Of 41
'Haags museum
is nu vleugellam'
RO Theater heeft
eerbied voor tekst
Cultuur&Kunst
Jeugdige dichters beloond
Drie kunstenaars: veel thema's
Perfecte samenwerking van
Folkloristisch Danstheater
In de ban van Belle
Kunst- en antiekbeurs miljardenkwestie
VRIJDAG 19 MAART 1993
Concerten Engelbert Humperdinck
arnhem Zanger Engelbert Humperdinck komt 15 en 17 april
naar Nederland. Fans van de 'hartenbreker met de gouden stem'
kunnen hun idool live aan het werk zien in de Rijnhal in Arn
hem. Daar geeft hij een galaconcert met zijn voltallige orkest. Op
17 april staat hij in de tennishal van IJmuiden.
Bimbo Box Blues en Smashing Jam
leiden Een zesmansformatie die vrolijke rythm blues speelt is
The Bimbo Box Blues Band. Vanavond geven zij een staaltje van
hun kunnen in de Barbaar onder de studentenflat aan de Rijn en
Schiekade 101. Aanvang: 22.00 uur.
'Smashing Jam', een groep die zijn repertoire afstemt op main-
stream-jazz speelt zondagmiddag in het kader van Jazz on Sun
day in Café Cheers, om 15.30 uur.
Saxofoons en fanfare bij de koffie
aarlanderveen Het saxofoonkwartet, bestaande uit (ex)leerlin-
gen van het Sweelinck-conservatorium uit Amsterdam, en fanfa
re Crescendo uit Nieuwveen verzorgen zondag 21 maart een
koffieconcert in Studio Oosterman. Het saxofoonkwartet speelt
eigentijdse composities, terwijl Crescendo nummers laat horen
die het op 22 en 23 maart op cd zal zetten. Het concert begint
om 12.15 uur.
Jethro Tuil en Depeche Mode
utrecht/rotterdam De dwarsfluit van Ian Anderson, kenmer
kend voor de band Jethro Tuil, zal op 17 juni in het Utrechtse
Vredenburg klinken. De band, ooit ontstaan in de Britse kust
plaats Blackpool, bestaat inmiddels 25 jaar. Voorverkoop voor
het concert begint zaterdag 3 april. Eerder die maand staat De
peche Mode in Ahoy': op 1 juni komt deze formatie met de 'De
votional Tour' naar Rotterdam. Voorverkoop begint op zaterdag
27 maart.
Beelden Pieter de Monchy
laren» Het Singer Muse
um in Laren toont van
28 maart t/m 2 mei
bronzen beelden van
Pieter de Monchy. Er
zullen voornamelijk klei
ne plastieken en middel
grote bronzen worden
getoond. De in 1916 ge
boren Amstelvener De
Monchy is autodidact en
begon zijn carrière als
schilder. Op 35-jarige
leeftijd kwam hij tot de
conclusie dat zijn talent
beter tot zijn recht
kwam met beeldhou
wen. Hij is geboeid door
sterke koppen. Zijn werk
is figuratief: hij maakt
wat hij ziet maar ver
mijdt daarbij een precies
naturalisme.
Alfred Hitchcock, foto
chef annemiek ruygrok. 071 -1
drunen anp
Janneke Wijnakker uit Den
Bosch en Ragna Nowacki uit
Heerlen zijn de winnaars van de
jaarlijkse gedichtenwedstrijd
voor 6- tot 12-jarigen verbon
den aan de Werelddag voor Kin-
deren en Poëzie. De Nederland
se variant van de Werelddag is
morgen in het Brabantse Land
van Ooit.
De 12-jarige Janneke Wijnak
ker schreef een titelloos ge
dichtje over de ontmoeting tij
dens een wandeling met twee
vluchtelingen. Zij werd uitver
koren door de jury van volwas
sen kinderboekenschrijvers, on
der wie Wim Hofman en Ida
Schuurman. De 6-jarige Ragna
Nowacki dichtte 'Verdriet of
niet' en werd daarmee uitgeko-
zen door de kinderjury. Er wer
den in totaal 21.000 gedichten
ingezonden.
recensie maarten i
'Dance4ever' door Het Folkloristisch
Danstheater Gezien 17/3 Leidse Schouw
burg (middagvoorstelling)
Folkloristische dans heeft de
naam uitsluitend traditioneel te
zijn. Het Folkloristisch Dansthe
ater heeft ervoor gekozen in zijn
programma's steeds meer de
grenzen te verleggen en te laten
zien dat folkloristische dans wel
degelijk moderne ontwikkelin
gen kent. Alleen beseffen de
meeste mensen dat niet! Veel
dansen die tegenwoordig popu
lair zijn hebben hun oorsprong
in dansen die eeuwenlang door
volksculturen zijn overgeleverd.
De jeugdvoorstelling 'Dan-
ce4ever' geeft een beeld van de
ontwikkeling van de populaire
dans in de Verenigde Staten in
de negentiende en twintigste
eeuw. Door vermenging van en
confrontatie tussen de verschil
lende bevolkingsgroepen (In
dianen. West-Europeanen,
Zuid-Europeanen en Afrikanen)
ontstonden telkens nieuwe gol
ven van dansmodes die com
plete generaties jongeren in
hun greep kregen: Roots, Cake
Walk, Charleston, Lindy Hop,
Rock 'n' Roll, Ethnic Jazz, Latin,
Hip Hop, Cheerleaders en vi
deoclips: Het Folkloristisch
Danstheater blijkt zich in al de
ze dansen uitstekend thuis te
voelen. Vaardigheid en onge
dwongenheid worden moeite
loos gecombineerd. Het specta
culaire stuntwerk leidt tot fees-
Kernactiviteiten in gevaar
Het Haags Gemeentemuseum is momenteel vleugellam,
zo stelde interim-manager bedrijfsvoering Buurman gis
teren tijdens een commissievergadering cultuur vast.
Daarin nam kandidaat-directeur Locher het op voor
Fuchs en werd bekend dat Ben W van Den Haag een
nieuw controlesysteem invoeren voor de uitgaven van
het Gemeentemuseum en andere diensten in de ge
meente.
mer worden definitieve bezuini
gingsvoorstellen gedaan.
Interim-manager bedrijfsvoe
ring Buurman drong met spoed
aan op maatregelen. „We zijn
bijna vleugellam in relaties met
subsidiegevers, sponsors en an
dere musea."
Flet museum zal de overschrij
dingen zelf moeten wegwerken.
Daarbij kunnen volgens Locher
kernactiviteiten van het muse
um in het geding komen, zoals
de collectie-onderdelen, het Pa
leis Lange Voorhout en de edu
catieve functie. „Niets is on
denkbaar." Het museum zal
voortaan voor een groot deel de
eigen verzameling tonen in
plaats van het organiseren van
grote manifestaties. Vóór de zo-
De dienst Financiën zal vanaf
volgend jaar regelmatig budget
ten en overschrijdingen van de
verschillende diensten controle
ren. Het systeem wordt door de
nieuwe wethouder L Engering
zelf?!' Tussen de regels door
voel je namelijk de wanhoop
van de man die evenzeer laf,
halsstarrig en op een foute ma
nier trots is. Het spel van Lan-
dré laat die tegenstrijdige as
pecten voelen.
In de enscenering van het RO
Theater staat eerbied voor de
tekst centraal. Het lichtontwerp
accentueert de verschillen in
spelniveau, opdat flash backs en
beelden uit Lomans gedachten-
wereld meteen als zodanig her
kenbaar zijn. Het decor geeft
slechts de contouren van zijn
woonomgeving aan. Met ande
re woorden: alles staat ten dien
ste van de helderheid van het
verhaal dat ook nu nog zeker de
moeite waard blijkt te zijn.
Geert de Jong als zijn door dik
en dun begripvolle vrouw en
Paul R. Kooij en Stefan de Walle
als zijn zoons die aan de hoge
verwachtingen van pa na al die
lange jaren niet kunnen vol
doen, spelen terughoudend en
blijven aldus naar verhouding
op de achtergrond. Voor die re
giekeuze valt zeker wat te zeg
gen. In wezen bestaat 'Dood
van een handelsreiziger' uit de
monoloog van Willy Loman,
waarin af en toe ook andere fi
guren ter verduidelijking hun
zegje mogen doen.
Miller door het RO Theater Spel: Lou
Landré. Geert de Jong. Paul R. Kooij,
Stefan de Walle e a Regie Peter de Baan
Gezien: 18/3, schouwburg Leiden
De lijst met de rolverdeling telt
dertien namen van acteurs en
actrices. Toch gaat 'Dood van
een handelsreiziger' eigenlijk
maar over één persoon: over
Willy Loman. Voor iedere acteur
een ware krachttoer om deze
beroemde rol in dit inmiddels
klassiek geworden stuk gestalte
te mogen geven. Bij het RO
Theater valt deze eer te beurt
aan Lou Landré die het gewicht
van zijn personage op bewon
derenswaardige wijze aankan.
Willy Loman is a 'loser', een
geboren verliezer, wat hij overi
gens zelf tot zijn laatste adem
tocht zou ontkennen. Landré
speelt Loman over 't algemeen
vrij ingetogen, maar gaat ook
met regelmaat als kleine drift
kikker tekeer. Vooral op de mo
menten waarop hij nerveus zijn
onzekerheid overschreeuwt en
optimisme en zakelijk succes
veinst, krijgt hij iets aandoen
lijks, en je zou willen zeggen
'ach man, wie probeer je nu ei
genlijk te overtuigen, mij of je-
gezien als een extra instrument
waarmee vlugger kan worden
ingegrepen.
Na het vertrek van Rudi
Fuchs naar het Stedelijk Muse
um in Amsterdam, kwam bij het
Haags Gemeentemuseum een
budgetoverschrijding van ruim
vier miljoen gulden aan het
licht. Volgens de accountants
dienst is het bovendien onzeker
of er circa een miljoen gulden
aan uitstaande vorderingen nog
kan worden geïnd. De financië
le administratie bij het museum
was een chaos. De affaire was
aanleiding voor wethouder A.
van den Berg van cultuur om op
te stappen. Daarna werd er
vanuit de Haagse gemeenteraad
met gifpijlen op Fuchs en de
museumtop geschoten. Er
wordt onderzoek gedaan naar
rechtspositionele maatregelen
en verhaalmogelijkheden.
Meldpunt
vernieling
kunstwerken
den haag anp
Het Voorzieningsfonds voor
Kunstenaars in Den Haag
maakt zich zorgen om het
toenemende geweld tegen
kunst. Het wil daarom een
meldpunt instellen, waar
ernstige gevallen van vernie
ling van kunst kunnen wor
den geregistreerd, onder
zocht en gedocumenteerd.
„De daders blijven meestal
ongestraft, de kunstwerken
zijn vaak niet meer te red
den", klaagt het fonds. „Deze
gevallen van vandalisme
gaan te vaak gepaard met
onverschilligheid van de ge
meentebesturen. De werken
worden meestal niet be
schermd en vaak niet eens,
als het ten minste nog kan,
na vernieling gerepareerd."
Het Voorzieningsfonds
gaat collega-fondsen, over
heden, justitie en kunste
naars benaderen voor sa
menwerking. Uit wat er bij
het meldpunt binnenkomt,
moet het probleem eerst
grondig in kaart fvorden ge
bracht.
Van Jan Steen is deze figuur in cirkel, een brons van 90 x 80 cm. foto
recensie nancy stoop
Werk van Jos van der Beek en Jan Steen.
Te zien t/m 3 april Di t/m za. van 11-17
uur Galerie 27/De Greef De Greef.
Schoolstraat 27. Wassenaar Werk van Jo
se Luis Pineda. Te zien: t/m 15 april Do.
Een rondgang langs twee gale
ries aan de Wassenaarse
Schoolstraat confronteert de
bezoeker met een drietal kun
stenaars, die vanuit zeer ver
schillende ideeën aan thema
tiek gestalte geven. Jos van der
Beek exposeert bij Galerie 27 re
cente schilderijen, die bestaan
uit transparante en semi-trans-
parante over elkaar aange
brachte kleurlagen. Aardkleuri-
ge tinten overheersen in de
ruim dertig werken van vierkant
formaat. Een opvallend beige
dat naar roze zweemt en gele en
grijze tinten zorgen voor enige
lichtheid, maar helaas keren
uitgesproken 'modderige' tonen
in de composities terug.
Het element van herhaling in
het gebruik van de beeldmidde
len zou kunnen duiden op een
consequente benadering, maar
in het vinden daarvan is Van
der Beek uiteindelijk niet ge
slaagd. Herhaling betekent
soms herkenning, maar zonder
verbazing of bewondering leidt
dat tot niets. Alleen een compo
sitie in acryl op papier bezit een
wonderlijke helderheid en door
zichtigheid die bij de schilderij
en af en toe zichtbaar is. wan
neer de vorm niet onderge
schikt is gemaakt aan kleur en
vlak. Enkele uitzonderingen
daargelaten blijft de zintuigelij-
ke ervaring van dit werk vooral
tot de buitenkant beperkt.
In de non-figuratieve compo
sities van Van der Beek herkent
men een enkele keer vormen
van een stilleven met potten of
glazen, terwijl de bronzen beel
den van mede-exposant Jan
Steen soms een abstracte waar
de bezitten. Typerend voor het
werk van de uit Groningen af
komstige beeldhouwer zijn de
cirkelvormige figuren. De broze,
langgerekte figuren herinneren
aan de Zwitserse beeldhouwer
Giacometti. Een aantal beelden
lijkt op krijgers met schilden in
de vorm van een masker dat
eveneens dient als een bescher
ming tegen aanvallen van bui
tenaf. Ook andere thema's zoals
geborgenheid, die verbeeld is
door figuren in een nest, bena
drukken de psychologische be
nadering in het werk van Steen.
Bij de Wassenaarse Galerie Ver
haar exposeert Jose Luis Pineda
recente schilderijen en aquarel
len. Deze uit Mexico afkomstige
kunstenaar woont en werkt in
middels bijna tien jaar in Ne
derland. maar in zijn werk is de
Mexicaanse invloed onvervalst
aanwezig. De voorstellingen van
on-westerse figuren, hun attri
buten en hun omgeving zijn
niet denkbaar zonder de door
de Mexicaanse traditie gevoede
verbeelding. In het werk van Pi
neda wordt de toeschouwer di
rect de spanning tussen realiteit
en fantasie gewaar.
Engelen, cupido's en half
naakte vrouwen spelen een rol
in de soms bizarre droombecl
den. De ongewone lichtval be
nadrukt de irreële kant van het
werk. De herhaling van motie
ven en decoratieve patronen
kenmerkt de nauwkeurig met
pen en inkt getekende situaties.
Maar meer dan de artistieke
vrijheid staat de weergave van
het sprookjesachtige en boven
natuurlijke centraal. De titels,
zoals 'Man tatoed with desires'
of 'In the middle of my room",
geven iets van de gedachten -
gang prijs, maar het gemis aan
een meeslepend vernaai doet
zich steeds voelen.
telijke hoogtepunten. Het is een
genot om sommige dansen die
je uit het dagelijkse uitgaansle
ven kent, nu eens perfect uitge
voerd te zien worden.
De Cake Walk en de Black
White Minstrel Show met hun
eenvoudige groepsbewegingen,
de rieten hoedjes en de muzi
kant met bolhoed zijn erg Ame
rikaans en staan vrij ver af van
wat in Nederland leeft of ge
leefd heeft. De vlotte, ondeu
gende Charleston en de levens
lustige Lindy Hop uit de jaren
twintig spreken al veel meer
aan. Het is opvallend dat alle
dansen in dit programma een
groepsgebeuren zijn en niet iets
van het individu, of het moet
zijn dat iemand met een stunt
of eigen variant op de days de
show steelt. Het effect valt of
staat met de perfecte samen
werking in de groep en die was
Hoe moderner de dansen
werden, des te enthousiaster
werd het publiek. Vooral de vier
hiphoppers zweepten de boel
op en lieten de kinderen steeds
harder meeroepen, klappen en
stampen. De dansers wierpen
hun hele lichaam in de bewe
gingen, maakten salto's en
zwierden rond. Sommige kinde
ren konden de verleiding om
mee te doen niet weerstaan. De
kleurige kostuums en de video
clip-beelden maakten de show
compleet. 'We want more',
klonk het uit de zaal en daar
kwamen de dansers van het
Folkloristisch Danstheater niet
onderuit.
leiden conny v
ST" ,\4
urs in Maastricht verkocht aan een I
fot(
maastricht anp
De zesde Europese kunst- en
antiekbeurs European Fine Art,
tot en met zondag nog in het
Maastrichtse Expositie- en Con-
.grescentrum (MECC), blijkt een
miljarden aangelegenheid.
De verzekerde waarde van de
artikelen van de 160 deelne
mers, wordt geschat op 2 mil
jard gulden. In verband met
toenemende diefstallen van
kunstwerken, demonstreert een
Engelse verzekeringsmaat
schappij tijdens de beurs een
speciaal registratiesysteem. Dat
maakt het mogelijk binnen 24
uur aan de eigenaar, de politie
en de assuradeur een kleurenfo
to van het gestolen werk af te le
veren. De opsporing wordt zo
vergemakkelijkt.
Topstukken in het MECC zijn
een geschilderd dorpsgezicht
van Jan Breughel de oude
(1568-1625) en een herontdekt
bloemstilleven van Ambrosius
Bosschaert de oude 1573-
1621). Zij worden te koop aan
geboden voor een bedrag van
rond drie miljoen gulden per
schilderij.
Bij de sector antiek is een
gouden pul versierd met emaille
en achter glas miniatuurtjes van
Jacob Spriingli uit Zürich het
pronkstuk. De pul heeft een
waarde van rond de vijf miljoen
gulden. De sectie archeologie
bevat onder meer een marme
ren beeld uit de Romeinse tijd
waarvoor een prijs bedongen
wordt van meer dan zeven ton.
Volgens de organisatoren
heeft één van de deelnemers
een fragment van een altaarstuk
dat door Peter-Paul Rubens in
1605 werd vervaardigd, ver
kocht voor bijna één miljoen
gulden.
„Ik heb geen talent voor onder
danigheid." Deze uitspraak is
van de achttiende- eeuwse
schrijfster Belle van Zuylen die
op het moment volop in de be
langstelling staat. In september
verschijnt er een speelfilm over
haar leven en er wordt een to
neelstuk over haar opgevoerd.
De aanzet voor deze Van Zuy-
len-revival is gegeven door het
schrijversechtpaar Pierre H. en
Simone Dubois dat vele werken
over en van haar publiceerde.
Beide schrijvers waren gister
avond in Burcht Literair waar zij
op enthousiaste wijze vertelden
over de biografie die ze over
Belle geschreven hebben.
De gezamenlijke belangstel
ling van het echtpaar Dubois
voor het leven en het werk van
Van Zuylen dateert van zo n
dertig jaar geleden. Simone Du
bois zocht een onderwerp om
over te schrijven en Pierre raad
de haar aan eens iets over Belle
te schrijven. Na een artikeltje
publiceerde zij een boek over de
schrijfster en gaf ze een keuze
uit de brieven van Van Zuylen
uit.
Volgens Simone Dubois be
horen die brieven tot de mooi
ste literatuur die Europa kent.
„De brieven zijn van een open
en intelligente vrouw die een
diepgaande analyse geeft van
de wereld om haar heen. Een
vrouw die zichzelf en het leven
aan het ontdekken is."
Voor haar tijd was Belle bui
tengewoon voortvarend. Ze was
al geëmancipeerd toen het
woord nog niet bestond.
Het echtpaar Dubois raakte
zo onder de indruk van de acht-
tiende-eeuwse schrijfster dat
het ging werken aan een biogra
fie. Pierre Dubois heeft de bio
grafie geschreven, maar hij be
nadrukte dat het werk van zijn
vrouw niet onderschat mag
worden. „Het beeld van Belle is
uit gemeenschappelijke bestu
dering naar voor gekomen. Mijn
vrouw heeft het meeste maten-
aal verzameld en de noten gere
digeerd. Ik kan u verzekeren dat
dat niet het meest dankbare
werk is."
Net als haar man kan ook Si
mone Dubois alleen maar met
bewondering en sypmpathic
over Belle praten: „Ze was een
zelfstandige openhartige vrouw
die niet meedeed aan de over
dreven gemaniëreerdheid van
de pruikentijd en die niet toegaf
aan de geëmotioneerdheid van
de romantiek."
Dat blijkt vooral uit de onder-
werpem die ze in haar literaire
werken aansneed. Zo schreef
Belle over ongehuwde moeders
en meisjes zonder bruidsschat.
Met haar sceptische houding
onderscheidde ze zich van de
suikerzoet schrijvende tijdgeno
ten als Betje Wolff en Aagje De
ken. Ze streed een leven lang te
gen de onderwerping van de
zelfstandigheid van de vrouw.
Al is de belangstelling voor
Belle van Zuylen de laatste tijd
erg toegenomen, toch vindt het
schrijversechtpaar het jammer
dat de bekendheid bij een bre
der publiek zich vaak beperkt
tot haar naam. „Wij hopen dal
onze biografie Iaat zien dat Bel
le schreef voor iedereen en voor
alle tijden."
