Rusland dreigt met
actie tegen Georgië
Klaus ziet zichzelf als marathonloper
Buitenland
SPA: 'Afrekenen met
legerleiding Suriname'
Sejm tegen
privatisering
plan Polen
Khamenei wil protest
Geen politieke oplossing
voor corruptie Italië
'Salvadoranen willen pijnlijke
geschiedenis snel vergeten'
Australische mijnbouw beducht
voor landrechten aborigines
VRIJDAG 19 MAART 1993
7
Hulplijn voor depressieve veeartsen
londen De organisatie van Britse veeartsen heeft een telefo
nische hulplijn geopend voor dierendokters die het niet meer
zien zitten. De bond heeft hiertoe besloten omdat het aantal
zelfmoorden onder veeartsen drie keer zo hoog ligt als onder be
oefenaren van andere beroepen. Ook apothekers, tandartsen en
huisdokters staan hoog genoteerd op de lijst van zelfmoordge-
voelige beroepen.
Italiaan gedwongen met vakantie
VENETIË» Na 28 jaar onafgebroken te hebben gewerkt, heeft een
rechtbank in Venetië de 60-jarige Athos Bagatin veroordeeld tot
het direct opnemen van in totaal 900 vakantiedagen. Bagatin
had nooit vakantie opgenomen omdat hij vreesde bij terugkeer
een puinhoop aan te zullen treffen. Daar hoeft hij echter niet
meer bang voor te zijn, want de vlijtige kantoorklerk gaat nu di
rect met pensioen.
'Idi Amin zal getuigen'
Kampala» Idi Amin, de ex-dictator van Uganda die sinds 1980 in
Saudi-Arabië in ballingschap leeft, zal terechtstaan
staatscommissie op beschuldiging van stelen en moorden. Dat
meldde de Ugandese staatskrant New Vision gisteren.
Sharjah zet bulldozer in tegen alcohol
abu dhabi In Sharjah, een sjeikdom in de Verenigde Arabische
Emiraten, heeft de politie korte metten gemaakt met een voor
raad illegale alcohol. In vijf uur tijd werden 80.000 flessen ge
smokkelde whisky en bier verpletterd met een bulldozer. Het
overgebleven puin is in de woestijn begraven.
Rust keert weer in Guiné-Bissau
bissau In Bissau, de hoofstad van Guiné-Bissau, was het giste
ren weer rustig nadat een dag eerder een commandant van een
elite-eenheid was neergeschoten. Functionarissen zeiden dat de
moord mogelijk deel uitmaakte van een couppoging. Het leger
bevestigde in een korte verklaring dat majoor Robaio de Pina
„wreed was vermoord", maar gaf verder geen bijzonderheden.
Von Weizsacker verhuist naar Berlijn
berlun De Duitse president Richard von Weizsacker wil vanaf
komende winter het grootste deel van zijn werkzaamheden
vanuit de Duitse hoofdstad Berlijn verrichten. Met een kleine
staf wil hij zijn intrek nemen in de presidentiële villa Slot Belle-
vue. Ook privé verhuist het staatshoofd, wiens ambtstermijn
midden volgend jaar afloopt, naar de stad aan de Spree.
Singapore's strijd tegen kauwgom
Singapore Vierendertig mensen werden vorig jaar in Singapore
gearresteerd wegens gebruik van het alleen in dit land verboden
genotmiddel kauwgom. De douane nam in totaal 7029 pakjes in
beslag. Het is duidelijk: Singapore gaat voortvarend te werk.
Marokkaanse verkiezingen uitgesteld
rabat» De Marokkaanse parlementsverkiezingen die voor 30
april op het programma stonden zijn uitgesteld tot 25 juni. Het
uitstel geschiedt op verzoek van de politieke partijen. De uitvoe
ring van de maatregelen die vrije en eerlijke verkiezingen moge
lijk moeten maken, is fors vertraagd.
Palestijnse onderhandelaar onder vuur
Jeruzalem» Haider Abdul-Shafi, leider van de Palestijnse onder
handelingsdelegatie bij het vredesoverleg over het Midden-Oos
ten, heeft gezegd dat hij gisteren bijna is doodgeschoten. Dat ge
beurde in de Gazastrook waar Israëlische soldaten het vuur
openden op Palestijnse stenengooiers. Abdul-Shafi denkt niet
dat de schoten voor hem waren bedoeld.
t Presse ANP Algemeen Nederlands Persbureau AP Associated Press
DPA Deutsche Presse Agentur GPD Gemeenschappeli|kc Persdienst
Ind The Independent IPS «Inter Press Service RTR Reuter
aan het adres van minister Gilds
(defensie) die met 'hoge militai
ren' gesprekken zou hebben ge
voerd over 'hardhandige ver
vanging van de legerleiding'.
De regering moet volgens
Derby overgaan tot wat in de
regeringsverklaring staat, name
lijk herstel van de democratie.
„Niemand moet bang zijn; lie
ver gaan we we dood dan te le
ven onder de dictatuur van drie
man", zei de SPA-voorzitter
daarmee doelend op legercom
mandanten Graanoogst, Mijn-
als en Sital.
PARAMARIBO ANP
De Surinaamse Partij van de Ar
beid (SPA), één van de vier re
geringspartijen, vindt dat de le
gerleiding zo snel mogelijk
moet worden vervangen. De
partij wil volgens voorzitter
Derby afrekenen met 'chantage,
geschreeuw en bedreiging van
de legerleiding' die volgens hem
vervlochten is met de NDP, de
partij van ex-legerleider Bouter-
De spanning tussen regering
en legerleiding liep deze week
hoog op na beschuldigingen
Georgiërs schieten in Abchazië vliegtuig neer
moskou dpa-afp-ap
Georgische strijdkrachten in de afgescheiden deelrepu
bliek Abchazië hebben vanmorgen vroeg een militair
vliegtuig neergeschoten dat vermoedelijk Russisch is, zo
heeft de Georgische leider Eduard Sjevardnadze vandaag
gezegd. De Russische troepen hebben gedreigd met ac
ties als ze worden aangevallen. In de hoofdstad Tbilisi
heeft het Georgische parlement Rusland ervan beschul
digd dé opstandige deelstaat te willen annexeren.
verifiëren. Van Russische zijde
was er nog geen reactie.
Er zijn 25.000 Russische mili
tairen gelegerd op Georgisch
grondgebied. Georgië heeft de
Russen er herhaaldelijk van be
schuldigd mee te vechten aan
de zijde van de Abchazische re
bellen, die de Georgiërs uit een
groot deel van de Zwarte Zee
regio hebben verdreven en op
zijn getrokken naar de Abchazi
sche hoofdstad Soechoemi.
vanuit de
Abchazische hoofdstad
Soechoemi zei Sjevardnadze dat
het vliegtuig, een Soechoi-27,
volgens de eerste gegevens Rus
sische markeringen had. De pi
loot, die omkwam, was een
Russische majoor. Sjevardnadze
zei dat hij naar de plaats zou
gaan waar het vliegtuig is neer
gekomen om de berichten te
Met name de Georgische pre
sident Sjevardnadze uitte enke
le malen de beschuldiging dat
de Russische marine en lucht
macht aan de kant van de rebel
len tussenbeide waren geko
men. Aan het begin van de
week zei hij dat de oorlog in een
confrontatie tussen Georgië en
Rusland dreigt te ontaarden en
verklaarde hij mogelijk een al
gehele mobilisatie te zullen af
kondigen om de opmars naar
Soechoemi te stoppen.
De Russen waarschuwden dat
alle Georgische toestellen die
over de basis Esjera vliegen zul
len worden neergehaald. „Als
het gebied vijf kilometer rond
de basis Esjera wordt gebom
bardeerd, zullen we ook alle
toestellen op de omringende
Georgische vliegvelden aanval-
Bomaanslag in
Calcutta werk
van onderwereld
new delhi afp
De politie van Calcutta gaat er
van uit dat de bomaanslag dins
dagnacht in het centrum van de
stad het werk is van de plaatse
lijke onderwereld. De aanslag
zou niet zijn gepleegd door mi
litante groeperingen of door
hindoe-extremisten.
Het doelwit van de bomaan
slag, waarbij zeker 68 mensen
omkwamen, was een'gokhuis.
De eigenaar, de bekende gang
ster sjeik Rashid en diens rech
terhand Abdul Aziz zijn volgens
de krant Hindustan Times gear
resteerd. De krant concludeert
dat de aanslag het gevolg is van
een onderlinge clanoorlog in de
onderwereld. Gokhuiseigenaar
Rashid schakelde twee jaar ge
leden zijn belangrijkste rivaal
uit en zwaait sindsdien de scep
ter in de gokwereld van Calcut
ta.
WARSCHAU Rtr-DPA-AFP
De Poolse regering gaat toch
door met haar plannen voor
privatiseringen van staatsbedrij
ven op grote schaal. Het kabinet
van premier Hanna Suchocka
nam dit besluit in een spoedzit
ting nadat de Sejm, het parle
ment, het wetsontwerp voor
privatisering eerder gisteren
had verworpen. Privatisering is
een van de speerpunten van het
beleid van Suchocka een markt
economie in te voeren.
Het parlement had het wets
ontwerp met 203 tegen 181
stemmen afgekeurd, wat voor
het kabinet een gevoelige ne
derlaag betekende. De regering
zal het afgekeurde privatise
ringsprogramma opnieuw naar
voren brengen. Het wetsont
werp betrof de privatisering van
zeshonderd grote en middelgro
te staatsbedrijven.
den haag carel goseling
De Tsjechische premier Vaclav
Klaus ziet zichzelf als mara
thonloper. Hij wil graag winnen
en traint er keihard voor. Maar
hij weet niet of er in de race
sterkere lopers zullen zijn. En of
de scheidsrechters niet ineens
halverwege de race besluiten
dat het lopen overgaat in fiet
sen.
Klaus gebruikte zijn metafoor
gisteren tijdens een persconfe
rentie in Den Haag om aan te
geven hoe zijn land op weg is
naar het lidmaatschap van de
EG. In twee tot drie jaar kan het
zo ver zijn, aldus Klaus. Dan
staat de Tsjechische Republiek
op Europees niveau, politiek en
economisch.
Politiek gezien kent Tsjechisch
Republiek al een pluralistisch,
democratisch systeem, aldus
Klaus. En ook in economisch
opzicht is men de Rubicon al
overgestoken, zo liet hij weten.
„In hoeveel EG-landen zijn de
prijzen en de handel voor 95
procent vrijgelaten?" vroeg hij
zich openlijk af.
Klaus sprak gisteren enkele
uren met premier Lubbers en
bracht een bezoek aan koningin
Beatrix. In de ochtend sprak hij
120 zakenlieden, bankiers en
investeerders bij het World Tra-
de Center Amsterdam toe over
de mogelijkheden van zijn land.
Gisteravond zat hij aan bij een
diner van de ABN AMRO-bank.
Op zijn persconferentie bestem
pelde de Tsjechische premier
zijn land zonder schroom als
„het enige stabiele land in cen-
traal-Europa". Om vervolgens
uit te halen naar westerlingen
die de ontwikkelingen daar ver
gelijken met die in Polen of
Hongarije. „Het niveau en de
snelheid van privatisering wordt
door elkaar gehaald. In Polen
waren ook onder de communis
ten de landbouw en de kleine
bedrijven in privé-handen. Bij
ons was dat voor 90 procent
staatseigendom".
„De privatisering gaat bij ons
veel sneller. In twee jaar zijn wij
in de landbouw en bij de kleine
Vaclav Klaus (rechts) werd gisteren op het Catshuis ontvangen door premier Lubbers.
ondernemingen van nul naar 70
procent gegaan. Bij de grotere
bedrijven, waar we nu anderhalf
jaar aan werken, is de snelheid
ongekend".
Klaus geeft een voorbeeld. Elke
woensdag in de kabinetszitting
worden 40 grote privatiseringen
goedgekeurd. Ondernemingen
met 100 tot 2000 werknemers.
„Mevrouw Thatcher (zijn grote
voorbeeld, red.) deed er in
Groot-Brittannië maar drie per
jaar", merkt Klaus droogjes op.
„Wij zijn niet te vergelijken met
enig vroeger communistisch
land". Om daarna nog even snel
aan te geven dat het zijn idee
was de privatisering via cou
pons aan de burgers te regelen.
„Dat was het verschil."
Hij zet de Tsjechische situatie af
tegen die van Rusland. Daar
gaan de economische hervor
mingen mis omdat er geen nor
maal politiek leven bestaat. Po
litieke steun, concensus, is er
niet voor de hervormingen.
„Wij hebben eerst een partij op
gezet die de hervormingen
steunde. En die partij won ook
de verkiezingen. Dat is cru
ciaal", weet Klaus, doelend op
zijn eigen ODS. „Dat zie ik in
Rusland niet en dus is er geen
vooruitgang".
Desondanks ziet Klaus de Rus
sen zich er wel doorheen wor
stelen. Een economisch effect
voor Praag nu het bij de vroeger
'broeder' zo slecht gaat, ziet hij
niet. „Die schok heben we al ge
had toen de Comecon ineen
viel. Dat is hetzelfde als wan
neer u binnen twee weken
Duitsland als markt kwijtraakt.
Dat zou hier een recessie ver
oorzaken, om het eufemistisch
testellen".
Ook het afscheid van Slowakije
betreurt Klaus niet. Wel stelt hij
dat de handel met dat land zal
dalen. De handelsschulden van
de Slowaken werden in het ver
leden vi^ federale fondsen op
gevangen. Dat is nu gestopt. En
omdat de Slowaken niet kun
nen betalen zal de handel in
zakken, constateert Klaus nuch-
De contacten met Polen,
Hongarije en Slowakije in de
foto reuter jeryylampen
zogenoemde Visegrad-groep wil
Klaus ook niet te veel formalise
ren. Geen institutie, geen groot
kantoor met duizenden ambte
naren als de EG. Hoogstens een
losse samenwerking, zoals de
G7.
Nee, Klaus heeft zijn zinnen ge
zet op het lidmaatschap van de
EG. Al wil hij wel even iets kwijt.
De ophef die de EG maakt over
staalimporten uit Midden- en
Oost-Europa is overdreven. Van
de totale EG-consumptie komt
maar 3 procent uit het oosten.
Klaus snerend: „Wij willen u
best langs een recessie helpen
om dat tot 2 of 1 procent te ver
lagen". Dan serieus: „Voor u is
dat niets, voor ons dramatisch".
Het is allemaal zo relatief, be
rust hij.
Klaus heeft de zaak wel met
Lubbers besproken. Het is tl
wensvoi'
Handel,
broertje dood aan 'hulp'. „U
bent hier niet op een persconfe
rentie van Polen of Hongarije",
klinkt het keihard. De marathon
is al begonnen.
De geestelijk leider van Iran, Ali Khamenei, heeft gisteren in een ra
diotoespraak de moslims in de wereld opgeroepen hun steun te be
tuigen aan de Palestijnse zaak. Hij stelde voor dat alle moslims van
daag, op de'Zogeheten Dag van El Quds (Jeruzalem Dag), tegen Is
raël moeten gaan demonstreren.
De oproep van Khamenei kwam enkele uren nadat de officiële
Iraanse media hadden ontkend dat de 53-jarige geestelijk leider
was gedood bij een aanslag. De voormalige president van Iran,
Abolhassan Bani-Sadr, had woensdagavond vanuit Parijs laten we
ten dat Khamenei bij een explosie in zijn huis gewond was geraakt
en mogelijk zelfs om het leven was gekomen.
Het officiële Iraanse persbureau IRNA ontkende de berichten.
„Dit zijn allemaal verzinsels van de oppositie",'citeerde IRNA een
regeringsfunctionaris die per telefoon vanuit Teheran reageerde.
rome eelco v
correspondent
De Italiaanse regering-Amato
heeft gisteren opnieuw een ern
stige nederlaag geleden. De Ka
mer van Afgevaardigden ver
wierp met 196 tegen 192 stem
men het decreet dat de stagna
tie moest opheffen die door cor
ruptieprocessen is ontstaan in
de uitvoer van openbare wer
ken.
Minister Conso (justitie) wil
de met het decreet voorkomen
dat bedrijven en de werkgele
genheid de dupe worden van de
arrestaties van directeuren. Vol
gens de oppositie en enkele le
den van de christendemocrati
sche partij betekent een derge
lijke maatregel een uitvlucht
voor corrupte ondernemers.
Alle voorstellen die de rege
ring heeft gedaan in het kader
van een zogenaamde 'politieke
oplossing' van het corruptiepro
bleem, zijn nu verworpen. Eer
der weigerde president Scalfaro
decreten te ondertekenen die
voorzagen in kortere straffen
voor corrupten in ruil voor me
dewerking met justitie.
Eduard Sjevardnadze: oorlog
dreigt. foto epa
len." De gevechten in het ge
bied laaiden dinsdag op toen
Abchazische strijders een offen
sief inzetten tegen Soechoemi,
dat in Georgische handen is.
Geen handelsoorlog EG-VS
1 hans debruun
correspondent
De Amerikaanse president Clinton verwacht niet dat de menings
verschillen tussen de VS en de EG tot een handelsoorlog zullen lei
den. Dat zei hij gisteren voor zijn ontmoeting met de voorzitter van
de Europese Commissie, Delors. De VS en EG ruzieën over het vrij
maken van de wereldhandel.
V-raad omarmt mensenrechtenrapport El Salvador
WASHINGTON HANS DE BRUUN
correspondent
De Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties heeft gisteren de
regering van El Salvador opge
roepen om de aanbevelingen
uit te voeren uit het recent ge
publiceerde rapport over de
mensenrechtenschendingen in
het land tijdens de burgeroor
log in de jaren tachtig. De raad
wil dat zeker veertig hoge mili
tairen, die verantwoordelijk
zouden zijn voor die schendin
gen, worden ontslagen.
De VN roepen de Sal
vadoraanse regering en het
verzet op het in januari 1992
gesloten vredesakkoord uit te
voeren. In het rapport, waar
aan een speciale VN-commis-
sie een half jaar heeft gewerkt,
wordt verder hervorming van
de rechtspraak in El Salvador
aanbevolen alsmede ontslag
voor alle opperrechters.
De Salvadoraanse president
Cristiani uitte gisteren kritiek
op het rapport van de VN
'Commissie van de Waarheid'
maar zei de aanbevelingen te
zullen uitvoeren. Christiani
herhaalde zijn eerdere oproep
voor volledige amnestie. Vol
gens hem komt het VN-
rappport niet tegemoet aan de
verlangens van de meeste Sal
vadoranen. Die zouden de
'pijnlijke geschiedenis' het
liefst zo snel mogelijk willen
vergeten.
Het voormalige verzet heeft
de VN-studie verwelkomd hoe
wel de leider van het FMLN,
Joagufn Villalobos, zeer kri
tisch reageerde. Villalobos, die
ambities heeft om volgend jaar
president te worden, wordt
door de commissie beschul
digd verantwoordelijk te zijn
voor een flink aantal moorden
op Amerikanen. Uitvoering
van de aanbevelingen van de
VN-studie zou zijn politieke
toekomst en mogelijk die
van zijn partij ernstig be
schadigen.
haarlem jolandaoukes
De aborigines hebben de eerste slag om land
rechten gewonnen. Onlangs kreeg de oorspron
kelijke bevolking van Australië haar rechten op
het eiland Murray, even ten
noorden van de deelstaat
Queensland, terug. Daaraan ge
koppeld heeft de Hoge Raad het
'terra nujlius' vernietigd. Een
term die verdragen tussen vroe
gere en tegenwoordige bewo
ners in de weg stond omdat
Australië onbewoond zou zijn
toen de Britten het koloniseer-
den.
De uitspraak van de Hoge Raad
heeft verstrekkende gevolgen. De aborigines kun
nen nu aanspraak maken op elke lap grond waar
mee ze aantoonbaar affiniteit hebben en waarop
geen eigendomsrechten bestaan. Dat betekent
dat zij via de Hoge Raad procedures kunnen be
ginnen om zeggenschap te krijgen overeen ge
bied dat totaal 85 procent van het Australische
territorium beslaat.
Het merendeel van het land waarop de aborigines
aanspraak kunnen maken, ligt in de deelstaat
Uitspraak van
Hoge Raad kan
verstrekkende
gevolgen hebben
Western Australia en bestaat uit woestijngrnnden.
Maar dat betekent niet dat de oorspronkelijke be
woners louter recht hebben op waardeloze stuk
ken land. Zij kunnen ook aanspraak maken op de
rijke mijnbouwgronden in het Northern Territory.
Het spreekt voor zich dat de
grote mijnbouwbedrijven de
toekomst met angst en beven
tegemoet zien.
Het Australische recht maakt
namelijk onderscheid tussen ei-
gendoms- en pachtrecht. Diver
se mijnondernemingen hebben
onder die laatste noemer het
recht CTondstoffen uit de grond
uit te halen. Dat betekent dat zij
dat land niet in eigendom heb
ben. Het is in de praktijk dus mogelijk dat abori
gines ook aanspraak maken op land dat door de
mijnbouwbedrijven wordt geëxploiteerd.
Minister Griffith van natuurlijke hulpbronnen
heeft de mijnbouwcoorperaties geprobeerd ge
rust te stellen door hen te verzekeren dat het
pachtrecht veilig is voor aanspraken van aborigi
nes. Deze garantie zal binnenkort door de oor
spronkelijke bevolking worden aangevochten.
