V/AAR WORDEN
MANNEN
WE ER JONGENS?
MAXIMAAL VERMOGEN:
F 15.975,-
ILADA
Schrijvende Lezers
f DONDERDAG 25 MAART 1993
CHEF PAUL DE TOMBE. 071-161450. PIV -CHEF
Joods Weeshuis (3)
De ontruiming van het Joodse
Weeshuis in 1943 heeft na
tuurlijk niet iedereen bewust
meegemaakt. De schrijver van
deze brief was destijd pas acht
jaar, maar de naam Hoffmann
klinkt hem wel zeer bekend in
de oren.
In het Leidsch Dagblad van za
terdag 20/3 jl. las ik een artikel
over commissaris van politie
Hoffmann, die opdracht gaf tot
ontruiming van het Joodse
Weeshuis te Leiden op 17 maart
1943.
Op die datum was ik 8 jaar en
ik heb later pas gehoord van het
wegvoeren van de kinderen uit
het weeshuis aan de Rooden-
burgerstraat. Maar de naam
Hoffmann kende ik wel.
Ik woonde in mijn jeugd op
de Rijnsburgerweg 102. Naast
ons huis was de oprijlaan naar
het huis van professor Van Ey-
singa (nu het Van Eysingapark)
dat achter ons huis stond.
Vanuit de zijramen van onze
huiskamer keken wij op die op
rijlaan en op de zijgevel van nr.
96, het laatste huis van een blok
van drie herenhuizen. Het gaat
om het middelste huis, nr. 94.
Voor de oorlog woonde daar
een familie, waarvan de man
joods was. Zij werden aan het
begin van de oorlog door de
Duiters uit hun huis gezet. Zij
gingen ergens anders in de stad
wonen en kwamen na de oorlog
weer terug. Tijdens de oorlog
zaten er eerst Duitse soldaten
op nr. 94. Tot welk legeronder
deel die hoorden weet ik niet.
Op een gegeven moment wa
ren zij vertrokken en kwam er
een zeker Hoffmann wonen.
Deze werkte met de Duitsers sa
men en had een hoge functie.
Iets bij de Ortskommandantur
of de politie, dat begreep ik niet
goed. Deze Hoffmann ging
nooit op de fiets of lopend naar
zijn werk. Elke morgen reed er
een overvalwagen (een grote,
dichte, blauwe of .groene boe-
venwagen) de oprijlaan in, wel
ke, na de tuin van nr. 96 gepas
seerd te zijn, linksaf sloeg en zo
achter de tuin van nr. 94 kon
komen. Even later reed de wa
gen, met Hoffmann er in de
laan weer uit. 's Avonds her
haalde zich dit, wanneer Hoff
mann naar huis ging.
U begrijpt dat we er thuis veel
plezier om hadden, dat zo'n
hoog persoon in dienst van de
Duitsers zo bang was, dat hij
met een dergelijk vervoermid
del naar zijn werk moest gaan.
We hadden het er altijd over
een papieren zak op te blazen
en die tegen de overvalwagen
stuk te slaan.
Nu ik in uw krant het boven
genoemde artikel lees, lijkt het
mij waarschijnlijk dat het hier
om politiecommissaris Hoff
mann ging. In het artikel staat
te lezen: „Ik reed in een oude
arrestanten-Ford, die op pers-
gas liep, ik woonde op een zol
derkamertje tweehoog en uit
gaan durfde ik niet omdat ik me
met mijn zwakke geestelijke ge
steldheid niet in het verkeer
durfde te begeven." Deze uit
spraak van Hoffmann geeft o.a.
aan dat hij ondanks zijn brute
gedrag zeer bang was.
Zijn er misschien ergens in
Leiden nog stukken bewaard,
waaruit blijkt dat commissaris
Hoffmann op Rijnsburgerweg
94 gewoond heeft? Dat zou ik
graag van u willen v
F. Muller,
H. Geesthofje 13,
Leiden.
Inderdaad blijkt uit gegevens
van de gemeente dat politiecom
missaris Hoffmann enige tijd op
de Rijnsburgeriveg 94 heeft ge
woond. Er bestaan vermoedelijk
geen stukken waarin daar meer
over vermeld wordt, (redactie).
V redesmonument
Aan publiciteit heeft het het
Leidse Vredesmonument op de
Garenmarkt niet ontbroken.
Toch zijn er nog veel mensen,
die niet weten waar het glazen
kunstwerk voor staat. Een
bordje met uitleg zou geen
overbodige luxe zijn.
Hierbij wil ik iets melden betref
fende het Leidse Vredesmonu
ment. Het feit dat ik mijn brief
welke een dringende oproep
bevat aan de Leidse gemeente
raad aan deze krant richt,
heeft een passende reden. Re
gelmatig heeft het Leidsch Dag
blad verslag gedaan van alle
"commotie rond het Vredesmo
nument op de Garenmarkt. Fo
to's van de vernielingen, op
merkingen van voorbijgangers,
meningen, feiten, etc. etc.
Afgelopen maand stond er
een foto in van 'slechts' 5 men
sen die een vredeswake hielden
bij het monument onder de
'baat het niet, dan
schaadt het niet'. Een van die
personen op genoemde foto
was ondergetekende. Die avond
de derde donderdag van de
maand was er veel publieke
belangstelling: radio Freewave
met 2 verslaggevers, de foto
graaf van reeds genoemde foto
en een verslaggever van deze
krant. Jammer dat het kleine
onderschriftje bij de foto niet
kon vermelden dat deze wake
elke derde donderdag van de
maand van 20.00 tot 21.00 uur
wordt gehouden door een ieder
die deze behoefte voelt.
Wat ik echter nog triester vind
is het feit dat er afgelopen (der
de) donderdag door minstens
10 passanten aan de aanwezige
'wakers' de vraag werd gesteld:
„Waar staan jullie voor"? Uiter
aard luidde het antwoord: tegen
oorlog, voor vrede, tegen racis
me, tegen discriminatie. Het
antwoord wat daarop volgde
van de diverse personen was
verschillend, maar veelal posi
tief. Eenduidig luidde echter de
vraag welke daarop volgde: „Ia
maar, waar staat u nu eigenlijk,
wat is dat voor een ding"? Met
dat ding, blijkt dus het meest
besproken object in Leiden be
doeld te worden: het Vredesmo
nument. Triest! De mensen wis
ten wel dat het 'iets' voorstelt,
maar niet precies wat. We kre
gen zelfs nog enkele malen de
'tip' voortaan op deze donder
dagen een bord met uitleg mee
te nemen.
Nu luidt mijn vraag in deze: is
een kartonnen bord welke
slechts eenmaal in de maand
uitleg geeft aan een monument
dat zoals we diverse malen in
het Leidsch Dagblad konden le
zen het 'nodige' gekost heeft,
niet uiterst schamel? Er wordt al
wel gesproken over beveiliging
van het monument, maar een
uitleg ervan - in diverse talen,
zeker gezien het aantal toeristen
dat deze stad en deze omgeving
bezoekt - ontbreekt...!?
Misschien is dat een reden
geweest van de vernielingen:
het feit dat men niet op de
hoogte was dat het hier een vre
desmonument betrof, want
welk zinnig mens wil er tenslot
te geen vrede?
Het Rembrandt-atelier, de
molens, de Stijl-bestrating, een
nieuw station: Leiden leeft en
wordt aantrekkelijk gemaakt
met hier en daar de nodige
bordjes welke de passant van
uitleg voorzien.
Hopelijk hoeven de mensen
in de toekomst niet 'dankzij' het
vandalisme attent gemaakt te
worden op het gegeven dat het
hier een Vredesmonument be
treft en niet 'zomaar' een kunst
werk!
Ik vertrouw er op dat ook nu
het Leidsch Dagblad de nodige
aandacht aan dit feit zal schen
ken en niet wacht met bericht
geving op de volgende vernie
ling.
Joke van den Wijngaard,
Rembrandtstraat 24,
Leiden.
Geruchten
Er komt een informeel onder
zoek naar de vermeende chan
tage van de onlangs afgetreden
Rotterdamse bisschop Bar, be
richtte deze krant op 19 maart
op de voorpagina onder de ti
tel „Kerk gaat chantage van
Bar onderzoeken".
In het Leidsch
03 lees ik het volgende: „Er
komt een informeel onder
zoek... dat is gisteravond in
Utrecht besloten na spoedover
leg tussen kardinaal Simonis,
bisschop Ernst, vicaris gene
raal... enz." Het tijdstip, de
plaats, de namen, wie twijfelt bij
zo'n 'nauwkeurige' informa
tie aan de waarheid van dit be
richt? Echter bij navraag bij de
betrokkenen blijkt: Niet waar!
Een gefantaseerd bericht.
Ik lees verder: „De woord
voerder van kardIViaal Simonis
wilde gisteravond niet zeggen
wie het onderzoek gaan instel
len en hoe de onderzoekers te
werk gaan." Met ergernis en
droefheid moet ik hier vaststel
len: ook dit is niet waar! De
woordvoerder heeft mij per
soonlijk medegedeeld dat zo'n
verklaring door hem niet ver
strekt is. Fantasie dus.
Het was ook onmogelijk zo'n
antwoord te verstrekken omdat
zo'n besluit er helemaal niet
was. Eenmaal zo misleid met
informatie van namen, plaats
enz. zal de goedgelovige lezer
ook de rest van het verhaal als
goede koek slikken. Ja, zonder
erbij stil te staan dat bewerin
gen zoals „onder sterke druk
van Simonis" ook wel eens ge
baseerd zouden kunnen zijn op
verzinsel, geruchten en halve
waarheden.
Het leidsch Dagblad ver
meldt onder de kop dat de bron
is „Utrecht GPD". Het lijkt mij
op dit moment wenselijk en
zelfs hoog tijd om die GPD eens
aan de tand te voelen inzake de
betrouwbaarheid en feitelijk
heid van de aangeleverde waar.
Of te overwegen een andere be
trouwbare leverancier op te
zoeken. Tenminste als het
Leidsch Dagblad ook niet ge
rangschikt wil worden onder de
groep 'geruchtenverspreiders'.
F. Mooren,
Tollenaersingel 37,
Leiderdorp.
Stickers
Voor mensen die geen reclame
of huis-aan-huisbladen willen
ontvangen, is een nieuwe stic
ker in omloop gebracht die op
de voordeur moet worden ge
plakt.
Kort geleden kwam Minister Al
ders in het nieuws met nieuwe
stickers tegen ongewenst druk
werk.
Ook ik, wil geen reclame
drukwerk in mijn brievenbus,
ook ik wil geen gratis reclame
tijdschriften in mijn brievenbus,
maar ik wil ook geen lelijke stic
kers op mijn brievenbus. Het is
toch te" gek voor woorden dat
mijn brievenbus vrij domein is
voor troep, tenzij ik actie onder
neem met stickers.
Zou het niet andersom moeten
zijn, diegene die dat wensen
plakken de sticker: Ja, ik wil
graag uw ongevraagde druk
werk. Beter voor het milieu
(veel minder drukwerk), en be
ter voor de schoonheid van
mijn voordeur.
FonsVerheijen,
Rijnsburgerweg 16,
Leiden.
DAF-verdriet
Je kan de radio niet aanzetten,
de krant niet openslaan of de
journaals beluisteren, het is
steeds de jobstijding over ont
slagen hier en daar en overal.
Zo verging het ook de 2700
werknemers van DAF. Als je het
verdriet, de spanning hoort en
leest in die gezinnen, heb je er
ontzettend mee te doen.
Wie we nu niét horen is
Brinkman met z'n grote mond,
met z'n kreten als: „Het speel
kwartier is nü om" of „De ar
men uit de mouw" of „Het
moet nü maar eens gedaan zijn
met niéts doen". Hij moest eens
kunnen voelen wat er in die ge
zinnen een spanning, leed en
verdriet is. Het niets doerr. om
dat je om gezondheidsredenen
of leeftijd nergens meer wordt
aangenomen... Maar daar is in
voelingsvermogen voor nodig!
Velen zullen hun huis moeten
verkopen, wat ze met hard spa
ren hun eigendom mochten
noemen. Maar Brinkman woont
toch best, en komt straks wéér
met loze kreten als bovenge
noemd.
Er zijn mensen die het nooit
leren. Laten we hopen dat zo ie
mand niet de opvolger van pre
sident Lubbers gaat worden.
M.C.J. Bosch,
Merelstraat 168,
Leiderdorp.
Recensies
Een concertrecensie geeft de
persoonlijke mening van de re
censent weer. Dat leidt tot
soms ergernis bij de lezer.
Ik erger mij al jaren aan de
censies van het Leidsch Dag
blad over opvoeringen van klas
sieke muziek. Deze opvoerin
gen worden allemaal (onte
recht) afgekraakt. Dus je
wacht dan dat zo'n recensent
alles weet van de klassieke mu
ziek. Nou, vergeet het maar.
Een paar weken geleden
stond er een artikel in het
Leidsch Dagblad over het Ko
ninklijk Concertgebouworkest
Indien u reageert op een arti
kel in deze krant, wilt u dan
in uw ingezonden brief de
datum vermelden waarop
het werd gepubliceerd?
Brieven worden in het alge
meen in de krant onderte
kend met naam, adres en
woonplaats.
Plaatsing van ingezonden
brieven betekent niet dat de
redactie het met de inhoud
De redactie behoudt zich het
recht voor ingezonden brie
ven in te korten en plaatsing
van brieven te weigeren.
Amsterdam. De recensent had
het lef om dit orkest een ensem
ble te noemen. Hoe haal je het
in je hoofd om een van de be
roemdste symfonie-orkesten
een ensemble te noemen. Dit
komt doordat de recensent
zichzelf belangrijker wil voor
doen (dan hij is) door zo'n or
kest te degraderen. Maar ga dan
eerst eens informeren wie daar
de concertmeester is, want als
je dat niet eens weet. ben je na
melijk niets op het gebied van
klassieke muziek. Nee, de con
certmeester was Johan Kracht.
Nou, ik wist niet dat of Victor
Liberman of Jaap van Zweden
er mee opgehouden was. Dit
soort fouten mag je niet maken,
als je jezelf hoger inschat dan de
rest van Leiden.
Maar de emmer liep bij mij
van de week over door een
enorme plons water. De opvoe
ring van Europera werd eventjes
met de grond gelijk gemaakt. Er
bleef niets van over. Dit moet ik
recht zetten.
Een ding vond hij erg goed en
dat was de muziek. Kees Olthuis
had namelijk weer allemaal
nieuwe akkoorden enz. gevon
den. Nu vind ik ook de muziek
van Kees Olthuis zeer mooi en
heb al veel dingen van hem ge
speeld en gehoord, maar nieuw
is de opera niet! De recensent
zal wel geen moeite gedaan
hebben om muziek van hem te
beluisteren, want dan had ook
hij gehoord dat deze muziek
precies de stijl is van Kees. Niets
nieuws, gewoon zeer herken
baar. Met allemaal stukken uit
de opera 'De Naam van de
Maan' in een nieuw jasje gesto
ken! Dit was de eerste blunder.
De tweede was het commentaar
over de ellenlange, slaapver
wekkende, oersaaie scènes. De
acteurs zouden elkaar hebben
opgezweept tot het zo lang ma
ken van de scènes. Ik weet niet
of de recensent ooit heeft ge
hoord van een libretto? Dit is
een geschreven tekst die de ac
teurs moeten opzeggen. Dus ligt
de schuld in ieder geval niet bij
de acteurs. Maar kun je zo van
scènes spreken wanneer het pu
bliek steeds lacht? Wanneer de
reacties zijn: Het waren drie
uren, maar ik heb me geen mo
ment verveeld? Geen woord
over de mooie kostuums, over
de geslaagde verbouwing van
de Pieterskerk, het koor en or
kest (het zijn en blijven ama
teurs!). Ik ben het ook niet eens
dat de hoofdrolspelers niet uit
De Jeep Cherokee is een verrassende
verschijning. Neem zijn vormgeving,
opvallend door bescheidenheid. Geen
toeters en
bellen, maar
uiterst sub
tiele styling.
Binnenin is de Cherokee standaard
voorzien van de nodige luxe: stuurbe
krachtiging, fraai beklede stoelen, een in
hoogte verstelbaar en met leder bekleed
H.A.I. B.V.
Floralaan 2, 2231 ZV Rijnsburg. Telefoon 01718
- 2 92 24- Openingstijden: maandag t/m vrijdag
9.00 - 18.00 uur. Zaterdag 10.00 - 16.00 uur.
een stoere terreinauto. Want als u een
kijkje neemt onder de motorkap, treft u
een krachtige Turbo Diesel, een 2,5 liter
injectie of
een 4,0 liter
automaat.
Deze kracht
bronnen bedienen de legendarische Jeep
vierwielaandrijving.
Als uw jongenshart nu sneller begint
te kloppen, kunt u niet meer om een
stuurwiel, getint glas en zo kunnen we nog avontuurlijke proefrit heen.
even doorgaan. Toch praten we hier over Ü6@p The American Legend.
Jeep Cherokee: vanaf f62.650,-
Afccbcdd Jeep Cherok«
Uw vermogen is maximaal, wanneer u snel en
veilig in kunt halen. Daar hebben we niets meer
aan toe te voegen. En dus besteedt Lada extra
aandacht aan ruimte, uitrusting en functionaliteit
Dat merkt u aan onze Samara. Die is dan ook
voorzien van in hoogte verstelbare stoelen
en een ncerklapbare achterbank. Een gelaagde
voorruit en van binnenuit verstelbare kop
lampen. En van mistachterlichten en een
wis/was installatie op de achterruit Maar hij
is wel betaalbaar gebleven. Want een complete
auto hoeft helemaal geen vermogen te kosten.
Kijk voor de dichtstbijzijnde dealer in de Gouden Gids.
Prijzen incl. BTW, cxcl. rijkla
akkostcn. Twee j
ei k I a bit
an binnenuit.
hun verf komen, integendeel
juist.
Ik vind dat het hoog tijd is
voor een verfrissing van de klas
sieke recensent van het Leidsch
Dagblad. Iemand die oog heeft
voor het niveau van amateurs,
voor inzet, voor plezier. En niet
iemand die zit te zeuren over
een foute inzet of noot; iemand
die alleen een ensemble uit Am
sterdam weet te waarderen.
Remko Edelaar, fagottist,
Faljerilstraat 16.
i eioen.
TWAO
De Tijdelijke Wet Arbeidsbe
middeling Onderwijs heeft bij
enige protestants-christelijke
scholen in met name Katwijk
onrust gezaaid. Zij zijn bang
straks katholieke invalkrach
ten te krijgen
Naar aanleiding van de artike
len over de TWAO van 11 en 12
maart j.I. in uw krant willen wij
graag de volgende reactie ge
ven.
1. Het is ons volstrekt ondui
delijk hoe uw redactie deze arti
kelen heeft kunnen publiceren
zonder contact te hebben ge
legd met de Rayonschoolraad
'Duin- en Bollenstreek', die de
animator is van de handteke
ningactie in onze regio.
2. Nadere informatie had u
dan geleerd, dat deze actie niet
een Katwijkse actie is. maar een
actie onder alle scholen voor
protestants christelijk onderwijs
in de gehele Duin- en Bollen
streek.
3. Nu suggereert u helaas, dat
alleen Katwijkse schoolbesturen
en scholen verontrust zijn over
de gevolgen van de TWAO, ter
wijl er al handtekeningen bin
nen zijn van andere plaatsen
binnen ons gebied.
4. Ook hadden wij u dan beter
kunnen informeren over de rol
van het arbeidsbureau in dezf.
Tot op heden zijn er binnen on
ze regio nog geen klachten bin
nengekomen over de samen
werking met het arbeidsbureau
uit Lisse. Een beschuldigende
vinger in hun richting is dus on
terecht!!
5. Tijdens de interviews bij
Radio West, Radio Rijnland en
de VLOK uit Katwijk neeft Onze
secretaris heel duidelijk gezegd,
dat wij 'aanhaken' bij een lan
delijke actie, die protestbrieven
willen sturen naar de christelij
ke Tweede Kamerfracties, om
duidelijk te maken, dat men
zich in het 'veld' zorgen maakt.
Daar heeft men o.i. immers zit
ten 'slapen' bij het aanvaarden
van deze wet!! Zie nu ook de re
acties in andere dagbladen!
6. Ook had u o.i. meer duide
lijkheid moeten verschaffen
over de strafsancties, die de mi
nister bij het niet uitvoeren van
zijn beleid, heeft verordon
neerd! Een boete van 65.000.-
voor het niet opvolgen van de
regels!!
7. Wij zijn niet dezelfde me
ning toegedaan als de vakbon
den. die zich niet hebben kun
nen verenigen met het voeren
van deze actie. Natuurlijk is het
een goede zaak om het aantal
wachtgelders binnen het onder
wijs te verminderen, maar is de
gekozen weg wel de juiste??
Namens het bestuur
Rayonschoolraad Duin- en Bol
lenstreek
A. Boer (secretaris),
Stadhouderadreef6
Katwijk.
Nederlands
leerlingen van de basisscholen
in Alkemade blijken de testen
van de Nederlandse Vereniging
voor Logopedie en Foniatrie
gemiddeld slechter te maken
dan kinderen uit andere ge
meenten.
Volgens het leidsch Dagblad
van zaterdag 20 maart wordt
het Nederlands in Alkeinadé
niet goed beheerst.
In het bewuste artikel wordt
over de kinderen geschreven,
maar die leren hun dialect van
de ouderen zodat waarschijnlijk
alle inwoners van Alkemade
worden bedoeld. Aldus zou vol
gens dit artikel 70% van do In
woners logopedie nodig heb
ben.
Als b.v. politici dit dialect zou
den gebruiken kan er bespaard
worden op de vergadertijd om
dat er bij dit dialect niet meer
gezegd wordt dan nodig odi
te zeggen wat je zeggen wilt
Wat schetst echter mijn ver
bazing als ik vervolgens op pa
gina 11 een artikel tegenkom
met als aanhef; Lédse hu-
motTT. tat vin |e hierr". Al wrd.-r
lezend kom ik dan tot de con
clusie dat het met het Alkema-
dese dialect wel meevalt.
H. v d. Meer.
Zuideinde 10.
Roclofarendsveen.
