VN halen moslims
weg uit Srebrenica
Rusland kan heel goed verder zonder Boris Jeltsin
Buitenland
Kwestie-Kashmir leidde
bijna tot kernoorlog'
Vreugde na opleiding
Folteraars El Salvador
vrijuit na amnestie
'Kuwayti's zijn tijdens Golfoorlog
systematisch gemarteld en vermoord'
Zondag 21 maart: Dag van Russische paradox
MAANDAG 22 MAART 1993
Agence France Prene
VN: Massamoord op Vietnamezen
phnom penh De bevelhebber van het VN-leger in Cambodja, Ya-
sushi Akashi, heeft zaterdag de Rode Khmers beschuldigd van
massamoord op Vietnamezen. Bij de aanval op 10 maart op een
dorp met inwoners van Vietnamese afkomst zijn zeker 35 men
sen omgekomen. Het zou de vijfde aanval zijn sinds de Verenig
de Naties een jaar geleden hun missie in Cambodja begonnen.
Zwarten herdenken Sharpeville
Johannesburg» Zwarten in Zuid-Afrika hebben gisteren in het
hele land bijeenkomsten gehouden om te herdenken dat op 21
maart 1960 69 zwarten tijdens een vreedzame betoging in Shar
peville werden doodgeschoten. Het enige incident vond gisteren
plaats in Katlehong, niet ver van Sharpeville. Daar werd een aan
hanger van de Zulubeweging Inkatha doodgeschoten.
Moeder van Jeltsin overleden
moskou De Russische president is midden in zijn machtsstrijd
met het parlement getroffen door persoonlijk leed. Jeltsins moe
der, de 85-jarige Klavdia Jeltsin, is gisteren aan de gevolgen van
haar hartkwaal overleden. Jeltsin vader overleed vorig jaar op
72-jarige leeftijd.
Filipijnse vulkaan Mayon weer actief
Manila In de Filipijnen is de vulkaan Mayon gisteren opnieuw
tot uitbarsting gekomen. Duizenden mensen moesten vluchten,
terwijl lava van de vulkaanhellingen naar beneden stroomde.
Begin vorige maand kwam de vulkaan, die 300 kilometer ten
zuidoosten van de hoofdstad Manila ligt, ook tot uitbarsting.
Daarbij vielen 70 doden.
'Iran en Noord-Korea werken samen'
Washington Het Amerikaanse weekblad US News and World
Report meldt in zijn jongste editie dat Noord-Korea en Iran sa
men werken aan een kernwapen. Iran zou ruim 800 miljoen gul
den aan Noord-Korea betalen voor de ontwikkeling van een bal
listische raket die doelen in Japan zou kunnen raken. Het blad
baseert zich op westerse inlichtingendiensten.
Bezetting Nicaraguaanse missie ten einde
sanjose» De vijf gewapende mannen die dertien dagen de Nica
raguaanse ambassade in Costa Rica bezet hielden, hebben giste
ren hun tien gijzelaars vrijgelaten. Vier van de vijf gijzelnemers
zijn met een helikopter naar Nicaragua vertrokken. De vijfde
heeft in de Dominicaanse Republiek politiek asiel gevraagd.
Arrestaties in Vietnam
Tokyo» De Vietnamese autoriteiten hebben gisteren 20 mensen
gearresteerd die van plan zouden zijn geweest gewapenderhand
de televisie- en radiostudio's in Ho Chi Minhstad (vroeger: Sai
gon) te bezetten. Volgens het Japanse persbureau Kyodo was het
complot voorbereid door een man die uit de VS naar Vietnam
was teruggekeerd.
Morillon wil vandaag nog Serviërs uit Tuzla evacueren
De Verenigde Naties hebben zaterdag bijna 700 burgers,
onder wie honderd gewonden, geëvacueerd uit de bele
gerde stad Srebrenica in het oosten van Bosnië-Hercego-
vina. De achttien vrachtwagens en de Canadese ambu
lance die vrijdag voedsel en medicijnen in Srebrenica af
leverden, zaten vol met vluchtelingen die de stad wilden
verlaten.
De Verenigde Naties waren gis
teren druk met de voorberei
ding van een luchtbrug van he
likopters voor de evacuatie van
nog meer vluchtelingen uit Sre
brenica, waar zich ongeveer
60.000 moslims hebben ver
schanst. Via zo'n luchtbrug
kunnen zieken en gewonden
naar Tuzla worden gebracht.
Bevelhebber Morillon van de
VN-vredesmacht wil vandaag al
een begin maken met de evacu
atie van Serviërs uit Tuzla. De
Bosnisch-Servische milities
hebben het vertrek van de Ser
viërs geëist, in ruil voor het toe
laten van nieuwe VN-hulpkon-
vooien tot Srebrenica. In Tuzla
zouden nog altijd 18.000 Ser
viërswonen.
Morillon zei gisteren na af
loopvan onderhandelingen met
de Bosnische Serviërs en met de
moslim-autoriteiten te rekenen
op een spoedig staakt-het-vu-
ren in Srebrenica. De VN-vre
desmacht moet volgens hem
daarna zo'n honderd blauwhel
men in de moslim-enclave,
waarboven Amerikaanse vlieg
tuigen afglopen nacht opnieuw
hulpvluchten hebben uitge
voerd, stationeren. Morillon is
zaterdag benoemd tot erebur
ger van Srebrenica, nadat hij
een voedselkonvooi persoonlijk
de stad had binnen geloodst.
Een nieuw konvooi is nog niet
verder gekomen dan de grens
tussen Servië en Bosnië-Her-
cegovina.
Een Nederlandse transport-
konvooi is zaterdagmiddag bij
SAN SALVADOR AP-Rtr-UPI
Het parlement van El Salvador
heeft zaterdag volledige amnes
tie verleend aan alle mensen die
zijn beschuldigd van mensen
rechtenschendingen tijdens de
burgeroorlog in de jaren tachtig.
In een rapport over de schen
dingen drongen de "Verenigde
Naties vorige week er juist op
aan de betrokkenen voor 10 jaar
te weren uit overheidsbanen,
waaronder die bij de strijd
krachten.
De regering-Christiani is dus
niet van plan de aanbevelingen
van de VN-Commissie van de
Waarheid op te volgen. De
commisie werd ingesteld nadat
de regering en de linkse rebel
len van het FMLN in 1991 een
vredesakkoord hadden geslo
ten.
Aartsbisschop Rivera Damas
heeft gisteren met afschuw ge
reageerd op het parlementsbe
sluit. Volgens Rivera zal amnes
tie het land eerder verdelen dan
verenigen. Linkse oppositielei
ders en leiders van het FMLN,
die ook van de amnestie profe
teren, sloten zich bij de aarts
bisschop aan.
bagui Kadetten van de militaire academie in het Fi
lipijnse Baguio gooien hun petten de lucht in. De 184
afgestudeerden hebben van president Ramos te ho-
Doodstraf voor negen leden
verboden partij in Algerije
Algiers apop een legerkazerne in Bilda en
een aanval op een opleidings
centrum voor verbindingstroe
pen in Kolea. Ze werden verder
beschuldigd van moord, wa
penbezit en het verkopen van
alcoholische drank.
Sinds het uitroepen van de
noodtoestand vorig jaar februa
ri zijn in Algerije 63 mensen ter
dood veroordeeld. De geruch
ten dat het leger alle macht aan
zich wil trekken, nemen de
laatste tijd sterk toe.
ren gekregen dat zij als tweede luitenant worden op
genomen in het leger. foto afp
washington afp
Hét heeft in het begin van de ja
ren '90 maar een haar gescheeld
of er was tussen India en Pakis
tan een kernoorlog over
Kashmir uitgebroken. Dat
schrijft de journalist Seymour
Hersch in een artikel in het tijd
schrift de New Yorker. Hersch
haalt medewerkers van de Ame
rikaanse geheime dienst aan die
het conflict de „gevaarlijkste
nucleaire confrontatie van na
de Tweede Wereldoorlog" noe-
De Amerikaanse inlichtingen
diensten stelden vast dat Pakis
tan zes tot tien kernladingen
had gefabriceerd, waarvan en
kele waren gemonteerd op F-16
jachtbommenwerpers. India
had in antwoord op deze drei
ging 200.000 manschappen sa
mengetrokken in Kashmir, op
75 kilometer van de grens met
Pakistan.
Een speciaal Algerijns tribunaal
voor terroristen heeft dit week
einde het doodvonnis uitge
sproken over negen beklaagden
en twee anderen tot levenslange
gevangenisstraf veroordeeld. De
vonnissen maken deel uit van
een proces tegen 51 Algerijnen
die lid zijn van het verboden Is
lamitisch Reddingsfront (FIS).
De Algerijnen werden berecht
voor hun aandeel in een aanval
washington hans de bruun
correspondent
Irak heeft tijdens de Golfoorlog
op grote schaal oorlogsmisda
den gepleegd tegen de burgers
en soldaten van Kuwayt. Tij
dens de zes maanden durende
bezetting zijn gevangen geno
men Kuwayti's systematisch ge
marteld en gedood. Ook Ameri
kaanse krijgsgevangenen zijn
mishandeld.
Dat staat in een rapport dat
het Amerikaanse ministerie van
defensie (Pentagon) heeft gepu
bliceerd. Het rapport is al meer
dan een jaar oud, maar de vori
ge president, Bush, weigerde
het vrij te geven. President Clin
ton heeft de geheimhouding nu
opgeheven.
Volgens het Pentagon zijn
honderden Kuwayti's gemar
teld. De methoden varieerden
van het toedienen van elekri-
sche schokken, het overgieten
met zuur en het doorboren van
lichaamsdelen. Zo zouden 1.082
Kuwaytse burgers zijn gedood.
Amerikaanse gevangenen zijn
ook mishandeld. Soms werden
schijnexecuties uitgevoerd. Ook
werden de Amerikanen gesla
gen om van hen informatie over
Amerikaanse militaire plannen
los te krijgen.
Vierde minister
Italië treedt af
ROME Rtr-DPA-GPD
De Italiaanse minister Gianni
Fontana (landbouw) is gisteren
afgetreden nadat hij had ge
hoord dat tegen hem een ge
rechtelijk onderzoek is ingesteld
wegens corruptie. De christen
democratische minister wordt
verdacht van heling en overtre
ding van de wet op de financie
ring van politieke partijen. Vori
ge maand traden al drie minis
ters uit het kabinet van premier
Amato af nadat ze van corruptie
waren beschuldigd.
In Napels heeft de christen
democraat Vito deels 'uit liefde
voor zijn dochtertje' besloten
zijn parlementszetel op te geven
en alles te vertellen wat hij weet
van corruptie en smeergeld.
Vito, die zelf ook wordt ver
dacht, riep alle andere beschul
digden op zijn voorbeeld te vol
gen.
Egypte: Nieuw
proces sjeik
De Egyptische regering wil een
nieuw proces tegen de in de VS
verblijvende fundamentalisti
sche sjeik Abdel-Rahman. De
geestelijke wordt beschuldigd
van uitlokking van geweld tegen
politiefunctionarissen en toeris
ten in Egypte. Twee van zijn
volgelingen zijn beschuldigd
van de bomaanslag in de par-
keergarage.onder het Wereld
handelscentrum (WTC) in New
York.
De blinde Abdel-Rahman is in
beroep gegaan tegen uitwijzing
door de Verenigde Staten, waar
hij al bijna drie jaar woont.
Egypte heeft echter nog niet om
zijn uitlevering verzocht
HAARLEM ONNO HAVERMANS
Nog maar anderhalf jaar gele
den keken we niet begrijpend
toe hoe Michail Gorbatsjov als
oud vuil aan de kant werd gezet.
We waren gaan houden van die
vriendelijk glimlachende appa
ratsjik, die zeven jaar geleden
onverwacht de roestige deur
naar het Westen had los gewrikt
en een zwoel briesje over de kil
le Sovjetunie had laten waaien.
We namen afscheid rtiet pijn in
het hart, maar gelukkig kregen
we een goede plaatsvervanger.
Boris Jeltsin bleek een echte
knuffelbeer; een boom van een
vent, gezegend met een volle,
donkere stem, sportief, joviaal
en niet vies van een glaasje.
Heel wat menselijker dan de se
cretaris-mineraal, die hij met
zijn machtige lijf had verdron
gen. Hij beloofde ons dat we
nooit meer hoefden te sidderen
voor Moskou. Maar nu lijkt het
erop dat we ook deze vriend
verspelen, en een nieuwe dient
zich deze keer niet aan.
Toch is er geen reden voor
paniek. Rusland kan best zon
der Jeltsin, ook al waarschuwt
hij dat zijn tegenstanders terug
willen naar het communisme.
De president zei zaterdag in zijn
W-toespraak tot zijn volk dat
Rusland zich geen tweede Okto
berrevolutie (de eerste bracht in
november 1917 de boljewieken
Lenin aan de macht) kan
permitteren. Dat gevaar is ech
ter niet reëel.
De hervormingen, hoe traag
ook op gang komen, hebben
Rusland daarvoor al te zeer ver
anderd. Er zijn al zoveel parti
culiere bedrijfjes, zoveel contac-
net het kapitalistische bui
tenland, zoveel onafhankelijke
kranten, tijdschriften en boe
ken, dat een terugkeer naar de
Parlementsvoorzitter Chasboela
tov tijdens de bijeenkomst van het
Congres.
foto reuter gennady calperin
min of meer gesloten maat
schappij van de Sovjetunie een
voudig uitgesloten is.
De hervormingsgezinde bur
gemeester van St. Petersburg,
Anatoli Sobtsjak, legde dat gis
teravond op de VPRO-televisie
haarfijn uit. Hij verweet het
Westen teveel naar Moskou te
kijken en te weinig naar andere
steden. Met zijn eigen stad als
voorbeeld, wees hij op de ver
doorgevoerde privatisering van
het bedrijfsleven en de vernieu
wing op bestuursgebied.
Het gevaar van de confronta
tie tussen Jeltsin en het Volks
congres schuilt volgens Sobtsjak
dan ook niet in het communis
me, maar in het nationalisme.
Hij vergeleek de situatie van het
huidige Rusland met die van de
Duitse Weimarrepubliek in de
jaren dertig, en parlements
voorzitter Roeslan Chasboelatov
met Adolf Hitler. Als de rood
bruine coalitie in het Russische
parlement de machtsstrijd met
Jeltsin wint, kan dat een jaren
lange dictatuur betekenen, al
dus Sobtsjak. Dat zal de ontwik
kelingen vertragen, maar de
koers van het nieuwe Rusland
niet veranderen en evenmin tot
een burgeroorlog leiden, zo
voorspelde de burgemeester.
Ook minister Gratsjov van de
fensie sluit een burgeroorlog
vooralsnog uit, al waarschuwde
hij het parlement gisteren dat
de eenheden in en rond Mos
kou onrustig worden. Tot dus
ver is Gratsjov trouw aan Jeltsin,
die de generaal vorig jaar met
zijn benoeming tot minister be
loonde voor zijn rol tijdens de
conservatieve coup in augustus
van de redding van Rusland
heeft hij zaterdag zijn tegen
standers uitgedaagd. Het tempo
van de hervormingen - econo
misch en politiek - is slechts van
bijkomstig belang. Jeltsins
sterkste troef is zijn status van
eerste gekozen president van
Rusland. Dat werd nog eens be
vestigd door zijn Amerikaanse
ambtgenoot Bill Clinton, die
gisteren zijn steun aan de 'enige
democratisch gekozen Russi
sche leider' betuigde.
De leden van het Congres van
Volksafgevaardigden (die uit
hun midden het parlement, de
Opperste Sovjet kiezen) zijn
weliswaar in 1989 door het volk
gekozen, maar de verkiezingen
waarin dat gebeurde, hadden
nog veel trekjes van het com
munistische kiessysteem. Het
betrof immers pas de eerste fase
van de democratisering die
Gorbatsjov in gang had gezet.
Partijen mochten niet mee
doen; de kandidaten moesten
worden voorgedragen door
maatschappelijke organisaties
en bedrijven. Een beproefde
methode, die de oude commu
nistische kaders een ruime
meerderheid in het Volkscon
gres bezorgde.
Natuurlijk zijn er veel com
munisten die terug verlangen
naar de tijden van Stalin, toen
het aanzien van een partijlid tot
grote hoogten groeide, en Bre-
zjnjev, toen de corruptie de ho
gere partijleden rijkdom bracht.
Maar in het nieuwe Rusland
van na de coup hebben ook veel
communisten vooraanstaande
posities veroverd in het bedrijfs
leven. Zij hoeven niet meer zo
nodig terug naar het Tijdperk
van Stagnatie onder Brezjniev.
Ze willen domweg geld maken
en daarbij zo min mogelijk wor
den gehinderd door regels er
wetten. Deze groep is het meest
gebaat bij chaos.
Nou ging het onder de diverse
regeringen van Jeltsin bepaald
niet goed met Rusland. Er is wel
van alles te koop, maar de prij
zen zijn veel te hoog voor gewo
ne burgers. Bovendien zijn in
korte tijd de inkomensverschil
len exposief gegroeid. En dat
heeft veel Russen ontevreden
gestemd. Voeg daarbij de ta
nende invloed die de voormali
ge supermacht Rusland heeft in
de wereld en daar lip een
vruchtbare voedingsbodem
voor pan-Slavisch nationalisme.
Sobtsjak heeft gelijk, daarin
schuilt het gevaar voor Rusland.
Met of zonder Jeltsin.
MOSKOU» HANSGELEUNSE
CORRESPONDENT
De democratisch gekozen president wordt
van een staatsgreep beschuldigd. Hij wil
een maand lang het land zonder inmenging
van het parlement besturen. Het parle
mentsgebouw wordt belegerd door com
munisten die de democratie willen redden.
Zondag 21 maart 1993 zal de geschiedenis
ingaan als de dag van de Russische para
dox.
In augustus 1991 moest Jeltsin de prille
Russische democratie redden uit de com
munistische klauwen van het Comité voor
de Noodtoestand. Aan zijn zijde in het Wit
te Huis stonden aspirant-democraten als
Chasboelatov en kolonel Roetskoi. Jeltsin
en het volk tegen lieden als Unie-parle
mentsvoorzitter Loekjanov.
In maart 1993 staan voor datzelfde Witte
Huis de 'nationaal-patriottische' en de rode
vlag in de wind te wapperen. De betogers
worden door Loekjanov opgeroepen het
'democratische Rusland' te verdedigen te
gen het 'imperialistische Westen'.
Op een steenworp afstand, bij het vroege
re hoofdkwartier van de Comecon, groepe
ren de 'democraten' zich. Zij, de vroegere
verdedigers van het Witte Huis, zijn naar
het tweede plan verdrongen.
Maar waar gaat het allemaal om? Een dic-
tatuurtje van één maand. Op 25 april kan
Chasboelatov van alle zorgen zijn verlost.
Als het volk de stembus links laat liggen of
Jeltsin geen vertrouwen schenkt, neemt de
president 'alle politieke verantwoordelijk
heid'. Aftreden dus.
Niettemin is de frustratie bij parlements
voorzitter Chasboelatov en de zijnen groot.
Want Jeltsin heeft met een slimme zet voor
lopig winst behaald. Hij zet het parlement
buitenspel, maar ontbindt het niet. Hij kon
digt een decreet aan, maar het wordt nog
niet getekend en gepubliceerd en is dus nog
niet van kracht. Feitelijk kan de president
voorlopig dus niks worden aangewreven.
En dat geeft weer tijd voor nieuwe zetten.
Natuurlijk is het een dictatuur, die Jeltsin
voorstaat. Hij wil als de sterke man uit de
bus komen. Het ontwerp-decreet dat Roet
skoi gisteren aan het parlement overhan
digde, liegt er niet om. Het parlement moet
ja en amen zeggen op de besluiten van Bo
ns. Defensie, Binnenlandse Zaken en
Staatsveiligheid krijgen alle ruimte om de
orde te handhaven.
Uit democratisch oogpunt kan dit soort
maatregelen natuurlijk helemaal niet. Maar
dit is Rusland in crisis. Jeltsins tegenstan
ders knoeien net zo graag met democrati
sche spelregels en hebben, vindt Jeltsins
omgeving, veel minder mooie doelen dan
de president. Want Jeltsin is het erom te
doen van Rusland een democratisch para
dijs van landbezitters, aandeelhouders,
kortom van vrije en welvarende mensen te
maken.
Maglaj in Bosnië-Hercegovina
beschoten met mortieren. Hier
bij zijn geen gewonden geval
len. Het konvooi had humani
taire goederen afgeleverd in
Maglaj:
In de Kroatische hoofdstad
Zagreb zijn vrijdag Nederlandse
nep-journalisten met namaak-
perskaarten betrapt. Volgens se
cretaris Verploeg van de Neder
landse Vereniging voor Journa
listen (NV)) brengen zij echte
journalisten in gevaar en leidt
hun optreden ertoe dat de strij1-
dende partijen in het voormalig
Joegoslavië doelbewust journa
listen op de korrel nemen.
De Deense bevelhebber Saer-
mark Thomsen van de VN-vre-
desmacht in de voormalige Joe
goslavische republiek Macedo
nië heeft het afgelopen week
einde gezegd dat zijn zeven
honderd manschappen 'alleen
maar kunnen toekijken' als de
strijd in het voormalige Joego
slavië overslaat naar Macedo
nië. Hij zegt dat zeker zevendui
zend zwaar bewapende NAVO-
manschappen nodig zijn om es-
callatie te voorkomen.
Vijf gewonden
bij steekpartij
in Jeruzalem
JERUZALEM GPD-Rtr-AFP
Een Palestijn heeft vanmorgen
vier leerlingen en de directeur
van een middelbare school in
Jeruzalem met een mes neerge
stoken. Een van de slachtoffers
verkeert in levensgevaar. De da
der is gepakt.
Volgens getuigen drong de
25-jarige Palestijn de school in
West Jeruzalem binnen en stak
in wilde weg mensen neer ter
wijl hij 'Allah Akbar' (God is
groot) schreeuwde. Direct na de
aanslag gingen groepen Israëli's
de straat op die „dood aan de
Palestijnen" schreeuwden. Er is
een grote politiemacht op de
been om de rust in de wijk te
herstellen. Israël gaat de sterkte
van politie en para-militaire
grenspolitie met meer dan
tweeduizend man opvoeren.
Het kabinet heeft daartoe giste
ren besloten om de Israëli's een
gevoel van extra veiligheid te
geven.
De links-liberale regerings
partij Meretz werkt aan een
plan dat voorziet in de tewerk
stelling van duizenden Palestii-
nen in overheidsprojecten in de
bezette gebieden, als alternatief
voor werk in Israël. Steeds min
der Israëlische werkgevers wil
len Palestijnen in dienst nemen,
vanwege het veiligheidsrisico.
Dat zorgt voor hoge werkloos
heid en extra onrust op de Wes
telijke jordaanoever en vooral
in de Gazastrook.
Driejarig kind
gedood bij
aanslagen IRA
LONDEN CEES VAN ZWEEDEN
CORRESPONDENT
Bij twee bomaanslagen van het
Ierse Republikeinse Ipger (IRA)
is zaterdag in het centrum van
het Noordengelse Warrington
een 3-jarig kind omgekomen.
Zeker 56 mensen raakten ge
wond.
De explosieven gingen kort na
het middaguur af, toen zich
tienduizenden mensen in het
centrum bevonden 1 bom
men waren verstopt in twee af
valbakken, waarvan n ren vlak
bij een overvol McDonald's-res
taurant hing. De IRA had een
kwartier voor de tragedie ge
waarschuwd dat een bom zou
afgaan bij een drogisterij in Li
verpool. Terwijl de politie bezig
was dat gebied te ontruimen,
ontploften de bommen echter
in Warrington. Het lichaam van
het dode kind heeft vier uur
lang op straat gelegen; het kon
niet worden weggenaald omdat
onduidelijk was of de IRA nog
meer bommen had verstopt.
Ambulance-personeel toonde
zich geschokt over de aard van
de verwondingen bij de slacht
offers. Bij een 12-jarige jongen
was het gezicht weggeblazen en
een vrouw had haar voet vcrlo-
Premier Major zei in een re
actie: „Het doel was te doden
en te verminken. Ze hebben
