UIT
John Lanting is twintig jaar
'kluchtenkoning van Nederland'
Hollywood? Nee, Hoofddorp op zijn smalst
Rtv show
gesproken
David Lipschits filmt pa's
bange oorlogs-herinneringen
WOENSDAG 24 MAART 1993iw
Al Pacino in Panora-
ma:
Mijn toneelcarrière
zorgt voor een be-
paalde balans. Als ik
het me kan permitte
ren tenminste. Het toneel werk
wordt veel slechter betaald dan
het filmwerk. Maar ik houd nu
eenmaal erg van het toneel: je
loopt op een draad, hoog in de
lucht, zonder vangnet. Dat geeft
me een veel grotere kick dan in
een film spelen, Dan sta je ook op
die draad, maar als er iets mis
gaat doe je die scène gewoon
over. Je kunt nooit erg diep val
len. Daarom doe ik zoveel moge
lijk toneel. Om risico's te nemen,
mezelf te bevrijden."
Lotte van Dam, alias Dian uit GTST
in VARA TV-Magazine:
.Tussen het publiek zat een tijdje
geleden een baby te huilen. Het
verhaal van Keetje Tippel heeft
met vibraties te maken. Ze heeft
een hoop shit meegemaakt en
daar vertel ik over. Zo'n kleintje is
enorm gevoelig en voelt die nega
tieve vibraties aan. Vandaar dat
het huilde. Dat merkte ik en toen
heb ik die negatieve golven zo ge
concentreerd dat ze het kindje
niet zouden raken. Tijdens de
mooie momenten heb ik de daar
uit voortvloeiende positieve ener
gie juist wel op de baby gericht.
En die kleine begon toen zelfs te
lachen."
Martijn Krabbé in VARA TV-Magazi
ne:
,,Het is een feit dat er een pro-
dukt Martijn Krabbé is en een pri-
vé-persoon Krabbé. Het produkt
Krabbé moet altijd aardig en
vriendelijk zijn tegen iedereen en
kan niet in een dronken bui zijn
broek laten zakken. Terwijl die
andere Krabbé dat af en toe wel
zou willen. Het is moeilijk om die
twee personen in één lichaam te
verenigen."
Theater van de Lach trok twee miljoen bezoekers
De familie Lip-
schits, gefoto
grafeerd in de
huiskamer van
hun Rotterdam
se woning in de
nazomer van
1942.
FOTO GPD
Vierduizend gulden en een paar draai-uren had
de student aan de Media Akademie Santbergen
David Lipschits ter beschikking voor de docu
mentaire over en met zijn vader Isaac. Maar het
opmerkelijke is: je ziet 't er niet aan af. Een kamer
vol herinneringen, de debuutfilm van David Lip
schits, ziet er verrassend 'af uit en er ontbreken
je verwacht dat wel bij een film die voor een
habbekrats en in zo'n rap tempo is gemaakt
storende amateuristische trekjes.
David Lipschits (33) baseerde zijn film op het
boekje Onbestelbaar van de hand van zijn vader,
een ex-hoogleraar eigentijdse geschiedenis. Prof.
Lipschits boek heefi de vorm van een lange brief
aan z'n moeder. Hij schreef het naar aanleiding
van haar 92ste geboortedag. In het boek (uilgeve-
rij SDU) beschrijft Isaac Lipschits z'n mijmerin
gen over de eerste tien jaar van z'n leven; herin
neringen aan een tamelijk gelukkige tijd voor de
oorlogsjaren. Ook schrijft hij zijn moeder over
zijn oorlogservaringen en brengt haar bovendien
verslag uit wat het gezin Lipschits in de bezet
tingsjaren is overkomen. Dat is veel. Van het elf
leden tellende gezin Lipschits hebber» slechts
twee de oorlog overleefd: Isaac en zijn paar jaar
jongere broer Alex.
De film begint met een zwart/wit-foto ge
maakt in Rotterdam in de huiskamer van hun
woning in de nazomer van 1942. De familie Lip
schits is dan nog compleet: vader, moeder, zoons
en dochter. Direct daarna verschijnt Isaac Lip
schits in beeld. In zijn (in de studio nagebootste)
huiskamer. Daar vertelt Isaac Lipschits, die in
Amsterdam en aan de Sorbonne studeerde en
promoveerde, zijn verhaal. Over zijn persoonlijke
angsten. Maar met een opmerkelijke nuchter
heid. „Ik voelde de angsten van mijn vader, als hij
naar de radio luisterde" en „er is joodse kinderen
in de oorlog heel wat leed berokkend." Over z'n
moedej: „Ze werd in Auschwitz vergast op de dag
dat ze er arriveerde." En Isaac Lipschits vertelt
ook over z'n vriendje Loetje Swaab. „Ik zag hoe
een Duitser hem in een vrachtwagen tilde. Dat
was de laatste keer, dat ik 'm zag."
Heldendaad
De moed die zijn ouders toonden laat, bijna 50
jaar na dato, Isaac Lipschits nog steeds niet onbe
roerd. „Om aan wildvreemde mensen je kinderen
voor een onderduikadres af te staan, noem ik een
heldendaad. Ze hebben niet alleen egoïstisch aan
zichzelf gedacht. Ik heb m'n ouders daardoor nog
steeds lief. Dagelijks."
Aan zelfmoord in zijn nabijheid vroegen
sommigen zich af waarom hij dat niet heeft ge
daan na zoveel dramatische ervaringen heeft
hij nooit gedacht. „Dat zou ik niet kunnen. M'n
ouders hebben alles in het werk gezet om mij le
vend door de oorlog te krijgen. Bovendien, ik vind
dat mijn lotgevallen moeten worden doorgege-
De brief van Isaac aan zijn moeder intrigeerde
kleinzoon David hevig. „Toen ik het boek uit had,
dacht ik: hier wil ik iets mee doen. Ik besefte plot
seling dat ik grootouders heb gehad. Het boek
Onbestelbaar is natuurlijk ook een onderdeel van
mezelf." Wat vader Isaac heeft meegemaakt in de
periode '40-'45 was voor David Lipschits tot het
moment dat hij de lange brief las, een gesloten
boek; z'n vader sprak er weinig over.
Aan het einde van de film verandert de oude
zwart/wit foto in één trage, vloeiende beweging
in een kleurenfoto van het gezin anno 1993: met
(schoon)kinderen en kleinkinderen. Een betrek
kelijk optimistisch einde. „Ik wilde een opbou
wend slot, geen tranen."
(Uitzending: Vrijdag, 26 maart, 16.59 uur, Ne
derland 2)
Martijn Krabbé kan niet in een
dronken bui zijn broek laten zak
ken. FOTO» PR
Ben Cramer in Story:
Ja, ik heb een jassen-tik. Ze zijn
zo langzamerhand mijn handels
merk geworden. Ik voel me hart
stikke lekker in zo'n lange non
chalante jas. En ze zeggen dat
het me goed staat. Sinds kort heb
ik dit nieuwe kapsel en dat past
eigenlijk nog beter bij die trench
coats. Volgens mijn vriendin be
gin ik steeds meer op een Itali
aanse cowboy te lijken."
Mare Klein Essink in Story:
„Het is eng om te zeggen dat ik in
het noodlot geloof. Maar als je
ziet wat voor lot sommige mensen
treft, dan moet dat wel een nood
lot zijn. Al'die oorlogen in de we
reld ik hoop maar dat er een be
doeling achter zit. Want als dat
niet zo is, waar ik wel bang voor
ben, dan schaam je je dat je
mens bent."
Het
Wereldje
PANDA DE
L'ISLE
Heel Nederland heeft
afgelopen zaterdag
live bij Veronica
kunnen zien hoe Miss Noord-
Holland. Angeliquc van Zalen,
werd gekozen tot de Nederland
se Miss Universe 1993. In die
functie zal zij ons land verte
genwoordigen bij de internatio
nale finale in Mexico. Veronica
had er alles aan gedaan om de
uitzending tot een Hollywood-
achtige gebeurtenis te maken;
de crème de la crème van het
NOB stond in jacquet achter de
camera's en de glitter en
glamour spatten dan ook van de
kleurenbuis. Maar wat gebeurde
er 'tussen de coulissen'? Bleef er
'backstage' nog iets over van al
die glitter en glamour? Panda
nam een kijkje achter de seller
's Middags wordt er verwoed
gerepeteerd in het Hoofddorpse
Claus Partyhouse. „In welke ca
mera moet ik ook alweer kijken?
O ja, die." Af en toe wordt er
een noodkreet geslaakt in de
richting van meegekomen ou
ders: „Niet weggaan mam, blijf
alstjeblieft daar zitten, ik móet
oogcontact met je kunnen heb
ben."
Meedoen aan de voorronde
voor de IVJiss Universe verkie-
zing - met in het achterhoofd de
gedachte 'ga ik straks misschien
naar Mexico, verandert mijn le-
Miss Utrecht, een sportieve1
ven wellicht in een roze wolk
van succes, flitsende party's,
mooie jurken en limousines - is
een spannende aangelegenheid.
De twaalf uitverkoren Missen
zweten dan ook heel wat af. Vol
overgave werken ze de pas ge
leerde kunstjes af. Bij het pose
ren het rechterbeen in een curi
euze boog naar voren zetten -
alsof het kortgeleden gebroken
is en alle spieren nog niet opti
maal functioneren - en bij het
vele verplichte glimlachen de
lippen hoog optrekken en zo
veel mogelijk tanden laten zien.
Waarom deze op de lachspieren
werkende vertoningen toch al
tijd tot do obligate nummers
behoren, is niet duidelijk, maar
het schijnt zo te horen bij Mis-
Er wordt al hevig gefotogra
feerd, al heerst hierbij een aan
tal strenge verboden. Zo mag
presentator Robert ten Brink
vanmiddag beslist niet gekiekt
worden. Hij heeft namelijk in
r, met pa en ma.
het diepste geheim een bril, en
die heeft hij tijdens de repetitie
op om zijn 'cue-boards' beter te
kunnen lezen. Ook zanger Brian
Ferry, ooit het idool van de ge
hele vrouwelijke helft van het
mensdom, is verboden persoon
voor de fotograferende pers.
Waarom, dat wordt er niet bij-
verteld, maar een blik op zijn
oudemannengezicht onder het
krampachtig zwartgeverfde
kapsel doet vermoeden dat hij
de zoete herinnering aan het
verleden maar liever niet laat
uitwissen door foto's van recen
te datum. Natuurlijk wordt er
ook flink geroddeld: Miss Gel
derland woont eigenlijk in
Noord-Holland! En: twee Mis
sen hebben een tatoeage! Voor
een Miss absoluut foute boel,
zodat de cameramensen er dus
straks tijdens de uitzending op
moeten letten ze uitsluitend van
de blanco zijde te filmen.
Vijf minuten voor de uitzen
ding begint, wordt het publiek
geïnstrueerd. Er mag niet ge
flitst, niet gerookt en niet ge
zwaaid worden en ook onele
gant onderuitzakken is uit den
boze. Er moet ook iets: hard en
enthousiast klappen. Alsof men
misschien stiekum toch het
plan heeft opgevat om eens lek
ker stout onderuit te gaan han
gen en fijn dwarsig niet te gaan
klappen, wordt er nog eens ten
overvloede geschoolmeesterd
dat iedereen er toch vooral om
moet denken alle aanwijzingen
braaf op te volgen, want 'ten
slotte heeft u net lekker van ons
te eten gehad en straks krijgt u
ook nog een gratis borrel aange
boden'. Kortom: voor wat, hoort
wat. „Hollywood? Laat me niet
lachen, Hollandse kleinburger
lijkheid", smaalt iemand.
Als de Missen zich voorstellen
en de badpakken-filmpjes uit
Curasao vertoond worden,
brandt aan de perstafel een pro
fessionele discussie over hang
billen los. Hangbillen zijn billen
FOTO FRANK FAHRNER
die onder een badpak uitko
men, en bij twee van de Missen
wordt dit euvel geconstateerd.
„Mijn zoontje noemt zoiets
'dikbilcycliden'," aldus een fo
tograaf. Ook de al dan niet aan
wezige 'poitrines' van de kandi
dates worden uitgebreid aan
een kritische bespreking onder
worpen.
Er valt voor de fotografen,
naast af en toe even een siga
retje roken op de wc, weinig an
ders te doen. Tijdens de uitzen
ding moeten de lensdoppen op
de camera's blijven. Pas als de
winnende Miss officieel is ge
kroond en de televisielampen
gedoofd zijn, kunnen ze aan het
werk. Ook nu heerst er een
straffe hand: die mag wel en die
beslist niet gefotografeerd wor
den, die mag wel en die mag
niet de kleedkamer in. Mode
ontwerper en gewaardeerd jury
lid Frans Molenaar wordt bij het
krampachtig in de gaten hou
den of er misschien niet ergens
Miss Flevoland houdt krampachtig haar achterwerk vast.
FOTO FRANK FAHRNER
iets vreselijks gebeurt nog bijna
onder de voet gelopen.
Rondom de Missen wordt on
dertussen op turbo-kracht ge
zoend, hier en daar pruilt een
mondje en drupt een traantje.
De moeder van Miss Utrecht
rent rond met een pocketcame
raatje en maakt snapshots. De
Missen zelf hebben het allemaal
'erg leuk', 'erg fantastisch' en
'erg leerzaam' gevonden. De
foeilelijke vrijetijdskleding die
ze tijdens de uitzending droe
gen, mogen ze houden, de al
dan niet bilbedekkende bad
pakken ook. De avondjurken
moeten helaas terug naar ont
werpster Mary Borsato. Inder
daad, de moeder van. „Maar
dat geeft niks hoor", zegt Miss
Gelderland, „we zijn al zó erg
verwend."
Als de drukte rond het podi
um geluwd is, begeeft iedereen
zich naar de ruimte waar de af
sluitende party inmiddels be
gonnen is. Dan komen stevige
bewakingsboys opeens mede
delen dat alle fotografen nu
moeten 'afnokken'. 'Pronto!'
Hè, wat? „Jawel, afnokken. Fo
tografen weg, pers weg." Slechts
de fotografen van twee bladen,
die blijkbaar op voorhand een
Uiterst Geheime Deal hebben
geregeld, mogen blijven. De an
deren zijn verbaasd en kwaad.
„Er is nota bene met ons afge
sproken dat we tijdens het feest
konden fotograferen." Niets
mee te maken. Wegwezen. Eruit
met de pers.
Dus alles wat er zich nog op
het gezellige knalfeest heeft af
gespeeld - misschien zijn alle
Missen kippig en dragen ze in
het echte leven een bril, of wie
weet zijn alle aanwezigen mas
saal rondjes om Claus Party
House gaan streaken en daarna
in de Ringvaart gesprongen -
helaas, ik kan u er niets over
vertellen. Hollywood? Welnee.
Hoofddorp. Op z'n smalst.
Sylvia Millecam in Revu:
„Ik verbaas me vaak nog hoe on
veilig mensen vrijen. Dat zeg ik
dan ook: dat ik ze ontzettend
stom vind. Het risico dat je van
één vrijpartij dood kan gaan, vind
ik nogal wat. Vaak vinden ze dat
zelf ook wel. Sinds ik van aids heb
gehoord, zo rond 1984, heb ik ei
genlijk nooit onveilig gevreeën
Urbanus in Revu:
„Ze delen nu van die milieuboxen
uit voor al het afval. Ik doe daar
gewoon niet aan mee. Ik heb in
mijn tuin mijn eigen vuilnisbeltje.
Dan kan je zeggen: als iedereen
dat doet... Maar ik voel me zo lul
lig me te laten pushen: dat plastic
zakje hier brengen en dat batterij
tje daar. En ondertussen staan
die fabrieken daar en hebben ze
Lekkerkerk achter mijn muur om
gekieperd."
Bryan Ferry in Humo:
„Pop dwingt je artificieel jong te
blijven; het verhindert je echt op
te groeien. Toen mijn
ouders stierven voel-
de ik me voor het
eerst een volwassen
Ruim twintig jaar kluchten en
twee miljoen bezoekers. „Ja, hoe
is het mogelijk hè?" Het afgelo
pen weekend konden John Lanting en zijn
Theater van de Lach die tweemiljoenste
verwelkomen bij hun voorstelling Kink in
de Kabel. „Het zit bij ons eigenlijk altijd wel
vol. En we spelen nooit in zalen onder de
zeshonderd stoelen. Dus dat telt wel aan."
Meer dan twintig jaar 'kluchtenkoning
van Nederland', het verveelt Lanting nog
steeds niet. „Ik vind het enig, alhoewel er
nog steeds op wordt neergekeken. Mensen
die bij ons spelen vinden het ook prachtig.
Maar je moet er wel aan blijven werken, de
karakters moet je consequent vasthouden,
anders krijg je de lach niet.
Lanting is al bezig vanaf 1970, maar het
seizoen 1972/73 geldt als de officiële start
van het Theater van de Lach. De eerste
klucht was Een Meisje om in je Binnenzak
te Stoppen. Later volgden succesvolle voor
stellingen als Hé, mag ik m'n Echtgenote
Terug, Kom van het dak af en In de Kast, op
de Kast.
„Die naam Theater van de Lach komt uit
Frankrijkvertelt Lanting. „Ik had daar iets
soortgelijks gezien en dat heette Theatre de
Rire. Het publiek wist precies wat ze kregen.
Die herkenbaarheid leek mij ook wel wat,
maar onze impressario wilde er aanvanke
lijk niet aan. Later zijn we het gelukkig toch
zo gaan noemen."
De aanvoer van nieuwe kluchten is soms
wel eens een probleem, want er is er eigen
lijk maar eentje die ze écht kan schrijven en
dat is de Engelsman Ray Cooney. Lanting:
„Er zijn honderdduizenden die het hebben
geprobeerd, maar ze komen niet aan de
bak."
Wonden
Lanting kan daarover meepraten, want in
1989 mislukte een zelfgeschreven show van
hem falikant. Twee jaar lang zat Lanting
thuis zijn wonden te likken. Die teleurstel
ling is hij inmiddels weer te boven. Maar
zelf een klucht schrijven zit er niet in. „Ik
heb het wel geprobeerd, maar ik kreeg geen
letter op papier. Terwijl ik toch werd ge
coacht door Michael Pertwee, van wie ik
drie stukken hebben gespeeld. Maar het
lukte gewoon niet."
Met de tweemiljoenste bezoeker is het
einde voor John Lanting nog lang niet in
zicht. Volgend seizoen wordt het nog steeds
succesvolle Kink in de Kabel gewoon gepro
longeerd. En daarna is het tijd voor het ju-
Het afgelopen weekend konden John Lanting en
zoeker verwelkomen bij hun voorstelling Kink in
bileumseizoen, want dan bestaat het Thea
ter van de Lach 25 jaar. En wordt Lanting
zelf 65 jaar. Speciale dingen staan er niet te
gebeuren. „We gaan waarschijnlijk een suc
cesstuk uit het verleden spelen."
En na dat jubileumjaar zal er wel weer
een nieuwe klucht uit de mouw van Cooney
zijn gerold. Zodat Lanting en de zijnen op
de oude weg kunnen doorgaan. Want dat is
toch de bedoeling. „Het is zo n heerlijk vak,
zijn Theater van de Lach de twee miljoenste be
de Kabel. FOTO» GPD
hè. En door de grote jongens is er ook nooit
op afgegeven. Mensen als Ko van Dijk,
Henk van Ulsen of Annet Nieuwenhuijzen.
Ze houden er misschien niet van of zijn er
niet geschikt voor, maar slecht vinden ze
het niet. Die mensen in het subsidie-toneel
snap ik vaak niet, zoals ze daar wegkwijnen.
Niet de topmensen hoor, maar zij die net
onder de middelmaat zitten. Langzaam zie
je ze chagrijnig worden."
