Wanhopige ouders op
zoek naar wonderolie
Cultuur Kunst Film
Schokkende Chinese mores
in Het Rode Korenveld
Onvervalste liefdesverklaring aan de 'fifties'
Impressies van een
samenleving in verval
La Chasse aux Papillons: tussen heden en verleden
DONDERDAG 25 MAART 1993
Basinger moet boeten voor weigeren rol
los anceles Actrice Kim Basinger moet de filmmaatschappij
Main Line Pictures 8,9 miljoen dollar 16 miljoen gulden) beta
len voor haar weigering de hoofdrol in Boxing Helena te spelen.
Een jury in Los Angeles oordeelde woensdag dat de ster niet
heeft voldaan aan een contract met de filmmaatschappij. Kim
Basinger betoogde zelf dat er geen contract bestond en zei dat
ze niet in de film wilde spelen wegens de goedkope sexscènes
die erin voorkwamen. De actrice, die roem heeft geoogst met
haar rollen in Batman en My Stepmother is an Alien, verliet de
rechtbank woensdag via een zijdeur en scheurde weg in haar
FILMS IN LEIDEN
Ju Dou, Raise the reel lantern
The story of Qiu Ju films van
Chinese Zhang Yimou
hij zijn internationale faam als
rggisseur nog eens bevestigde.
Zijn doorbraak maakte hij ech
ter met Het Rode Korenveld in
1989. De film, met uiteraard
weer een fraaie hoofdrol van
Gong Li, is dinsdag te zien in
het Leidse filmhuis.
Zhang toont in zijn films
meestal het leven in een pre-
communistisch China: het me
rendeel van de bevolking is
straatarm en heeft geen uitzicht
op een beter bestaan, de heer-
sérs zijn onverbiddelijk, als
vrouw kun je het wel schudden,
en de Chinese mores zijn in on
ze Westerse ogen soms erg
merkwaardig. Inmiddels heeft
Zhang ons aan die feodale
maatschappij laten wennen
maar de eerste kennismaking
ermee in Het Rode Korenveld
was schokkend.
Gong Li speelt in deze film
het meisje Negen. Ze is uitgehu
welijkt aan een oude lepralijder
die een wijnmakerij heeft in een
woeste afgelegen streek. In een
draagstoel gaat ze in Fode
bruidskledij op weg naar haar
man. Zoals de traditie voor
schrijft, wordt het arme kind ge
durende de tocht flink heen en
weer geschud. Zwetend, zuch
tend en 'wagenziek' zit Gong Li
haar bezoeking uit.
Onderweg valt een bandiet de
stoet aan in een rood gierstveld.
De dragers verdedigen de bruid
en één van hen wordt verliefd
BIOSCOPEN AMSTERDAM
ALFA 1
Leidseplein tel. 6278806
Daens 12 j.. dag. 13, 15.45, 18.45,
21.30
ALFA 2
The crying game 16 j.dag. 16,
19.30, 22, do vr ma di pok 13.30
ALFA 3
Muziek'& Passie, dag. 13.30, 16
Glen Garry Glen Ross a l dag.
19.30, 22
ALFA 4
Indochine 12 j., dag. 14, 20.30
C'est arrivé prés de chez vous 16 j.,
dag, 18.15
ALHAMBRA 1
Weteringschans tel. 6233192
The story of Qui Ju 16 j., dag. 13.15,
16, 18.45,21.30
ALHAMBRA2
Orlando a.l., dag. 18.45, 21.30, do
vr ma di ook 13.15, 16
BELLEVUE CINERAMA
Marnixstraat 400 tel. 6234876
Under siege 16 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CINERAMA 2
Dracula 12 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CALYPSO 1
Marnixstraat 402 tel. 6234876
Scent of a woman a.l., dag. 13.15,
16,45,20.30
CALYPSO 2
The last of the mohicans 12 j., dag.
13.15, 16, 19.15,22
CINECENTER-CINEMACORALINE
Lijnbaansgracht 236 tel. 6236615
L. 627 dag. 14.30, 19.15, 22.15
CINECENTER-CINEMA PEPPE-NAPPA
II ladro di Bambini a.l., dag. 14.30,
17, 19.30,22.15
CINECENTER-PIERROT
Les nuits fauves 16 j., dag. 14,
16.45. 19.30,22.15
CINECENTER-CINEMA JEAN VIGO
Of mice and men a.l., dag. 14.30,
17, 19.30, 22
CINEMA 1 INTERNATIONAL
August Allebèplein 4 tel. 6151243
The distinguished gentleman a.l.,
dag. 19,21.45, za zo ook 13.15,16,
wo ook 13.30
CINEMA 2 INTERNATIONAL
De kleine blonde dood a.l., dag.
18.45,21.30
CITY 1
Leidseplein tel. 6234579
The distinguished gentleman a.l.,
dag. 13.15, 16. 18.45,21.30
CITY 2
City of joy 12 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
CITY 4
Sneakers a.l., dag. 13.15,16.
18 45.21.30
CITY 5
Sister Act a.l., 18.45, 21.30, do vr
madiook 13.15,16
CITY 6
Body of evidence 16 j.. dag. 13.15,
16. 18 45.21.30
CITY 7
Bodyguard a,I., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
DESMET
Plantage Middenlaan 4a tel.
21.45
Kamen zo t/m wo 20
Bitter Moon do t/m za 19.15, zo ook
13
C'est arrive pres de chez vous dag
21.15
Late night movie dag. 23, zo 13
Gay Cinema za 24
KRITERION 1
Roetersstraat 170 tel. 6231708
Urgadag. 17.45
The crying game dag. 20, 22.15, di
alleen 20
Sneak Preview di 22.15
KRITERION 2
The long day closes dag. 17.30,
19.30,21.45, maalleen 17.30,
21.45
RIALTOl
Ceintuurbaan 338 tel. 6623488
Les nuits fauves dag. 19.30, 22, zo
ook 15
Pink Narcissus dag 18
RIALT0 2
Poison dag. 20
Swoon dag. 20, 22
THE MOVIES 1
Haarlemmerdijk 161 tel. 6386016
Indochine dag. 21.15, zazo ook
14.30
Orlando dag. 17.30, 19.30, zazo
ook 15
THE MOVIES 3
Of mice and men dag. 17.15, 22
Howards end dag. 19.30, za zo ook
14.30
THE MOVIES 4
Vals licht dag. 17.30, vrza ook
00.15
Raise the red lantern dag. 19.30
De Noorderlingen dag. 22
TUSCHINSKI1
Reguliersbreestraat tel. 6262633
De kleine blonde dood a.l., 13,15,
16, 18.45,21.30
TUSCHINSKI 2
Lorenzo'soil a.l., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI 3
Afewgood men a.l., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI 4
Sneakers a.l.,-dag. 13.15, 16,
18.45, 21.30, wo alleen 13.15, 16
TUSCHINSKI 5
Death becomes her, dag. 13.15, 16,
18.45, 2L30, wo alleen 13.15,16
TUSCHINSKI 6
Dracula 12 j., dag. 13.15, 16,
18.45,21.30
TUSCHINSKI CINEAC
Backdraft 12 j., doorlopende voor
stelling vanaf 11, laatste 20.20
DE UITKIJK
Prinsengracht 452 tel. 6237460
The story of Qui Ju dag. 18, 20, 22,
zo ook 15
Lorenzo's Oil gebaseerd op werkelijke feiten
op Negen. Kort na haar huwe
lijk brengt ze het traditionele
bezoek aan haar ouders. Negen
smeekt ze haar niet terug te stu
ren. De ouders reageren onver
biddelijk. In ruil voor hun doch
ter kregen ze een muilezel. Daar
heb je tenminste wat aan.
Op weg naar haar huis wacht
de verliefde drager haar op in
alweer dat rode korenveld. Hij
neemt haar en zij biedt geen
verzet. Dat resulteert in een
grappig zoontje. Het huwelijks
leven van Negen eindigt al snel
met de nooit opgehelderde
moord op de oude man. Ze zet
de wijnmakerij voort. De drager,
nogal een wildebras, werkt voor
haar. Na een aantal hevige bot
singen vinden de twee elkaar.
Het gaat goed met de wijn
makerij, goed in de liefde. Bijna
te mooi om waar te zijn. De Ja
panners vallen China binnen en
komen, ook in de streek van Ne
gen terecht. Chinezen noemen
alle niet-Chinezen barbaren.
Voor de inwoners van het land
van de rijzende zon gaat dit let
terlijk op. De Japanners gaan zo
verschrikkelijk te keer dat, hoe
fraai alles ook is gefilmd, je toch
je ogen sluit.
Zhang vertelt met humor en
liefde een prachtig verhaal over
het China van toen. Zijn boeren
zijn arm, ze weten dat het nooit
beter met ze zal gaan maar le
ven hun leven met gretigheid.
Rood is de kleur die voortdu
rend terugkeert in de film. In de
eerste helft in de bruidskledij, in
de tweede helft als bloed. Rood
is in China de kleur van het ge
luk maar bij het zien van
Zhangs film bekruipt de kijker
sterk het gevoel dat die kleur
voor het noodlot staat.
George Miller is een Australische regisseur die we vooral
kennen als de maker van drie harde actiefilms rond Mei
Gibson Mad Max), maar die ook een geslaagde komedie
als The WitcJies of Eastwick op zijn naam heeft Staan. Nu
verrast hij opeens met een gedreven en dynamische film
met een boodschap: Lorenzo's Oil. Een film waarin Mil
ler, die zelf arts is, het op een fanatieke manier opneemt
tegen de eigen medische professie.
Lorenzo's Oil vertelt het waar
gebeurde verhaal van Augusto
en Michaela Odone, en hun
zoontje Lorenzo, die in 1984,
vijf jaar oud, opeens allerlei
vreemde ziekteverschijnselen
begint te vertonen. Na een
poosje blijkt dat. hij lijdt aan
ALD (adrenoleukodystrofie),
een zeldzame ziekte die in twee
jaar tijd alle lichamelijke en
geestelijke functies langzaam
aantast en die onvermijdelijk
leidt tot de dood. Goede raad
blijkt niet alleen duur, maar le
vert ook weinig op, want een
medicijn is er niet evenmin als
geld om er onderzoek naar te
doen.
Daarom beginnen de ouders
in hun wanhoop zelf te zoeken
naar een middel dat hun zoon
kan helpen. Om te beginnen or
ganiseren ze samen met een
specialist het eerste internatio
nale symposium over ALD. Met
de informatie die dit oplevert
komen ze op een experiment
met gezuiverde olijfolie, dat
voor een deel ook blijkt te wer
ken bij hun inmiddels zwaar ge
handicapte zoon. Maar de dok
toren willen absoluut niets we
ten van dit soort 'clandestiene'
experimenten. Toch gaan de
ouders van Lorenzo hardnekkig
door met hun zoektocht naar
een adequaat middel. Ze komen
via een zijsprongetje naar de
diergeneeskunde, bijna twee
jaar later intussen, op een expe
riment met raapolie, dat inder
daad effectief blijkt te zijn.
Een groot deel van de film be
staat uit de zoektocht naar het
juiste medicijn, beter gezegd
het oplossen van het biochemi
sche raadsel dat de ziekte ver
oorzaakt. Twee leken die zich
hardnekkig ingraven in de lite
ratuur en al studerend en
ongetijfeld met het nodige geluk
zelf de oplossing vinden om
de ziekte een halt toe te roepen.
Het feit dat we te doen heb
ben met een waar gebeurd ver
haal, dat door Miller op een
chronologische manier wordt
verteld, geeft de film natuurlijk
een sterk authentiek karakter.
Daarom valt ook de keuze van
Nick Nolte als Augusto Odone
zo vreselijk uit de toon. Vooral
zijn nagemaakte Italiaanse ac
cent is zo stuitend, dat je je de
helft van de film zit te ergeren
en je daardoor afsluit voor het
drama dat zich voor je ogen af
speelt. Gelukkig komt Susan Sa-
randon als de moeder wat nor
maler over. Zij en niet Nolte
werd dan ook terecht geno
mineerd voor een Oscar.
Door het happy end heeft de
film natuurlijk wel een gevaar
lijke kant: namelijk de suggestie
dat als je tegen beter weten
in maar hard genoeg zoekt,
je vanzelf de Haarlemmer Olie
vindt voor de oplossing van de
problemen. Daarbij dringt zich
een vergelijking op met ziektes
als multiple sclerose en niet te
vergeten AIDS, die zich echt
niet door zelfdokteren laten be
strijden. Al roept de hele discus
sie rond het omstreden AIDS-
middel AZT absoluut vergelij
kingen op met de Lorenzo Olie
waarmee ALD nu effectief wordt
bestreden.
Als film is Lorenzo's Oil zeker
niet slecht gemaakt. Af en toe is
de de keuze van de achter
grondmuziek (het Ave Maria tot
slot bijvoorbeeld) wat senti-
Nick Nolte en Susan Sarandon als ouders van de ongeneeslijk zieke Lorenzo, gespeeld door Zack O'Malley
Greenburg.
menteel, maar voor het overige
het een integer en realistisch theek
r waarop Nolte in de biblio- niet echt door uit balans, dank-
verhaal. Onwaarschijnlijk,
simplistisch is hooguit de i
paper- zij het sterke levensverhaal
clips zijn chemische kennis bij- deOdone's.
spijkert, maar de film raakt t
The Long Day Closes is een fraai plaatsjeboek
kermis. Een bijzondere plaats
neemt de bioscoop in, waarvoor
Bud zelfs in de regen staat te
wachten. En regenen doet het
vaak in Engeland of anders
sneeuwt het wel.
Davies vertelt zijn verhaal
met rustige, langzame camera
bewegingen, zoals het hele le
ven toen een stuk rustiger was
Davies weet als geen ander sfee
te creëeren en zegt zelf dat t(
danken te hebben aan zijn goe
de geheugen. Met veel oog voo
details herschept hij in de film
studio het leven van een ge
woon gezin in het midden van
de jaren vijftig.
Minstens zo belangrijk als de
beelden is daarbij de muziek: de
liedjes op de radio, of de com
munity singing' met de buren.
Ook horen we dialogen uit films
van die tijd en soms gaat het
werkelijke leven over in een ver
gelijkbare filmscène. Davies
weet wat hij wil en laat dat zien
ook. Het enige wat voor mij aan
de film ontbreekt is een stukje
drama. Er valt geen onvertogen
woord, waardoor het vooral een
heel brave film is geworden. De
zorgeloosheid ligt er zo dik bo
venop, dat je je begint af te vra
gen of het echt wel allemaal zo
rooskleurig was in die tijd. Voor
Davies in elk geval wel, zoals
blijkt uit deze onvervalste lief
desverklaring aan de 'fifties'.
Indrukwekkend docu-drama Tavemier
Bud temidden van familie en vrienden.
In 1988 kreeg de tot dan toe on
bekende Engelse regisseur Te
rence Davies de prijs van de in
ternationale filmkritiek voor zijn
film Distant Vocies, Still Lives.
Een poëtische, visuele film over
het leven in de jaren vijftig in
Engeland. In zijn nieuwste film
The Long Day Closes zet Davies
dezelfde lijn voort en dat levert
opnieuw een fraai plaatjesboek
op, met opnieuw een fantasti
sche geluidsband, die helaas
niet als soundtrack beschikbaar
In The Long Day Closes kijkt
Davies, zelf geboren in 1945 in
Liverpool in een gezin met tien
kinderen, terug op zijn zorgelo
ze jeugd. Centraal in de film
staat de 11-jarige Bud, die sa
men met zijn moeder, twee
broers en een zuster een hechte
familieband vormt. Bud is een
dromerig type dat geniet van
het leven om hem heen. De
eenvoudige dagelijkse dingen,
de liedjes die zijn moeder zingt,
de zon die op het vloerkleed
schijnt, de luizencontrole op
school, de kolenboer in de
straat, de verjaardagen of ande
re feestjes thuis en de jaarlijkse
Amsterdam.
Zoals vele emigranten lijkt ook
de Russische regisseur Otar Ios-
seliani verteerd te worden door
nostalgie. Hoewel hij nu alweer
een jaar of wat in Frankrijk
woont, laat het oude Rusland
hem ogenschijnlijk niet met
rust. Maar tegelijk observeert hij
met een scherp oog de verande
ringen in het nieuwe Europa. In
zijn nieuwste film La chasse aux
papillons leidt dat tot een poëti
sche synthese tussen verleden
en heden, over mensen die nog
leven in het verleden maar die
langzaam worden ingehaald
door het heden.
In zijn eerdere (Russische)
films toonde hij zich al een be
genadigd observator van het
dagelijks leven in zijn geboorte
streek Georgië. Een leven waar
in muziek vaak een belangrijke
drijfveer vormde: was het niet
direct door zijn personages zelf
te laten musiceren, dan wel in
direct via de geluidsband, zoals
in zijn Parijse film Les favoris de
la Lune, waarin hij op een
prachtige manier speelt met
authentieke geluiden van de
grote stad.
Ook in La chasse des papillons
speelt muziek een niet onbe
langrijke rol. De hoofdpersoon
speelt schuiftrompet in de
dorpsharmonie en kruipt zon-
Een leven tussen vergeelde herinneringen
dags achter het kerkorgel. Maar
daarnaast jaagt deze excentrie
ke persoonlijkheid ook met pijl
en boog op vissen of speelt jeu
de boules met de ouderen in
het dorp.
Solange heet ze, en ze woont
samen met haar nicht in een
oud chateau op het Franse plat
teland. In een landhuis dat is
volgestouwd met nostalgische
herinneringen aan het oude
Rusland. Maar terwijl haar
nicht, die eigenares is van het
kasteel, bij foto's en oude platen
alleen nog maar mijmert over
het verleden, staat Solange nog
volop in het leven. Ze doet van
alles en volgt via de radio ook
trouw de actualiteiten, al be
staan die bij losseliani vooral uit
moord en doodslag.
Solange vormt voor de kijker
het vaste herkenningspunt in
een film die verder vol zit met
de meest uiteenlopende, we
reldvreemde personages: van
een Hara Krishna-groepje tot
een edelstenen verzamelende
emir, die allemaal in of rond het
kasteel van de oude dames wo
nen. Af en toe verspringt de
handeling naar het landhuis
van de buurman, die niet alleen
een mooie bas heeft, maar ook
als notaris en makelaar optréedt
de nicht van Solange
overlijdt. Zonder scrupules ver
koopt hij het oude kasteel aan
enkele Japanners en luidt daar
mee een nieuw tijdperk in,
waarin een nieuwe bezittende
klasse uit een volstrekt ander
werelddeel bezit neemt van de
Europese cultuurschatten.
La chasse aux papillons heeft
iets van een parabel, een speel
se levensles waarin losseliani
ons enerzijds leert zuinig te zijn
op het verleden en ons cultuur
goed niet te verkwanselen, maar
waarin hij tegelijk aangeeft dat
alles eindig is en onderhevig
aan verandering. Met milde
spot observeert hij de oude
bourgeoisie op het Franse plat
teland, maar hij maakt ook een
uitstapje naar het huidige Rus
land, waar mensen ogenschijn
lijk alleen maar in de rij staan of
elkaar thuis in de haren vliegen.
En waar men als het erop aan
komt, net zo materialistisch en
spilziek is als wij hier in het
La chasse aux papillons is een
speelse vlinderjacht naar het
verleden, met twee oude dames
als zeldzame exemplaren ge
vangen is het kunstig geweven
netwerk van losseliani. Twee
specimen van een verloren tijd
perk. Vergane glorie in een oud
Frans kasteel, waarin de oude
cultuur wordt opgekocht door
gretige Japanners met veel geld.
Want wie het geld heeft bezit
ook de cultuur.
Wat in L.627 vermomd gaat als een ongepolijste reportage is in werke
lijkheid een minutieuze ontleding van een samenleving in verval.
het verhaal bij stukjes en
beetjes te vertellen, handelin
gen voortijdig af te breken en si
tuaties open te laten voor inter
pretatie, creëert Tavernier be
wust een zo realistisch mogelij
ke sfeer.
Maar wat in L.627 vermomd
gaat als een ongepolijste repor
tage is in werkelijkheid een mi
nutieuze ontleding van een sa
menleving in verval. Naarmate
de film vordert voert de regis
seur de kijker alle informatie die
riodig is om de complexe wer
kelijkheid te kunnen begrijpen.
De relatie met verslaafde infor
manten, het accepteren van
kleine giften, de soms brute
grappen om de spanning af te
kunnen reageren, de noodzake
lijke kameraderie. Via Lulu wor
den we nog geconfronteerd met
de persoonlijke problemen van
de agenten, maar ook hier blijft
Tavemier terughoudend. Zo
krijgt een verstandhouding met
een sero-positief heroinehoertje
nergens de melodramatische la
ding die op de loer ligt.
Tavemier vermijdt de cliché s
die we zo goed kennen uit de
Amerikaanse politiefilms er
wordt geen schot gelost!
maar slaagt er desondanks in de
gebeurtenissen aantrekkelijk te
houden. De op locatie gefilmde
politieacties zijn vaak bijzonder
spannend opgebouwd, en een
flinke dosis humor werkt vera
demend. Nel .ils in /i|i) WOl
drama la vie et rien d'autre
neemt hij hier een groot aantal
thema's onder de loep, waaron
der corruptie, bureaucratie, ra
cisme en de AIDS-problema
tiek, maar moraliserend wordt
het nergens. Zo kan een dik
twee uur durend verslag van
een enorm maatschappelijk
probleem tegelijk een uiterst
bevredigende kijkervaring ople-
Het is een kant van Parijs die we
maar zelden te zien krijgen: de
verpauperde buitenwijken,
waar voornamelijk tweede en
derde generatie immigranten
een uitzichtloos bestaan leiden.
Werkloosheid, verveling, drugs,
kleine criminaliteit en prostitu
tie bepalen er het dagelijks le
ven. Uitgerekend deze deprime
rende wereld heeft Bertrand Ta
vemier tot het uitgangspunt van
zijn laatste speelfilm gemaakt.
L.627 is een wetsartikel dat
het bezit van verdovende mid
delen wettelijk strafbaar stelt. In
de praktijk blijkt echter dat mis
daadbestrijding in de Parijse
voorsteden dweilen met de
kraan open is. Het politieappa
raat is log en inconsequent, het
personeel onderbemand en on
gemotiveerd.Logica is logica, re
glement is reglementtypeert
een veteraan de houding van
het korps. Lucien Marguet,
kortweg Lulu, en zijn narcotica-
team proberen er nog het beste
van te maken. Ze vormen een
zelfstandig dperende eenheid,
die op straat de vaak hopeloze
strijd tegen de drugs aangaat.
Maar het gebrek aan middelen
en resultaten, en de constante
risico's van hun beroep trekken
een zware wissel op de leden.
Bij de één uit dit zich in cynis
me, een ander klampt zich vast
aan statistieken, terwijl een der
de compleet afstompt.
Wie het werk van Bertrand
Tavernier (Coup de Torchon,
Round Midnightenigszins
kent, zal verrast zijn door L.627.
Cynisch en gewelddadig zijn de
impressies uit het dagelijks
werk van de narcotica-agenten,
documentair en fragmentarisch
oogt de stijl van de film. Door
