Siertafereeltjes met 'getrommelde' steentjes
Vrije tijd
Gevelelementen
van kunststof
Zonnebril
onder ideale
hoek op neus
Messcherp
Soep warm
als je
thuiskomt
V/IX
\L» w
Kaart voor fans van Schotland
Steuntje bij tuinieren
MAANDAG 15 MAART 1993
REDACTIEHENRIETTE VAN DER HOEVEN
tJJEUWE CD'S vos.,au, Koren. D|fgGEN Henhëtte van der Hooven DOE-HET-ZELF
Kozijnen, ramen en deuren van kunststof
hebben een fors deel van de markt ver
overd. Dit ging voornamelijk ten koste van
hout. 'Gevelelementen', zoals deze bouw
materialen in de vakwereld worden ge
noemd, bepalen voor een belangrijk deel
het gezicht van huizen en gebouwen. Be
halve esthetische motieven spelen bij de
materiaalkeuze ook economische overwe
gingen een steeds grotere rol. Van niet min
der gewicht is het milieu-aspect.
Kunststof, aanvankelijk hartelijk verwel
komd als ideale vervanger van 'conventio
nele' bouwstoffen, kwam in een kwade reuk
te staan. Want, zeggen fervente tegenstan
ders, het vervaardigen van (bijvoorbeeld)
PVC is een milieu-onvriendelijk, veel ener
gie vergend proces en de ervan gemaakte
produkten die op de afvalberg terecht ko
men doen ook een zware aanslag op het
milieu.
Natuurlijke stoffen zouden dus de voorkeur
moeten hebben. Bij kozijnen, ramen en
deuren denken we dan aan hout. Maar:
massaal gebruik van, vooral tropisch, hout
leidt tot ontbossing en erosie, is dus even
kwalijk voor het wereldmilieu als toepassing
van kunststof.
Wat blijft er dan nog over? De aluminium-
industrie biedt zich aan als leverancier van
materiaal ten behoeve van o.m. de woning
bouw. Aluminium kan echter evenmin
goed doen in de ogen van de strijders voor
een schoon milieu, omdat de produktie er
van zeer veel energie vraagt.
Fabrikanten en handelaren van de drie ge
noemde materialen wijzen uiteraard allen
op de voordelen van hun produkt en ze on
derbouwen dat met argumenten. Maar er is
in werkelijkheid geen enkel materiaal, dat
in elk opzicht voor 100 procent 'onschade
lijk' is voor het milieu.
Doorslaggevend
Wat is nu een goed advies aan de consu
ment, die er bijvoorbeeld over denkt om
nieuwe kozijnen te laten plaatsen?
Praktische overwegingen geven veelal de
doorslag. Onderhoudsvrije, of minstens -ar
me materialen hebben veel aantrekkelijks.
Gevelhout moet regelmatig worden geschil
derd, een kostenpost die niet alleen de par
ticuliere huiseigenaar maar ook woningcor
poraties zwaar op de maag ligt. We zien dan
ook steeds vaker dat oudere woningcom
plexen die aan renovatie toe zijn, van
kunststof kozijnen e.d. worden voorzien.
Het moderne PVC-kozijn is, in vergelijking
met soortgelijke produkten van enige tien
tallen jaren geleden, in technisch opzicht
sterk verbeterd. Ze zijn ook niet meer zo
'log' als destijds. Ze behoeven ook niet
meer uitsluitend wit te zijn. En als ze er
eenmaal in zitten (en verantwoord gemon
teerd) heb je er verder eigenlijk geen omkij
ken meer naar.
Boekje
Degelijke informatie voor de consument
kan de keuze helpen bepalen. In dit opzicht
neemt de VKG (Vereniging van Kunststof
Gevelelementenfabrikanten) de zaak seri
eus op. Er is o.m. een boekje verschenen,
Wat u moet weten over kunststof kozijnen,
ramen en den ren 'waarin veel informatie is
te vinden. Er wordt o.m. gewezen op het
belang van KOMO- en SKG-certificaat,
waarborg voor de kwaliteit van de diverse
merken op dit gebied. Ook op die van de
montage, want een op zich uitstekend pro
dukt dat niet op verantwoorde wijze is ge
monteerd, beantwoordt toch niet aan de ei
sen die je mag stellen.
Voor meer informatie; stuur een briefkaart
naar 'VKG, Postbus 190, 2700 AD Zoeter-
meer', onder vermelding: 'Informatiepakket
particulieren'.
De VKG werkt ook aan een geschillenrege
ling die niet alleen voor kleine aannemers
geldt, maar ook voor de particulier moge
lijkheid van 'verhaal' biedt.
Onder het motto 'Van kozijn tot kozijn'
wordt erop gewezen dat PVC een volledig te
recyclen materiaal is. Een door de VKG op
gezet systeem voor het verzamelen van bij
sloop vrijkomend PVC-materiaal is in een
vergevorderd stadium. Dit systeem omvat
ook produktie-afval.
Steeds vaker worden oudere woningen bij re
novatie van kunststof kozijnen voorzien, foto
opd.
POP/POPULAIR
Peter Hammill The Noise' Rough Trade.
Zo'n twintig CD's, ruim 25 jaar in het vak en een welis
waar hondstrouwe maar nog altijd kleine aanhang. Het
zal de 44-jarige Peter Hammill een zorg zijn. Ook op
'The Noise' geen knieval voor het grote publiek, geen
trends of een louter
akoestisch instru-
mentaitum. Bij
Hammill worden de
gitaren gewoon
elektrisch versterkt
en blijft de emotie
centraal in zijn mu
ziek.
Voor 'The Noise'
heeft Hammill weer
een beroep gedaan
op zijn min of meer
vaste begeleiders
Elias (drums), Potter
(bas), Ellis (gitaar)
en Jackson (sax en
fluit). I let gezelschap klinkt op deze intense plaat een
beetje als Van der Graaf Generator, een cultbandje
waarmee Hammill in het begin van de jaren zeventig
nog minder bekend was dan hij nu 'solo' is. Dat wil zeg
gen logge, mede met synthesizers opgewekte ritmes,
teksten om over na te denken en doordringende galm-
zang van Hammill zelf. Speciale aandacht voor het ne
gen minuten lange 'Primo on the parapet', Joost mag
weten waar het over gaat, maar dat door de subtiele
verschuivingen in het ritmepatroon en de intense voor
dracht van Hammill uitgroeit tot het meest beklem
mende nummer dat de bezeten Brit ooit heeft gemaakt.
Frank Black 'Frank Black' Play it again Sam.
Toen hij nog bij de inmiddels ontbonden Pixies zat
noemde de voorman zich Black Francis. Zijn artiesten*
naam luidt nu Frank Black. Ook aan de muziek die hij
nu zonder Pixies maakt, is niet veel veranderd.
Wel veroorlooft Charles Thompson, want zo heet hij
echt, zich wat meer experimenten en grappen. Tussen
de vijftien tamelijk gevarieerde nummers zitten een on
definieerbaar instrumentaaltje en een hilarische pasti-
che ('Hang on to your ego') van The Beach Boys. Tegep
het einde van de plaat wordt de sfeer allengs grimmiger.
'Frank Black' is een sterk solodebuut. Het uiteenvallen
van de Pixies hoeft niet langer te worden betreurd.
WK
JAZZ
Dewey Redman 'Choices' Enja/Dureco.
Voor een saxofonist van zijn reputatie hij speelde
met Ornett Coleman, Keith Jarrett, Charlie Haden en
vele andere pioniers maakt Dewey Redman opval
lend weinig platen onder eigen naam. Op 'Choices', een
fraaie produktie in de akoestische 'harmolodische' stijl
van Coleman, speelt hij slechts in één van de vijf stuk
ken tenorsax, maar hij blijkt op de alt net zo fraai te in
toneren. Het meeste tenorspel is te horen van zijn zoon
Joshua, die als instrumentalist hij won in 1991 de
Thelonious-Monkcompetitie beslist een aanwinst is
voor de jazzwereld. In sommige frasen is zijn vader te
herkennen, maar Joshua gebruikt zijn zware en tegelijk
wendbare toon met een zelfverzekerdheid en originali
teit die op een bijzondere carrière duiden. De twee bal
lads, 'Everything Happens to Me' en 'Imagination', krij
gen van respectievelijk Dewey en Joshua een fraaie be
handeling volgens akkoordenschema, terwijl de drie
vrijere, snelle, eigen stukken een lust voor het oor zijn
dank zij de vloeiende ritmesectie van Cameron Brown
en Leon Parker.
John Scofield 'What We Do' Blue Note/ EMI Music.
John Scofield heeft de laatste jaren een gelukkige hand
van CD's maken. Na
het zeer goede 'Gra-
ce Under Pressure'
^SCOfeld
met een kwartet
waarin een belang-
rijke rol is wegge- j V
legd voor tenorsaxo-
fonist JoeLovano. f; "|g
De gitarist schreef M
voor dit album ne
gen nieuwe stukken, What, do
waarvan velen door
aspirerende gitaris- f
ten nagespeeld zul
len worden. Ook
eenvoudig opgebouwde stukken, zoals bijvoorbeeld
'Camp Out', in feite niets meer dan een modulerend
riffje, krijgen door het uitstekende samenspel van bas
sist Dennis Irwin en drummer Bill Stewart extra span
ning. Hoewel Lovano zich hier en daar laat verleiden tot
iets te druk spel, heb ik Scofield zelden beter dan op de
ze CD gehoord. Hij weet in elk stuk de spanning te ver
groten en vervolgens op te lossen in zijn soli. Ongetwij
feld is dit nu al een van de beste gitaar-CD's van dit
jaar.
KV
KLASSIEK
Berlioz Symphonie fantastique, op. 14 Orchestre Ré-
volutionaire et Romantique o.l.v. John Eliot Gardiner
Philips.
Na de brutale, onafgewerkte en bij vlagen onverzorgde
'authentieke' opname van Norrington (75 musici) uit
1988, is het een verademing te luisteren naar de even
eens 'authentieke' versie die Gardiner twee jaar geleden
met 95 musici in Parijs opnam. Dat zoiets gebeurde in
dezelfde akoestisch droge zaal waar Berlioz ooit de we
reldpremière dirigeerde, blijft van ondergeschikt be
lang. Zo'n locatie was toch meestal maar toeval. Leuk is
wel dat beide dirigenten claimen dat zij de originele in
strumentatie volgen, maar Gardiner komt op dit punt
overtuigender over, heeft een beter orkest tot zijn be
schikking en beschikt als dirigent over een vastere
hand. Dat neemt niet weg dat ik zijn uitvoering, on
danks alle interessante details, toch iets te mat vind, te
weinig gericht op de 'fantastische' aspecten in deze
muziek, die in het begeleidende boekje wel duidelijk als
zodanig gepresenteerd worden.
Beethoven Pianotrio in Es, op. 1/1. Novak Pianotrio
quasi una bal lata, op. 27. Sjostakovitsj Tweede pia
notrio, op. 67. Osiris Trio Canal Grande.
De aanmoedigingsprijs die Philip Morris jaarlijks onder
de titel 'Finest Selection' toekent aan jonge kunste
naars, ging vorig jaar naar het Osiris Trio. In het ver
lengde daarvan ligt deze CD, die de drie jeugdige musi
ci met steun van Philip Morris mochten maken, als
hoorbaar bewijs van een terechte uitverkiezing. In de
technische en interpretatieve details is zeker wel te ho
ren dat het om een jong trio gaat, maar ook dat heeft
zijn charme. De onconventionele samenstelling is een
extra pluspunt.
PK
HOBBY
Dit zijn de nieuwste Sunjets van
de Italiaanse fabrikant Carrera.
Het bijzondere aan deze bril is,
dat je het voorstuk (het deel van
de lenzen en het montuur) van
boven naar beneden kunt be
wegen. De bril komt dan onder
een andere hoek op je neus te
staan. Dat kan heel gemakkelijk
zijn als je bijvoorbeeld in het
zonnetje zit te lezen of als je aan
het skiën bent. De bril kost 75.
Meer informatie: tel. 0 30 -
28 73 84.
Een goed scherp mes is in de
keuken onmisbaar. Voor een
hobby-kok zijn de echte profes
sionele messensets vaak aan de
prijzige kant, vandaar dat Bra-
bantia nu met drie sets messen
komt in een vriendelijke prijs
klasse. De afgebeelde set Profes
sional kóst 67,-. Deze bestaat
uit een schilmes, aanzetstaal,
vleesvork, broodmes, fileermes,
uitbeenmes, vleesmes, voorsnij
mes en zalmmes. De serie First
Class kost 59,- en omvat naast
de al eerder genoemde messen
ook een dunschiller (rechtshan-
dig) en een kaassnijder. De
goedkoopste serie Functional
35,-) heeft naast alle messen
uit First Class ook nog een
linkshandige dunschiller, boter-
mes en spatel. Het prijsverschil
zit 'm vooral in het gebruikte
staal. Bovendien is voor de
handgrepen van Professional de
kunststof ABS gebruikt.
Te koop in zaken voor huishou
delijke artikelen.
Poppetjes in mensen- of dieren-
gedaanten, gemaakt van steen
tjes, zijn leuke sierdingen. Dat
kunnen halfedelstenen zijn,
maar ook keitjes die je ergens
aan het strand van een vakan
tieland hebt gevonden. Gesle
pen en gepolijste stenen zijn in
hobbywinkels te koop. Maar het
is toch leuker om gevonden ru
we stenen zélf te bewerken, om
ze daarna te verwerken.
Ruwe steentjes moeten daar
toe eerst worden 'getrommeld',
zodat ze geslepen en gepolijst
worden. Voor dit proces zijn
trommelmachines te koop,
waarin stenen tot een maximale
grootte van 5 cm kunnen wor
den behandeld. De machine be
staat uit een elektrisch aange
dreven draaiende trommel, die
tot driekwart van zijn inhoud
kan worden gevuld met ruwe
steen. Daaraan voeg je water en
de benodigde hoeveelheid slijp-
poeder toe. Het kost wel tijd: af
hankelijk van de hardheid van
de steentjes kan het enkele da
gen tot we! weken 'trommelen
geblazen' zijn om het natuurlij
ke proces van erosie te berei
ken.
Daarna kun je aan de slag.
Zoek de stenen van diverse
grootte uit om een figuurtje sa
men te stellen. Let daarbij voor
al op het formaat voor lijf, kop,
pootjes, enz., en op de kleur en
de tekening in het materiaal.
ponent komen in precies de
juiste verhouding uit de koker
tjes. Daarna snel mengen en
binnen vijf minuten verwerken.
Deze lijm is transparant, over-
schilderbaar en na een kwar
tiertje 'handvast'.
Trucje
Wie haast heeft kan de verbin
ding ook even provisorisch met
plakband (Tesa-crêpe) vastzet
ten, of een ander trucje toepas
sen: na het mengen van de twee
lijmcomponenten een paar mi
nuten wachten tot het mengsel
iets aangedroogd is. Wees daar
bij wel voorzichtig: als de lijm te
taai is, valt er niet meer mee te
werken. Zet pootjes e.d. op de
juiste afstand in een bakje met
fijn zand en lijm, en het lijfje er
tussen. Let erop dat de figuur
vlak en in evenwicht komt te
staan.
Het is mogelijk om de kopjes
van de figuren van bijvoorbeeld
ogen te voorzien, met secon-
denlijm. Dat zal niet altijd nodig
zijn. omdat steentjes van nature
al een 'gezichtje' hebben, net
als wolken aan de hemel. Met
een puntje verf op een fijn pen
seel kunnen naar wens accen
ten worden aangebracht.
Meer informatie over steen
materiaal, trommelmachines,
e.d.: Steengoed Oss, 041 20-
33 794.
Werken in de tuin, een gezellig hobby; maar vooral als je wat ouder
wordt valt dat knielen en bukken niet mee. Dit bankje 135,-)
maakt het knielen wat aangenamer en het opstaan wat gemakkelij
ker. En als je het omkeert kun je het ook als gewoon zitje gebruiken.
Gezien bij IntraTuin Heemstede.
Zo maak je van in de vakantie verzamelde steentjes leuke siervoorwerpen.
Plak eerst lijf en kop aan el
kaar, daarna de ledematen. Dat
gaat heel goed met een lijm-
pistool, dat al na tien of twintig
seconden een vaste en droge
verbinding oplevert. Zodra de
smeltlijm afgekoeld is plakken
de stenen niet alleen op de di
recte raakpunten aan elkaar,
maar ook nog enkele millime
ters er omheen. Dat geeft deze
vullende lijm een prima hou
vast. Soms kan de stevigheid
van de verbindingen echter te
genvallen, wat dan meestal te
wijten is aan de natuurlijke aard
van het gesteente. Geen pro
bleem: laat de lijmlaag gewoon
foto gpd.
zitten en doe er wat seconden-
lijm overheen. Zo nodig kan die
behandeling worden herhaald.
De beste verbinding, zo blijkt
uit de praktijk, krijg je met een
tweecomponenten epoxylijm,
Bison Kombi-Snel, die in een
slimme 'dubbelspuit' wordt ge
leverd. Binder- en hardercom-
Met dit kookplaatje van Tefal, de Sensitive,
komt de geur van soep of stoofpot je al te
gemoet als je thuiskomt. Het kookplaatje
kan namelijk 'op tijd' (maximaal 6 uur van
te voren) worden ingesteld. De kookplaat is
geschikt voor alle pannen die ook voor elek
trisch koken worden gebruikt. Op de plaat
zitten acht voorkeuze toetsen met veelge
bruikte kooktemperaturen, variërend van
warmhouden tot bakken. Prijs ongeveer
385,-. Meer informatie: 083 85 - 19 058.
Op deze kaart zit een echt stukje Schots handwerk: een broche gemaakt van hout en natuurlijke vezels
zoals wol. Er zijn schapen, Shetland pony's, Highland koeien enz. De kaart kost 9,95. Meer informa
tie: 025 26 72 570.
