De grote held van het eerlijke Italië
I
Rodney King: Heilige,
duivel en goudmijntje
Feiten &Meningen
Wat is een woning waard?
DONDERDAG 11 MAART 1993
Rechter Di Pietro zet vaart achter operatie 'Schone Handen
De Italiaanse regering heeft de vorige week voorgestelde
anti-corruptiewet, die hem het werken zou belemmeren,
weer ingetrokken. Een parlementaire commissie heeft in-
meerdere Di Pietro biografieën
verschenen, evenals een golf
van artikelen over zijn leven,
zijn familie en zijn woning. Het
gestemd met de opheffing van de onschendbaarheid van Italiaanse weekblad Panorama
de voormalige socialistische voorman Craxi. De burge
meester en gemeenteraad van Milaan zijn gisteren plot
seling afgetreden. Italië kijkt bewonderend toe hoe de
Milanese onderzoeksrechter Antonio Di Pietro vaart zet
achter de operatie 'Schone Handen'.
voor hun wandaden ter verant
woording heeft geroepen, lijkt
Di Pietro al het goede van de
Di Pietro is in het cynische tijd- collectieve Italiaanse ziel te beli-
ROME PATRICIA CLOUGH
THE INDEPENDENT
perk van anti-helden uitge
groeid tot een ware nationale
held. Als bestrijder van het
kwaad en verdediger v
chamen het ideaalbeeld dat
heeft onlangs een gratis boekje
uitgegeven, getiteld De gedach
ten van Di Pietro.
Toen de Italiaanse televisie on
langs een programma uitzond
over de gerechtelijke vervolging
van een Milanese politicus door
Di Pietro. keken maar liefst 8,5
miljoen Italianen. Zelfs Arnold
Schwarzenegger en Sophia Lo-
ren moesten het op concurre
rende kanalen tegen deze kijk-
de mensen van zichzelf hebben, dichtheid afleggen. Italiaanse
maar waaraan ze niet altijd vol- jongetjes willen allemaal magi-
doen. In de woorden van de Ita- straat worden.
goed valt hem onvoorwaardelij- liaanse media: „met Di Pietro
ke bewondering ten deel. Hij
wordt door de Italianen op han- drukten, de assepoesters",
den gedragen als een lichtend
voorbeeld dat navolging ver
dient.
Met zijn open, eerlijke gezicht
en de pretentieloze vastbera
denheid waarmee hij een aantal ontvangt tientallen bemoedi-
van de allermachtigsten in Italië gende brieven pef dag. Er zijn
De 42-jarige boerenzoon uit
de goeden, de ver- Molise is op zó'n hoog voetstuk
geplaatst, dat het ergste moet
worden gevreesd voor de Itali
aanse psyche als hij ooit van
Pietro' staat op vele muren. 'Zet zijn voetstuk zou vallen. Geluk-
hem op, Di Pietro' verkondigen kig lijkt dit hoogst onwaar-
talloze autostickers. Di Pietro
schijnlijk. „Hij is onaantastbaar
en laat zich niet corrumperen",
zegt biograaf Gigi Moncalvo.
Toch maken sommigen zich
zorgen over het fenomeen van
grenzeloze adoratie. „Vergod
delijking is een slechte zaak",
schrijft Pierluigi Sullo van het
linkse dagblad II Manifesto.
„Het wijst op een politiek va-
Di Pietro dankt zijn huidige po
sitie aan een bijzondere combi
natie van eigenschappen: vast
houdendheid, doorzettingsver
mogen, ervaring als politiefunc
tionaris, liefde voor speurwerk
en een passie voor computers.
Di Pietro leerde hoe computers
werken en programmeerde ze
zó dat fraude met jaarbalansen
vgn bedrijven en gemeentekas
sen kon worden opgespoord.
Met behulp van zijn computer
ploos hij documenten na om
functionarissen op te sporen die
rijbewijzen verkochten.
Hij werd dé specialist in het
openbaar ministerie voor het
opsporen van misdrijven bin
nen het overheidsapparaat en
zelfs vóór het begin van de be
ruchte operatie 'Schone Han
den', een jaar geleden, had hij al
honderden Milanese overheids
functionarissen en politici in
onderzoek en waren er al 250
veroordeeld.
„Hij heeft een geweldig wapen
in handen", zegt Giovanni
Caizzi, een collega. „En hij weet
precies hoe hij het moet gebrui
ken." Hij kan vriendelijk en be
minnelijk zijn, of buitengewoon
hard. Of subtiel, als dat nodig is.
Als een verhoor wat stug ver
loopt, roept hij een politie
agent naar binnen die met
handboeien gaat staan rinkelen.
Bij de Milanese bouwkoning
Salvatore Ligresti legde hij een
exemplaar van Dostojevski's
Misdaad en straf op zijn bureau.
De geslepen Siciliaan Ligresti
begreep de boodschap en be
kende.
Di Pietro heeft zichzelf op eigen
kracht omhooggewerkt. Zoals
veel energieke en slimme jon
gens uit het achtergebleven zui
den, trok hij weg. Eerst naar een
technische opleiding in Rome,
toen naar een bestekfabriek in
Duitsland. Hierop volgde een
technische baan in de lucht
vaart, een rechtenstudie in Mi
laan, banen als gemeentesecre
taris en politiefunctionaris en
uiteindelijk de functie van
openbaar aanklager.
Hij is geen rechtsgeleerde intel
lectueel die uren kan dicussië-
ren over de finesses van de wet.
Hij is een ongecompliceerde,
directe, uitermate praktische
speurder, die bankbiljetten
merkt, cassetterecorders ver
stopt of ontmoetingen op film
vastlegt om tot een veroordeling
te komen.
En hij is niet alleen. Het team in
het Milanese Paleis van lustitie
bestaat inmiddels uit twee me
de-magistraten en ongeveer
twintig gespecialiseerde politie
agenten. Het merendeel is net
als Di Pietro computergek, bij
zonder gemotiveerd en bereid
zeer lange dagen te maken voor
het goede doel.
VERTALING MARGREET HESLINGA
kalmte. Zijn woorden 'Kun
nen we niet beter met elkaar
omgaan?' stonden weken op
posters in Los Angeles.
Lerman probeerde met de stad
Los Angeles tot een schikking te
komen over smartegeld. Toen
dat mislukte, werd hij aan de
dijk gezet. King besloot hiertoe
na druk van zijn schoonfamilie.
Rodneys moeder verwaardigt
zich niet tot wereldlijke zaken,
maar andere familieleden zijn
bepaald niet vies van Rodneys
marktwaarde. Tussen de fami
lies woedt een machtsstrijd ovei
het beheer van dit goudmijntje.
Tante Angela is woest. „Zijn
schoonfamilie heeft haar klau
wen in hem geslagen en hem
tegen zijn eigen familie opge
zet", zegt ze.
Kings nieuwe advocaat, Milton
Grimes, besloot dat zijn cliënt
zich niet langer moest verstop
pen. Hij organiseerde een toe
spraak voor zwarte studenten.
Sommigen spraken er schande
van dat een veroordeelde mis
dadiger als een 'voorbeeldig
burger' werd opgevoerd, maar
Kings optreden verliep gladjes.
Hij drukte zijn publiek vooral
op het hart te studeren.
Er werd ook gemord toen King
een interview gaf aan een zwart
radiostation. Hij arriveerde als
een Hollywood-ster, maar on
air klonk hij als iemand die veel
liever onopgemerkt een ham
burger zou willen kunnen eten.
Hij was een fatsoenlijk man,
„net als ieder ander", zei hij
verward. Ongeacht de uitkomst
van het proces zal Rodney King
nooit meer „net als ieder an
der" zijn. Hij is voor sommigen
een heilige, voor anderen een
goudmijntje en voor weer ande
ren een duivel geworden. Hij zal
nooit meer de vrijheid van de
anonimiteit kennen. Die straf is
minstens even zwaar als de
aframmeling die zijn leven op
zijn kop zette.
VERTAUNG MARGREET HESLINGA
WIM STEVENHAGEN
BELASTING BELICHT
meerit pkaktpken
STMrssectt.wis S\IY\OM5 m e.mi/
1B£|6N 7UW, IMAR- f\\§ pe T6CH)0l£jc\
&6STMT 4)eg6u£T HET OOK.-"
2Q00 -vomti PM
VOOR E6F JoN^ÊTje, SCHAT]
De eigen-woningbezitters moe
ten er elk jaar aan geloven. Dan
moet immers het aangiftebiljet
voor de inkomstenbelasting
worden ingevuld. Het huur
waardeforfait moet bij het inko
men worden opgeteld en be
paalde kosten mogen daar weer
van worden afgetrokken. Maar
welke waarde moet worden
aangegeven en welke kosten
zijn aftrekbaar? Een korte hand
leiding.
De eigen-woninglpezitter be
spaart zich de huur van een wo
ning. Deze besparing (de huur
waarde) wil de overheid in de
belastingheffing brengen. On
der het begrip 'eigen woning'
wordt verstaan een (gedeelte)
van een gebouw en de bijbeho
rende garage, schuur, tuin, en
zovoorts. Uitgangspunt is de
verkoopprijs van de woning bij
vrije oplevering. Dit is de 'leeg-
waarde' van een huis.
Maar hoe hoog is de 'leegwaar-
de' van een huis? Dit is het bes
te te bepalen aan de hand van
verkoopprijzen van huizen die
recent in dé buurt zijn verkocht.
Deze prijzen zijn op te vragen
bij de 'koopsomtelefoon' van
het kadaster (06-350 300 66; dit
is geen gratis nummer).
Bij de waardebepaling van het
huis moet overigens rekening
worden gehouden met zaken
zoals verbouwingen (moderne
badkamer) en of het een hoek
of middenwoning is. Waaraan
geen recht kan worden ont
leend, is de waarde die geldt
voor de onroerende-zaakbelas-
ting. Deze waarde is namelijk
vaak door de gemeente te laag
vastgesteld.
Al met al blijft het waarderen
van de woning moeilijk. De pro
blemen zullen wellicht worden
opgelost als het wetsvoorstel
'Waardering Onroerende Zaken'
(onlangs in deze rubriek be
sproken) wordt aangenomen.
Want dan zullen alle huizen een
keer in de vier jaar door de ge
meente worden gewaardeerd
voor vrijwel alle belastingen.
Nadat de 'leegwaarde' van de
eigen woning is bepaald, moet
de waarde in bewoonde staat
worden vastgesteld. Dit is zestig
procent van de 'leegwaarde'.
Een voorbeeld ter illustratie.
Stel, Jan en Karin zijn gehuwd.
Ze kopen een huis, de sleutels
krijgen ze op 1 juli. Het huis
heeft een leegwaarde van
160.000 (de koopprijs). Zestig
procent hiervan is 96.000, de
waarde in bewoonde staat.
Nu men dit weet kan de huur
waarde van de woning worden
bepaald. Deze huurwaarde kan
aangiftebi/jet FyCï
"•""ooen.b.i,,,, jf
worden gehaald uit een tabel in
de toelichting op het aangifte
biljet 1992. Uit deze tabel volgt
dat bij een waarde van 96.000
een huurwaarde moet worden
aangegeven van 2.250. Deze
huurwaarde vormt inkomen en
is belast met inkomstenbelas
ting. Maar het huurwaarde
forfait mag 'tijdsevenredig' wor
den aangegeven. In ons voor
beeld kocht het paar het huis op
1 juli, op de helft van het jaar.
De huurwaarde hoeft dus ook
maar voor de helft te worden
aangegeven, en dit is 1.125.
Van dit bedrag mogen bepaalde
kosten worden afgetrokken.
Wat in de praktijk het meest
voorkomt, is dat de eigen-huis-
bezitters een hypothecaire geld
lening hebben afgesloten om de
aankoop van het huis te finan
cieren. De rente op deze lening
is aftrekbaar. Hierdoor kan het
aan te geven bedrag negatief
worden.
In het voorbeeld moest er een
huurwaarde worden aangege
ven van 1.125. Stel dat in 1992
4.125 hypotheekrente wordt
betaald. Deze rente mag wor
den afgetrokken. Dat betekent
dat van het brutotoon 3000
mag worden afgetrokken. Dit
betekent doorgaans dat men
belasting terug krijgt.
Naast hypotheekrente mogen
ook betalingen voor erfpacht,
opstal en andere kosten van
geldleningen in verband met
het huis worden afgetrokken.
Andere kosten als afschrijvingen
en onderhoudskosten mogen
niet worden afgetrokken.
Wie moet de (negatieve) inkom
sten uit eigen woning aange
ven? Bij gehuwden geeft diege
ne met het hoogste persoonlijke
inkomen de huurwaarde aan.
Jan en Karin zijn zoals we al we
ten gehuwd, over 1992 had Jan
een persoonlijk inkomen van
60.000 en Karin van 10.000.
Jan mag dus het negatieve be
drag van 3.000 van zijn inko
men aftrekken en bespaart hier
door belasting.
Als ze niet gehuwd waren ge
weest en formeel samen had
den gewoond, dan had de zaak
iets anders gelegen. Dan wordt
belangrijk wie de formele eige
naar is, niet wie het hoogste in
komen heeft. Is Karin bijvoor
beeld de koper, dan moet zij de
huurwaarde bij haar inkomen
optellen en kan zij de betaalde
rente daarvan aftrekken. Met
een inkomen van tien mille is
dat voordeel minder groot dan
wanneer Jan eigenaar is en de
aftrek mag toepassen. Ian heeft
een hoger inkomen, dan wordt
meteen het belastingvoordeel
groter. Het bedrag (rente -
huurwaarde) wordt immers van
de top van zijn inkomen afge
trokken. En over de top wordt in
ons progressieve belastingsys
teem de meeste belasting be
taald.
LONDEN PHIL REEVES
Rodney King is een beroemd
heid. Journalisten, filmmakers
en uitgeverijen azen allemaal
op zijn verhaal en zijn familie
ruziet over het beheer van de
opbrengsten. Zijn gezicht is te
zien op T-shirts die zwarte jon
geren dragen en zijn naam staat
in grote letters op de door de
rellen geblakerde muren van
Los Angeles, als ware hij een
zwarte leider.
King heeft dit nooit gewild.
Toen hij vorig jaar april te horen
kreeg dat de politieagenten die
hem hadden afgetuigd niet
schuldig waren bevonden, trok
hij zich in ziin slaapkamer terug
en jammerde hij als een kind.
Toen Rodney King zag hoe Los
Angeles in brand stond, riep
zijn advocaat de hulp van een
psychiater in.
Nu ondergaat Kingeen nieuwe
beproeving in de vorm van een
tweede proces. De vier agenten
die hem in elkaar sloegen, staan
voor de federale rechtbank te
recht wegens schending van
Kings burgerrechten. En dit keer
moet King zelf getuigen. Tijdens
het eerste proces werd hij niet
opgeroepen, mede omdat de of
ficier van justitie vreesde dat
King zijn zelfbeheersing zou
verliezen.
Daardoor bleef Rodney King
vooral een naam en een gezicht.
Voor miljoenen zwarten vormt
hij het levende bewijs dat ex
treem racisme nog bestaat.
Voor talloze jonge zwarten vor
men Kings verwondingen een
heroïsch symbool van de ma
nier waarop de politie hen be
handelt. Voor blanken in de
slaapsteden symboliseert King
een crimineel milieu dat slechts
met de grootste moeite in toom
kan worden gehouden.
Dat het grote publiek verder
weinig over Rodney King weet,
komt omdat hij zich schuil heeft
gehouden en van het ene naar
het andere onderduikadres is
verhuisd. Nu woont hij in Pasa
dena, waar hij het grootste deel
van zijn tijd televisie kijkt, onder
het waakzame oog van zijn lijf
wacht.
De agenten zullen hun verdedi
ging baseren op het feit dat
King bekend stond als een voor
waardelijk vrijgelaten misdadi
ger, die bovendien de indruk
wekte dat hij onder invloed ver
keerde van PCP, een drug die
bovenmenselijke kracht geeft.
Gezien zijn formaat 1,87
lang, ruim 102 kilo kan hij
makkelijk worden afgeschilderd
als een monster. Maar het ver
loop van de overval waarvoor
hij werd veroordeeld, roept eer
der het beeld op van een stun
tel.
Het was november 1989. Rod
ney King stapte een winkel in
Los Angeles binnen, kocht
kauwgom, haalde een ijzeren
staaf tevoorschijn en eiste dat
de Koreaanse winkelier de kassa
opende. Die liet hem het geld
pakken, maar toen King ook
cheques nam, greep hij hem en
begon hem te bewerken met
een staaf die hij van de grond
had opgepakt. King liet zijn
staaf vallen. Hij rukte zich los,
gaf de winkelier één klap en
vluchtte met 200 dollar. De Ko-
reaan zei later: „Als ik niet had
geslagen, had hij het ook niet
gedaan."
King werd gearresteerd. Hij be
kende en kreeg twee jaar cel.
King was duidelijk onder de in
druk van de gevangenis en
schreef de rechter een smeek
brief. De Los Angeles Times
drukte de tekst, duidelijk van
een half-analfabeet, later af. „Ik
heb ernstig nagedag over wat
gebeurt is en ik denk als het
mogelijk is dat u me nog een
kans kan geven, eerwaarde
Heb zoveel op het spel te verlie
zen als ik die kans niet krijg
Dus alstublief herzie uw oor
deel, eerwaarde. De hemel mijn
getuige en God weet." De
smeekbede hielp niet, maar na
een jaar kwam King voorwaar
delijk vrij.
Drie maanden later vond 'het
incident' plaats. Een
dronken Rodney
King ging met vrien
den een stukje rij
den en merkte dat
hij werd gevolgd
door de verkeerspo
litie. King was als de
dood voor arrestatie
en gaf vol gas. De
verkeerspolitie riep
de hulp in van agen
ten van de Los Ange
les Police Depart
ment (LAPD), die er
in slaagden de auto
tot stoppen te dwin
gen. King moest gaan liggen,
maar weigerde. Na 56 slagen
met de wapenstok, schoppen
en enkele voltreffers van een
stnn gun (een geweer waarmee
een zakje zand wordt afge
vuurd) moest hij wel.
Toen een met afschuw vervulde
wereld de amateuropnames za
gen van de vier blanke agenten
..i*-
Begin mei 1992: Los Angeles brandt, de Nationale garde kijkt toe
Rodney
die hun zwarte slachtoffer af
tuigden, leek hun schuld vast te
staan. Maar het proces werd ge
houden in een blanke voorstad.
De agenten werden vrijgespro
ken. Een dag later brandde Los
Angeles.
Rodney King werd in 1965 ge
boren in Sacramento. Zijn fami
lie verhuisde al snel naar Pasa
dena, een rustige voorstad van
Los Angeles. Zijn vader Ronald
was een zware drinker, die op
42-jarige leeftijd stierf. Zijn
moeder Odessa was (en is) een
overtuigd Jehovah's Getuige.
Rodney was niet de slimste. Hij
spijbelde vaak, maar had nooit
ernstige problemen. Volgens
zijn tante Angela vrat Rodney
alleen iets uit als hij zich door
zijn veel lastiger broers liet
meeslepen. Op 18-jarige leef
tijd, zes maanden voor zijn exa
men, verliet hij de school.
Na twee relaties, waaruit twee
kinderen werden geboren,
trouwde Rodney met zijn
schoolvriendin Crystal Waters,
een rustige vrouw die zelf al
twee kinderen had. Ze zijn on
danks alles nog steeds samen.
Na de rellen hadden ze een keer
zo'n heftige ruzie, dat Crystal
het alarmnummer belde. De
LAPD, anders nogal laks bij hui
selijke ruzies, stuurde vijf au
to's. Er werd geen proces ver
baal opgemaakt.
Sinds Rodney King werd afge
tuigd, is hij herhaaldelijk opge
pakt en zonder aanklacht weer
FOTO AFP
vrijgelaten. Dergelijke intimida
ties hebben hem nog onzeker
der gemaakt dan hij al was. Zo
durft hij alleen nog in restau
rants te eten als hij zelf kan zien
hoe het eten wordt bereid. Hij
weet heel goed dat hij naast veel
fans ook de nodige vijanden
heeft.
Kings vroegere advocaat, Step
hen Lerman, heeft hem zoveel
mogelijk afgeschermd en maar
één openbaar optreden toege
staan: een hevig geëmotioneer
de King riep twee dagen na het
uitbreken van de rellen op tot
