'Invloeden mixen tot mysterieus brouwsel'
Tuinen van Versailles model
voor het Hoge Bergse Bos
Cultuur&Kunst
Dag van het
Nederlandse
lied in
Amstelveen
'In de 'handelsreiziger' zien
mensen vaak hun eigen vader'
Tropenmuseum exposeert Javaans goud
DINSDAG 16 MAART 1993
Mime-onderscheiding voor Luc Boyer
Amsterdam Mimespeler en theatermaker Luc Boyer (1935) heeft
gisteravond in de Theaterschool in Amsterdam het naar hem ge
noemde 'Luc Boyer-wisselvoorwerp' in ontvangst genomen. Hij
krijgt de onderscheiding omdat hij een uitzonderlijke bijdrage
heeft geleverd aan de mime en het mime-onderwijs in Neder
land. De prijs is een initatief van de Mime-opleiding van de Am
sterdamse Theaterschool en de mimewerkplaats Het Veem.
Boyer is vele jaren als docent aan de Mime-opleiding verbonden
geweest. Er is vrijwel geen beoefenaar van het mimevak in Ne
derland die niet op enigerlei wijze mede door hem gevormd is,
aldus de initiatiefnemers. Het Luc Boyer wisselvoorwerp is ont
worpen door Borek Sipek.
Werk Barbara Nanning in Stedelijk
Amsterdam 'Terra' heet de tentoonsteling van objecten van Bar
bara Nanning die tot 4 april in het Stedelijk Museum in Amster
dam wordt gehouden. Nanning maakte de werken na een Ja
panse reis in 1991. In de óbjecten zijn, volgens het Stedelijk, ele
menten terug te vinden van de wijze waarop de Japanse tuincul-
tuur de natuur naar haar hand zet. De expositie is de laatste in
de reeks 'Momentopname'. Deze serie, waarin Nederlandse
kunstenaars gedurende een korte periode recent werk tonen,
was een initiatief van Wim Beeren, voormalig directeur van Ste
delijk Museum.
Expositie over opera
Amsterdam Bij Taller Amsterdam wordt vanaf 8 april een
maand lang een tentoonstelling gehouden over het tot stand ko
men van een opera. Te zien zijn ontwerpschetsen, voorstudies
en een maquette voor de opera 'The Ice Break' van de Britse
componist Sir Michael Tippett. Deze opera wordt opgevoerd ter
gelegenheid van de opening in 1995 van het nieuwe theater in
St. Quentin-en-Yvelines bij Parijs.
Nieuwe katten in KattenKabinet
amsterdam De 75-jarige kunstenares Tjienke Dagnelie heeft het
KattenKabinet in Amsterdam een collectie aquarellen, penseel
tekeningen, linoleumsneden, monotypen en foto's geschonken.
De 42 kunstwerken zijn tussen 1962 en 1991 gemaakt. Zij heb
ben alle de kat tot onderwerp. De schenking wordt er van 20
maart tot en met 11 april tentoongesteld.
Graskatten, een linoleumsnede van Tjienke Dagnelie. foto pr
Green on Red-gitarist Chuck Prophet nu spreekstalmeester in eigen circus
Green on Red-gitarist Chuck Prophet, die onlangs een
tweede album onder zijn eigen naam uitbracht, is een
man van anekdotes. Een gretig verteller. Toen hem een
jaar of wat geleden gevraagd werd hoe het nu voelde om
in één van de invloedrijkste gitaarrockgroepen van de ja
ren tachtig te spelen en toch nog nooit een hit of echt
goed verkopende plaat te hebben gemaakt, ging hij er
eens voor zitten en zei:„Het is zoals die man die met
twintig dollar aan de pokertafel ging zitten
Hij wachtte even om de span
ning op te voeren en vervolgde:
„Die man speelde en won tien
dollar. Daarna verloor hij twin
tig dollar. Toen won hij er weer
vijftien en verloor en tien. En zo
ging dat maar door. Op een ge
geven moment, heel veel later,
stond hij op. En hij had nog
precies hetzelfde bedrag waar
mee hij begonnen was: twintig
dollar. Maar hij had wel vijfent-
winig jaar zitten pokeren. En
daar gaat het om."
Als Prophet nu, een kleine
twee jaar later, wordt herinnerd
aan het verhaal, zegt hij: „Yeah,
en ik poker nog steeds. En aan
dezelfde tafel; ik ben alleen
even een stoel opgeschoven."
Hij wijst op zijn nieuwe cd 'Bali
nese Dancer', die hij met een
grote groep bevriende musici
maakte en waarop zijn vriendin,
de zangeres Stephanie Finch,
een prominente rol vervult. Een
'solo-plaat' wil hij het eigenlijk
niet noemen. „Ik zie het meer
als een circus waarbinnen ik de
spreekstalmeester ben.
In 1984 kwam Prophet bij
Green on Red, de band van zan
ger/songschrijver Dan Stuart,
spelen. De groep had een be
langrijk aandeel in de gitaar-
rock-revival van het afgelopen
decennium en droeg ook bij
aan de 'herontdekking' van Neil
Young. Mede door de karakte
ristieke bijdragen van Prophet,
is het album 'Gas Food Lodging'
(1985) een klassieker in het gen
re. Green on Red bestaat nog
steeds, maar werkt met grote
tussenpozen.
Drie jaar geleden maakte de
gitarist al eens van zo'n pauze
gebruik om het uitstekende so
lo-album 'Brother Aldo' te ma
ken en nu is er dan 'Balinese
Dancer'. Prima rockplaten met
een knipoog naar de country-
rock, maar absoluut minder
oorspronkelijk dan het Green
on Red-werk. Chuck heeft nu
eenmaal niet zo'n uit duizen
den herkenbare stem als Dan
Stuart. En, of hij het nu leuk
vindt of niet, de duetten van
Prophet met Stephanie Finch
herinneren onmiskenbaar aan
de twee legendarische duopla
ten die Gram Parsons in '73 en
'74 samen met Emmylou Harris
maakte.
De gitarist haalt z'n schou
ders op. „Parsons is toch meer
'country' dan ik, denk ik. Het is
eerder zo dat we toevallig uit
dezelfde bronnen putten. Hij
heeft het genre niet uitgevon
den, maar geperfectioneerd."
Chuck Prophet haalt eigenlijk
liever andere invloeden aan.
The Band bijvoorbeeld. „Die
groep nam allerlei muzikale in
vloeden in zich op en mixten
dat tot een mysterieus brouw
sel. Daar ben ik door geïnspi
reerd. En door Robbie Roberts
on als bandleider. Al die lui bij
The Band hadden wel op één of
andere manier een tik van de
molen. En Robertson was de
m5n die dat hele zooitje onge
regeld bij elkaar hield. Die func
tie vervul ik eveneens. Ook bin
nen Green on Red, trouwens."
Parodie
Robertson is niet het enige
idool. De song 'One Last Dance'
van zijn nieuwe album vertoont
overduidelijke Dylan-trekjes.
Chuck Prophet lacht breed.
„Mooi dat je dat hoort. Ja, daar
Chuck Prophet: „Als ik in een platenwinkel kom, kijk ik vaak even of mijn cd er staat" foto lex van rossen
voor heb ik wat van diens 'Stuck
Inside of Mobile' gepikt, haha.
Dylan is groots. Het werk van
die man heeft zo'n diepte. Maar
niet alleen zijn werk. Ook hoe
hij praat, hoe hij loopt. Die man
hééft het gewoon. En er zijn
maar een paar mensen die echt
begrijpen wat dat is. Iemand als
Tom Waits heeft dat ook. Maar
die speelt het weer zo uit, dat
het bijna een parodie wordt."
„Weet je eigenlijk wie er het
meeste geld verdienen aan deze
hele rockbusiness? De vracht
wagenchauffeurs. Die brengen
al die cd's van de platenfabriek
naar de winkels, ongeacht of het
nu hits worden of niet, dat
maakt hen niks uit. En de pla
ten die niet verkopen woorden
door diezelfde vrachtrijders
weer opgehaald en terugge
bracht. Verdienen ze er nog
eens aan." „Als ik in een platen
winkel kom, kijk ik vaak even of
mijn cd er staat. En als dat weer
eens niet zo is denk ik: Nou ja,
dan zal-ie wel weer terugge
stuurd zijn. Heeft die vrachtwa-
genchaffeur er in ieder geval
nog een paar centen aan over
gehouden, haha."
Chuck Prophet geeft zaterdag
20 maart een concert in Thea
ter Popular in Rotterdam en
staat zondag 21 maart op de
planken van de Boerderij in
Zoetermeer.
Koninklijk
Paleis wil
meer aandacht
AMSTERDAM ANP
Het Koninklijk Paleis in Amster
dam wil meer aandacht van het
publiek. De meeste Nederlan
ders lijken niet te weten wat er
allemaal te zien en te doen is.
De 100.000 bezoekers per^aar
komen vooral uit het buiten
land. Dat zegt het hoofd van de
educatieve dienst van het pa
leis, J. Huisken.
De Stichting Koninklijk Paleis
maakt daarom, in samenwer
king met Jaap Drupsteen van de
AVRO, een film over de historie
en de verschillende huidige
functies van het paleis. Het ge
bouw gaat straks ook op maan
dag en dinsdag open voor het
publiek. Nu kunnen bezoekers
alleen nog maar op de woens
dag naar binnen om de schil
der- en beeldhouwkunst te be
zichtigen.
De film van Drupsteen zal
waarschijnlijk dit najaar klaar
zijn en op tv worden uitgezon
den. Daarna zal de film perma
nent in het paleis worden ver
toond. Behalve de kunstvoor
werpen en de historie van het
gebouw wordt in de film ook
getoond hoe de koningin het
paleis gebruikt tijdens staatsbe
zoeken, de nieuwjaarsrecepties,
de diners met ambassadeurs en
tijdens de verlening van de jaar
lijkse koninklijke subsidie voor
de schilderkunst.
Op zondag 4 april wordt in het
Cultureel Centrum in Amstel
veen een dag van het Neder
landse lied gehouden. Onder de
titel 'Op een mooie Pinksterdag'
zullen gedurende minstens tien
uur Nederlandse liedjes ten ge
hore worden gebracht door zo'n
dertig artiesten. Onder hen be
vinden zich Bram Vermeulen,
Frits Lambrechts, Gerard Cox,
Hans Dorrestijn, Jan Rot, Joop
Visser, Louis Kockelman/Peter
Tinke, Margriet Eshuijs, Ramses
Shaffy, Trio de Janeiro en Wil
lem Nijholt. Het programma
begint om 12.00 uur.
Lou Landré donderdag in Leidse Schouwburg:
ALKMAAR «ROB BOUBER
„Arthur Miller stuurde zijn eer
ste toneelstuk 'Dood van een
handelsreiziger' naar Elia Ka
zan, door wie hij het wilde laten
regisseren. Een tijdje hoorde hij
niets. Daarna belde hij Kazan
op met de vraag wat hij er van
vond. Het bleef lange tijd stil
aan de andere kant van de lijn
en Miller had zijn eigen artistie
ke doodvonnis al getekend,
toen Kazan zuchtte en zei: 'Het
gaat over mijn eigen vader'."
De steracteur van het RO-the-
ater, Lou Landré, haalt een paar
anekdotes aan over het toneel
stuk dat meteen na de première
in 1949, tot de klassieken werd
gerekend. „Tien jaar geleden re
gisseerde Miller zelf ,Dood van
een handelsreiziger' in China.
De Chinese acteur die de rol
van Willy Lohman speelde, had
het stuk vertaald. Hij was ook
degene die het mogelijk had ge
maakt dat het stuk in China ge-
speeld mocht worden. Op Mil
lers vraag waarom hij al die
moeite genomen had, ant
woordde de acteur: 'Omdat het
(of hun vader) in Willy Lohman,
de hoofdpersoon, een voortva
rende man die hard werkt, hoge
verwachtingen heeft over de
toekomst, weigert zich bij een
nederlaag neer te leggen, maar
dan ouder wordt en uiteindelijk
zijn baan kwijtraakt. Het mis
lukken van wat een succesvol
leven had moeten worden, het
einde van een droom.
Lou Landré vindt zich eigen
lijk iets te jong (52) voor de rol
van Willy Lohman. „Maar aan
de andere kant heb je een
waanzinnige hoeveelheid ener
gie nodig om die persoon te
spelen en als je werkelijk 63
bent is het maar de vraag of je
dat nog kunt opbrengen.
Landré speelde vaker belang
rijke hoofdrollen. In de tijd dat
hij nog bij Globe werkte speelde
hij Othello. En bij het RO-thea-
ter nam hij de .Olifantsman'
voor zijn rekening. Hij heeft
'Dood van een handelsreiziger'
nooit door Ko van Dijk of Bern-
hard Droog zien spelen. Wel
heeft hij die produkties (op vi
deotape) bekeken in het Neder
landse Theater Instituut.
„Voor de 'Olifantsman' heb ik
voorstellingen in Londen, Parijs
'Tien verbeeldingen in het landschap' bij Stelling
en Brussel bezocht. „Je moet
een stuk waarin je speelt zeer
gedegen kennen. Je moet het als
het ware tot je nemen en er
langzaam van proeven. Onder
tussen ga je bij jezelf te rade wat
je er van zult maken. Je onder
zoekt waar het stuk je raakt.
'Dood van een handelsreiziger'
is meesterlijk geschreven, heeft
zoveel facetten, iedereen kan er
het zijne uithalen. Ik, denk dat
bij het zien van de voorstelling
niemand eraan ontkomt om
over de houding tegenover zijn
vader, of over zijn eigen vader
rol, zijn werk, het ouder wor
den, na te denken."
Landré pleit ervoor dat to
neelmakers zorgvuldig omgaan
met belangrijke stukken. Hij
krijgt wel eens de indruk dat de
neiging van sommige regisseurs
om altijd weer op zoek te gaan
naar een andere context of een
ander toneelbeeld in feite te
makeq heeft met 'toneelmoe
heid'. „Je kunt Shakespeare niet
zomaar gebruiken om je eigen
ideeën te ventileren. Je hoort je
in Shakespeare grondig te ver
diepen. Dan pas kun je er je ei
gen creativiteit in kwijt."
BEELDENDE KUNST
RECENSIE IRENE VAN BEVEREN
Expositie: Tien verbeeldingen in het land
schap. Te zien: tot 28/3, do. t/m za.
14-18 uur, zo. 14-17 uur, Stelling, Burg-
steeg 14, Leiden.
Wat de rijken der aarde al eeu
wenlang doen, wordt in Stelling
gepresenteerd als nieuw provin
ciaal beleid: kunstenaars een
landschap laten omvormen tot
kunstwerk. En dat is heel wat
anders dan het veel beproefde
concept van de beeldenroute.
Het gebied dat is uitgekozen,
ligt wonderlijk genoeg niet bij
Leiden, maar bij Rotterdam.
Het is het Hoge Bergse Bos, een
voormalige vuilstortplaats dat
deel uitmaakt van het recreatie
gebied de Rottemeren. Via een
advertentie heeft het Recreatie
schap Rottemeren kunstenaars
gevraagd hun visie te geven op
de invulling van het Bos dat, an
ders dan de naam doet vermoe
den, uit een met gras bedekt
terrein bestaat.
Uit de 137 inzendingen heeft
een begeleidingscommissie van
beeldend kunstenaars en verte
genwoordigers van de provincie
Zuid-Holland, de Culturele
Raad Zuid-Holland en het Re
creatieschap Rottemeren 10
kunstenaars geselecteerd voor
een nadere uitwerking van hun
plan. De resultaten daarvan zijn
te zien in Stelling, onder de titel
'Tien verbeeldingen in het land
schap'.
De 16-jarige Marieke Feringa
uit Leiden heeft een aan
moedigingsprijs gewonnen
op de jongeren-poëziewed
strijd in de Vlaamse stad
Diest. Eén van haar gedich
ten krijgt een plaats in een
speciale verzamelbundel. De
jongeren-poëziewedstrijd is
een initiatief van de Neder-
lands-Vlaamse organisatie
Apollo. Het wil jonge dichters
tussen de 12 en 18 jaar in de
schijnwerpers zetten en sti
muleren.
De opvattingen over hoe het
zou kunnen worden variëren
van een aaneenschakeling van
priëlen, die als rustpunten moe
ten dienen temidden van alle
drukke ontspanningsactivitei
ten, tot een enorme postmoder
ne laars die beklommen kan
worden. In een afgeschermde
hoek van de galerie geven dia's
een beeld van de Rottemeren.
Dat vergoedt enigszins het ge
brek aan kennis van dit gebied,
waarmee vele Leidenaars be
hept zullen zijn.
Adriaan de Regt, staflid van
de Culturele Raad, vertelt dat
Leiden als presentatieplaats ge
kozen, omdat het centraal ligt
en omdat daar vanaf 20 maart,
in museum De Lakenhal, de
tentoonstelling Vijf eeuwen
landschap' is te zien. „Die ten
toonstelling gaat vooraf aan de
nieuwste ontwikkeling op het
gebied van landschapsinrich
ting, zoals wij in Stelling laten
zien. En daarbij gaat het niet
zozeer om de specifieke lokatie
van het Bergse Bos, als wel om
de promotie van dit nieuwe
provinciale beleid. Het kan als
voorbeeld dienen voor gemeen
tebestuurders en kunstenaars."
Hoe innovatief deze prijzens
waardige aanpak binnen de
kringen van hedendaagse be
stuurders ook moge zijn, het is
eerder gedaan. De zeventiende
eeuwse tuinen van Versailles
zijn daar misschien wel het
mooiste voorbeeld van. Aange
legd door een kunstenaarsduo
ter meerdere glorie van de op
drachtgever, tevens de belang
rijkste recreant: Lodewijk de
veertiende.
Misschien stond een beeld uit
het lustoord van de Zonneko
ning Annelies Dijkman voor
ogen, toen zij haar visie ontwik
kelde op het Hoge Bergse Bos.
Op één van haar fotomontages
doemen uit een waterpartij
paarden met strijdwagens op,
zoals ook het geval is in de tui
nen van Versailles. Misschien
kan de Rotterdamse recreant er
volgend jaar - want dan krijgt
het Bergse Bos zijn invulling,
volgens De Regt - langs fietsen.
Die kans is niet ondenkbaar,
want Dijkman behoort met Li
lian Roosenboom en Nicolas
Dings tot de drie kunstenaars
die hun ideeën verder mogen
ontwikkelen.
Met die keuze hoeven de Rot
terdammers niet bang te zijn
dat zij aanstootgevende vormen
en objecten door de strot ge
duwd krijgen. De drie ontwer
pen laten een rustiek, wat ar
chaïsch beeld van tuinen zien
met plateaus, zuilen en beel
den, waarin het ongetwijfeld
aangenaam toeven zal zijn. De
presentatie van de uitgewerkte
plannen zal eind dit jaar zijn. In
Rotterdam, verzekert De Regt.
Amsterdam ANPden bewust begraven, bijvoorbeeld bij de inwij
dingvan een (huis)tempel of bij het begraven van
doden. In later ecuwen werden de voorwerpen
gevonden en verhandeld. Toen de Hollanders in
1650 op Java kwamen, waren ze verbaasd over de
lage goudprijs, die alleen kon worden verklaard
uit de vele vondsten uit de klassieke periode.
Het merendeel van de Thompsoncollectie be
staat uit sieraden, zoals juwelen, ringen, spelden
en knopen. Eén van de meest bijzondere stukken
is een compleet dodenmasker van goudfolie dat
het gezicht geheel bedekte. De voorwerpen verke
ren in uitzonderlijk goede staat.
De sieradenontwerper Hans Appenzeller is
aangetrokken voor de inrichting van de kostbare
tentoonstelling die duurt van 1 juli tot en mt 4 ja
nuari 1994.
Het Tropenmuseum toont vanaf juli 400 oud-Ja
vaanse gouden en stenen voorwerpen uit de col
lectie van de Canadees Hunter Thompson. Het is
voor het eerst dat een zo groot deel van Thomp
son's collectie aan het publiek wordt getoond.
De stenen voorwerpen dateren van 200 tot
1400 na Christus. Daarnaast zijn er uit de zoge
naamde pré-Islam periode veel gouden voorwer
pen, zoals sieraden, rituele objecten, beeldjes,
kleding-accessoires en doosjes bewaard gebleven.
Goud werd in vroeger eeuwen veel gebruikt op
Java. Het edelmetaal lag niet alleen binnen het
bereik van de heersende elite. Ook de lagere klas
sen gebruikten goud om belangrijke rituelen te
markeren. Veel van de gevonden objecten wer-
Werk van Lex Wechgelaar te zien bij Stelling.
foto pr
