1 Film van Hilversum tot in de Sahara Zijn tv-shows worden 'gevreten' -I Rtv show Perfect en ingetogen MAANDAG 15 MAART 1993 14 John Travolta heeft herrie met zijn buren in het rijke Port Orange, in de buurt van Or lando in de Ameri kaanse staat Flori da. Het exclusieve woonoord heeft een eigen lan dingsbaan voor kleine vliegtuigen, die volgens een wijkbepaling niet meer dan 5.700 ki lo mogen wegen. Travolta heeft een vliegtuig met straalmotoren, een zogenaamde Gulf- stream G-2, die wel zon 20.000 kilo weegt. Veel te zwaar en veel te la waaierig. „Het lijkt wel een gewoon passagierstoestel aldus Travolta's buurman. De rech ter moet nu beslis sen of de held van Saturday Night Fever naar huis mag blijven vlie gen. of dat hij in het vervolg moet uitwijken naar een ander vliegveld. Twee weken ge leden schonk Whitney Houston het leven aan een gezonde dochter. Niet alleen privé, ar ook zakelijk gaat het de zange- John Travolta heeft heibel met z'n buren over zijn vliegtuig. voor de wind. Maar liefst drie platen van haar staan bij de eerste vijftien op de Amerikaanse hitlijst. Ook de Amerikaanse actrice Michelle Pfeiffer is vorige week moeder geworden. En dat terwijl helemaal niet zwanger is geweest. Hoe kan dal? Welnu, Michelle heeft een baby van één jiaand oud geadopteerd. Het is een meisje met e welluidende namen Rose, Claudia. Candice Bergen, alias Murphy Brown is de populairste televisievrouw in de Verenigde Sta- Dat heeft ze vooral te danken aan de voor malige vice-president Dan Quayle. In de televisie- ie 'Murphy Bronw', kreeg Murphy een baby vijl ze niet was getrouwd. Dat heeft nogal wat politieke discussies opgeleverd. Met name Quayle zou dit ongepast vinden en de kranten en roddel bladen stonden er vol van. Dit tot groot genoegen van Candice die hiermee nog meer naamsbe kendheid kreeg. Het was kort maar hevig, de verliefdheid tus sen Ted Danson, de barman uit de serie 'Cheers' en de actrice Whoopi Goldberg. De verhouding wekte nogal wat beroering in Amerika, omdat Ted nog getrouwd was. Na een paar maanden hield het Danson het voor gezien. Hij wil weer te rug naar zijn vrouw. Of zij hem nog wil is natuur lijk de vraag en bij Whoopi hoeffook nooit meer aan te kloppen want die is woedend dat hij haar heeft gedumpt. NOB start met restauratie van ruim vijfduizend uur film CLOSE UP STARDOM en op het eerste oog I erbarmelijk televisie- JL—J avondje kan soms toch nog aardig uitpakken. Mits je niet iets zinnigers te doen hebt en mits je de moed kunt opbrengen, is het in sommige gevallen zinvol zo'n avondje uit te zitten. En dat kan wekelijks op de TROS-maandag. Ingeklemd tussen Amerikaanse draken als 'Stuntmasters' en 'Candid Camera', en tussen de prietpraat van de 'Ojevaarsjo', het eeuwige gezanik van ene Bosboom en de TV-tandarts (na het zien kiespijn verzekerd) zendt de TROS de Britse come dy Keeping Up Appearances' uit. Hoewel onze Nederlandse taal is vergeven van grensover schrijdende woorden krijgen buitenlandse series in de mees te gevallen een Nederlandse ti tel mee. Zo gaat 'Keeping Up Appearances' de ether in als 'Schone Schijn'. De serie is geméakt zoals alleen de Britten dat kunnen. De ma nier waarop ze zichzelf volsla gen belachelijk maken in veel gevallen overigens volkomen te recht staat garant voor suc ces. Net als in de succesvolle reeks 'To The Manor Born' rekent ook 'Keeping Up Appearances' af met het snobistische deel van het Verenigd Koninkrijk. Maar op zo'n dolkomische manier dat je je geen moment echt er gert aan de hoofdpersoon. Hyacinth Bucket (spreek uit Bouquet) is van zeer eenvoudi ge komaf maar kwam via haar huwelijk met een ambtenaar in hogere kringen terecht. Maar dat was echter niet voldoende. Hyacinth rekent zichzelf tot de upperclass, doet veel aan liefda digheid maar haalt haar neus op voor de manier van leven van haar familieleden. Haar grootste liefhebberij: 's zondags de landhuizen en kastelen be zoeken die voor het publiek zijn opengesteld. Om de goede vrede in huis te bewaren, vergezelt manlief haar op haar tochten, probeert haar af te remmen maar moet uitein delijk bakzeil halen. Het eind van het liedje is dat Hyacinth een vreselijke blunder begaat. Een van de mooiste scènes uit de serie speelt zich af in een landhuis dat voor een deel is opengesteld voor het publiek. Hyacinth staat met echtgenoot in de buurt van één van de deu ren die leiden naar de privéver- trekken van de adellijke familie. Zodra een andere bezoeker in de buurt komt, begint Hyacinth op hoogdravend toontje te pra ten alsof Milord en Milady oude bekenden van haar zijn. De ar geloze bezoeker bekijkt haar met gepast respect, manlief kan wel door de grond zakken. De snobistische act wordt wreed verstoord door Hyacinths familieleden, die met blikken bier in de hand de stijlkamers afstropen op zoek naar de Buc kets. Hyacinth krijgt er lucht van en maakt zich snel uit de voeten, haar echtgenoot met zich meeslepend en op de hie len gezeten door de familie. Op haar vlucht door het land huis is Hyacinth weinig subtiel. Alles en iedereen die haar de weg belemmert, wordt hard handig opzij gezet. De dame verandert in één klap in een asociaal viswijf. Uiteindelijk belandt het echt paar Bucket in de tuinen en ver schuilt zich achter een muur. Een sjofele geklede oude man wijst hen er op dat ze zich op privéterrein bevinden. Hya cinth, inmiddels helemaal over de rooie, blaft de man af en zegt dat ze een goede kennis is van Audrey Ffor- bes-Hamilton (links), de hoofdpersoon in de serie To the Manor Bom, kon een zus zijn van Hyacinth Bucket. Ook in Keeping Up Appea rances wordt afgerekend met de Britse kouwe kak. foto» archief de familie. Einde scène. De Buckets zitten in de auto op weg naar huis. Bekvechtend. Hoe had Hyacinth kunnen we ten dat de man in de tuin de ei genaar van het landhuis was. Een man die eruit zag als de eerste de beste tuinman. Echt genoot zucht eens diep, de blik op moedeloos. Het zijn vooral die subtiele ge laatsuitdrukkingen waar de Britten patent op hebben. Denk maar aan de opgetrokken wenkbrauw van sergeant Wilson uit 'Dads Army'. Ook ac trice Patricia Routledge (Hya cinth) heeft er een enorme hoe veelheid van in huis. De blik die zij haar zus toewerpt als die met een en hetzelfde doekje zowel de keukenvloer, het aanrecht als de theekopjes schoonmaakt, spreekt boekdelen. De manieif waarop zij naar haar zwager kijkt in vlekkerig hemd en een blik bier in de hand zijn even subtiel als dodelijk. 'Keeping Up Appearances' is een juweeltje dat met groot ge mak een heel avondje TV-ellen- de goedmaakt. Echte humor, echt Brits. Absurd, maar tegelij kertijd heel realistisch neerge zet. Het acteerwerk perfect en ingehouden. Een niveau waar Nederlandse TV-acteurs niet bij in de buurt komen. Nederlandse zanger/presentator Ivo Franklin ster in Roemenië Roemenië, roer het land bij Ivo Franklin niet aan, want je komt niet meer van hem af. Sinds drie jaar is het zijn tweede vaderland. De 36-jarige presen tator/zanger is er idolaat van. Al zijn vrije tijd stopt hij in het Oost-Europese land. Ivo Franklin heeft zich in kor te tijd een bijzondere plek ver worven in het door Nicolai Ceaucescu uitgemolken en on derdrukte land. Bij het horen van de naam van de ruimharti ge Brabander gaan Roemeense harten sneller kloppen. Niet echt vreemd, want men draagt hem op handen. Zijn tv-shows op de staatszender Romania worden 'gevreten'. Bovendien is zijn in Roemenië opgenomen en geproduceerde (Engelstalige) elpee intussen al goed voor vijf tigduizend exemplaren. „Het zijn songs die door een Roe meense lerares in het Engels zijn vertaald." Ivo Franklin heeft een zelf ge wilde (vliegtuig)pendel inge steld tussen zijn geboorte- en woonplaats Waspik en Boeka rest. Vorige week nog was hij er anderhalve dag samen met een Nederlandse tv-ploeg. „Einde lijk heb ik de vervaardiging voor elkaar van een informatieve tv- show over Roemenië. Felle strijd, ergernis en enorme frus tratie gingen vooraf. Het resul taat van een onjuist beeld dat over Roemenië door Nederland waart", meent hij. „Op televisie en in de kranten kwamen vrij wel uitsluitend negatieve be richten. Natuurlijk is de econo mie er slecht, zijn de mensen uitgebuit en waren er KGB-ach- tige toestanden. Na de machts overname is dat anders gewor den. Roemenië heeft charme, warme zelfs. Het is een ontzet tend mooi land met een fraaie cultuur en bijzondere mogelijk heden voor de wintersport. Maar daarover hoor of zie je nauwelijks iets. Daarom pro- aangegaapt en vervolgens aan geklampt. Tussen mijn eigen presentatiepodium en de stand was het daarna pendelen gebla- R as-musicus Franklin blijft geloven en door gaan in en met zijn werk voor de Roemenen. Twintig jaar ge leden zal hij aan dergelijk fana tisme niet hebben gedacht". Toen wuifde hij de Mavo vaar wel en stortte zich, onder fron sende wenkbrauwen van zijn ouders, in het muziekvak. AJs joch van twaalf debuteerde hij al in Avro's 'Stuif es in' van Ria Bremer. Kort daarna had hij zijn eigen orkestje en trad op in za ken waar een 15-jarige niet naar binnen mocht. Internationale bühne-ervaring deed de zangèr- /gitarist op bij The Red Stomp Filter Band, die ook nog samen speelde met Nico Haak nadat deze gebroken had met zijn Pa niekzaaiers. Vervolgens speelde Ivo Fran klin bij de Tumble Weets en in andere bekende dans- en bege leidingsorkesten. Maar daarmee wilde hij stoppen voor de start van een individuele carrière. Frans Bieze (beter bekend als Frank Ashton) werd zijn opvol ger. Bobbejaan Schoepen in Lichtaard (België) was de vol gende twee jaar zijn werkgever. „Vermoeiend, want het was zer ven maanden lang gedurendë zeven dagen per week het bren gen van zeven shows per dag." Individueel optreden moest nog even in de ijskast. Want met de Ivo Franklin band trok hij vervolgens door Duitsland; Zwitserland en Oostenrijk en nam tussendoor ook nog twin tig singles op. Presenteren en zingen had zijn voorkeur en zo werd Franklin de eerste man in tal van shows. In de recente nacht van oud en nieuw deed hij bijvoorbeeld bij Veronica sa men met Lee Towers de tv- voorbereiding voor de landelij ke finale van de 'best gekapte man en vrouw competitie' in de speciale uitzending van d£ Staatsloterijshow. De totale lengte van het Filmmateriaal uit de vaderlandse tv-geschiedenis is 3,3 miljoen meter, een afstand van Hilver sum tot ver in de Westelijke Sahara. Als vanmiddag wordt begonnen met het bekijken van alle filmrollen, dan zal zonder enige nachtrust, het laatste beeldje pas over vier jaar langs de projectorlamp glijden. „Tus sen de twintig en vijfentwintig duizend uur Film. En er is geld voor drie jaar werk. U begrijpt dat een keuze gemaakt moet worden, tussen wat gereno veerd wordt en wat blijft lig gen", zegt NOB-projectleider Rob van Steensel. „WVC kwam in '88 tot het in zicht dat het van cultureel-his- torisch belang is om beeld- en geluidsmateriaal goed te bewa ren", zegt Annemieke Westen brink van het Audio-visuele Ar chief Centrum (AVAC) van het NOB. „Er kwam geld vrij om het archiefmateriaal te restaure- Het project wordt uitgevoerd door NOB Design Post Pro duction en P en U (Presentatie Technieken Uitzending), in op dracht van de AVAC. Annemie ke Westenbrink: „De gekozen NOB-afdelingen hadden het meest te bieden. Er werken1 editors die hun eigen werk weer in handen zullen krijgen. Bij het restaureren komt natuurlijk een stuk gevoel kijken. De mensen die met de Films aan de slag gaan, moeten goed kunnen aanvoelen wat de film histo risch inhoudt en hoe bijvoor beeld de verhouding tussen beeld en geluid ligt." Rob van Steensel (Design Post Production): „Ik denk dat wij artistiek en technisch het meest te bieden hebben. Ande re bedrijven hebben misschien een prachtig laboratorium, maar die hebben weer te weinig doorgewinterde editors. En dat editingwerk blijft toch het be langrijkste. Er moet opnieuw gesneden en geplakt worden en dat betekent dat er altijd beeld materiaal verloren gaat. Om dan toch de film zijn waarde te laten behouden, moet je goed kunnen aanvoelen waar je kunt cutten." moot ik die onderdelen, zonder mezelf een ambassadeur te wil len noemen." Toeval Franklin raakte in 1990 bij toe val in het land verzeild. „De Roemeense vrouw van de direc teur van General Electric-con cern had connecties met de staatstelevisie in haar geboorte land. Op haar voorstel kreeg ik het aanbod voor een show. Drie liedjes zingen, zo dacht ik. Ei genlijk had ik er niet eens tijd voor. De reis gaf ook proble men, maar dat werd voorbeel dig opgelost. De duizend kilo meter per auto tussen Boekarest en het amphi-theater in Ma- maia werd me bespaard. Met de helicopter waarin Ceaucescu bij leven rondvloog, werd ik naast het theater afgezet. Precies op tijd en niet voor drie liedjes, maar voor een show van één uur. Live op tv, zo bleek." Volgens Franklin waren de re acties laaiend enthousiast. Een bekende tv-regisseur verklaarde in de media dat in zijn land een nieuwe ster was opgestaan. De lauwerkrans bleek na één jaar in Roemenië niet verwelkt, hoewel Franklin dat wel dacht. „Ineens viel daar een pak muziek op de deurmat. Of ik dat maar wilde instuderen voor een elpee (CD's kent Roemenië slechts mini maal). Naar mijn stellige ver wachting zouden de tien num mers in Nederland worden in gezongen, geproduceerd en ge mixt. Drie maanden later bleek dat een vergissing bij een kortstondige toemee in Roeme nië voor radio, televisie en in zalen. Of ik in Boekarest maar effe de zaak wilde inzingen. Overdag dus repeteren of een show en 's nachts twee num mers inzingen. Het was een hectische week, maar het is ge lukt. Perfect zelfs, naar Roe meense maatstaven." Gastvrij „Telkens als er even de gelegen heid is vlieg ik naar Roemenië. Steeds met een overvol pro gramma. En steeds optreden voor tv en vervolgens weer snel naar huis voor nakomen van de eigen contracten. Roemenen Een editor van het NOB bezig met de restauratie van ruim vijfduizend uur film. foto ton kostermans Vanwege economische mo tieven is vaak gekozen om te werken met origineel materiaal en niet met copieën, aldus Van Steensel. „Men heeft niet eerst een copie gemaakt van het ori ginele negatief, maar dus ge knipt en geplakt in origineel beeldmateriaal. Het eerste ma teriaal is er niet meer. Daardoor wordt het restaureren er niet makkelijker op. Beelden die on herstelbaar zijn aangetast, kun nen we niet meer vervangen." Volgens Westenbrink (audio visueel archief) werd er bij het produceren voornamelijk ge dacht aan de uitzending en niet aan het belang van bewaren van het materiaal. „Daar komt bij dat niet wettelijk is geregeld dat audiovisueel materiaal gearchi veerd moet worden, zoals bij schriftelijke documenten. Die moeten volgens de wet zorgvul dig bewaard blijven." Ondanks dat het beeld- en geluidarchief sinds 1958 be staat, is het besef bij omroepen en produktiemaatschappijen pas later ontstaan om al het materiaal bij het archief in te le veren. „Het bekende verhaal over de zoekgeraakte beelden van Ja zuster, nee zuster. Des tijds had de VARA gewoon niet in de gaten dat er meer is dan alleen maar een uitzending. Voor een groot deel hebben ze de rollen na de uitzending, ge woon weer overgespoeld met opnamen voor een nieuwe afle vering. Er zijn meer zaken op deze manier zoekgeraakt," al dus Westenbrink. Dat het restauratieproject het grootste zal zijn van de wereld ligt volgens Van Steenjel niet aan de nalatigheid van de Ne derlandse tv-makers. „Dat wordt natuurlijk weer heel snel geconcludeerd. Maar er zijn he le andere oorzaken. Europees gezien is het archief één van de grootste. In Duitsland heeft ie dere publieke omroep zijn ei gen archief. Wij hebben alles gecentraliseerd in het archief van het Mediapark. Hierdoor is de te verwerken hoeveelheid beeldmateriaal veel groter." Maar wat is de moeite waard om te worden opgelapt en ver volgens op beter materiaal te worden bewaard? Voor de se lectie zijn uiteindelijk twee ar chivarissen verantwoordelijk. Marijke Luiken en Peter Carlier werken reeds een aantal jaren in het archief. „Ze weten bij wij ze van spreken alleen al aan de tekst op het filmblik te bepalen wat er voor beeldmateriaal in zit", aldus Van Steensel. Er zijn zelfs internationaal re gels opgesteld, die bepalend kunnen zijn voor de keuze of een bepaald beelddocument wel of niet bewaard moet wor den. Westenbrink: „Volgens de archiefwet bepaalt een archief zelf wat bewaard moet worden en wat niet. Wij worden geacht voldoende kennis, maar ook in tuïtie in huis te hebben, om de richtlijnen voor de selectie ver antwoord te hanteren. Met be hulp van die richtlijnen is bij voorbeeld te toetsen of een op name van historisch belang is." Maar het risico blijft dat er fouten gemaakt worden. „Onze selectie zal niet sluitend zijn. We overwegen om eens in het half jaar een toetsingscommis sie bijeen te roepen. Deze com missie zal kunnen bestaan uit historici, journalisten, sociolo gen en mensen uit de omroep en museumwereld", aldus Wes tenbrink. Uiteindelijk zullen in totaal ongeveer twintig mensen met de klus bezig zijn. Van Steensel denkt dat er vijfduizend uur film gerestaureerd kan worden. Meer uren betekent meer geld en dat is er niet. Ivo Franklin een graag ge zien ster in Roemenië. zijn verschrikkelijk gastvrij. Eerst had in onderdak in een voormalig keizerlijk paleis. Prachtig, maar niks Voor mij. Ik vertoef liever onder de mensen. Mijn logeeradres is nu bij het gezin van Corine Despot, de le rares die mijn songs vertaalt." Overigens stond de (onbe taalde) Franklin in Roemenië in tv-shows met onder meer Eros Ramazotti en Johnny Logan. Vorig jaar juni kreeg Ivo Fran klin de nationale persprijs toe gekend door Roemeense jour nalisten en radio- en tv-critici. „Daar werd ik best verlegen van", erkent hij. Persoonlijk succes vindt Fran klin niet verkeerd. Applaus en waardering voor zijn werk schuwt hij niet. Dat hij in Roe menië een persoonlijkheid is, bleek hem vorige maand nog op de vakantiebeurs in Utrecht. „Er was een stand van het Staatsbu- reau voor Tourisme. Ik dacht: als de hostessen echt uit het land komen, dan moeten ze me herkennen. En wat denk je? Bij het voorbijslenteren werd ik

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1993 | | pagina 14