt de vraag naar de diep
vriespizza's nog steeds. „Er is in
het koopgedrag bij het publiek
een ontwikkeling waar te ne
men in de richting van de wat
luxere pizza's, bijvoorbeeld die
met gerookte zalm en mozza
rella. En de pizza's die worden
gemaakt op een steenovenbo
dem zijn ook in trek. Maar dat
neemt niet weg dat de goedko
pere pizza'js heel hard blijven
lopen."
„Dat alles hetzelfde smaakt op
de diepvriespizza kunnen wij
niet onderstrepen. Als er een
watersmaak aan zit, kan het zijn
dat men bij de bereiding een
fout heeft gemaakt. Je moet de
diepvriespizza nooit van tevo
ren laten ontdooien en ook de
oven altijd goed voorverwar
men. Doe je dat niet, dan krijg
je die waterige smaak. Sommige
mensen vinden dat er op een
pizza geen vruchten horen,
maar ik vind de diepvriespizza
Con Frutta juist erg lekker. Of ik
wel eens naar de Italiaan toe ga?
Ja, hoor. Maar geen pizza
Theo Elderhorst: „Alles op diepvriespizza's smaakt hetzelfde, of je nu in artisjokken bijt of in paprika's." foto» jan holvast
smaakt hetzelfde. Ik heb het wel
eens dat ik hem laat staan.
Maar het komt ook wel eens
voor dat ik zeg: 'Zo lekker heb ik
hem nog nooit gegeten'. Maar
over het algemeen vind ik de
pizza's van Albert Heijn erg lek
ker. En dat vind ik echt, want
wij hoeven hier heus niet alles
van Albert Heijn lekker te vin
den."
Wij nemen zelf af en toe wel
eens een diepvriespizzaatje mee
naar huis. Die we dan zo tegen
elf uur 's avonds verorberen.
Hoe zal dat aflopen met ons?
Zal onze vraatzucht noodlottige
gevolgen hebben? Laten de dra
gers ons straks zakken terwijl zij
in koor 'die bodem, die bodem!'
roepen?
J. Ouwerkerk van sigarenpaleis Marcella met sigaren a 39 gulden per stuk: „Tachtig procent van de sigarenrokers is sociaal." foto loekzuyderduin
Ome Willem hield niet van op
winding. „Dat is slecht voor een
mens", murmelde hij altijd. Al
leen op zijn eigen verjaardag
durfde hij soms, heel soms, wel
eens uit de band te springen.
„Ik kan óók iets grappigs", zei
hij dan na een borreltje of wat
tegen zijn stevig fuivende fami
lieleden. Hij plantte vervolgens
schijnbaar achteloos een dikke
sigaar in de mondhoek en pro
beerde de acht ringen van Ura
nus om zijn eigen kale schedel
te blazen.
Tevergeefs, meestal zag hij na
twee ringen zelf al sterretjes.
Kuchend en kokkend als een
haperendebuitenboordmotor
zakte hij dan hevig klapwiekend
ineen. Tante Co dweilde tierend
de rommel op en Ome Willem
zweeg de rest van de avond. En
de rest van het jaar. Kortom,
Ome Willem was een saaie
Zoals eigenlijk de meeste siga
renrokers, die in de loop der ja
ren hun eigen loodzware en as
grauwe aura bijeen hebben
gepaft. Dat van gevestigd za
kenman, middelbare leeftijd,
buik bol, bolknak. Of dat van
statig man, horlogeketting, bol
hoed, bolknak. Of van oude
baas, wandelstok, rug bol,
bolknak. Allemaal Ome Wil-
lems. Geen fuifnummers, maar
persoonlijkheden even grijs als
de rook van hun bolknak.
Althans zo was het, want als we
alle berichten echter mogen ge
loven, is een nieuwe orde van
sigarenrokers in opmars. Men
sen met flair, die fluitend naar
hun werk gaan en niet hoes
tend. Fijnproevers, geen ket
tingrokers. Jonge, dynamische
mannen èn vrouwen, die
slechts bij speciale gelegenhe
den een sigaartje opsteken. Niet
stug, maar sociaal. Je vrienden,
niet je kennissen.
De trend is voorlopig voorbijge
gaan aan Lode Busch, van een
tabakszaak aan de Lange Mare
in Leiden. „Ik heb er nog niets
van gemerkt, maar er wordt in
elk geval wel lekker doorgerookt
ook al is alles duurder gewor
den. Shag, sigaretten, sigaren-
Misschien dat er landelijk
zelfs een teruggang is, maar wij
verkopen zeker niet minder.
Komt ook denk ik, omdat er af
en toe kleine sigarenzaakjes
verdwijnen. Zoals vorig jaar hier
in de buurt. De klanten krijgen
wij nu."
Toch is hem wel wat opgeval
len. „Er zijn wel steeds meer
jonge mensen die sigaren ro
ken. De sigarenmarkt speelt
daar ook op in met van die klei
ne sigaartjes. Maar andere per
soonlijkheden dan vroeger...het
is niet zo dat je denkt als er ie
mand binnenkomt: ah, dat is
een sigarenroken"
C. Barnhoorn van een tabaks
zaak aan de Piet Heinstraat in
Noordwijk ziet dgt ook niet aan
zijn klanten af. „Aan de buiten
kant ten minste niet, maar siga
renrokers zijn wél andere men
sen. Sigarettenrokers zijn ge
stresst, die roken om te roken.
Een sigarenroker niet: die doet
het omdat hij het lekker vindt.
Het is ook proeven met de tong
hè, niet inhaleren."
„Het oubollige imago gaat er in
elk geval een beetje af. Het is
niet meer alleen de elite die een
sigaar rookt, of de bejaarde. De
bolknak raakt uit. Het zijn nu
meer senoritasjes, dunnere si
gaartjes. Wat ik prettig vind is
dat ik de betere soorten nu ook
gemakkelijker kwijtraak. Voor
de hedendaagse sigarenroker
mag het blijkbaar best wat meer
kosten. Jongere mensen roken
bewuster en nemen wat ze echt
lekkervinden."
J. Ouwerkerk van sigarenpaleis
Marcella aan de Korevaarstraat
in Leiden houdt van sigarenro
kers: „In procenten zou ik zeg
gen: tachtig procent van de si
garenrokers is sociaal. Prettig in
de omgang. Gemakkelijk. Tja,
jonge mensen gaan steeds meer
sigaren roken hc. En heel veel
studenten roken van die kleine
sigaartjes."
„Weet je trouwens dat steeds
meer mensen pijp gaan roken?
Ook dames, al zijn het er nog
maar weinig. Laatst begon hier
een vrouwtje met een pijp.
Veertig, vijfenveertig jaar, schat
ik. En een meisje van een jaar of
twintig. Waar het aan ligt zou ik
niet weten. Ikzelf rook alles, om
uit te proberen. Pijp, shag. siga
retten. En ook af en toe sigaren.
Ik lijk dan soms wel de Vesuvi-
Ome Willem vroeger ook. Maar
zijn uitbarstingen waren be
paald geen feest voor de om
standers.
HERMAN JOUSTRA
H. Biyikli in zijn snackbar De Komeet aan de Lage Rijndijk: „Islamieten durven geen patat te kopen bij Neder-
Eerlijke vinders kunnen een
stuk rijker worden door het
nieuwe Burgerlijk Wetboek. Als
de eigenaar zich binnen een
jaar niet meldt, mag de vinder
de vondst houden. Die nieuwe
regel leverde twee jongetjes uit
Hoorn deze week 55.000 gulden
op.
Wie denkt dat ook in onze regio
het geld Op straat ligt, komt be
drogen uit. Natuurlijk, bij de
Leidse veemarkt verliezen han
delaren jaarlijks portemonnees
met dergelijke bedragen. Maar
dat lost zich vaak binnen een
kwartiertje op: negen van de
tien keer komen de verliezer en
de vinder elkaar op het bureau
tegen. Veehandelaren onder el
kaar..
In Katwijk melden mensen wel
eens dat ze een portemonnee
met een paar duizend gulden
hebben verloren, maar dergelij
ke bedragen worden nooit te
ruggevonden. „Of, laten we het
zo zeggen, die worden nooit als
gevonden aangegeven"zegt
een woordvoerder van de poli-
De 'buit' bestaat vooral uit arm
banden, sleutelbossen en porte
monnees met bedragen onder
de 100 gulden. Het is het beken
de repertoire bij de korpsen in
de regio, vaak aangevuld met
horloges, sleutelbossen, tassen,
fietsen, dieren, identiteitsbewij
zen, regenpakken, brillen en
handschoenen.
De meeste korpsen melden we
kelijks in een plaatselijk huis-
aan-huis-blad wat er gevonden
en verloren is. Wie in een ande-
re plaats van het politiedistrict
naar zijn spullen vraagt, kan via
het computersysteem geholpen
worden.
De Alkemadese politiewoord
voerder Vink noemt dat een
'witte vlek'. „Als in Brabant iets
gestolen Wordt dat we hier te
rugvinden, kun je er eigenlijk
naar fluiten", zegt hij. En dat
zou wel eens kunnen verklaren
waarom niemand langskomt
voor de draagbare telefoon met
een waarde van 1500.gulden of
de bijna nieuwe tent met een
zelfde waarde. Of, zoals Vink
klaagt, 80 procent van de sleu
telbossen, portemonnees, oude
handschoenen, kromme bo-
menzagen, helmen en oude
transistors blijft liggen.
Om uitpuilende kasten als in
Alkemade te voorkomen, geeft
de Leidse politie waardevolle
spullen direct mee aan de eerlij
ke vinders. Als ze binnen een
jaar niets horen, mogen ze het
houden. Het scheelt de politie
ruimte en bespaart de vinders
een hoop ellende.
Ook Alphen zet de verliezers
onder druk. Wie zijn verloren
fiets niet binnen drie maanden
ophaalt, kan er naar fluiten. De
stalling is dan vol en het korps
verkoopt de 120 tot 150 rijwie
len in kavels van dertig tot veer
tig stuks.
De laatste keer dat het leidse
korps het aantal gevonden en
verloren voorwerpen registreer
de was in 1991. Het resultaat
was ontluisterend. De duurste
spullen, als portemonnees, hor
loges, sieraden en ringen, wer
den vier tot zes maal zovaak
verloren als gevonden: 1272 te
gen 346 bij de portemonnees en
850 tegen 134. Bij goedkope
spullen als regenpakken, brillen
en handschoenen, houden vin
den en verliezen elkaar juist in
evenwicht: 389 tegen 289.
Het brengt politiewoordvoerder
D. Graveland tot de de waar
schuwing dat het niet aangeven
van gevonden voorwerpen
strafbaar is. De oneerlijke vin
der pleegt verduistering en kan
daarvoor een paar jaar gevange
nisstraf krijgen. En waarom zou
hij ook? Als de eigenaar zich
niet binnen een jaar meldt, mag
de vinder de spullen houden.
Als hij dat wel doet, is een vin
dersloon van tien procent 'ge
bruikelijk'.
De beheerder van het bagage
depot op het Leidse station, R.
Henzen, maakt vaak mee dat
mensen even binnenwippen en
doodleuk melden dat een ge
vonden niet willen aangeven:
„Dan zeggen ze dat ze een
maandje eerder zelf een paraplu
hebben verloren en vraag ik me
weer af waarom ze weer een an
der moeten duperen."
PAUL VAN DER KOPIJ
Laatst kreeg de Turk H. Biyikli
een landgenoot in zijn snackbar
aan de Lage Rijndijk die al 22 in
Nederland woonde, maar nog
nooit een patatje had durven
nemen. In 'De Komeet' van Biy
ikli durfde hij dat wel, want
land- en geloofsgenoten zullen
nooit rommelen met onrein
paarde- of varkensvlees of vet.
Zei de man die tot vier jaar gele
den een snackbar had in het in
middels gesloopte stukje Mors
tussen spoorbaan, Dr. Lelylaan
en de betoncentrale Wernink.
Marokkaan Ben Ali hoort op
van het verhaal. Ook hij heeft
snackbars in Leiden, aan Mors-
straat en Noordeinde, maar
echt verschil met 'Hollandse'
patat ziet hij niet. Want ook
Hollanders gebruiken plantaar
dig vet („dat is gewoon het
goedkoopste"). Hooguit heeft
hij meer soorten rein vlees in de
aanbieding.
Maar, knipoogt een trouwe
klant uit Marokko, tachtig pro
cent van de islamieten neemt
het niet zo nauw met het geloof:
„Die zien wel wat ze eten, er is
ook niet zo'n controle."
Hoe het ook zij, de allochtoon
heeft onze snacks ontdekt. Of,
om precies te zijn, onze mede
landers eten èn verkopen patat,
satés, kroketten en frikadellen.
„Want Nederlanders willen niet
voor niets werken", legt Ben Ali
uit. „AJs zij vijf snackbars en
shoarmatenten in een straal
zién, stoppen ze ermee." Hij
weet dan ook zeker dat Turken
en Marokkanen zo'n 45 snack
bars en shoarmatenten in han
den hebben in Leiden.
En dat begint de 'Hollandse'
snackbars zorgen te baren. Ze
zien dp allochtone klanten naar
de 'eigen' snackbars overlopen
en doen verwoede pogingen om
ze te lokken. Zo heeft snackbar
Van de Berg aan de I.ange Mare
sinds kort vegetarische snacks
in de aanbieding voor de isla
mitische medemens. Ook
maakt hij zijn satés niet langer
alleen van varkensvlees. Één
ding kan hij niet bieden-bedie-
ning in de eigen taal: „En dat
kost toch wel klanten, denk ik."
Toch zijn moerstaal en -cultuur
niet overheersend. De 'buiten
landse' snackbars hebben Hol
landse namen als De Komeet en
Atlas. Eenmaal binnen, staan er
dezelfde blinkende toonbanken,
koel- en gokkasten als in 'onze'
snacktenten. En Biyikli spreekt
even graag Nederlands als zijn
'moerstaal'.
Want, zegt hij, iedereen is hier
welkom. Sterker nog. het pu
bliek aan de Lage Rijndijk is vol
maakt gemengd: helft Neder
lander, helft medelander. Eu als
iemand een onreine varkenssn
té wil, is dat geen probleem. Hij
maakt dat net zo lief klaar als
een kalfs- of kipkroket.
Zijn Nederlanders opgegroeid
met patat, veel Marokkanen en
Turken kennen alleen aardap
pels in sla- of olijfolie: groot, vet
en niet bepaald knapperig. De
echte patat is pas de laatste ja
ren te koop en dan vooral in de
meestbezochte plaatsen.
Vraag blijft dus waarom zoveel
nieuwe Nederlanders zich zo
gretig aanpassen aan onze
slechte eetgewoonten en de
snack omhelzen als lekker tus
sendoortje of stiller van de erg
ste honger na een dagje vasten,
„ledereen houdt van patat",
zeet Ben Ali.
Zelf zit hij al 20 jaar 'in de patat'
en nog immer vindt hij hét lek
ker. Marokkanen hebben ook
het grote voordeel dat ze niet
snel dik worden: „Nederlanders
wel. Die worden voorzichtig,
durven geen patat met mayo
naise te nemen. Marokkanen
wel. IHèbttjvènu><hdun
RAUL VAN PERKOOU
