Snelheidscontrole
agenten 'zinloos'
MAVO-scholen willen
praktijkgerichter werken
Randstad
Veel bedden weg uit psychiatrische ziekenhuizen
'We staan niet met 'n pitbull op de stoep'
DONDERDAG 25 MAART 1993
chef willem spierdijk. 0
den haag/leiden
Er moeten zeker 4500 en mogelijk meer bedden weg in
de algemene psychiatrische ziekenhuizen. In plaats
daarvan zullen psychiatrische patiënten meer in de ei
gen woonomgeving opgevangen moeten worden. Dat
kan door financiële besparingen in de ene sector aan te
wenden voor de andere. Dit schrijft staatssecretaris Si
mons (volksgezondheid) in de nota 'Onder Anderen',
een stuk over de toekomst van de geestelijke gezond
heidszorg. De nota is vanmorgen gepubliceerd.
Bij de opvang in de eigen omgeving denkt Simons
aan een uitbreiding van instellingen voor beschermd
wonen, kleine klinieken, sociale pensions, dagbehande
ling die opname onnodig maakt, thuiszorg en projecten
die betrokkene weer aan een normale baan moet hel
pen.
Rond de eeuwwisseling zal 25 procent van de Neder
landers een beroep doen op de geestelijke gezond
heidszorg. In 1990 was dat nog zestien procent. Het
aantal opnamen zal tussen 1990 en 2000 met 43 pro
cent stijgen. Driekwart van die toename komt door de
toeloop bij RIAGG's.
De stijging van de vraag naar geestelijke gezond
heidszorg komt volgens Simons door het feit dat steeds
minder mensen, vooral jongeren, het redden in de
maatschappij. Oorzaken zijn: problemen bij het vinden
van werk, toename echtscheidingen, het onveiliger
worden van de samenleving, vereenzaming. „Kortom,
een zekere desintegratie van maatschappelijke verban-
Meer plannen voor stadsverwarming
almere» Gemeenten dienen samen met de provincies gebieden
in kaart te brengen waar stadsverwarming een rol kan spelen.
Dat zei drs. C. Dessens, directeur-generaal voor energie van het
ministerie van economische zaken, gisteren bij de opening van
de tweede warmtekrachtcentrale in Almere. Door het gelijktijdig
opwekken van, warmte en stroom kan veel energie worden be
spaard. Dat gebeurt steeds meer in de industrie en ook op klei
nere schaal.
'Verdeling stadsvernieuwing anders'
den haag Het geld voor stadsvernieuwing moet anders over de
gemeenten worden verdeeld. Dat zei de Raad van advies voor de
ruimtelijke ordening (RARO) gisteren in een advies aan staatsse
cretaris Heerma van volkshuisvesting. De raad vindt dat steden
die de afgelopen weken hun nood hebben geklaagd over de ver
deling van de stadsvernieuwingsfondsen dat niet geheel ten on
rechte hebben gedaan. Zo is de stad Utrecht vorige week een
campagne gestart om duidelijk te maken dat ze zeventig miljoen
gulden nodig heeft voor de stadsvernieuwing, in plaats van de 17
miljoen gulden die het kabinet voor de stad wil uittrekken.
Minder hartopnames in ziekenhuis
Rotterdam» Door het de huisarts mogelijk te maken met behulp
van een zogenoemde elektrocardiogram-computer in een am
bulance de diagnose hartinfarct beter te stellen, kunnen jaarlijks
100 tot 150 patiënten uit het ziekenhuis blijven. Dat is het resul
taat van een project waarin in Rotterdam huisartsen, cardiolo
gen, de GGD en de Nederlandse Hartstichting samenwerken.
Doel van het project was om gezondheidsvoorzieningen zo effi
ciënt mogelijk te gebruiken en onnodige opnames te voorko
men. Van de eerste 1100 patiënten van wie de gegevens zijn ge
analyseerd bleek 33 procent een hartinfarct te hebben, 29 pro
cent een andere hartaandoening die opname noodzakelijk
maakte en 38 procent geen aandoening aan het hart.
Rondvluchten KLM Cityhopper
schiphol» De KLM gaat in de periode van 3 april tot 23 oktober
traditiegetrouw rondvluchten verzorgen. De vluchten zijn ge
pland op elke zaterdag en zondag en duren een half uur. Er
wordt gevlogen met een Fokker 50 van KLM Cityhopper. Dit
propellorvliegtuig is een zogenaamde hoogdekker, hetgeen be
tekent dat de vleugels boven de ramen zitten. Hierdoor heeft ie
dereen een vrij uitzicht. De vluchten worden voornamelijk uit
gevoerd boven de provincie Noord-Holland.
De prijs van een rondvlucht bedraagt 75 gulden. Kinderen tot
twaalf jaar betalen 50 gulden.
Radarcontrole wel effectief
Snelheidscontroles waarbij automobilisten stuk voor stuk
worden aangehouden, hebben geen zin. Ondanks de in
zet van heel veel politieagenten, is de daling van de ge
middelde snelheid binnen de bebouwde kom nihil. Op
de provinciale wegen heeft een controle veelal zelfs een
negatief effect: er wordt na de controles harder gereden.
leiden monica wesseling
Een en ander blijkt uit een on
derzoek van de Stichting We
tenschappelijk Onderzoek Ver
keersveiligheid (SWOV) uitge
voerd in opdracht van het mi
nisterie van verkeer en water
staat. Het onderzoek is gedaan
in en rond Leiden. Op 37 ver
schillende plekken werden in
totaal 225 snelheidscontroles
uitgevoerd. Een deel van de
overtreders werd staande ge
houden en direct bekeurd, een
ander deel werd gefotografeerd
en kreeg de bon thuis.
Automobilisten die staande
werden gehouden voor een
snelheidsovertreding, werden
tegelijkertijd gecontroleerd op
alcohol en het dragen van de
gordel. De verwachting was dat
door deze gecombineerde con
troles, de effectiviteit van de po-
litie-inzet groter zou worden.
Agenten inzetten bij de snel
heidscontroles is absoluut niet
effectief, zo constateert onder
zoeker M. Mathijsen van de
SWOV. ,,De pakkans is veel te
klein. Automobilisten zijn daar
door absoluut niet geneigd
minder hard te gaan rijden.
Hetzelfde aantal agenten achter
radarapparaten zetten, heeft
tien keer zo veel effect."
Hardrijders die staande zijn
gehouden en meteen een bon
hebben gekregen, halen het de
eerste paar dagen niet in hun
hoofd om op datzelfde stuk weg
te hard te rijden. Het aantal be
keurde automobilisten is echter
zo klein dat het effect op het to
tale verkeersgedrag nihil is.
Op de 50-kilometer wegen
daalde door de inzet van 2600
manuren politie de gemiddelde
snelheid van 54 naar 53 kilome
ter per uur. Het aantal overtre
ders daalde met vier procent (in
de spits rijdt nog 38 procent te
hard). Op de wegen buiten de
bebouwde kom is door de extra
controle het aantal snelheids
overtreders toegenomen van 17
naar 20 procent.
mmmmmm
den", aldus Simons.
Psychiatrisch ziekenhuis Endegeest in Oegstgeest wil
wel meewerken aan het beleid van Simons maar voor
ziet ook problemen. „We hebben al een reductieronde
gehad een paar jaar geleden. De rek is er een beetje uit.
Zeker ziekenhuizen met wachtlijsten kun je niet met
nog een beddenreductie confronteren. Dat zou beteke
nen dat je ernstig psychotische patiënten op straat
moet zetten. In Endegeest hehben we geen wachtlijs
ten, ook omdat we patiënten doorverwijzen naar ande
re instellingen", aldus Th. Meijers namens de directie.
Endegeest heeft 462 bedden. Psychiatrisch Centrum
Langeveld in Noordwijk, voorheen Sancta Maria, met
ook ongeveer 500 bedden, was niet bereikbaar voor
De Leidse Openbare Biblio
theek heeft een incassobureau
in de arm genomen voor het
aanpakken van wangebruikers.
Dit bureau zorgt ervoor dat de
boetes worden geïnd of dat het
zoekgeraakte boek wordt ver
goed. „Het is een publieksvrien
delijk bureau", zegt directeur
Henk Sannes. „Het is dus niet
zo dat die mensen met een pir-
bull op de stoep staan bij de
wangebruikers. We hopen dat
er van dit incassobureau een
preventieve werking uitgaat."
Ook de Openbare Bibliotheek
in Alphen aan den Rijn en Kat
wijk zijn gebruik gaan maken
van een incassobureau.
Vroeger had de Openbare Bi
bliotheek in Leiden een particu
lier in dienst die de boeken te
rughaalde of de boete inde. Die
man is inmiddels met pensioen.
Erg druk had hij het niet. En
ook nu valt het in de bibliotheek
nogal mee met het wangebruik.
Sannes: „Wij hebben zevenen
dertigduizend mensen die inge
schreven staan. Ongeveer tach
tig mensen brengen boeken
niet terug. Dat valt dus erg mee.
Veel diefstal is er niet. We heb
ben een beveiligingssysteem en
dat werkt goed. Als het incasso
bureau wordt ingeschakeld,
hebben de mensen echt alle
mogelijkheden gehad om de
boeken terug te brengen."
Leners die hun boek niet terug
brengen, krijgen na 21 dagen
hun eerste boetekaart, na 42 da
gen de tweede. Na 105 dagen
volgt er een brief en wordt er
dan nog niet gereageerd dan
komt het incassobureau er aan
te pas. Sannes: „Wij zijn echt
niet zo moeilijk. Ik ga er zelf al
tijd vanuit dat je een boek te
rugbrengt als je het uit hebt. ja,
en dan kun je wel eens een paar
dagen over de datum heen zit
ten. Het incassobureau komt
pas in actie als we echt alles
hebben geprobeerd. En als de
wangebruiker dan nog niet wil
betalen of het boek teruggeeft,
kan dat bureau beslag bij hem
laten leggen."
Mevrouw Puister, hoofd van
de Openbare Bibliotheek in Al
phen aan den Rijn, legt even
eens de nadruk op de preven
tieve werking van het incasso
bureau. „Ik ga er altijd vanuit
dat boeken niet met opzet ach
terover worden gedrukt. Het is
vaak veel meer een kwestie van
slordigheid."
Bert Breed is filiaalhoofd van
de Openbare Bibliotheek in Kat
wijk aan den Rijn. „Ja, ook wij
maken gebruik van het incasso
bureau. Het is zeer arbeidsin-
tentsief om daar zelf achterheen
te gaan zitten. We hebben in
vergelijking met vorige jaren
vijfduizend uitleningen meer,
maar het pesoneelsbudget is
niet toegenomen. Vaak is het
niet terugbrengen van boeken
inderdaad een kwestie van slor
digheid. En je hebt er ook wel
eens droevige gevallen bij, men
sen die net gescheiden zijn en
dan niet meer bij die boeken
kunpen komen. Gestolen wordt
er in Katwijk bijna niet. Ik denk
dat dat te maken heeft met de
instelling van de Katwijker, die
het gebod 'Gij zult niet stelen'
nog steeds in ere houdt."
Verkeersdeskundige H. Ver
geer van de politie regio Hol
lands Midden onderschrijft de
uitkomsten van het onderzoek
volmondig. „Eigenlijk is het een
open deur. Wij zijn geen voor
stander van snelheidscontroles
door staande houden. Een ra
darcontrole is veel effectiever"
Door de komst van de zoge
heten Wet Mulder (1992) is de
afhandeling van een snelheids
bon na fotograferen veel een
voudiger. De overtreders krij
gen, zonder tussenkomst van de
rechtbank, een bon. Voor die
wet er was, moest de recthbank
de bekeuringen afhandelen.
Vergeer is op provinciale we
gen al helemaal terughoudend
met snelheidscontroles door
staande houden. „Dat levert al
leen maar extra gevaar op. Je
haalt een auto uit het verkeer en
laat hem er ook weer invoegen.
Twee bewegingen die vooral op
provinciale wegen behoorlijk
veel risico hebben."
Vergeer ziet veel meer in een
wegstructuur die hard rijden ge
woon onmogelijk maakt. „Daar
experimenteren we hier in de
buurt mee. Er blijkt veel moge
lijk te zijn. Zo doet een rij bo
men langs de weg de automobi
list al langzamer rijden. De bo
men suggereren snelheid en
dan schrikken mensen."
Leiden niet ideaal
Leiden is niet de meest ideale
stad om te studeren. Dit blijkt
uit de resultaten van een en
quête in de Keuzegids Hoger
Onderwijs, deel 4. Uit de vierde
Keuzegids blijkt dat Enschede
de beste universitaire studiestad
is als het gaat om wonen, sport,
eten, uitgaan en studentenvere
nigingen. Leiden staat op de
zesde plaats en scoort vooral
laag op het punt wonen: hier
voor krijgt Leiden het cijfer drie
toebedeeld. Enschede, Tilburg,
Groningen, Eindhoven en
Nijmegen nemen de eerste vijf
plaatsen op de ranglijst in.
Rector M. Scha van de Leidse Rembrandt Scholengemeenschap: „Goed dat mavo's zelf met een beleidsplan
komen." foto» archief
De MAVO-scholen in Neder
land willen praktijkgerichter
gaan werken. Daarom hebben
ze eigenhandig het rapport
MAVO Nieuw Elan opgesteld,
waarin voorstellen staan voor
vernieuwd MAVO-onderwijs.
Het wachten op actie vanuit het
ministerie voor onderwijs dat
al wel profielschetsen voor HA
VO en VWO heeft opgesteld
duurde hen te lang. De scholen
die MAVO-onderwijs in de regio
verzorgen, zijn tevreden met
het rapport. Want dat er iets in
het MAVO-onderwijs moet ver
anderen, is voor hen al een tijd
je duidelijk.
In het kort komen de voor
stellen van MAVO Nieuw Elan
er op neer dat de vrije pakket
keuze voor leerlingen moet ver
dwijnen. Zij zouden in het ver
volg een keuze moeten maken
tussen drie vakkenpakketten die
aansluiten op de mbo-opleidin-
gen voor respectievelijk tech
niek, dienstverlening/gezond
heidszorg en economie. Het ni
veau voor het nieuwe MAVO-
eindexamen zou bovendien een
tikje hoger moeten liggen dan
het huidige D-niveau zodat de
kans toeneemt dat de MAVO-
leerlingen slagen in het vervolg
onderwijs.
Rector M. Scha van de Leidse
Rembrandt Scholengemeen
schap (VWO, HAVO EN MAVO)
ziet een dergelijke verandering
van het MAVO-onderwijs zeker
zitten. „Indertijd is alles omge
gooid en werd de pakketkeuze
helemaal vrijgelaten", zegt ze.
„Voor de leerlingen en de ou
ders is het heel ondoorzichtig
geworden wat nu een goed pak
ket is. Ze moeten dat pakket
ook vroeg kiezen en kinderen in
die leeftijd zijn druk met van al
les, maar niet met de vraag wat
voor vakken ze later nodig heb
ben. Het is behoorlijk uit de
hand gelopen. Veel leerlingen
verlaten school met een diplo
ma waar ze niets mee kunnen."
De 'vrijheid-blijheid' die nu
heerst is te extreem, aldus Scha.
Dat geldt volgens haar overi
gens ook voor het HAVO-onder-
Het liefst een SieMatic keuken van Goedhart Bouwhuis
Bezoek onze showroom met de meest komplete SieMatic presentatie van de hele regio.
Goedhart Bouwhuis, Hoorn 126a (tegenover Avifauna), Alphen a/d Rijn, of maak een afspraak: tel. 01720-22100
wijs. „Er is veel te veel uitval in
het MBO en HBO-onderwijs",
aldus de rector. „We zien bij
voorbeeld ook daqt veel havo
leerlingen vervolgens naar het
MBO gaan. En daar is de HAVO
niet voor bedoeld." Overigens
gelooft zij dat 'Zoetermeer', het
ministerie uiteindelijk wel zelf
met een beleidsplan voor
mavo's zou zijn gekomen. Dat
de MAVO's er nu zelf haast ach
ter hebben gezet, blijft volgens
Scha echter een goede zaak.
De onderdirecteur van de RK-
MAVO Johannes XXIII in Roelo-
farendsveen is eveneens van
mening dat er een duidelijk be
leidsplan voor de mavo nodig is.
„Ik ken de inhoud van MAVO
Nieuw Elan nog niet precies
maar het is wel nodig dat er een
duidelijker lijn komt tussen bij
voorbeeld voorbereidend be
roeps-onderwijs (het voormali
ge lbo) en mavo aan de ene
kant en mavo en havo aan de
andere kant. Er zitten nu bij
voorbeeld veel mensen op de
havo die eigenlijk op de mavo
zouden thuishoren", zegt hij.
Volgens hem is de vorming van
veel grote scholengemeen
schappen er ook onder andere
de oorzaak van dat de MAVO's
nu zelf een beleidsplan hebben
gemaakt. „We zijn een beetje
bang om ondergezneeuwd te
raken, bang dat de MAVO uit
beeld zal verdwijnen."
ACHTERGROND
DEN HAAG CEES VELLEKOOP
De lener wordt eerst meerdere malen herinnerd aan het op tijd terugbrengen van het boek voordat rigoureuzer maatregelen worden getroffen.
FOTO ARCHIEF
Bibliotheek in Leiden neemt incassobureau in de arm
Declaratie onkosten: stok om burgemeester te slaan
Feitelijk zijn de onkostenregelingen voor
burgemeesters buitengewoon helder,
meent woordvoerster Dijkstra van het mi
nisterie van binnenlandse zaken. De eerste
burger heeft recht op een ambtstoeiage, die
hem in staat moet stellen om allerlei onkos
ten te bestrijden die bij zijn functie horen.
Afhankelijk van de grootte van de gemeente
varieert dat bedrag tussen de 525 en 600
gulden per maand. Bedoeld om zaken te
betalen als een handvol contributies, een
extra stropdas en een keurig mantelpakje
voor de echtgenote.
Voor dienstreizen gelden tal van voorschrif
ten, die riante feest trips op kosten van de
gemeente moeten uitsluiten. Verder gebrui
ken de meeste burgemeesters van kleine
gemeenten hun eigen auto. Ze krijgen daar
voor een vaste vergoeding van zo'n 400 gul
den in de maand. En daarover ontstaat nog
wel eens een 'misverstand' in de wat grote
re gemeenten, waar het college van B en W
ook een dienstauto ter beschikking heeft.
Dijkstra: „De burgemeester die meestal de
dienstauto gebruikt, heeft geen recht op de
vaste autovergoeding. Hij of zij mag bij inci-
Bestuurders die politiek wat slecht lig
gen, kunnen maar beter voorzichtig zijn
met het declareren van hun onkosten.
De deze week opgestapte burgemeester
C. de Cloe van Almere kan er over mee
praten. Als een burgervader een royale
hand heeft bij het schrijven van declara
ties, vloeit daar niet zo snel bloed uit
tenzij hij of zij ook andere problemen
oproept.
denteel gebruik van de eigen auto kilome
ters declareren".
In sommige gevallen gaat dat niet helemaal
vlekkeloos. Tenminste in enkele gemeenten
zijn burgemeesters de vaste vergoeding
gaan beschouwen als een secundaire ar
beidsvoorwaarde en kruipen vervolgens in
de dienstauto. Zoals burgemeester drs. A.J.
van Duist van Haarlemmermeer. Toen het
Haarlems Dagblad die praktijk ontdekte,
dreigde het gemeentebestuur zelfs met een
kort geding tegen de krant. Van Duist denkt
er naar zijn zeggen niet over om de onte
rechte vergoeding terug te betalen en nie
mand valt hem daar tot nu toe hard over.
Maar hij is niet ver meer van zijn vut af en
heeft kennelijk geen grote vijanden binnen
het gemeentebestuur.
Zo makkelijk kwam burgemeester T.R.
Seinstra van Goes (voormalig eerste burger
van Nieuwkoop) er niet vanaf. Hem werd
het onterecht declareren van een kleine
1.000 gulden aangewreven. Uiteindelijk
Maar hij lag dan ook overhoop met de wet
houders.
Een jaar eerder moesten vier Zeeuwse ge
deputeerden het veld ruimen nadat ze de
provincie hadden laten opdraaien vooreen
belastingaanslag, toen de fiscus weigerde
om belastingvrije uitkeringen te accepteren
als onkostenvergoeding. Ingewijden weten
zeker dat de Zeeuwse politiek op tenminste
enkelen van hen grondig was uitgekeken.
En zo is er nog een rijtje voorbeelden. Hoe
wel het gros van de lokale bestuurders zich
zonder twijfel keurig aan de regels houdt,
sluit woordvoerster Dijkstra niet uit del er
binnenkort nog meer zaken boven water
komen. Vooral bij burgemeesters, die niet
eenvoudig naar huis te sturen zijn door de
gemeenteraad, kan het immers de moeite
lonen om zijn declaratiegedrag.