1
Film van Hilversum tot in de Sahara
Zijn tv-shows worden 'gevreten'
-I
Rtv show
Perfect en ingetogen
MAANDAG 15 MAART 1993
14
John Travolta
heeft herrie met
zijn buren in het
rijke Port Orange,
in de buurt van Or
lando in de Ameri
kaanse staat Flori
da. Het exclusieve
woonoord heeft
een eigen lan
dingsbaan voor
kleine vliegtuigen,
die volgens een
wijkbepaling niet
meer dan 5.700 ki
lo mogen wegen.
Travolta heeft een
vliegtuig met
straalmotoren, een
zogenaamde Gulf-
stream G-2, die wel
zon 20.000 kilo
weegt. Veel te
zwaar en veel te la
waaierig. „Het lijkt
wel een gewoon
passagierstoestel
aldus Travolta's
buurman. De rech
ter moet nu beslis
sen of de held van
Saturday Night
Fever naar huis
mag blijven vlie
gen. of dat hij in
het vervolg moet
uitwijken naar een
ander vliegveld.
Twee weken ge
leden schonk
Whitney Houston
het leven aan een
gezonde dochter.
Niet alleen privé,
ar ook zakelijk
gaat het de zange- John Travolta heeft heibel met z'n buren over zijn vliegtuig.
voor de wind.
Maar liefst drie platen van haar staan bij de eerste
vijftien op de Amerikaanse hitlijst.
Ook de Amerikaanse actrice Michelle Pfeiffer
is vorige week moeder geworden. En dat terwijl
helemaal niet zwanger is geweest. Hoe kan
dal? Welnu, Michelle heeft een baby van één
jiaand oud geadopteerd. Het is een meisje met
e welluidende namen Rose, Claudia.
Candice Bergen, alias Murphy Brown is de
populairste televisievrouw in de Verenigde Sta-
Dat heeft ze vooral te danken aan de voor
malige vice-president Dan Quayle. In de televisie-
ie 'Murphy Bronw', kreeg Murphy een baby
vijl ze niet was getrouwd. Dat heeft nogal wat
politieke discussies opgeleverd. Met name Quayle
zou dit ongepast vinden en de kranten en roddel
bladen stonden er vol van. Dit tot groot genoegen
van Candice die hiermee nog meer naamsbe
kendheid kreeg.
Het was kort maar hevig, de verliefdheid tus
sen Ted Danson, de barman uit de serie 'Cheers'
en de actrice Whoopi Goldberg. De verhouding
wekte nogal wat beroering in Amerika, omdat
Ted nog getrouwd was. Na een paar maanden
hield het Danson het voor gezien. Hij wil weer te
rug naar zijn vrouw. Of zij hem nog wil is natuur
lijk de vraag en bij Whoopi hoeffook nooit meer
aan te kloppen want die is woedend dat hij haar
heeft gedumpt.
NOB start met restauratie van ruim vijfduizend uur film CLOSE UP
STARDOM
en op het eerste oog
I erbarmelijk televisie-
JL—J avondje kan soms
toch nog aardig uitpakken. Mits
je niet iets zinnigers te doen
hebt en mits je de moed kunt
opbrengen, is het in sommige
gevallen zinvol zo'n avondje uit
te zitten. En dat kan wekelijks
op de TROS-maandag.
Ingeklemd tussen Amerikaanse
draken als 'Stuntmasters' en
'Candid Camera', en tussen de
prietpraat van de 'Ojevaarsjo',
het eeuwige gezanik van ene
Bosboom en de TV-tandarts (na
het zien kiespijn verzekerd)
zendt de TROS de Britse come
dy Keeping Up Appearances'
uit. Hoewel onze Nederlandse
taal is vergeven van grensover
schrijdende woorden krijgen
buitenlandse series in de mees
te gevallen een Nederlandse ti
tel mee. Zo gaat 'Keeping Up
Appearances' de ether in als
'Schone Schijn'.
De serie is geméakt zoals alleen
de Britten dat kunnen. De ma
nier waarop ze zichzelf volsla
gen belachelijk maken in veel
gevallen overigens volkomen te
recht staat garant voor suc
ces.
Net als in de succesvolle reeks
'To The Manor Born' rekent ook
'Keeping Up Appearances' af
met het snobistische deel van
het Verenigd Koninkrijk. Maar
op zo'n dolkomische manier
dat je je geen moment echt er
gert aan de hoofdpersoon.
Hyacinth Bucket (spreek uit
Bouquet) is van zeer eenvoudi
ge komaf maar kwam via haar
huwelijk met een ambtenaar in
hogere kringen terecht. Maar
dat was echter niet voldoende.
Hyacinth rekent zichzelf tot de
upperclass, doet veel aan liefda
digheid maar haalt haar neus
op voor de manier van leven
van haar familieleden. Haar
grootste liefhebberij: 's zondags
de landhuizen en kastelen be
zoeken die voor het publiek zijn
opengesteld.
Om de goede vrede in huis te
bewaren, vergezelt manlief haar
op haar tochten, probeert haar
af te remmen maar moet uitein
delijk bakzeil halen. Het eind
van het liedje is dat Hyacinth
een vreselijke blunder begaat.
Een van de mooiste scènes uit
de serie speelt zich af in een
landhuis dat voor een deel is
opengesteld voor het publiek.
Hyacinth staat met echtgenoot
in de buurt van één van de deu
ren die leiden naar de privéver-
trekken van de adellijke familie.
Zodra een andere bezoeker in
de buurt komt, begint Hyacinth
op hoogdravend toontje te pra
ten alsof Milord en Milady oude
bekenden van haar zijn. De ar
geloze bezoeker bekijkt haar
met gepast respect, manlief kan
wel door de grond zakken.
De snobistische act wordt
wreed verstoord door Hyacinths
familieleden, die met blikken
bier in de hand de stijlkamers
afstropen op zoek naar de Buc
kets. Hyacinth krijgt er lucht
van en maakt zich snel uit de
voeten, haar echtgenoot met
zich meeslepend en op de hie
len gezeten door de familie.
Op haar vlucht door het land
huis is Hyacinth weinig subtiel.
Alles en iedereen die haar de
weg belemmert, wordt hard
handig opzij gezet. De dame
verandert in één klap in een
asociaal viswijf.
Uiteindelijk belandt het echt
paar Bucket in de tuinen en ver
schuilt zich achter een muur.
Een sjofele geklede oude man
wijst hen er op dat ze zich op
privéterrein bevinden. Hya
cinth, inmiddels helemaal over
de rooie, blaft de man af en zegt
dat ze een goede kennis is van
Audrey Ffor-
bes-Hamilton
(links), de
hoofdpersoon
in de serie To
the Manor
Bom, kon een
zus zijn van
Hyacinth
Bucket. Ook
in Keeping
Up Appea
rances wordt
afgerekend
met de Britse
kouwe kak.
foto» archief
de familie. Einde scène.
De Buckets zitten in de auto op
weg naar huis. Bekvechtend.
Hoe had Hyacinth kunnen we
ten dat de man in de tuin de ei
genaar van het landhuis was.
Een man die eruit zag als de
eerste de beste tuinman. Echt
genoot zucht eens diep, de blik
op moedeloos.
Het zijn vooral die subtiele ge
laatsuitdrukkingen waar de
Britten patent op hebben. Denk
maar aan de opgetrokken
wenkbrauw van sergeant
Wilson uit 'Dads Army'. Ook ac
trice Patricia Routledge (Hya
cinth) heeft er een enorme hoe
veelheid van in huis. De blik die
zij haar zus toewerpt als die met
een en hetzelfde doekje zowel
de keukenvloer, het aanrecht als
de theekopjes schoonmaakt,
spreekt boekdelen. De manieif
waarop zij naar haar zwager
kijkt in vlekkerig hemd en
een blik bier in de hand zijn
even subtiel als dodelijk.
'Keeping Up Appearances' is
een juweeltje dat met groot ge
mak een heel avondje TV-ellen-
de goedmaakt. Echte humor,
echt Brits. Absurd, maar tegelij
kertijd heel realistisch neerge
zet. Het acteerwerk perfect en
ingehouden. Een niveau waar
Nederlandse TV-acteurs niet bij
in de buurt komen.
Nederlandse zanger/presentator Ivo Franklin ster in Roemenië
Roemenië, roer het
land bij Ivo Franklin
niet aan, want je
komt niet meer van hem af.
Sinds drie jaar is het zijn tweede
vaderland. De 36-jarige presen
tator/zanger is er idolaat van. Al
zijn vrije tijd stopt hij in het
Oost-Europese land.
Ivo Franklin heeft zich in kor
te tijd een bijzondere plek ver
worven in het door Nicolai
Ceaucescu uitgemolken en on
derdrukte land. Bij het horen
van de naam van de ruimharti
ge Brabander gaan Roemeense
harten sneller kloppen. Niet
echt vreemd, want men draagt
hem op handen. Zijn tv-shows
op de staatszender Romania
worden 'gevreten'. Bovendien is
zijn in Roemenië opgenomen
en geproduceerde (Engelstalige)
elpee intussen al goed voor vijf
tigduizend exemplaren. „Het
zijn songs die door een Roe
meense lerares in het Engels
zijn vertaald."
Ivo Franklin heeft een zelf ge
wilde (vliegtuig)pendel inge
steld tussen zijn geboorte- en
woonplaats Waspik en Boeka
rest. Vorige week nog was hij er
anderhalve dag samen met een
Nederlandse tv-ploeg. „Einde
lijk heb ik de vervaardiging voor
elkaar van een informatieve tv-
show over Roemenië. Felle
strijd, ergernis en enorme frus
tratie gingen vooraf. Het resul
taat van een onjuist beeld dat
over Roemenië door Nederland
waart", meent hij. „Op televisie
en in de kranten kwamen vrij
wel uitsluitend negatieve be
richten. Natuurlijk is de econo
mie er slecht, zijn de mensen
uitgebuit en waren er KGB-ach-
tige toestanden. Na de machts
overname is dat anders gewor
den. Roemenië heeft charme,
warme zelfs. Het is een ontzet
tend mooi land met een fraaie
cultuur en bijzondere mogelijk
heden voor de wintersport.
Maar daarover hoor of zie je
nauwelijks iets. Daarom pro-
aangegaapt en vervolgens aan
geklampt. Tussen mijn eigen
presentatiepodium en de stand
was het daarna pendelen gebla-
R as-musicus
Franklin blijft geloven en door
gaan in en met zijn werk voor
de Roemenen. Twintig jaar ge
leden zal hij aan dergelijk fana
tisme niet hebben gedacht".
Toen wuifde hij de Mavo vaar
wel en stortte zich, onder fron
sende wenkbrauwen van zijn
ouders, in het muziekvak. AJs
joch van twaalf debuteerde hij
al in Avro's 'Stuif es in' van Ria
Bremer. Kort daarna had hij zijn
eigen orkestje en trad op in za
ken waar een 15-jarige niet naar
binnen mocht. Internationale
bühne-ervaring deed de zangèr-
/gitarist op bij The Red Stomp
Filter Band, die ook nog samen
speelde met Nico Haak nadat
deze gebroken had met zijn Pa
niekzaaiers.
Vervolgens speelde Ivo Fran
klin bij de Tumble Weets en in
andere bekende dans- en bege
leidingsorkesten. Maar daarmee
wilde hij stoppen voor de start
van een individuele carrière.
Frans Bieze (beter bekend als
Frank Ashton) werd zijn opvol
ger. Bobbejaan Schoepen in
Lichtaard (België) was de vol
gende twee jaar zijn werkgever.
„Vermoeiend, want het was zer
ven maanden lang gedurendë
zeven dagen per week het bren
gen van zeven shows per dag."
Individueel optreden moest
nog even in de ijskast. Want
met de Ivo Franklin band trok
hij vervolgens door Duitsland;
Zwitserland en Oostenrijk en
nam tussendoor ook nog twin
tig singles op. Presenteren en
zingen had zijn voorkeur en zo
werd Franklin de eerste man in
tal van shows. In de recente
nacht van oud en nieuw deed
hij bijvoorbeeld bij Veronica sa
men met Lee Towers de tv-
voorbereiding voor de landelij
ke finale van de 'best gekapte
man en vrouw competitie' in de
speciale uitzending van d£
Staatsloterijshow.
De totale lengte van
het Filmmateriaal
uit de vaderlandse
tv-geschiedenis is 3,3 miljoen
meter, een afstand van Hilver
sum tot ver in de Westelijke
Sahara. Als vanmiddag wordt
begonnen met het bekijken van
alle filmrollen, dan zal zonder
enige nachtrust, het laatste
beeldje pas over vier jaar langs
de projectorlamp glijden. „Tus
sen de twintig en vijfentwintig
duizend uur Film. En er is geld
voor drie jaar werk. U begrijpt
dat een keuze gemaakt moet
worden, tussen wat gereno
veerd wordt en wat blijft lig
gen", zegt NOB-projectleider
Rob van Steensel.
„WVC kwam in '88 tot het in
zicht dat het van cultureel-his-
torisch belang is om beeld- en
geluidsmateriaal goed te bewa
ren", zegt Annemieke Westen
brink van het Audio-visuele Ar
chief Centrum (AVAC) van het
NOB. „Er kwam geld vrij om het
archiefmateriaal te restaure-
Het project wordt uitgevoerd
door NOB Design Post Pro
duction en P en U (Presentatie
Technieken Uitzending), in op
dracht van de AVAC. Annemie
ke Westenbrink: „De gekozen
NOB-afdelingen hadden het
meest te bieden. Er werken1
editors die hun eigen werk weer
in handen zullen krijgen. Bij het
restaureren komt natuurlijk een
stuk gevoel kijken. De mensen
die met de Films aan de slag
gaan, moeten goed kunnen
aanvoelen wat de film histo
risch inhoudt en hoe bijvoor
beeld de verhouding tussen
beeld en geluid ligt."
Rob van Steensel (Design
Post Production): „Ik denk dat
wij artistiek en technisch het
meest te bieden hebben. Ande
re bedrijven hebben misschien
een prachtig laboratorium,
maar die hebben weer te weinig
doorgewinterde editors. En dat
editingwerk blijft toch het be
langrijkste. Er moet opnieuw
gesneden en geplakt worden en
dat betekent dat er altijd beeld
materiaal verloren gaat. Om
dan toch de film zijn waarde te
laten behouden, moet je goed
kunnen aanvoelen waar je kunt
cutten."
moot ik die onderdelen, zonder
mezelf een ambassadeur te wil
len noemen."
Toeval
Franklin raakte in 1990 bij toe
val in het land verzeild. „De
Roemeense vrouw van de direc
teur van General Electric-con
cern had connecties met de
staatstelevisie in haar geboorte
land. Op haar voorstel kreeg ik
het aanbod voor een show. Drie
liedjes zingen, zo dacht ik. Ei
genlijk had ik er niet eens tijd
voor. De reis gaf ook proble
men, maar dat werd voorbeel
dig opgelost. De duizend kilo
meter per auto tussen Boekarest
en het amphi-theater in Ma-
maia werd me bespaard. Met de
helicopter waarin Ceaucescu bij
leven rondvloog, werd ik naast
het theater afgezet. Precies op
tijd en niet voor drie liedjes,
maar voor een show van één
uur. Live op tv, zo bleek."
Volgens Franklin waren de re
acties laaiend enthousiast. Een
bekende tv-regisseur verklaarde
in de media dat in zijn land een
nieuwe ster was opgestaan. De
lauwerkrans bleek na één jaar in
Roemenië niet verwelkt, hoewel
Franklin dat wel dacht. „Ineens
viel daar een pak muziek op de
deurmat. Of ik dat maar wilde
instuderen voor een elpee (CD's
kent Roemenië slechts mini
maal). Naar mijn stellige ver
wachting zouden de tien num
mers in Nederland worden in
gezongen, geproduceerd en ge
mixt. Drie maanden later bleek
dat een vergissing bij een
kortstondige toemee in Roeme
nië voor radio, televisie en in
zalen. Of ik in Boekarest maar
effe de zaak wilde inzingen.
Overdag dus repeteren of een
show en 's nachts twee num
mers inzingen. Het was een
hectische week, maar het is ge
lukt. Perfect zelfs, naar Roe
meense maatstaven."
Gastvrij
„Telkens als er even de gelegen
heid is vlieg ik naar Roemenië.
Steeds met een overvol pro
gramma. En steeds optreden
voor tv en vervolgens weer snel
naar huis voor nakomen van de
eigen contracten. Roemenen
Een editor van het NOB bezig met de restauratie van ruim vijfduizend uur film. foto ton kostermans
Vanwege economische mo
tieven is vaak gekozen om te
werken met origineel materiaal
en niet met copieën, aldus Van
Steensel. „Men heeft niet eerst
een copie gemaakt van het ori
ginele negatief, maar dus ge
knipt en geplakt in origineel
beeldmateriaal. Het eerste ma
teriaal is er niet meer. Daardoor
wordt het restaureren er niet
makkelijker op. Beelden die on
herstelbaar zijn aangetast, kun
nen we niet meer vervangen."
Volgens Westenbrink (audio
visueel archief) werd er bij het
produceren voornamelijk ge
dacht aan de uitzending en niet
aan het belang van bewaren van
het materiaal. „Daar komt bij
dat niet wettelijk is geregeld dat
audiovisueel materiaal gearchi
veerd moet worden, zoals bij
schriftelijke documenten. Die
moeten volgens de wet zorgvul
dig bewaard blijven."
Ondanks dat het beeld- en
geluidarchief sinds 1958 be
staat, is het besef bij omroepen
en produktiemaatschappijen
pas later ontstaan om al het
materiaal bij het archief in te le
veren. „Het bekende verhaal
over de zoekgeraakte beelden
van Ja zuster, nee zuster. Des
tijds had de VARA gewoon niet
in de gaten dat er meer is dan
alleen maar een uitzending.
Voor een groot deel hebben ze
de rollen na de uitzending, ge
woon weer overgespoeld met
opnamen voor een nieuwe afle
vering. Er zijn meer zaken op
deze manier zoekgeraakt," al
dus Westenbrink.
Dat het restauratieproject het
grootste zal zijn van de wereld
ligt volgens Van Steenjel niet
aan de nalatigheid van de Ne
derlandse tv-makers. „Dat
wordt natuurlijk weer heel snel
geconcludeerd. Maar er zijn he
le andere oorzaken. Europees
gezien is het archief één van de
grootste. In Duitsland heeft ie
dere publieke omroep zijn ei
gen archief. Wij hebben alles
gecentraliseerd in het archief
van het Mediapark. Hierdoor is
de te verwerken hoeveelheid
beeldmateriaal veel groter."
Maar wat is de moeite waard
om te worden opgelapt en ver
volgens op beter materiaal te
worden bewaard? Voor de se
lectie zijn uiteindelijk twee ar
chivarissen verantwoordelijk.
Marijke Luiken en Peter Carlier
werken reeds een aantal jaren
in het archief. „Ze weten bij wij
ze van spreken alleen al aan de
tekst op het filmblik te bepalen
wat er voor beeldmateriaal in
zit", aldus Van Steensel.
Er zijn zelfs internationaal re
gels opgesteld, die bepalend
kunnen zijn voor de keuze of
een bepaald beelddocument
wel of niet bewaard moet wor
den. Westenbrink: „Volgens de
archiefwet bepaalt een archief
zelf wat bewaard moet worden
en wat niet. Wij worden geacht
voldoende kennis, maar ook in
tuïtie in huis te hebben, om de
richtlijnen voor de selectie ver
antwoord te hanteren. Met be
hulp van die richtlijnen is bij
voorbeeld te toetsen of een op
name van historisch belang is."
Maar het risico blijft dat er
fouten gemaakt worden. „Onze
selectie zal niet sluitend zijn.
We overwegen om eens in het
half jaar een toetsingscommis
sie bijeen te roepen. Deze com
missie zal kunnen bestaan uit
historici, journalisten, sociolo
gen en mensen uit de omroep
en museumwereld", aldus Wes
tenbrink.
Uiteindelijk zullen in totaal
ongeveer twintig mensen met
de klus bezig zijn. Van Steensel
denkt dat er vijfduizend uur
film gerestaureerd kan worden.
Meer uren betekent meer geld
en dat is er niet.
Ivo Franklin
een graag ge
zien ster in
Roemenië.
zijn verschrikkelijk gastvrij.
Eerst had in onderdak in een
voormalig keizerlijk paleis.
Prachtig, maar niks Voor mij. Ik
vertoef liever onder de mensen.
Mijn logeeradres is nu bij het
gezin van Corine Despot, de le
rares die mijn songs vertaalt."
Overigens stond de (onbe
taalde) Franklin in Roemenië in
tv-shows met onder meer Eros
Ramazotti en Johnny Logan.
Vorig jaar juni kreeg Ivo Fran
klin de nationale persprijs toe
gekend door Roemeense jour
nalisten en radio- en tv-critici.
„Daar werd ik best verlegen
van", erkent hij.
Persoonlijk succes vindt Fran
klin niet verkeerd. Applaus en
waardering voor zijn werk
schuwt hij niet. Dat hij in Roe
menië een persoonlijkheid is,
bleek hem vorige maand nog op
de vakantiebeurs in Utrecht. „Er
was een stand van het Staatsbu-
reau voor Tourisme. Ik dacht:
als de hostessen echt uit het
land komen, dan moeten ze me
herkennen. En wat denk je? Bij
het voorbijslenteren werd ik