Leidsch
Dagblad
Lubbers wil
jeugd orde
bijbrengen
Procedure-geneuzel leidt tot stakingen
Noord-Korea voorspelt oorlog met zuiden
Verzet niet uitgenodigd voor
herdenking razzia Joods Weeshuis
BEL:
Geluid en licht jagen platvis in de netten
Spoorwegstaking Bangladesh
X
DINSDAG 16 MAART 1993
OPGERICHT 1 MAART 1860
NR. 40108 LOSSE NUMMERS ƒ1,60
LEIDEN CEES VAN HOORE
en VALERIE LEENHEER
Het voormalige verzet is niet
uitgenodigd voor de herden
kingsbijeenkomst van de raz
zia op het Joods Weeshuis in
Leiden. Een prominent verzet
strijdster haar naam is bij
de redactie bekend weigert
trouwens toch de herdenking,
die morgen wordt gehouden,
bij te wonen. Zij is het er niet
mee eens dat de voormalig re
gent van het weeshuis, R A. Le-
visson, tijdens deze bijeen
komst een voordracht houdt.
Levisson had op 17 maart
1943 een tip gekregen dat alle
joden die dag in Leiden zouden
worden opgepakt, ook de kin
deren in het Joods weeshuis. In
plaats van actie te onderne
men, vluchtte de regent naar
Amsterdam. Hij vond het op
dat moment niet zinnig de di
rectie van het weeshuis van het
dreigende gevaar op de hoogte
te brengen. Pas 's avonds, toen
de actie al in volle gang was,
ondernam hij daartoe een po
ging-
Het verzet in Leiden had in
middels de directeur van het
weeshuis, Nathan Italië, wél
gewaarschuwd. Tevergeefs,
Italië wilde 'zijn kinderen' bij
elkaar houden. Met als gevolg
dat zij door Leidse politieman
nen konden worden afgevoerd
naar de treinen die hen naar
de vernietigingskampen
brachten. Slechts 3 van de 54
wezen hebben deze kampen
overleefd.
De eerder genoemde verzets
strijdster denkt echter dat Le
visson, als joods bestuurder,
Italië wellicht wel had kunnen
bewegen zijn standpunt te wij
zigen. Zij vindt het gedrag van
de ex-regent uitermate laak
baar. „Die vent hoef ik nooit
meer te zien. Ik heb trouwens
helemaal geen speciale her
denkingsbijeenkomst nodig.
Deze gebeurtenis was zo gru
welijk, ik denk er nog elke dag
aan."
P.F.J. Obbema, voorzitter
van de vereniging Oud Leiden,
zegt dat Levisson door de Jood
se Gemeente in Leiden is voor
gedragen omdat hij 'zo'n goed
spreker zou zijn'. Hij twijfelt
niet aan de integriteit van Le
visson. Op de vraag waarom
het verzet niet is uitgenodigd,
antwoordt Obbema: „Ja, nu u
het zegt. Daar hebben we niet
aan gedacht."
Noodsignalen
2Jeltsin zit zwaar in de
problemen. Het Wes
ten weet dit, maar zijn
noodsignalen worden nog
steeds terzijde geschoven.
Generaal stelt daad Te lage schatting
7 Generaal Morillon is
door het zien van het
lijden in het oosten van
Bosnië plots een „man met
een missie" geworden.
/e q De belastingdienst
I 7 vermoedt dat veel
huiseigenaren de waarde
van hun woning opzette
lijk te laag schatten.
Chuck Prophet
-J Green on Red-gita-
Z J rist Chuck Prophet,
die onlangs een album on
der eigen naam uitbracht,
is een gretig verteller.
Geen krant ontvangen
071 - 161499
ABONNEE.
"SERVICE ZP
RIVO ontwikkelt alternatief voor boomkorvisserij, dat zeebodem spaart
UMUIDEN RICHARD MOOYMAN
De zeebodem kan worden gespaard door
een nieuwe vismethode, waarbij gebruik
wordt gemaakt van geluid en lichtflitsen.
Het Rijksinstituut voor Visserij Onderzoek
(RIVO) in IJmuiden heeft deze methode
ontwikkeld als alternatief voor de boomkor
visserij, die volgens de milieubeweging gro
te schade aan de zeebodem toebrengt. Een
ander voordeel is dat overbeviste soorten
als kabeljauw buiten de netten blijven.
Boomkorkotters slepen hun netten over
de zeebodem met kettingen, die ingegraven
platvis als tong en schol opjagen en vangen.
Volgens milieugroepen brengt dit grote
schade toe aan de zeebodem, die in druk
beviste delen van de Noordzee verschillen
de malen per jaar wordt 'omgeploegd'.
De onderzoekers F. Veenstra en D. de
Haan van het RIVO hebben een methode
bedacht, waarbij de schepen een soort ge
luidskanon door het water slepen. Aan de
netten zijn lampen bevestigd, die sterke
lichtflitsen geven. Vissoorten reageren ver
schillend op geluid en licht, aldus Veenstra.
Kabeljauw en andere soorten rondvis
vluchten tijdig, opgeschrikt door de geluids
golven. De platvis wordt opgejaagd door
lichtflitsen en belandt in de netten,
„We moeten de methode nog in de prak
tijk uittesten", zegt Veenstra. „Maar we
hebben er alle vertrouwen in dat het een
goed alternatief kan vormen voorde boom
korvisserij." Aquariumproeven stemmen in
ieder geval hoopvol. Het RIVO wil de me
thode in mei op de Noordzee met een on-
derzoeksschip uitproberen. De geluidssig
nalen en lichtflitsen kunnen volgens Veen
stra ook voorkomen dat zeezoogdieren in
de netten belanden, een probleem dat
vooral buiten de Noordzee speelt. Daarmee
zou een einde kunnen komen aan de ver
drinking van duizenden bruinvissen en dol
fijnen. Een ander milieuvoordeel is dat
schepen brandstof besparen, omdat ze niet
meer de honderden kilo's wegende kettin
gen over de bodem hoeven te slepen.
'Strafkamp voor criminele jongeren
Als het aan minister-president Lubbers ligt, worden cri
minele jongeren te werk gesteld in door militairen be
waakte 'kampementen', teneinde ze voor te bereiden op
hun terugkeer in de samenleving. Orde en discipline zou
den binnenkort wel eens de belangrijkste vakken op
school kunnen worden, want de criminaliteit begint de
spuigaten uit te lopen.
ALMERE ANP-GPD
Noordwijker
laat bewoond
huisje slopen
NOORDWUK MONIQUE LANGE
De bewoners van een zomer
huis aan het Wantveld in
Noordwijk, zijn gisteren op slag
dakloos geworden. De eigenaar
van het pandje heeft de spullen
van de twee op straat laten zet
ten en het huisje grotendeels la
ten neerhalen. De bewoners,
die een rechtsgeldig huurcon
tract hebben, wisten van de
sloop niets af.
De twee huurders, Oskar Turk
en zijn vriendin Tineke
Heijstek, wonen sinds drie jaar
achter het woonhuis 'Broken
Hill. Eigenaar J. Zonneveld wil
het ervoor liggende huis uitbrei
den en vroeg de huurders daar
om te vertrekken. Toen ze dat
bleven weigeren, en ook een 'af
koopsom' van 2.500 gulden van
de hand wezen, besloot Zonne
veld het over een andere boeg
te gooien.
Turk en Heijstek zijn verbijs
terd over de sloop. „Onze kat
heb ik nog onder de brokstuk
ken vandaan moeten halen. Ge
lukkig leeft hij nog", zegt Turk.
Eigenaar Zonneveld vindt dat
hij in zijn recht staat. De twee
huurders overwegen een scha
declaim in te dienen.
Kievitsei niet
voor Wiegel
KOUDUM GPD
Het allereerste Friese kievitsei
gaat dit jaar niet naar Commis
saris der Koningin Hans Wiegel.
De 68-jarige Sipke Bakker uit
Koudum en zijn 36-jërige
plaatsgenoot Lolke Smid von
den gistermiddag om tien over
twee een zogeheten 'otwake',
twee kievitseieren in één nest.
Ze hebben de eieren laten lig
gen. „Wij nemen nooit eieren
mee, het is mooi genoeg om ze
te vinden", zegt Bakker.
De Koudumers lopen de ont
vangst door Wiegel, de traditio
nele oorkonde en het even tra
ditionele biljet van 25 gulden
mis. Het maakt Bakker niet uit:
„Wiegel is een beste man, maar
ik hoef niet zo nodig bij hem op
bezoek, al die drukte."
Lubbers hield zijn betoog giste
ren tijdens een CDA-manifesta-
tie in Almere. Hij noemde het
'een uitdaging voor de samenle
ving' om weerwerk te bieden
aan de criminaliteit. „We moe
ten harder worden", was zijn
boodschap, en: „we moeten
trots kunnen zijn op ons land",
maar „dat kunnen we nu, wat
de criminaliteit betreft, niet".
Zijn vermaningen golden overi
gens niet alleen criminele jon
geren.
Ook werkgevers die illegalen
in dienst hebben zouden harder
moeten worden aangepakt. „Nu
krijgen die werkgevers een bon
of zo, maar we moeten ze pak
ken daar waar ze kwetsbaar
zijn. We moeten hun machines
confisqueren, verschrotten, weg
ermee", aldus Lubbers.
Hij kwam tot zijn betoog
vanuit de filosofie, dat het bou
wen van meer cellen alleen niet
toereikend is. Herstel van nor
men en waarden begint in de
opvoeding en op school. De
jeugd moet van jongs af aan
worden geleerd oog te hebben
voor anderen. „We zullen wat
creatiever moeten zijn en wat
harder", aldus Lubbers.'
Hij bepleitte een rigoureuze
aanpak van koffieshops die soft
drugs verkopen en tegelijkertijd
minderjarigen toelaten. De pre
mier maande studenten in het
hoger onderwijs wat harder te
werken: „Zo kunnen ze laten
zien dat ze het waard zijn die
dure studie, die met gemeen
schapsgelden wordt betaald, te
volgen."
TONGiEen moeder houdt haar kind uit het raam van een
overvolle trein in Tongi, Bangladesh. De treinen die nor
maal gesproken ook al tjokvol zitten, kregen gisteren nog
veel meer reizigers te verwerken omdat spoorwegmede
werkers een 48-uursstaking hadden afgekondigd. Veel
Bengalen probeerden kort voor aanvang van die actie nog
Op elk moment kan er een oorlog uitbre
ken op het Koreaanse schiereiland. In
verband met deze oorlogsdreiging krij
gen buitenlanders geen visum meer voor
Noord-Korea. Dat heeft de Noordko-
reaanse VN-ambassadeur Ri Tcheul gis
teren laten weten in het Zwitserse Genè-
.Kogels en granaten vliegen onze kant
op in gezamenlijke Amerikaans-Zuidko-
reaanse militaire oefeningen", aldus Ri.
„Als wij daarop reageren, betekent dat
oorlog. En dat kan niet anders zijn dan
een totale oorlog." De Amerikanen en
Zuidkoreanen houden jaarlijks een geza
menlijke militaire oefening, Team Spirit.
Buitenlanders krijgen geen visum
meer omdat Noord-Korea hun veiligheid
niet kan garanderen, aldus de diplomaat.
Het Russische persbureau Itar-Tass
meldde vanuit de hoofdstad Pyongyang
dat Noordkoreaanse consulaten op
dracht hebben gekregen ook te stoppen
met de uitgifte van visa voor diplomaten.
Volgens het persbureau zijn aan buiten
landers die in Noord-Korea wonen reis
beperkingen opgelegd.
De spanning op het Koreaanse schier
eiland is opgelopen na de beslissing van
Noord-Korea eind vorige week het ver
drag tegen de verspreiding van kernwa
pens (Non-Proliferatieverdrag) op te zeg
gen. Pyongyang besloot hiertoe, nadat
het Internationaal Agentschap voor
Atoomenergie (IAEA) had geëist vóór 25
maart twee Noordkoreaanse installaties
te mogen inspecteren, waar mogelijk aan
Vrijgelaten
XTC-verdachte
weer gepakt
AMSTERDAM ANP
De 39-jarige hoofdverdachte in
een grote XTC-zaak die half fe
bruari wegens een vormfout op
vrije voeten werd gesteld, is vrij
dag opnieuw gearresteerd. Mr.
R.J. Manschot, advocaat-gene
raal bij het gerechtshof in Am
sterdam, heeft dat gisteren be
vestigd.
De vuurwapengevaarlijke ver
dachte werd door Justitie vrijge
laten omdat een door hem in
gediend gratieverzoek in een
andere strafzaak nog niet be
handeld bleek. Kort na zijn vrij
lating werd het verzoek algewe
zen, wat betekende dat hij de
oude straf van vier jaar moest
uitzitten.
N HAAG «JAN HARREN
Haarkloverijen over procedures,
misverstanden en gekrenkte
ego's ze lijken beslissender te
zijn geweest voor het uitbreken
van de stakingen in de metaal
industrie dan het meningsver
schil dat de vakbonden en de
werkgeversorganisatie FME
hebben over de inhoud van een
nieuwe CAO.
De bonden wilden zaterdag
praten, maar vonden de deur
bij de werkgevers letterlijk ge
sloten. Achteraf roepen bonds-
bestuurders dat er ook zonder
dat incident reden genoeg was
de beuk erin te gooien. Als vak
bondsbestuurder kun je moei
lijk zeggen dat het gesprek vast
zit door een misverstand over
mogelijkheden om eerst infor
meel te overleggen. Maar aan
de fabriekspoort worden CAO-
problemen alleen in grove lij
nen geschetst.
De ondernemers wilden „in
formeel oriënterende bespre
kingen", omdat ze eerst wel
eens wilden weten wat de
hoofdonderhandelaar van de
Industriebond FNV, Nico
Broers, in Raalte had bedoeld.
Hij had daar volgens de kranten
belangrijke concessies van vak
bondszijde in het vooruitzicht
gesteld. 'Maar de werkgevers
zeiden dat ze niet blind wilden
varen op berichten in de pers.
Informeel overleg zou duide
lijk moeten maken of formele
onderhandelingen kans van sla
gen zouden hebben. Zou
Op de tweede actiedag in de
metaal begon vandaag een
tweedaagse staking bij de Hil-
versumse VS11 Fabrieken
(schroefbouten). Ook bij het
Groningse bedrijf Helpman
(koeltechniek) legden velen
het werk neer. Bij diverse be
drijven elders werden poort
en kantine-acties gehouden.
Bij het ter perse gaan van deze
editie was het nog onduidelijk
of bonden en werkgevers weer
om de tafel zouden gaan zit
ten.
meteen formeel worden over
legd, en zou dat mislukken, dan
zou dat de verhoudingen alleen
maar bederven, stelden de
werkgevers. Dat risico wilden ze
liever niet nemen. De metaal
industrie heeft al economische
problemen genoeg.
De brief waarin de FME de
bonden vroeg om eerst eens in
formeel te praten, doorkruiste
echter de actie van vakbonds
man Broers. Als voorzitter van
de Raad Overleg Metaalindus
trie (ROM) had hij voor zater
dagmiddag een vergadering uit
geschreven. Toen Broers de uit
nodiging van de werkgevers
kreeg, herinnerde hij hen er in
een koel briefje aan dat er al een
uitnodiging van hemzelf lag om
in de ROM te gaan praten. Dat
de uitnodiging van de werkge
vers 's nachts om drie uur van
het fax-apparaat liep, zal Broers
HET WOORD IS AAN
Vauvenargues
Zij die de mens minachten, i
zich grote geesten.
VANDAAG
Binnenland -
Buitenland -
Cultuur
Feiten en meningen
Gesprek van de dag -
Info
Programma's11
Randstad19
Regio13,15,16,17
Religie
Sport
VANDAAG OOK
LEVEN EN WONEN
PAGINA 9
HET WEER
Verwachting van het KNMI tot
morgenavond
Af en toe regen
Wolkenvelden en voornamelijk in
de nacht en ochtend wat regen of
motregen. Minimumtemperatuur
6, middagtemperatuur 12 graden.
Wind uit west tot zuidwest, matig,
kracht 4, aan de kust en op het IJs-
selmeer krachtig. 6, in het Wad
dengebied mogelijk enige tijd
.Will/i.
snel hun bestemming te bereiken. De spoorwerkers eisen
onder meer een forse salarisverhoging. foto afp
een kernwapen wordt gewerkt. Het IAEA
komt donderdag in spoedzitting bijeen.
Pyongyang loopt de kans dat de Verenig
de Naties sancties afkondigen.
De Zuidkoreaanse president Kim
Young-Sam heeft alle initiatieven voor
verdergaande economische samenwer
king opgeschort zolang de communisti
sche zusterstaat geen inspectie toestaat
van zijn nucleaire installaties.
KRANT DE EERSTE
2 WEKEN GRATIS.
Ja, dat is goed nieuws.
Dus neem ik
nu een abonnement.
Postcode
j Plaat»
Tel
ook niet vrolijker hebben ge
stemd.
Broers zette door. maar had
vantevoren kunnen weten dat
hij zaterdagmiddag bij het ge-
houw van de werkgevers de
deur gesloten zou vinden.
Werkgeversvoorman Hans van
den Akker had Broers immers
vrijdagmiddag al gezegd dat hij
geen heil zag in een formele
ROM-vergadering als er niet
eerst informeel zou worden ge
sproken.
Gepraat werd er verder niet
meer. Zwaar beledigd „als
snotneuzen behandeld" be
trokken de bonden hun actie
centra. En nu wordt er dan ge
staakt. Zonder veel enthousias-
Na dc eerste 2 weken
betaal ik mijn abonnement:
0 Per maand, automatize h
28.75)
Q Per kwartaal
I via accepigiro 82,85)
0 automatic h (ƒ82.85)
\r h-inl 'fórn
Handtekening
.U' Lr«l«>ithKttU1
Of bd 071-1280 W